1, 2. (a) Ke’ng seo Elifase le Bilidada ba se boletšego ka maiteko a rena a go hlankela Jehofa? (b) Jehofa o ile a bontšha bjang gore seo ba se boletšego ke maaka?

“NA MONNATIA a ka hola Modimo? Na le ge e le mang yo a nago le temogo a ka hola Modimo? Na Ramatlaohle o na le kgahlego le ge e le efe ka gore o lokile, goba na o holega ka tsela le ge e le efe ka ge o dira gore tsela ya gago e hloke bosodi?” (Jobo 22:1-3) Na o kile wa ipotšiša gore dikarabo tša dipotšišo tšeo ke dife? Ge Elifase wa Themane a be a botšiša Jobo dipotšišo tšeo, ga go pelaelo gore o be a ipotša gore karabo ke aowa. Mogwera wa Jobo e lego Bilidada wa Shua, o ile a ba a re ga go kgonege gore batho e be ba lokilego pele ga Modimo.—Bala Jobo 25:4.

² Ge e le gabotse, banna bao ba be ba bolela gore Jehofa ga a na taba le maiteko ao re a dirago a go mo hlankela ka potego, e bile ba re re phalwa le ke tshwele, seboko goba sebokwana. (Jobo 4:19; 25:6) Ge o sa tsebe gore Elifase le Bilidada e be e le banna ba mohuta mang, o ka phetha ka gore ba be ba ikokobeditše. (Jobo 22:29) Ke therešo gore dilo tšeo batho ba di dirago di ka bonala di se bohlokwa, kudukudu ge re di bonela kgole. Ka mo go swanago, ka ge Jehofa a le sedulong sa gagwe sa bogoši se se phagamego legodimong, na o lebelela  seo re se dirago go thekga Mmušo wa gagwe se se bohlokwa? Jehofa o ile a bontšha gore o ikwa bjang ka maiteko a rena a go mo hlankela ge a be a kgalemela Elifase, Bilidada le Tsofara ge ba be ba bolela gampe ka Jobo. Jehofa o ile a bolela ka Jobo gore ke ‘mohlanka wa gagwe.’ (Jobo 42:7, 8) Ka gona re kgona go bona gore motho “a ka hola Modimo.”

3. Ke’ng seo Elihu a se boletšego ka maiteko a rena a go hlankela Jehofa, gona o be a era gore’ng?

³ Jehofa ga se a ka phošolla Elihu ge a be a botšiša Jobo gore: ‘Ge e ba o nepile, ke eng seo o se neago Modimo, goba ke eng seo a se amogelago seatleng sa gago?’ (Jobo 35:7) Na Elihu o be a era gore maiteko ao re a dirago tirelong ya Modimo ke a lefeela? Aowa. O be a era gore Jehofa ga a phedišwe ke gore re a mo hlankela. Jehofa ga a hloke selo. Re ka se mo humiše goba ra mo fa maatla. Go fapana le moo, ke yena a re neago matla, bokgoni le ditalente tšeo re nago le tšona, e bile o letetše gore re diriše dilo tšeo gabotse.

4. Jehofa o swantšha dilo tše dibotse tšeo re di direlago ba bangwe le eng?

⁴ Jehofa o lebelela dilo tše dibotse tšeo re di direlago bahlanka ba gagwe eka re di direla yena. Diema 19:17 e re: “Yo a šetšago mmotlana o adima Jehofa gomme Modimo o tla mmušetša.” Na lengwalo le le bolela gore Jehofa o šetša selo se sengwe le se sengwe seo re se direlago babotlana? Na re ka phetha ka gore Mmopi wa dilo ka moka o ikwa a kolota badiradibe ba go swana le rena bao ba direlago ba bangwe dilo tše dibotse? Le gona na re ka phetha ka gore o tlamegile go re lefa ka ditšhegofatšo le go re amogela? Karabo ke ee! Le gona Morwa wa Modimo o ile a kgonthišetša seo.—Bala Luka 14:13, 14.

5. Re tlo ahlaahla dipotšišo dife sehlogong se?

⁵ Jehofa o ile a kgopela moporofeta Jesaya gore a bolele le batho legatong la Gagwe. Ka go dira bjalo, Jehofa o ile a bontšha gore o thabela go diriša batho ba botegago go tsenya letsogo go phetheng morero wa Gagwe. (Jes. 6:8-10) Jesaya o ile a amogela tokelo yeo ka lethabo. Lehono, batho ba dikete ba ekiša Jesaya ka go arabela ka gore “Ke nna yo! Roma nna,” ge ba amogela dikabelo tše boima tirelong ya Jehofa. Lega go le bjalo, o ka ipotšiša gore: ‘Na ruri maiteko a ka a tloga a le bohlokwa?’ Le ge Jehofa ka botho a ntumelela go ithaopa le go thuša tirelong ya gagwe, na a ka palelwa ke go dira selo le ge e le sefe gore a phethe morero wa gagwe ntle le thušo ya ka?’ Ela hloko kamoo ditiragalo tša mehleng ya Debora le Baraka di arabago dipotšišo tše.

6. Baisiraele ba be ba fapana bjang le mašole a Jabini?

⁶ Go be go fetile mengwaga e 20 Kgoši ya Kanana e lego Jabini “a gateletše” Baisiraele. Baisiraele ba be boifa le mosegare wa sekgalela. Ba be ba se na mašole, ba se na ditšhoša goba diaparo tša ntwa, mola manaba a bona a be a na le dikoloi tša ntwa tše 900 tšeo di bego di hlometšwe disekele maotwaneng a tšona.—Baa. 4:1-3, 13; 5:6-8. *

7, 8. (a) Ke ditaelo dife tša mathomo tšeo Jehofa a ilego a di nea Baraka? (b) Go tlile bjang gore Baisiraele ba fenye mašole a Jabini? (Bona seswantšho seo se lego mathomong a sehlogo.)

⁷ Lega go le bjalo, Jehofa o ile a diriša moporofeta wa mosadi e lego Debora gore a nee Baraka taelo e kgwagalago yeo e rego: “Eya o aparele Thaba ya Thabora, o sepele le banna ba 10 000 bao ba tšwago baneng ba Nafutali le baneng ba Sebulone. Ke tla go gapela Sisera tona ya madira a Jabini le dikoloi tša gagwe tša ntwa gotee le lešaba la gagwe go wena moeding wa mafula wa Kishoni, gomme ke tla mo gafela seatleng sa gago.”—Baa. 4:4-7.

⁸ Taelo yeo e ile ya tsebišwa Baisiraele.  Baithaopi ba ile ba kopana Thabeng ya Thabora. Baraka o ile a latela ditaelo tša Jehofa ka ntle le go senya nako. (Bala Baahlodi 4:14-16.) Ge ntwa e dutše e lwewa kua Thaanake, pula ya matlorotloro e ile ya tšhologa gomme ya baka leraga. Baraka o ile a rakediša madira a Sisera go fihla Haroshethe, e lego monabo wa dikhilomithara tše 24. Kaekae gona moo tseleng, Sisera o ile a fologa koloi ya gagwe ya ntwa e kotsi yeo ga bjale e bego e se sa na mohola, gomme a tšhabela Tsaananime, yeo mohlomongwe e lego kgauswi le Kedeshe. Ge a fihla moo, o ile a tšhabela ka tenteng ya mosadi wa Hebere e lego Jaele, gomme yena a mo amogela. Ka ge Sisera a be a lapišitšwe ke ntwa, o ile a ya ka boroko. Ga bjale Sisera o be a wetše ka diatleng tša Jaele yoo ka sebete a ilego a mmolaya. (Baa. 4:17-21) Ka baka leo, Baisiraele ba ile ba fenya manaba a bona. *

9. Baahlodi 5:20, 21 e re botša’ng ka ntwa ya magareng ga Baisiraele le Sisera?

⁹ Dikgaolo 4 le 5 tša Baahlodi di swanetše go balwa gotee, ka gobane tsebišo yeo e lego go kgaolo 4 ga e gona go kgaolo 5. Ka mohlala, Baahlodi 5:20, 21 e re: “Dinaledi tša lwa di le legodimong, tša lwa le Sisera di le ditseleng tša tšona. Lefula la Kishoni la di gogola.” Na se se bolela gore Jehofa o ile a diriša barongwa go lwela batho ba gagwe goba na o ile a neša maswika ao a lego lefaufaung? Pego ye ga e re nee karabo. Eupša ka ntle le thušo ya Modimo, ke eng seo se bego se ka dira gore pula ya matlorotloro e ne tlwaa lefelong la ntwa le ka nako ya maleba, gomme ya gogola dikoloi tša ntwa tše 900? Baahlodi 4:14, 15, e lebiša theto go Jehofa ka makga a mararo bakeng sa phenyo ye. Ka gona ga go le o tee wa baithaopi ba Baisiraele ba 10 000 yo a bego a swanetše go itheta ka phenyo yeo.

10, 11. Merotse e be e le eng, gona ke ka baka la’ng e ile ya rogakwa?

¹⁰ Eupša se se makatšago ke gore kopelong yeo Debora le Baraka ba e opeletšego Jehofa ka morago ga go fenya manaba a bona ka mohlolo ba itše: “Morongwa wa Jehofa o itše: ‘Rogakang Merotse, le fele le rogaka badudi ba yona, ka gobane ga se ba lwela Jehofa, ga se ba lwela Jehofa ba na le bagale ba bona.’”—Baa. 5:23.

¹¹ Go bonagala Merotse e ile ya rogakwa o šoro moo le lehono go sa tsebjego gore e be e le eng. Na mohlomongwe Merotse e be e le motse woo badudi ba wona ba gannego go ithaopela go yo thuša Baraka? Ge e ba motse woo o be o le tseleng yeo Sisera a fetilego go wona ge a be a tšhaba, na go ka direga gore badudi ba wona ba bile le sebaka sa go mo swara eupša bona ba no mo tlogela? Ke’ng seo se ka bago se dirile gore ba palelwe ke go kwa molaetša wa Jehofa wa gore go nyakega baithaopi? Batho ba dikete tše lesome ba seleteng sa bona ba be ba kgobokane gore ba lwe le manaba a bona. E fo nagana badudi ba Merotse ba lebeletše monna yo sehlogo e lego Sisera a kitima diterateng tša motse wa bona a le nnoši e bile a le tlalelong. Ba be ba hweditše sebaka se sebotse sa go phetha morero wa Jehofa le go šegofatšwa ke yena. Lega go le bjalo, nakong yeo ya bohlokwa kudu ya ge ba be ba na le sebaka sa go ithaopela go thuša batho ba Modimo goba go se ba thuše, na ba ile ba kgetha go se dire selo? Ge e ba ba kgethile go se dire selo, gona ba fapana kudu le seo Jaele yo a nago le sebete a se dirilego, go etša ge seo se hlaloswa ditemaneng tše di latelago tša kgaolo yeo.—Baa. 5:24-27.

12. Go ya ka Baahlodi 5:9, 10, Baisiraele ba bangwe ba ile ba arabela bjang taelong ya Jehofa, gona seo se re ruta’ng lehono?

¹² Baahlodi 5:9, 10 e re bontšha phapano magareng ga boemo bja kgopolo bja bao ba ilego ba ya ntweng le Baraka le bao ba gannego go ya le yena. Baraka le Debora ba ile ba reta “balaodi ba Isiraele, bao ba ithaopetšego go ya le setšhaba  [ntweng].” Ruri ba be ba fapane le “banamedi ba dipokolo tše tshadi tše ditshehla,” bao ba bego ba ipona ba le bohlokwa gore ba ka ya ntweng, le bao ba bego ba “[dutše] magogweng a theko e kgolo,” bao ba bego ba rata bophelo bja maemo. Le gona go fapana le bao ba bego ba ‘sepela tseleng,’ e lego bao ba bego ba nyaka go iketla, balaodi ba Isiraele ba ile ba bontšha boikgafo ka go ya le Baraka ntweng mebotong ya maswika ya kua Thabora le moeding wa Kishoni wo o bego o tletše leraga. Barati bao ka moka ba maipshino ba ile ba kgothaletšwa go ‘ela hloko.’ Ee, ba be ba swanetše go ela hloko goba go naganišiša ka sebaka se sebotse seo ba paletšwego ke go se diriša go thuša go phetha morero wa Jehofa. Bohle bao lehono ba gogago maoto tirelong ya Jehofa ba swanetše go dira se se swanago.

13. Batho ba moloko wa Rubeni, wa Dani le wa Ashere ba be ba fapana bjang le ba moloko wa Sebulone le wa Nafutali?

¹³ Bao ba ilego ba ithaopela go ya ntweng ba bile le tokelo ya go bona ge Jehofa a lwela bogoši bja gagwe. Ba ile ba ba le selo seo ba bego ba tla se bolela ge ba “anega ditiro tša Jehofa tša go loka.” (Baa. 5:11) Ka lehlakoreng le lengwe, Baahlodi 5:15-17 e bontšha gore batho ba moloko wa Rubeni, wa Dani le wa Ashere ba ile ba dikadika go thuša ka gobane ba be ba etiša pele dikgahlego tša bona. Go e na le gore ba etiše pele mošomo wa Jehofa, ba ile ba tshwenyega kudu ka dilo tša bona tša go swana le mehlape, dikepe le maemakepe. Go fapana le bona, batho ba moloko wa Sebulone le wa Nafutali ba ile ba bea “maphelo a bona kotsing” e le gore ba thuše Debora le Baraka. (Baa. 5:18) Tsela yeo batho ba meloko ye ka moka ba arabetšego ka yona tirelong ye ya boithaopo e re ruta thuto e bohlokwa kudu.

14. Re bontšha bjang gore re thekga bogoši bja Jehofa lehono?

¹⁴ Lehono Jehofa ga a re kgopele gore re lwe ntwa ya nama le madi, eupša o re neile tokelo ya go bontšha sebete ka go bolela ditaba tše dibotse ka mafolofolo. Lehono go nyakega baithaopi ba bantši ka mokgatlong wa Jehofa go feta le ge e le neng pele. Bana babo rena le dikgaetšedi ba dimilione  ba ithaopela go tsenela mehuta e fapafapanego ya tirelo ya nako e tletšego e le babulamadibogo, ditho tša Bethele, baithaopi ba go aga Diholo tša Mmušo. E bile ba bangwe ba bantši, ba bagolo le ba banyenyane, ba ithaopela go hlankela dikopanong tše dikgolo le tše dinyenyane. Le gona nagana ka bagolo bao ba nago le boikarabelo bjo bogolo bja go hlankela Dikomiting tša go Hloma Kwano le Dipetlele le Dikomiting tša go rulaganya dikopano tša selete. Kgodišega gore Jehofa o tšeela godimo maiteko a gago, e bile a ka se a lebale.—Baheb. 6:10.

15. Re ka tseba bjang ge e ba go na le dilo tšeo di re šitišago go ithaopa tirelong ya Jehofa?

¹⁵ Yo mongwe le yo mongwe wa rena o swanetše go ipotšiša gore: ‘Na ke bolaiša ba bangwe mošomo ka phuthegong? Na go swarega ka dilo tše di bonagalago go mpalediša go ithaopela mešomo tirelong ya Jehofa? Go swana le Baraka, Debora, Jaele le baithaopi ba 10 000, na ke bontšha tumelo le sebete gomme ka diriša dilo ka moka tšeo ke nago le tšona go phetha ditaelo tša Jehofa? Ge e ba ke nyaka go hudugela motseng o mongwe goba nageng e nngwe moo ke naganago gore maemo a tša boiphedišo a kaone, na ke naganišiša pele le go rapela Jehofa ka taba yeo e le gore a nthuše go bona kamoo phetho ya ka e tlago go kgoma lapa la ka le phuthego?’ *

16. Ke selo sefe sa bohlokwa seo re ka se neago Jehofa?

¹⁶ Jehofa o re neile tokelo ya gore re thekge bogoši bja gagwe. Ka ge Sathane a forile batho go tloga mathomong gore ba thekge bogoši bja gagwe, ge o thekga bogoši bja Jehofa o bontšha Sathane gore ga o eme le yena. Jehofa o kgahlwa ke tumelo le potego ya gago tšeo di dirago gore o ithaope tirelong ya gagwe. (Die. 23:15, 16) Ge o thekga bogoši bja Jehofa, o mo thuša gore a kgone go fetola Sathane ge a mo kwera. (Die. 27:11) Ka gona ge o botega, go bjalo ka ge eka o nea Jehofa mpho e bohlokwa kudu, gomme seo se mo thabiša kudu.

17. Baahlodi 5:31 e re botša’ng ka bokamoso?

¹⁷ Kgauswinyane, mo lefaseng go tla be go phela feela batho bao ba thekgago bogoši bja Jehofa. Ruri re fela pelo ya go tlo bona letšatši leo! Ga bjale re opela go etša Debora le Baraka re re: “Jehofa, anke manaba a gago ka moka a fedišwe, anke bao ba go ratago ba etše ge letšatši le hlaba le na le matla.” (Baa. 5:31) Jehofa o tlo phethagatša mantšu a kopelo ye ge a tla be a fediša lefase le le kgopo la Sathane. Ge ntwa ya Haramagedone e thoma, go ka se nyakege gore re ithaopele go thuša ntweng yeo. Yeo e tla be e le nako ya gore re ‘eme pho, gomme re bone ge Jehofa a re phološa.’ (2 Dikor. 20:17) Eupša mo nakong ye, re na le dibaka tše dintši tša go thuša go phetha morero wa Jehofa ka sebete le mafolofolo.

18. Boithaopo bja gago tirelong ya Jehofa bo dira gore ba bangwe ba ikwe bjang?

¹⁸ Ka morago ga gore Debora le Baraka ba fenye manaba a bona, ba ile ba thoma koša ya go tumiša Jehofa, e sego sebopiwa le ge e le sefe, ka mantšu ao a rego: “Retang Jehofa . . . ka gobane setšhaba se ithaopetše ntwa.” (Baa. 5:1, 2) Ka mo go swanago lehono, eka boithaopo bja gago bo ka tutuetša bohle bao bo ba holago gore ba ‘rete Jehofa!’