1, 2. a) Tilenbaliyako juman lo kɛra Nabɔti n’a dencɛw la? b) An bena kuma jogo fila jumanw lo koo la barokun nin na?

MIIRI k’a filɛ. U bagara cɛɛ dɔ ma ko a ye kojuguba dɔ kɛ. A somɔgɔw n’a teriw hakili ɲagaminin lo kosɔbɛ ani u dusu kasinin lo sabu saya jalaki benna o cɛɛ kan. Cɛɛ dɔw lo ye ngalon seereya kɛ u kan. Bɛɛ b’a lɔn k’o seerew ye mɔgɔjuguw lo ye. U y’o cɛɛ jalakibali n’a dencɛw bon k’u faga. Tilenninya ka di mɔgɔ minw ye, miiri k’a filɛ o koo ye min kɛ olu la! O koo tɛ nsiirin ye, tiɲɛnko lo. A kɛra Jehova sagokɛla kantigi dɔ lo la min tɔgɔ ko Nabɔti. Nabɔti ye ɲɛnamaya kɛ tuma min na Akabu tun ye Israɛl masacɛ ye.—1 Mas. 21:11-13; 2 Mas. 9:26.

² An bena Nabɔti ka koo lajɛ barokun nin na. Diinan mɔgɔkɔrɔ kantigi dɔ tun be kerecɛn kafo kɔnɔ saan kɛmɛkulu fɔlɔ la ani a ye tilenbaliyako dɔ kɛ. An bena ale fana ka koo lajɛ. O maanaw lajɛtɔ, an bena a ye ko a kɔrɔtanin lo an ka kɛ ni majigilenya ye n’an b’a fɛ ka tilenninyakow jati i ko Jehova. Ka fara o kan, an bena a ye ko n’an y’a kɔrɔsi ko tilenbaliyakow be kɛra kafo kɔnɔ ani n’an be sɔn ka yafa, an b’a yira fana ko an be tilenninyakow jati i ko Jehova b’u jati cogo min na.

3, 4. Nabɔti tun ye mɔgɔ sifa juman lo ye? Mun na a banna k’a ka ɛrɛzɛnforo feere masacɛ Akabu ma?

³ Nabɔti tun be kantigiya kɛ Jehova ye. O tuma na, Israɛldenw fanba tun be tugura masacɛ jugu Akabu n’a muso jugu Zezabɛli lo kɔ. Olu tun ye Baali batobagaw lo ye. U tun tɛ bonya la Jehova kan ani u tun t’a ka sariyaw labato. Nka, Nabɔti tun be jɛnɲɔgɔnya min kɛ ni Jehova ye, a tun b’o jati fɛɛn nafamanba ye ka tɛmɛ a yɛrɛ niin kan.

⁴ Vɛrise nin kalan: 1 Masacɛw 21:1-3. Akabu y’a fɔ Nabɔti ye ko a b’a fɛ k’a ka ɛrɛzɛnforo san wala k’a falen ni ɛrɛzɛnforo wɛrɛ ye min ka fisa ni Nabɔti ta ye. Nka, Nabɔti banna. Mun na do? A ko “Masaba [Jehova] k’ale kisi a k’a faaw ka cɛɛn d’a ma.” A y’o fɔ ni bonya ye. Nabɔti banna sabu Jehova tun y’a fɔ a ka sariya kɔnɔ ko Israɛldenw man kan k’u bɛmaw ka dugukolo feere kudayi (Lev. 25:23; Nɔnb. 36:7). Siga t’a la, Nabɔti tun be koow jati i ko Jehova b’u jati cogo min na.

5. Zezabɛli ye mun lo kɛ walisa u ka Nabɔti faga?

⁵ Nabɔti banna minkɛ, o y’a to masacɛ Akabu n’a muso ye tilenbaliyakow kɛ a la ka tugutugu ɲɔgɔn kɔ. Zezabɛli tun be Nabɔti ka ɛrɛzɛnforo fɛ k’a di a cɛɛ ma. O kama, a ko mɔgɔ dɔw ka ngalon tigɛ k’a la Nabɔti kan. O kɛra sababu ye u ye Nabɔti n’a dencɛw faga. Jehova ye mun lo kɛ o tilenbaliyako kosɔn?

6, 7. Jehova y’a yira cogo di ko tilenninyako ka di a ye? Mun na o ye Nabɔti somɔgɔw n’a teriw dusu saalo?

⁶ Jehova sinna ka Eliya (Eli) ci ka taga kuma Akabu fɛ. Eliya y’a fɔ ko Akabu ye mɔgɔfagala ni soon ye. Joo tun b’a fɛ k’o fɔ. Jehova ye kiti juman lo ben Akabu kan? Jehova ko min kɛra Nabɔti n’a dencɛw la, o ɲɔgɔn lo bena Akabu, a muso n’a dencɛw sɔrɔ.—1 Mas. 21:17-25.

⁷ Akabu ye kojuguba min kɛ, Nabɔti somɔgɔw n’a teriw dusu kasinin tun lo kosɔbɛ o kosɔn. Nka, u dusu saalola k’a lɔn ko Jehova tun b’o tilenbaliyako kala ma ani ko a sinna ka dɔ kɛ dɔ ye. U tun majiginin lo ani u jigi lanin tun be Jehova kan. N’a sɔrɔ u ka limaniya n’u ka majigilenya kɔrɔbɔra tuma min na koow barila ka yɛlɛma.

8. Akabu ye Jehova ka kitiko mɛn tuma min na, a ye mun lo kɛ do? Mun lo sɔrɔla o la?

⁸ Akabu ye Jehova ka kitiko mɛn tuma min na, “a y’a ka faniw faran ka dusukasifani ta k’o don a kaan na, ani ka suun don. A tun be to ka la ni fani nin ye, ani ka to ka taama dɔɔni dɔɔni.” Akabu y’a yɛrɛ majigi! Mun lo sɔrɔla o la do? Jehova ye Eliya ci tugun a ka taga kuma wɛrɛ lase Akabu ma. Sisan, Eliya tun ka ɲi k’a fɔ Akabu ye ko Jehova tɛna bɔnɛ lase a ma k’a to sii la sabu a y’a yɛrɛ majigi Ala ɲɛɛ kɔrɔ (1 Mas. 21:27-29; 2 Mas. 10:10, 11, 17). Jehova “be adamaden dusu sɛgɛsɛgɛ.” O kama, a yafara Akabu ma.—Talenw 17:3.

9. Majigilenya ye Nabɔti somɔgɔw n’a teriw dɛmɛ cogo di u ka limaniya ma nagasi?

⁹ Nabɔti somɔgɔw n’a teriw y’a mɛn ko Jehova bena Akabu ka denbaya ɲangi Akabu sanin kɔ le. N’a sɔrɔ o koo y’u ka limaniya kɔrɔbɔ. Nka, a be se ka kɛ ko majigilenya y’u dɛmɛ u ka limaniya ma nagasi. Cogo di do? U tun majiginin lo minkɛ, u tora ka baara kɛ Jehova ye kantigiya la. U lanin tun b’a la ko Jehova tɛ se ka tilenbaliyako si kɛ (Deteronɔmu 32:3, 4 kalan).  Jehova bena mɔgɔ tilenninw lakunu. O tuma na, a bena tilenninya kɛ Nabɔti n’a dencɛw ani u somɔgɔw ye cogo dafanin na (Zɔbu 14:14, 15; Zan 5:28, 29). Ka fara o kan, mɔgɔ majiginin tɛ ɲinɛ ko “Ala bena mɔgɔw ɲininga u ka kɛwaliw kelen kelen bɛɛ la, hali minw kɛra dogo la, a ɲuman fara jugumanw kan.” (Waaj. 12:14). Ni Jehova be kiti tigɛ, a b’a janto koo dɔw la, an tɛ minw kala ma. O kama, majigilenya b’a to an ka limaniya tɛ nagasi.

10, 11. a) An ka limaniya be se ka kɔrɔbɔ koo jumanw lo la? b) Majigilenya bena an tanga cogo di?

¹⁰ I bena mun lo kɛ koo nunu na: Ni diinan mɔgɔkɔrɔw ye desizɔn dɔ ta i tɛ min faamu wala i ma sɔn min ma. Ni ele wala i ka mɔgɔ sɔbɛ dɔ bɔnɛna nɛɛma baara dɔ la min tun ka di a ye. N’i furuɲɔgɔn, i deen wala i teri sɔbɛ dɔ gwɛnna ka bɔ kafo kɔnɔ ani i ma sɔn o koo ma. Ni diinan mɔgɔkɔrɔw yafara kojugukɛla dɔ ma, nka e b’a miiri k’u filila. O koow be se k’an ka limaniya kɔrɔbɔ. Jehova b’a ka kafo labɛn cogo min na bi, an be se ka sigasiga fana o la. N’o kɔrɔbɔliw ɲɔgɔn y’i sɔrɔ, majigilenya be se k’i ka limaniya tanga cogo di? An ka cogoya fila lajɛ.

¹¹ Fɔlɔ, majigilenya bena an lasun ka sɔn a ma ko an tɛ koo bɛɛ kala ma.  Hali n’an be koo caaman kala ma, Jehova kelen dɔrɔn lo b’a lɔn min be mɔgɔ dusukun na (1 Sam. 16:7). An k’o tiɲɛnko to an hakili la. O bena an dɛmɛ k’an majigi ani k’a lɔn ko an tɛ se ka koo bɛɛ lɔn. O la, an bena an ka koow filɛcogo yɛlɛma o koo la. A filanan, majigilenya bena an dɛmɛ ka kolo Jehova ye ani ka muɲu ka Jehova kɔnɔ a k’o tilenbaliyako ɲɛnabɔ. Bibulu b’a fɔ ko: ‘Mɔgɔ minw be siran Ala ɲɛ, olu bena hɛrɛ sɔrɔ . . . Nka, mɔgɔjugu kɔni tena hɛrɛ sɔrɔ. A sii tena taga ɲa.’ (Waaj. 8:12, 13). N’an be koow kɛ ni majigilenya ye, o bena an nafa ani ka mɔgɔ wɛrɛw fana nafa.—1 Piyɛri 5:5 kalan.

12. An bena maana juman lo lajɛ ani mun na do?

¹² Saan kɛmɛkulu fɔlɔ la, koo dɔ ye kerecɛnw ka majigilenya kɔrɔbɔ Antiyɔsi, Siri jamana na. O koo tun bena a yira n’o kerecɛnw be sɔn wala n’u tɛ sɔn ka yafa. An k’o maana lajɛ. An k’a filɛ o bena an dɛmɛ cogo min na k’an yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ k’a filɛ n’an be sɔn ka yafa. An k’a filɛ fana o bena an dɛmɛ cogo min na k’a faamu ka ɲɛ ko an tɛ se ka tilenninyakow jati i ko Jehova n’an tɛ sɔn ka yafa.

13, 14. Ciden Piyɛri ye nɛɛma juman lo sɔrɔ? A y’a yira cogo di ko a jaa ka gwɛlɛ?

¹³ Ciden Piyɛri tun ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye kafo kɔnɔ ani kerecɛnw tun b’a lɔn ka ɲɛ. A tun ye jɛnɲɔgɔnya teriman kɛ ni Yezu ye ani Yezu tun ye kunkanbaarabaw kalifa a ma (Mat. 16:19). Ɲɛyirali fɛ, saan 36 Krista Tile La (K.T.L), nɛɛma dira Piyɛri ma ka kibaro diiman fɔ Kɔrinɛyi n’a somɔgɔw ye. O tun ye kooba ye sabu Kɔrinɛyi tun tɛ Yahutu ye ani a tun kɛnɛkɛnɛnin tɛ. Hakili senu jigira Kɔrinɛyi n’a somɔgɔw kan tuma min na, Piyɛri y’a fɔ ko: “Mɔgɔ be se ka nunu bali k’u te batize ni jii ye wa? Bari anw ye Nii Senuman sɔrɔ cogo min na, olu fana y’a sɔrɔ ten.”—Kɛw. 10:47.

¹⁴ Saan 49 Krista tile la, cidenw ni Zeruzalɛmu ka diinan mɔgɔkɔrɔw ye ɲɔgɔn lajɛn. Siya wɛrɛ mɔgɔ minw tuubira ka kɛ kerecɛnw ye, cidenw ni Zeruzalɛmu ka diinan mɔgɔkɔrɔw tun b’a fɛ k’a lɔn ni waajibi lo olu ka kɛnɛkɛnɛ. Piyɛri y’a jaa gwɛlɛya k’a balimaw hakili jigi ko siya wɛrɛ mɔgɔ minw tun ma kɛnɛkɛnɛ, ale y’a ye hakili senu jigira u kan. O kɛra a saan damanin ye nin ye. Piyɛri ɲɛɛ lara min kan, o ye koow ɲɛnabɔla jɛnkulu dɛmɛ ka desizɔn ta (Kɛw. 15:6-11, 13, 14, 28, 29). Kerecɛn minw tun tɛ Yahutuw ye ani minw tun ye Yahutuw ye, siga t’a la, a diyara u ye kosɔbɛ k’a ye ko Piyɛri y’a jaa gwɛlɛya k’o koo ɲɛfɔ. A tun ka nɔgɔ o kerecɛnw fɛ ka la Piyɛri la sabu kerecɛn kɔgɔnin tun lo ani a tun ye kantigi ye.—Eburuw 13:7.

15. Tuma min na Piyɛri tun be Antiyɔsi, a ye fili juman lo kɛ? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

¹⁵ Dɔɔni o lajɛn kɔ, Piyɛri tagara bɔ balimaw ye Antiyɔsi, Siri jamana na. K’a to o yɔrɔ la, a ma sigasiga ka jɛn ni balimaw ye minw tɛ Yahutuw ye. Siga t’a la, a diyara o kerecɛnw ye ka kɛ ni Piyɛri ye sabu a ka lɔnniya y’u nafa. Nka, Piyɛri y’a dabila yɔrɔnin kelen ka dumuni kɛ n’u ye. Miiri k’a filɛ, u kabakoyara ani u dusu tiɲɛna cogo min na! Kerecɛn minw tun ye Yahutuw ye, olu fana tugura Piyɛri kɔ, hali Barnabasi yɛrɛ. O filankafoyako tun be se ka na ni farali ye kafo kɔnɔ. Piyɛri tun ye diinan mɔgɔkɔrɔ ni kerecɛn kɔgɔnin ye. Mun lo  y’ale ɲɔgɔn lasun k’o tilenbaliyako kɛ? Min kɔrɔtanin lo, o ye k’a filɛ an be se ka kalan min sɔrɔ Piyɛri ka koo la ni diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ ka kuma wala a ka kɛwale y’an tɔɔrɔ.

16. Ciden Pol ye Piyɛri kolo cogo di? An b’an yɛrɛ ɲininga mun lo la?

¹⁶ Galatikaw 2:11-14 kalan. Piyɛri siranna adamaden ɲɛ (Talenw 29:25). Kerecɛn minw tɛ Yahutuw ye, Piyɛri tun b’a lɔn Jehova be min miiri olu koo la. Nka, a siranna ko kerecɛn minw ye Yahutuw ye olu tun tɛna ale jati sabu a be jɛn ni kerecɛn kɛnɛkɛnɛbaliw ye minw tɛ Yahutuw ye. Ciden Pol y’a fɔ Piyɛri ye ko a ye filankafoya lo kɛ. Mun na do? Sabu lajɛn min kɛra Zeruzalɛmu saan 49 K.T.L, Pol tun be yen ani a y’a ye ko Piyɛri tun ye siya wɛrɛ mɔgɔw lafasa (Kɛw. 15:12; Gal. 2:13). Kerecɛn minw tun tɛ Yahutuw ye, Piyɛri tun donna olu gasi la. Olu tun bena o tilenbaliyako ta cogo di? Yala u tun bena a to o ka u kunnatiɲɛ wa? Yala Piyɛri tun bena bɔnɛ a ka nɛɛma baaraw la o fili kosɔn wa?

17. Jehova yafara Piyɛri ma. O ye Piyɛri nafa cogo di?

¹⁷ Siga t’a la, Piyɛri y’a yɛrɛ majigi ka sɔn Pol ka ladili ma. Foyi t’a yira Bibulu kɔnɔ ko a bɔnɛna a ka nɛɛma baaraw la. Kɔfɛ, Ala ye hakili senu di a ma a ye bataki fila sɛbɛ. U be sɔrɔ Bibulu kɔnɔ. A ka bataki filanan kɔnɔ, a y’a fɔ ko Pol y’ale ‘balimacɛ n’a tericɛ’ ye (2 Piyɛri 3:15). Kerecɛn minw tun tɛ Yahutuw ye, tiɲɛn lo ko Piyɛri ye tilenbaliyako min kɛ, a y’u tɔɔrɔ. Nka, Yezu min be kafo kun na, ale tora ka baara kɛ ni Piyɛri ye (Efɛz. 1:22). Sababu tun dira kerecɛnw ma ka yafa Piyɛri ma. O cogo la, u tun bena a yira k’u be Yezu n’a Facɛ ladegi. An dusu ka di k’a lɔn ko mɔgɔ si m’a to o cɛɛ dafabali ka fili k’a kunnatiɲɛ.

18. Koo jumanw lo la an ka ɲi ka Jehova ka tilenninya ladegi?

¹⁸ I ko saan kɛmɛkulu fɔlɔ la, bi fana diinan mɔgɔkɔrɔw dafanin tɛ. “An bɛɛ be fili cogo caaman na.” (Zaki 3:2). A man gwɛlɛ ka sɔn o ma. Nka, i bena mun lo kɛ ni balima dɔ donna i gasi la a ka dafabaliya kosɔn? Yala i bena Jehova ka tilenninya ladegi o koo ɲɔgɔn na wa? Ɲɛyirali fɛ, ni diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ ye koo dɔ fɔ i ye min b’a yira ko a tɛ ni miiriya ɲuman ye i koo la, i bena mun lo kɛ do? Ni diinan mɔgɔkɔrɔ dɔ ye kumajugu dɔ fɔ i ye ani o y’i kɔnɔ gwan, i bena a to o k’i kunnatiɲɛ wa? Yala i bena sin ka miiri k’o balimacɛ man kan ka kɛ diinan mɔgɔkɔrɔ ye tugun wa? Wala i bena muɲu ka Yezu makɔnɔ ale min be kafo kun na wa? Yala i bena sinsin a tigi ka fili kan wa? Wala a tigi ye kantigiya min kɛ Jehova ye saan caaman kɔnɔ, i bena miiri o lo la wa? Ni balimacɛ dɔ donna i gasi la ani a tigi bele ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye wala nɛɛma baara wɛrɛ dira a ma, yala o bena diya i ye wa? N’i be sɔn ka yafa, i b’a yira ko i be tilenninyakow jati i ko Jehova b’u jati cogo min na.—Matiyo 6:14, 15 kalan.

19. An ka ɲi k’an jija ka mun lo kɛ?

¹⁹ Sutana n’a ka duniɲa ye tilenbaliyako minw bɛɛ kɛ adamadenw na, Jehova bena o ban loon dɔ. Tilenninyako ka di minw ye, olu kɔrɔtɔnin lo o loon ka se (Ezayi 65:17). Sanni o cɛ, an kelen kelen bɛɛ k’an majigi ani an k’a lɔn ko an tɛ se ka koo bɛɛ lɔn. Mɔgɔ minw donna an gasi la, an ka sɔn ka yafa olu ma fana. O la, an bena a yira ko an jijanin lo ka tilenninyakow jati i ko Jehova b’u jati cogo min na.