Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

‘Yaqha markat’ jutirinakarojj Jehová Diosar servisipkakiñapatak yanaptʼañäni

‘Yaqha markat’ jutirinakarojj Jehová Diosar servisipkakiñapatak yanaptʼañäni

Tatituw yaqha markankir jaqenakarojj uñji(SAL. 146:9).

CANCIÓN: 84, 73

1, 2. 1) ¿Jilat kullakanakat yaqhepajj kuna jan walinakansa uñjasipjje? 2) ¿Kuna jisktʼanakas utjistaspa?

LIJE jilatajj akham siwa: “Burundi markan guerra civil ukajj qalltkäna ukhajja, familiajampejj mä jachʼa tantachäwinkasipkayätwa. Jaqenakajj disparasaw tʼijnaqapjjäna. Ukatwa awk taykajampi, 11 wawanakapampejj yaqha markar escapapjjayäta. Familiajat yaqhepajja, markapat escapanipki (refugiados) ukanakarojj kawkhantï Malaui markan katoqaskäna ukaruw 1.600 kilometronak sarasin puripjjäna. Janiw taqpachanejj ukar puripkayätti” sasa.

2 Oraqpachanjja 65 millón jaqenakaw markapan guerranaka, jan ukajj sinti tʼaqesiñanak utjipan yaqha markanakar escapapjje. Nayrajj janipuniw ukham waljani yaqha markar sarjjerinakajj utjirïkiti. * Markapat escapirinakatjja, waljaniw Jehová Diosan Testigonakapäpjje. Waljaniw jan familiani, jan kunani uñjasipjje. ¿Kuna yaqha jan walinakansa uñjasipjjaraki? ¿Kunjamsa jupanakar Jehová Diosar servisipkakiñapatakisa, llakimpi jan aynachtʼapjjañapatakis yanaptʼsna? (Sal. 100:2). ¿Markasar escapanipki uka jaqenakarojj kunjamsa Jehová Diosat yatiysna?

MARKAPAT ESCAPIRINAKAJJ KUNA JAN WALINAKANSA UÑJASIPJJE

3. ¿Kunatsa Jesusasa ukhamarak discipulonakapas yaqha markar escapapjjäna?

3 Herodes reyiw Jesús wawamar jiwayañ muni sasaw Diosan mä angelapajj Josear säna. Ukatwa Jesusampi awk taykapampejj Egipto markar escapapjjäna. Herodes reyin jiwañapkamaw uka markankapjjarakïna (Mat. 2:13, 14, 19-21). Jesusan discipulonakapajj wali uñisitaw uñjasipjjarakïna, ukatwa “Judea toqenakaru, Samaria toqenakampirus” sarjjapjjäna (Hech. 8:1). Discipulonakapat waljani uñisita uñjasipjjañapjja Jesusajj yatïnwa, ukatwa akham säna: “Kunapachatejj mä markanjja uñisisa arknaqapjjätam ukkhajja, yaqha markaru jaltjjapjjam” sasa (Mat. 10:23). Utas apanukuwäsin yaqha markar sarjjañajj chʼamawa.

4, 5. 1) ¿Markapat escapasipki ukhajj kuna jan walinakansa uñjasipjje? 2) ¿Imantasipki ukanjja kuna jan walinakas utjaraki?

4 Markapat escapkasasa, imantasipki uka cheqanakansa jan walinakanwa uñjasipjje. Lije jilatan Gad sullkapajj akham siwa: “Escapapkayäta ukhajj 12 maranïyätwa. Walja semananakaw kayut sarapjjayäta, jiwatanak uñjapjjerïta. Kayunakajajj wal pʼusuritäna, ukatwa familiajar jumanakak sarjjapjjam sayäta, tatajajj janiw gobierno contra saytʼirinakar jaytañ munkitänti, ukatwa ichjjaruwayitäna. Jehová Diosaruw confiyapjjayäta, sapürurakiw orasipjjerïta, awisajj thakin achkäna uka mangonakakwa manqʼasipjjerïta” sasa (Fili. 4:12, 13).

5 Lije jilatan familiapat jila partejja, Naciones Unidas sat organizacionajj markapat escapanirinakar katoqkäna ukanwa jakapjjäna. Ukanjja jan walinakanwa uñjasipjjarakïna. Lije jilatajj tamanak tumptʼirëjjewa, jupasti akham siwa. “Jila parte jaqenakajj janiw trabajonïpkänti, ukatwa mayninakat parlasisipkäna, umasipkäna, lunthatasipjjäna, qʼañu lurañanakansa sarnaqapjjarakïna” sasa. Uka jan walinakat jarkʼaqasiñatakejja, Testigonakajj Jehová Diosar serviñaruw chuym uchapjjañapäna (Heb. 6:11, 12; 10:24, 25). Diosat jan jitheqtañatakejj janiw tiempop ina chʼusar aptʼapkänti, waljaniw precursorat serviñ qalltapjjarakïna. Israelitanakajj janiw wiñayajj wasar oraqenkapkänti, jiwasajj janirakiw wiñayajj akankkañäniti sasaw jupanakkamajj chʼamañchtʼasipjjäna. Ukaw jan aynachtʼañatakejj yanaptʼarakïna (2 Cor. 4:18).

ESCAPANIRINAKAR MUNASIÑAMPI UÑJAÑÄNI

6, 7. 1) ¿‘Diosar munasiñajj’ jilat kullakanakar kunjam uñjañatakis yanaptʼistu? 2) Mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼma.

6 ‘Diosar munasiñaw’ jilat kullakanakar munasiñampi uñjañatak yanaptʼistu, yamas jan walinakan uñjasipki ukhajj jukʼampïñapawa (1 Juan 3:17, 18 liytʼañataki). Amtañäni, Judea markankir cristianonakajj manqʼat pistʼapkäna ukhajja, tamajj jankʼakiw yanaptʼañatak wakichtʼasipjjäna (Hech. 11:28, 29). Apóstol Pablompi Pedrompejj maynit mayni khuyaptʼayasipjjañapatakiw cristianonakar chʼamañchtʼapjjäna (Rom. 12:13; 1 Ped. 4:9). Yaqha markat visitapkistu uka jilat kullakanakar munasiñampiw uñjtanjja, ukhamasti jan walinakana, Diosar servitapat uñisita uñjasipki ukanakarojj jukʼampiw taqe chuyma yanaptʼañasa (Proverbios 3:27 liytʼañataki). *

7 Ucranian Inti jalsu toqenkiri jilat kullakanakajja, aka maranakakiw guerra utjipana, Diosar servipjjatapat uñisita uñjasipjjatapat yaqha markanakar escapapjjäna. Jupanakat yaqheparojj jiwayapjjänwa. Jila partejj Ucrania pachpan yaqha cheqaru, jan ukajj Rusia markaru escapapjjäna, uka markanakansti wali munasiñampiw jilat kullakanakajj katoqapjjäna. Uka markanakansa Testigonakajj janirakiw guerrarusa ni politicarus mitisipkiti, kunattejj ‘janiw akapachankirïpkiti’, ‘Diosan arunakapsa yatiyasipkakiwa’ (Juan 15:19; Hech. 8:4).

MARKAPAT ESCAPANIRINAKAR DIOSAR CONFIYASIPKAKIÑAPATAK YANAPTʼAÑÄNI

8, 9. 1) ¿Yaqha markar sarjjerinakajj kuna jan walinakansa uñjasipjjaspa? 2) ¿Kunatsa jupanakar pacienciampi yanaptʼañasa?

8 Yaqhepajj pachpa markapan yaqha cheqaruw escapapjje. Jila partejj jan uñtʼat markaruw sarjjapjjaraki. Awisajja, gobiernow manqʼa, isi, uta churi, ukhamäkchisa jan walinakan uñjasisipkakispawa. Sañäni: inas manqʼapajj mayjächi, juntʼu markat jutasajj inas thaya markan isthapisiñ jan yatipkchiti. Jan ukajj inas jichhak uñstir maquinanak apnaqañ yateqapjjañapajj wakischini.

9 Awisajja, markapat escapanirinakarojj gobiernow yatinoqtapjjañapatak yanaptʼi. Ukampis mä qhawqha phajjsitjja, trabajasipjjañapawa. Yaqha markan yatinoqtañajj chʼamakïspawa. Sañäni, yaqha aru yateqapjjañapa, costumbrenakasa, leyinakasa mayjarakïspawa, facturanaka impuestonak pagaña, wawanakar escuelar khitaña, wawanakar cheqañchañas mayjarakïspawa. ¿Ukham jan walinakan uñjasipki uka jilat kullakanakar pacienciampi, respetompi yanaptʼasmati? (Fili. 2:3, 4).

10. ¿Markasar purinipki uka jilat kullakanakarojj kunjamsa Diosar servisipkakiñapatak yanaptʼsna? (3 paginankir dibujo uñjjattʼäta).

10 Yaqhep autoridadanakajja, yaqha markat jutiri jilat kullakanakarojj janiw uka markankir tamampi jikisiyañ munapkiti, awisajj janiw yanaptʼapkämati sasaw sapjjaraki. Ukatsti tantachäwinakatak jan tiempo churirjamäki uka trabajonakwa churapjje, ‘jan munapkätajj aka markat sarjjapjjätawa’ sasaw ajjsarayapjje, sapaki uñjasisajj uka trabajonak katoqasjjapjjakiwa. Ukatwa purinipki ukjpachajj jupanakampi jikisir jankʼaki sarañasa. Jupanakat llakisitasajj qhanaw amuyasiñapa. Ukham luratasajj yanaptʼaniwa, Jehová Diosarus jukʼampi confiyapjjarakini (Pro. 12:25; 17:17).

MARKAPAT ESCAPANIRINAKAR YANAPTʼAÑÄNI

11. 1) ¿Qalltanjja kunanakampi yanaptʼañas wakisi? 2) ¿Yanaptʼa katoqapki uka jilat kullakanakajj kunjamsa yuspärasirïpjjatap uñachtʼayapjjaspa?

11 Markapat escapanipki uka jilat kullakanakarojj manqʼa, isi, kunatï jakañatak wakiski ukanak churañasawa. * Jilatanakar mä corbata regalañas wal yanaptʼaspa. Escapanirinakajj yuspärasirïpjje, munañanakap jan sinti mayipki ukhajja, yanaptʼir jilat kullakanakajj kusisitäpjjaniwa. Tiempompejja, sapa mayniw kun alasiñatakis trabajasjjañapa. Ukaw jupa kikpa jan aynachtʼañapatakisa, tamankir jilat kullakanakampi sum apasiñatakis yanaptʼani (2 Tes. 3:7-10). Ukhamasti, yaqha markat jutirinakarojj yanaptʼañaw wakisi.

¿Markapat escapanipki uka jilat kullakanakarojj kunjamsa yanaptʼsna? (11-13 parrafonak uñjjattʼäta).

12, 13. 1) ¿Kunjamsa yaqha markat jutirinakar yanaptʼsna? 2) Kunjamsa yanaptʼsna uk mä experienciampi qhanañchtʼma.

12 Markapat escapanipki ukanakar yanaptʼañatakejj janiw walja qollqejj munaskiti. Jupanakatak tiempo apstʼasiña, munasiñampi uñjañaw jukʼamp askejja. Sañäni, autonakajj kawkhatsa sari, kawkhanakansa alasiñajj sumäspa menosarakïspa ukwa uñachtʼaysna. Trabajasiñapatak yanaptʼañatakejja, chʼukhuñ maquinasa, pasto khuchhuñ maquinas kawkjansa aljasi ukwa uñachtʼaysna. Cheqas taman yatinoqtañapatak yanaptʼañaw jukʼamp wakiskirejja. Tantachäwinakarus irparaksnawa. Kunjamsa Diosan arunakap yatiyasi uksa yatiyaraksnawa, ukatsti jupampiw yatiyir sararaksna.

13 Pusi waynanakajj mä tamar puripkäna ukhajja, jilïr irpirinakaw yanaptʼapjjäna, auto apnaqaña, computadoran qellqaña, trabajotak currículum qellqaña, horario lurasiña yatichapjjäna, ukhamat Jehová Diosar serviñ nayrar uchapjjañapataki (Gál. 6:10). Mä qhawqha tiempotjja pusinpachaw precursoräjjapjjäna. Jilïr irpirinakan yanaptʼapampi, jupanak kikpa chʼamachasitapampejja, Diosar serviñan nayraruw sartapjjäna, janirakiw Supayan apnaqat akapachar mitisipkänti.

14. 1) ¿Yaqha markar escapirinakajj kuna jan walinakatsa amuyasipjjañapa? 2) Mä experienciampi qhanañchtʼma.

14 Markapat escapanirinakasa jiwasasa, qamiriptañwa awisajj munsna, jan ukajj yaqhanakaw ukar wiytapjjestaspa, ukatwa Diosar taqe chuyma serviskakiñatak chʼamachasiñasa. * Lije jilatat parltʼaskakiñäni, markapat escapapkäna ukhajj kunjamsa tatapajj Jehová Diosar confiyapjjañapatak yanaptʼäna ukwa jilanakapasa kullakanakapas amtapjje. Jupanakajj akham sapjjewa: “Apasipkayäta ukanakatjja, jan wakiski ukanak mayat mayatwa tatajajj jaqtirïna, ukatsti chʼusa bolsa aptasajj lartʼasisaw ‘akakiw munasi’ sirïna” sasa (1 Timoteo 6:8 liytʼañataki).

JUKʼAMP WAKISKI UKANAKAMP YANAPTʼAÑÄNI

15, 16. 1) ¿Kunjamsa jilat kullakanakar Diosar servisipkakiñapatak yanaptʼsna? 2) ¿Llakimp jan aynachtʼapjjañapatakejj kunjamsa yanaptʼsna?

15 Markapat escapirinakatakejj janiw manqʼampi isimpikejj wakiskiti. Llakimp jan aynachtʼapjjañapatak Bibliamp yanaptʼañaw wakisiraki (Mat. 4:4). Jilïr irpirinakajj arupan utjki uka qellqatanak churasa, pachpa arup parlapki uka jilat kullakanakar uñtʼayasaw yanaptʼapjjaspa. Ukham yanaptʼañajj wali wakiskiriwa, jupanakajj familianakap jaytaniwäpjje. Familiapata markapankirinakata tamapatwa wal llakisipjjaspa. Jilat kullakanakan munasiñap uñjasajja, Jehová Diosajj jupar wal munasitap amuyani. Janitï munasiñampi yanaptʼksnajja, pachpa markapat yaqha jaqenakaru, jan Testigonakaruw yanaptʼa mayipjjaspa (1 Cor. 15:33). Diosan markapankatap amuyañapatak yanaptʼasajja, ‘yaqha markankir jaqenakar uñjiri’ Jehová Diosaruw yanaptʼasktanjja (Sal. 146:9).

16 Jesusar jiwayañ munkäna uka reyin jiwañapkamajja, Jesusasa familiapasa janiw utapar kuttʼañ puedepkänti. Jichhürunakanjja, yaqhep familianakajj janirakiw utanakapar kuttʼañ puedepkiti. Yaqhepanakajj inas utapar kuttʼañ jan munapkarakchiti. Lije jilatajj akham siwa: ‘Jila partejj markapan familiaranakapar violata, jiwayata uñjapkäna uk amtasaw wawanakaparojj markapar kuttʼayañ jan munapkiti’ sasa. Ukatwa jilat kullakanakar yanaptʼañatakejj ‘khuyapayasirïñasa, jilapurjama munasiñasa, llampʼu chuymanïñasa’ (1 Ped. 3:8). Markapan jan walinak utjipan yaqha markar sarjjerinakat yaqhepajj janiw jaqenakampi parlañ munapkiti, tʼaqesitanakapat parlañsa phenqʼasipjjewa, yamas wawanakap jakʼan janiw parlañ munapkiti. Jupanakar yanaptʼañatakejj akham jisktʼasiñasa: “Nayatï ukhamanakan tʼaqesiriskayätjja, ¿kunjam uñjatäñsa muniristjja?” sasa (Mat. 7:12).

JEHOVÁ DIOSAT YATIYAÑÄNI

17. ¿Diosan arunakapat yatiyatasajj kunjamsa yaqha markat jutirinakar chuymachtʼi?

17 Yatiyañajj jarkʼatäki uka markanakatwa waljanejj escapanipjje. Jilat kullakanakan yatiyapjjatapatwa, jupanakajj Diosan Reinopat ‘suma yatiyäwinak istʼapjje’ (Mat. 13:19, 23). Wali llakitäpki ukanakas tantachäwinakar jutasaw chuymachtʼir arunak istʼapjje. Ukatsti, “cheqpachawa Diosajj jumanak taypinki” sapjjarakiwa (Mat. 11:28-30; 1 Cor. 14:25).

18, 19. ¿Yaqha markat jutirinakar yatiyañatakejj kunanakatsa amuytʼasiñasa?

18 Yaqha markat jutirinakaru Diosan arunakap yatiyasajj ‘amuytʼasirïñasawa’ (Mat. 10:16; Pro. 22:3). Parlapkani ukhajj pacienciampiw istʼañasa, janiw politicat parlañasäkiti. Jupanakar kunjamsa yatiyañasa ukanak sucursalat sanipkistu ukarjamaw yatiyañasa, autoridadanakajj kamsapjjesa ukarus istʼañasarakiwa, ukhamatwa yaqhanakasa jiwasas jan walinakar jan purtʼaskañäniti. Yaqha markat jutirinakajj yaqha costumbrenakani, yaqha religionanïpjjewa, ukatwa amuyunakap respetañasa, pacienciampis uñjañasaraki. Yaqhep markanakanjja, warminakajj janiw markasanjam isisipkiti. Ukatwa kullakanakajj yatiyir sarañatak sum isthapisipjjañapa.

19 Tʼaqesipki ukanakajj janis Jehová Diosan Testigopäpkchejj yanaptʼaskakiñasawa. Ukham lurasajja, Jesusajj samaritanot parlkäna ukatwa yateqasisktanjja (Luc. 10:33-37). Diosan Reinopat yatiyasaw jukʼamp yanaptʼsna. Markapat escapanipki ukanakar yanaptʼir mä jilïri irpirejj akham siwa. “Qalltatpachwa Testigötas yatiyañasa, Diosan arunakapa yatiyasaw yanaptʼasipkta, janiw qollqempi yanaptʼapkti sañasawa. Jan ukajj qollqempiw yanaptʼitani sasakiw istʼapjjestaspa” sasa.

YANAPTʼATASAJJ JANIW INAMAYÄKANITI

20, 21. 1) ¿Yaqha markat jutirinakar munasiñampi uñjañajj kunjamsa yanaptʼi? 2) ¿Kunsa jutïr yatichäwin yatjjataskañäni?

20 Markapat escapanirinakaru yanaptʼatasajj janiw inamayäkaniti. Eritrea markan jan walinak utjipana, esposopas jiwipanwa Alganesh sat kullakajj sojjta wawanakapamp yaqha markar escapapjjäna. Jupanakajj wasara oraqnämwa kimsaqallqo urunak viajapjjäna. Wali qaritaw Sudán markar puripjjäna. Alganesh kullakajj akham siwa: “Jilat kullakanakajj familiaparjamaw sum katoqapjjetäna, manqʼa, isi, uta, pasaje churapjjetäna. Janiw khitis kikpa Diosar yupaychatap yatisakejj mä jan uñtʼatar utapar katoqkaspati. ¡Jehová Diosan Testigonakapakiw ukham sum katoqtʼasipjje!” sasa (Juan 13:35 liytʼañataki).

21 ¿Markapat escapanipki ukanakan wawanakaparojj kunjamsa yanaptʼsna? Wawanakani familianakarojj kunjamsa Diosar kusisit servisipkakiñapatak yanaptʼsna ukwa jutïr yatichäwin yatjjataskañäni.

^ Párrafo 2 Aka yatichäwin “markapat escapanirinaka (refugiados)” sasinjja, khitinakatï markapan guerranaka, sinti jan walinaka, terremotonaka ukat yaqha ukhamanak (desastres naturales) utjipan yaqha markaru jan ukajj pachpa markapan yaqha cheqar munkir jan munkir sarjjapki ukanakatwa parlaski. Alto Comisionado de las Naciones Unidas para los Refugiados (ACNUR) sat organizacionajj akham siwa: ‘Oraqpachanjja sapa 113 jaqenakat mayniw yaqha markar escapjje’ sasa.

^ Párrafo 6 “Jan uñtʼatanakar sum katoqapjjañäni” siski ukwa Yatiyañataki octubre 2016 revistan páginas 8-12 liytʼäta.

^ Párrafo 11 Jilïr irpirinakajja, markapat escapaniri jilat kullakanakaru yanaptʼañatakejj jankʼakiw Organizados para hacer la voluntad de Jehová sat libron capítulo 8, párrafo 30 ukan siski ukarjam lurapjjañapa. Purinipki uka markankir sucursalaruw jw.org taypejj qellqapjjaspa. Ukañkamasti, tamapata ukhamarak jupa kikpata wali amuyumpi jisktʼapjjaspa, ukhamat Diosar serviñan kunjamäsipkisa uk amuyañataki.

^ Párrafo 14Janiw khitis pä patronarojj sirvkaspati”, “¡Jan ajjsaramti! Jehová Diosaw yanapirisajja” siski uka yatichäwinakwa Yatiyañataki abril 15, 2014 revistan páginas 17-26 liytʼäta.