1, 2. (a) Anton ag-inkahustisya so agawad si Nabot tan saray ananak to? (b) Anton duaran kualidad so pantongtongan tayod sayan artikulo?

IMADYINEN iyan eksena. Walay lakin inakusaan ya nanggaway graben kasalanan kanian asentensiaan ira na patey. Agmakapanisia tan maer-ermen iray kapamilya tan kakaaro to. Sikatoy asentensiaan lapud palson testimonya na saray tasi a kabkabat ya andi-kakanaan a lalaki. Agnaawat na saray mangaaro ed inkahustisya so impamatey ed saman ya inosentin biktima tan saray anak ton lalaki. Aliwa iyan is-istorya labat. Talagan agawa itan ed matoor ya lingkor nen Jehova ya si Nabot, a nambilay nen manuuley si Arin Ahab diad Israel.​—1 Ara. 21:11-13; 2 Ara. 9:26.

² Diad sayan artikulo, aliwa labat ya say agawad si Nabot so pantongtongan tayo. Aralen tayo met so ginawa na sakey ya matoor ya matatken diad inmunan siglon kongregasyon ya alingo ed impandesisyon to. Legan tayon pantotongtongan irayan  alimbawa ed Biblia, naaralan tayo ya kaukolan so inkamapaabeba pian naalig tayoy panmoria nen Jehova ed hustisya. Naaralan tayo met no akin ya importante so inkamabulos ya mamerdona no wala ray naobserbaan tayon ag-inkahustisya ed loob na kongregasyon pian nipanengneng tayoy panmoria nen Jehova ed hustisya.

3, 4. Anton klase na too si Nabot, tan akin ya agto labay ya ilako ed si Arin Ahab so ubasan to?

³ Si Nabot et matoor ed si Jehova anggano karaklan ed saray Israelita et aaligen day mauges ya gagawaen nen Arin Ahab tan say mauges ya asawa ton si Reyna Jezebel. Saraman ya mandadayew ed si Baal et agda nirespeto si Jehova tan agda inapresya iray estandarte To. Duma balet si Nabot ta pinabli toy relasyon tod si Jehova nen say mismon bilay to.

⁴ Basaen so 1 Arari 21:1-3. Nen imbaga nen Ahab ya labay ton saliwey ubasan nen Nabot odino salatan toy mas marakep ya ubasan, ag-inmabuloy si Nabot. Akin? Oniay marespeton imbaga to: “Agkon balot sarag ya iter ed sika so tawir na saray inmuunan atateng ko, ta isesebel iya nen Jehova.” Ag-inmabuloy si Nabot ta uunoren toy ganggan nen Jehova ed bansan Israel, ya mangisesebel ed permanentin pangilako ed tawir na tribu. (Lev. 25:23; Num. 36:7) Talagan miparay panmoria nen Nabot ed panmoria nen Jehova.

5. Antoy ginawa nen Jezebel pian napapatey si Nabot?

⁵ Balet makapaermen ta lapud desisyon nen Nabot et nanggawa si Arin Ahab tan say asawa to na nantutumbokan ya mauge-uges ya pakana. Pian naala nen Ahab so ubasan, inmaneobra nen Jezebel so panggaway palson akusasyon ed si Nabot, kanian sikatoy pinatey pati saray ananak ton lalaki. Antoy gawaen nen Jehova ed sayan graben ag-inkahustisya?

6, 7. Panon ya impanengneng nen Jehova ya aaroen toy hustisya, tan akin ya makaligliwa iya ed kakanayon tan kakaaro nen Nabot?

⁶ Imbakin tampol nen Jehova si Elias pian komprontaen si Ahab. Imbaga nen Elias ya si Ahab et managpatey tan matakew. Antoy desisyon nen Jehova ed sayan kaso? Nagawad si Ahab, say asawa to, tan saray ananak da so agawad si Nabot tan saray ananak to.​—1 Ara. 21:17-25.

⁷ Seguradon nanermen so pamilya tan kakaaro nen Nabot lapud impamatey nen Ahab ed sikato tan ed saray anak to. Balet anggan panon et aligliwa ra ta amta dan anengneng nen Jehova so agawan ag-inkahustisya tan tampol ya nanggaway paraan pian nipetek itan. Balet, asubok so kapaabebaan tan panagmatalek dad si Jehova diad saray sinmublay ya ag-iilaloan ya agawa.

8. Antoy ginawa nen Ahab nen naamtaan toy mensahe nen Jehova, tan antoy resulta?

⁸ Nen naamtaan nen Ahab so ambelat ya dusa nen Jehova ed sikato, “pinilat to ray kawes to tan nansulong na sakon abel; tan nan-ayunal tan nandukol ya akasulong na sakon abel tan maer-ermen a nanakar-akar.” Nampaabeba si Ahab! Antoy resulta? Imbaga nen Jehova ed si Elias: “Lapud nampaabeba diad arapan ko, agko idapoy desyang legan a mabilay. Idapok itan ed sankaabungan to diad saray agew na anak to.” (1 Ara. 21:27-29; 2 Ara. 10:10, 11, 17) Si Jehova, say “manguusisa ed kapusoan” et kinasian toy Ahab.​—Pro. 17:3.

9. Akin et proteksion ed pamilya tan kakaaro nen Nabot so inkamapaabeba?

⁹ Antoy epekto na sayan desisyon ed  saray makaamtad graben kasalanan nen Ahab? Nayarin asubok so pananisia na saray kapamilya tan kakaaro nen Nabot lapud nauman so desisyon. No bilang ontan, proteksion ed sikara so inkamapaabeba pian matoor ni ran siansia ya manlingkor ed si Jehova tan matalek iran agsarag na Dios da so manggawa na ag-inkahustisya. (Basaen so Deuteronomio 32:3, 4.) Say perpekton hustisya et niiter ed si Nabot, saray ananak to, tan saray pamilya da no paolien la nen Jehova iray matunong. (Job 14:14, 15; Juan 5:28, 29) Niarum ni, sankanonot na sakey a mapaabeban too ya “say tuan Dios so mangukom ed kada gawa, ontan met ed kada akaamot a bengatla, no kasin maong odino mauges itan.” (Ecl. 12:14) On, no manguukom si Jehova, ikokonsidera to iray detalye ya agtayo amta. Kanian, proteksion ed saray biktima so inkamapaabeba pian agnaderal so espiritualidad da.

10, 11. (a) Anto ray situasyon ya nayarin nasubok so panmoria tayod inkahustisya? (b) Panon itayon naprotektaan na inkamapaabeba?

¹⁰ Antoy reaksion mo no walay desisyon na saray elder ya agmo natalosan odino agmo labay? Singa bilang, antoy gawaen mo no naandi papablien mon pribilehyo odino na arum? Panon to no adispelo so asawam, anak mo, odino kaarom tan agka mipakna ed desisyon? Panon to no parad sika et  alingo iray elder ta kinasian day nankasalanan? No wala ray ontan ya nagawa, nayarin nasubok so pananisiam ed si Jehova tan say uksoyan na organisasyon to. Panon kan naprotektaan na inkamapaabeba no nagawa itan ed sika? Imanoey duaran paraan.

¹¹ Unona, pakiwasen itayo na inkamapaabeba ya awaten ya agtayo amta so amin a detalye. Anggano dakel so amta tayon detalye ed agawa, si Jehova labat so makabasa ed no antoy walad puso na sakey. (1 Sam. 16:7) Lapud amta tayo iyan agnakuestion ya katuaan, napakiwas itayon manpaabeba, awaten iray limitasyon tayo, tan umaney panmoria tayo. Komadua, natulongan itayo na inkamapaabeba ya manpasakop tan maan-anos ya manalagar ed si Jehova ya ipetek so ag-inkahustisya. Dugaruga iyan insulat na makabat ya too: “Saramay ontatakot ed tuan Dios et maabig so pansumpalan da . . . Balet, aliwan maabig so pansumpalan na samay mauges, tan saray agew na bilay ton singa anino et agto naparukey.” (Ecl. 8:12, 13) On, say pansiansian mapaabeba so sankaabigan ya nagawaan pian agnaderal so espiritualidad na saray nalalanor.​—Basaen so 1 Pedro 5:5.

12. Antoy pantongtongan tayo natan, tan akin?

¹² Nen inmunan siglo, walay naeksperiensya na saray Kristiano diad Antioquia ed Sirya ya lapud satan et asubok so inkamapaabeba da tan say inkamabulos dan mamerdona. Pantongtongan tayo itan tan nengnengen tayo no antoy nitulong na satan pian nausisa tayoy ugali tayo nipaakar ed panamerdona. Makatulong met itan pian mas natalosan tayo no antoy koneksion na panamerdona ed panmoria nen Jehova ed hustisya.

13, 14. Anto ray pribilehyo nen apostol Pedro, tan panon ton impanengneng so pakpel?

¹³ Si apostol Pedro et kabkabat ya matatken ed Kristianon kongregasyon. Personal ton akaulop si Jesus tan inmatalek ed sikato so pigaran importantin responsabilidad. (Mat. 16:19) Singa bilang nen 36 C.E., pribilehyo nen Pedro ya inabang so maong a balita ed si Cornelio tan say sankaabungan to. Nikadkaduma iya ta ag-asegat ya Gentil si Cornelio. Nen naawat nen Cornelio tan say sankaabungan to so masanton espiritu, oniay imbaga nen Pedro: “Wala tay makasbel pian agnabautismoan ed danum irayan akaawat na masanton espiritu a singa sikatayo?”​—Gawa 10:47.

¹⁴ Nen 49 C.E., nantitipon iray apostol tan mamatatken ed Jerusalem pian pantongtongan no kasin kaukolan ya segaten iray Gentil ya nagmaliw a Kristiano. Diad saman ya pantitipon, makpel ya nansalita si Pedro, tan impanonot to imay agawa pigay taon lay apalabas—ya akaawat na masanton espiritu iray ag-asegat ya Gentil. Baleg so nitulong na personal ya testimonya nen Pedro ed impandesisyon na mananguley ya ulop nen inmunan siglo. (Gawa 15:6-11, 13, 14, 28, 29) Seguradon inapresya na saray Judio tan Gentil ya Kristiano so pakpel nen Pedro ya mangibagad katuaan. Talagan mainomay so manmatalek ed ontan ya maespiritual a too!​—Heb. 13:7.

15. Antoy lingo nen Pedro nen walad Antioquia ed Sirya? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

¹⁵ Ag-abayag kayari na saman ya pantitipon nen 49 C.E., linmay Pedro diad Antioquia ed Sirya. Legan ya wadman, akiulop ed saray agagin Gentil. Seguradon dakel so naaralan dad kakabatan tan eksperiensya nen Pedro. Balet biglan inarawian ira nen Pedro tan agla akidungo ed sikara, kanian natural labat ya mankelaw tan adismaya ira. Saray  arum nin Judio ya membro na kongregasyon, pati si Barnabas, et naimpluensyaan nen Pedro ya ontan met so gawaen da. Akin kasi et onman so ginawa na sayan maespiritual ya Kristianon matatken? Agto kasi naisip ya nayarin naapag so kongregasyon lapud satan? Tan say mas importante, antoy naaralan tayod lingo nen Pedro ya makatulong ed sikatayo no asakitan tayo ed imbaga o ginawa na sakey ya elder?

16. Panon ya nipetek si Pedro, tan anto ray nitepet tayo?

¹⁶ Basaen so Galacia 2:11-14. Nampatalo si Pedro ed takot ed too. (Pro. 29:25) Anggano amta toy panmoria nen Jehova, siansian tinakotan toy opinyon na saray asegat ya Judio ya membro na kongregasyon ed Jerusalem. Si apostol Pablo ya inmatendi met ed samay pantitipon ed Jerusalem nen 49 C.E. et kinompronta toy Pedro diad Antioquia tan impaamta toy pansimpisimpitan to. (Gawa 15:12; Gal. 2:13, paimanod leksab) Antoy reaksion na saray Kristianon Gentil ed ag-inkahustisyan agawaan nen Pedro? Kasin agapol ira? Kasin nakal iray pribilehyo nen Pedro lapud sayan lingo to?

17. Panon ya agunggonaan si Pedro ed panamerdona nen Jehova?

¹⁷ Mapatnag ya mapaabeban inawat nen Pedro so panangipetek nen Pablo. Anggapoy nabasad Kasulatan ya naandi iray pribilehyo to. Diad tua, sikatoy pinuyanan ya manggawa na duaran sulat ya nagmaliw a kabiangan na Biblia. Diad komaduan sulat nen Pedro et tinawag toy Pablo ya “inad-aro tayon agi.” (2 Ped. 3:15) Anggano asakitan iray agagin Gentil ed ginawa nen Pedro, siansia nin sikatoy inusar nen Jesus, say ulo na kongregasyon. (Efe. 1:22) Diad saman ya agawa et walay pankanawnawa na saray membro na kongregasyon ya aligen si Jesus tan say Ama to diad pamerdona da. Komon ta anggapoy agapol ed saman ya lingo na agperpekton too.

18. Anto ray situasyon ya kaukolan tayon aligen so panmoria nen Jehova ed inkahustisya?

¹⁸ Singa nen inmunan siglo, anggapo met so perpekton elder ed kongregasyon natan “ta amin tayo et naynay a nalilingo.” (Sant. 3:2) Komon ta bidbiren tayo itan. Balet, nasubok itayo no sikatayon mismo so biktima na ag-inkaperpekto na sakey ya agi. No nagawa itan, kasin aligen tayo so panmoria nen Jehova ed hustisya? Singa bilang, antoy reaksion mo no walay imbaga na elder ya singa walay memelmelagen to? Kasin abuloyan mon nagapol ka no naopendi o asakitan ka lapud imbaga na sakey ya elder? Imbes ya basta labat mankonklusyon ya sikatoy agla kualipikadon elder, kasin maan-anos mon alagaren so ikiwas nen Jesus, say ulo na kongregasyon? Kasin pansagpotan mon ikonsidera iray arum nin detalye, ya singa say dakel lan taon ya matoor a panlilingkor na brother? No say brother ya nankasalanan ed sika et siansia nin manlilingkor ya elder odino akaawat na arum nin pribilehyo, kasin miliket kad sikato? No mamerdona ka, nipapanengneng mon aaligen moy panmoria nen Jehova ed inkahustisya.​—Basaen so Mateo 6:14, 15.

19. Antoy nepeg a determinasyon tayo?

¹⁹ Tatalaranan na saray mangaaro ed hustisya so panaon sano permanente lan ekalen nen Jehova so amin ya ag-inkahustisya ya ginawa nen Satanas tan say mauges a mundo to. (Isa. 65:17) Balet antis na satan, komon ta determinado itayon aligen so panmoria nen Jehova ed inkahustisya diad mapaabeban pamidbir ed saray limitasyon tayo tan mabulos ya pamerdona ed saray nankasalanan ed sikatayo.