1, 2. (a) Bazı kardeşlerimiz hangi zorluklarla karşılaşıyor? (b) Hangi soruları ele alacağız?

“BURUNDİ’DE iç savaş başladığı sırada ailemle birlikte bir büyük ibadetteydik.” Lije isimli birader sözlerine şöyle devam ediyor: “Etrafta koşuşan ve ateş eden insanlar vardı. Anne babam ve on kardeşimle birlikte canımızı kurtarmak için kaçtık. Yanımıza neredeyse hiçbir şey almamıştık. Ailemizin bir kısmı 1.600 kilometreden fazla yol kat ederek sonunda Malavi’deki bir mülteci kampına ulaştı. Geri kalanlar ise dört bir yana dağıldı.”

² Dünya çapında savaş ya da zulüm nedeniyle evini terk etmek zorunda kalan mültecilerin sayısı şu anda 65.000.000’un üzerindedir ve bu kayıtlara geçmiş en yüksek rakamdır. * Bu kişiler arasında binlerce Yehova’nın Şahidi de var. Onlardan birçoğu sevdiklerini ve neredeyse tüm malvarlıklarını kaybetmiştir. Peki onlar başka hangi zorluklarla karşılaşıyor? Yaşadıkları sıkıntılara rağmen bu kardeşlerimizin ‘Yehova’ya sevinçle kulluk etmelerine’ nasıl yardım edebiliriz? (Mezm. 100:2). Henüz Yehova’yı  tanımayan mültecilere iyi haberi nasıl hikmetli şekilde duyurabiliriz?

3. İsa ve öğrencilerinden birçoğu nasıl mülteci oldu?

³ Yehova’nın meleği Yusuf’a Kral Herodes’in İsa’yı öldürmek istediğini söyleyince Yusuf ve Meryem henüz çok küçük olan İsa’yı alıp Mısır’a kaçtılar. Herodes ölene kadar mülteci olarak orada kaldılar (Mat. 2:13, 14, 19-21). Uzun yıllar sonra İsa’nın öğrencileri zulüm nedeniyle “tüm Yahudiye ve Samiriye bölgelerine dağıldı” (Elçi. 8:1). Takipçilerinden birçoğunun evini terk etmek zorunda kalacağını bilen İsa şöyle demişti: “Size bir şehirde zulmederlerse, diğerine kaçın” (Mat. 10:23). Hangi nedenle olursa olsun birinin evini terk etmesi hiçbir zaman kolay değildir.

4, 5. (a) Mülteciler yaşadıkları yerden kaçarken hangi tehlikelerle karşılaşıyor? (b) Mülteci kamplarında hangi tehlikeler var?

⁴ Mülteciler yaşadıkları yerden kaçarken ya da mülteci kampındayken birçok tehlikeyle karşılaşabilir. Lije’nin kardeşi Gad şöyle anlatıyor: “Haftalarca yürüdük. Yol boyunca yüzlerce cesedin yanından geçtik. O sırada 12 yaşındaydım. Ayaklarım o kadar şişmişti ki aileme yola bensiz devam etmelerini söyledim. Fakat babam beni isyancıların eline bırakmamaya kararlıydı ve beni taşımaya başladı. Bazen yol kenarında yetişen mangolar dışında yiyecek bir şeyimiz olmazdı. Yehova’ya dua ederek ve O’na güvenerek yalnızca içinde bulunduğumuz günü atlatmaya odaklandık” (Filip. 4:12, 13).

⁵ Lije’nin ailesinin büyük kısmı yıllarca Birleşmiş Milletlerin mülteci kamplarında kaldı. Fakat orada da birçok tehlikeyle karşı karşıyaydılar. Şu anda çevre gözetmeni olarak hizmet eden Lije şöyle anlatıyor: “Çoğu kişi işsizdi. İnsanlar dedikoducuydu. Hırsızlık yapıyor, içki içiyor, kumar oynuyor ve ahlaksızlık yapıyorlardı.” Kamptaki Şahitlerin böyle kötü bir ortamdan etkilenmemek için cemaat faaliyetlerine odaklanması gerekiyordu (İbr. 6:11, 12; 10:24, 25). Onlar ruhen sağlıklı kalabilmek için zamanlarını hikmetli şekilde kullandı ve birçoğu öncülük yaptı. Kampta geçirecekleri sürenin tıpkı İsrailoğullarının çöldeki yolculuğu gibi eninde sonunda biteceğini düşünerek olumlu tutumlarını korudular (2. Kor. 4:18).

6, 7. (a) Tanrı’ya duydukları sevgi Hıristiyanlarda yardıma muhtaç kardeşlerine nasıl davranma isteği uyandırır? (b) Bir örnek verin.

⁶ Tanrı’ya duyduğumuz sevgi bizde tüm kardeşlerimize, özellikle de sıkıntı çekenlere sevgi gösterme isteği uyandırır (1. Yuhanna 3:17, 18’i okuyun). Birinci yüzyılda Yahudiye’de kıtlık baş gösterince kardeşler oradaki Hıristiyanlara yardım etmek için bir düzenleme yaptı (Elçi. 11:28, 29). Ayrıca Pavlus ve Petrus Hıristiyanları birbirlerine konukseverlik göstermeye teşvik etti (Rom. 12:13; 1. Pet. 4:9). Başka yerlerden ziyarete gelen kardeşlere konukseverlik göstermemiz gerekiyorsa, hayatı tehlikede olan ya da hakikat nedeniyle zulüm gören kardeşlere daha fazla konukseverlik göstermemiz gerekmez mi? (Özdeyişler 3:27’yi okuyun). *

⁷ Yakın zamanda Ukrayna’nın doğusundaki çatışmalar ve zulüm nedeniyle erkek, kadın ve çocuk binlerce Yehova’nın Şahidi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Ne yazık ki onlardan bazıları hayatlarını kaybetti. Fakat Ukrayna’nın başka yerlerindeki ve Rusya’daki kardeşler kaçan Şahitlere evlerini açtı. İki ülkedeki kardeşler de ‘dünyaya ait olmadıkları’ için siyasi açıdan tarafsız kalıyor ve gayretle ‘sözü müjdelemeye’ devam ediyorlar (Yuhn. 15:19; Elçi. 8:4).

8, 9. (a) Mülteciler yeni bir ülkede hangi zorluklarla karşılaşabilir? (b) Neden mülteci kardeşlere sabırla yardım etmeliyiz?

⁸ Bazı mülteciler kendi ülkeleri içinde başka bir yere giderken, birçok mülteci yeni bir ülkeye ve kendilerine tamamen yabancı olan bir ortama alışmak zorunda. Bazı devletler onlara yiyecek, giyecek ve kalacak yer sağlasa da mülteciler çeşitli zorluklarla karşılaşabiliyor. Örneğin hiç alışık olmadıkları yiyecekleri yemek zorunda kalabilirler. Sıcak ülkelerden gelen mülteciler hayatlarında ilk defa soğuk havayla karşılaşabilir ve nasıl giyinmeleri gerektiğini bilemeyebilirler. Kırsal bölgelerden gelen mültecilerin modern ev aletlerini kullanmayı öğrenmeleri gerekebilir.

⁹ Bazı ülkeler mültecilerin yeni koşullara ayak uydurmasına yardım etmek için düzenlemeler yapıyor. Fakat mültecilerin genellikle birkaç ay içinde kendi ihtiyaçlarını karşılaması bekleniyor. Bu geçiş süreci çok zor olabilir. Bir düşünün: Yeni bir dil öğrenmeniz, ayrıca görgü, dakiklik, vergiler, faturalar, okula devamlılık, hatta çocuk terbiyesiyle ilgili yeni kanunlara ve beklentilere uyum sağlamanız gerekiyor. Üstelik bu yeni koşulların hepsine aynı anda ayak uydurmanız isteniyor. Böyle zorluklarla başa çıkmaya çalışan iman kardeşlerinize sabırla ve saygılı şekilde yardım edebilir misiniz? (Filip. 2:3, 4).

10. Yaşadığımız ülkeye gelen mülteci kardeşlerin imanını nasıl güçlendirebiliriz? (Makalenin başındaki resme bakın.)

¹⁰ Bunların yanı sıra bazen yetkililer mülteci kardeşlerin cemaatle iletişime geçmesini zorlaştırıyor. Bazı kurumlar eğer kardeşler ibadetleri kaçırmalarına neden olacak işleri kabul etmezlerse, onları sağladıkları desteği kesmekle ya da sığınma taleplerini reddetmekle tehdit ediyor. Çaresizliğe ve korkuya kapılan bazı kardeşler bu baskılara yenik düştü. Bu nedenle mülteci kardeşler yaşadığımız ülkeye geldiklerinde bir an önce onlarla görüşmemiz çok önemlidir. Kardeşler onlarla ilgilendiğimizi görmeli. Şefkatimiz ve sağlayacağımız yardım imanlarını güçlendirebilir (Özd. 12:25; 17:17).

11. (a) Mültecilerin başta nelere ihtiyacı olabilir? (b) Mülteciler nasıl minnettar bir tutum sergileyebilir?

¹¹ Başlarda kardeşlerimizin yiyecek, giyecek ve diğer temel ihtiyaçlarını karşılamamız gerekebilir. * Bir biradere kravat hediye etmek gibi küçük bir jest bile o kardeş için çok şey ifade edebilir. Mülteci kardeşler de hiçbir şey talep etmeyerek ve minnettar bir tutum sergileyerek kendilerine yardım eden kardeşlerin vermenin mutluluğunu tatmasına yardım edebilir. Tabii ki sürekli başkalarının yardımına muhtaç şekilde yaşamak mültecilerin özsaygısını zedeleyebilir ve diğer kardeşlerle ilişkilerine zarar verebilir (2. Sel. 3:7-10). Fakat bu, yardımımıza ihtiyaçları olduğu gerçeğini değiştirmez.

12, 13. (a) Mültecilere hangi pratik yollarla yardım edebiliriz? (b) Bir örnek verin.

¹² Mültecilere yardım etmek için fazla para harcamamız gerekmez. Onların asıl ihtiyacı olan zamanımız ve ilgimizdir. Birçok pratik yolla onlara yardım edebilirsiniz. Örneğin toplu taşıma araçlarını nasıl kullanabileceklerini veya nasıl sağlıklı ve ucuz yiyecekler satın alabileceklerini gösterebilirsiniz. Ya da biraz para kazanabilmeleri için araç gereç satın  almalarına veya bazı beceriler geliştirmelerine yardım edebilirsiniz. Daha da önemlisi, cemaatle kaynaşmalarına yardımcı olabilirsiniz. Eğer mümkünse onları ibadete getirip götürmeyi teklif edin. Ayrıca sahanızdaki insanlara iyi haberi nasıl duyurabileceklerini açıklayın ve beraber hizmete çıkın.

¹³ Örneğin bir cemaate ergenlik çağında dört mülteci geldi. Birkaç ihtiyar onlara araba kullanmayı, bilgisayarda yazı yazmayı ve iş başvurusunda bulunmayı öğretti. Ayrıca Yehova’ya hizmet etmeyi hayatlarında ilk plana koymak için nasıl program yapabileceklerini gösterdiler (Gal. 6:10). Kısa süre içinde bu gençlerin dördü de öncü oldu. Ruhi hedeflere ulaşmak için gösterdikleri çaba ve ihtiyarların rehberliği sayesinde hızla geliştiler ve Şeytan’ın ortamına yenik düşmediler.

14. (a) Mülteciler hangi tuzağa düşmekten kaçınmalıdır? (b) Bir örnek verin.

¹⁴ İsa’nın tüm takipçileri gibi mülteciler de maddi şeyler uğruna Yehova’yla ilişkilerini feda etmekten kaçınmalı ve bu yöndeki baskılara direnmelidir. * Daha önce adı geçen Lije ve kardeşleri, kaçtıkları sırada babalarının onlara iman konusunda öğrettiklerini hatırlıyor. Şöyle anlatıyorlar: “Yanımızda zaten çok az eşya vardı ve babamız ihtiyacımız olmayan her şeyi teker teker attı. Sonunda içi boş çantayı havaya kaldırdı ve gülümseyerek bize şöyle dedi: ‘Gördünüz mü? O aldıklarımızdan hiçbirine ihtiyacımız yok!’” (1. Timoteos 6:8’i okuyun).

15, 16. (a) Mültecilere ruhen nasıl yardım edebiliriz? (b) Mültecilere duygusal açıdan nasıl destek olabiliriz?

¹⁵ Mülteciler maddi yardımdan çok ruhi ve duygusal desteğe ihtiyaç duyar (Mat. 4:4). İhtiyarlar mültecilere anadillerinde yayın temin edebilir ve o dilde konuşan kardeşlerle iletişime geçmelerine yardımcı olabilir. Birçok mülteci çok bağlı oldukları ailelerinden, çevrelerinden ve cemaatlerinden koparılmış durumdadır. Onların iman kardeşleriyle bir arada olmaya, böylece Yehova’nın sevgisini ve şefkatini hissetmeye ihtiyacı var. Aksi takdirde, kültürlerini ve yaşadıklarını anlayabilecek fakat hakikatte olmayan akraba ve hemşerilerine yakınlık duyabilirler (1. Kor. 15:33). Onlara cemaatin bir parçası olduklarını hissettirerek ‘gurbete düşmüş olanı koruyan’ Yehova’yla işbirliği yapabiliriz (Mezm. 146:9).

 ¹⁶ Tıpkı İsa ve ailesinin durumunda olduğu gibi mültecilerin de kendilerine zulmedenler yönetimde kaldığı sürece memleketlerine dönmeleri mümkün olmayabilir. Bunun yanı sıra, Lije’nin de belirttiği gibi “Aile bireylerinin tecavüze uğradığını ve öldürüldüğünü gören birçok anne baba çocuklarını böyle acıların yaşandığı yerlere geri götürmeyi göze alamıyor.” Mültecilerin sığındığı ülkelerdeki kardeşler bu tür travmalar yaşamış Şahitlere yardım edebilmek için onlara ‘kardeş sevgisiyle, derin bir şefkatle, alçakgönüllülükle davranarak, duygudaş olmalıdır’ (1. Pet. 3:8). Zulüm bazı mültecilerin içine kapanmasına neden olur ve yaşadıkları acılar hakkında özellikle de çocuklarının yanındayken konuşmaktan utanabilirler. Kendinize şöyle sorun: “Onların yerinde olsaydım bana nasıl davranılmasını isterdim?” (Mat. 7:12).

17. Mültecilere iyi haberi duyurmamız onları nasıl rahatlatır?

¹⁷ Günümüzde birçok mülteci duyuru işimizin kısıtlı olduğu ülkelerden geliyor. Mültecilerin sığındığı ülkelerdeki gayretli Şahitlerin çabaları sayesinde binlerce mülteci “krallıkla ilgili sözü” hayatlarında ilk kez duyuyor (Mat. 13:19, 23). “Yükleri ağır olan” birçok kişi ibadetlerimiz sayesinde ruhen ‘rahata kavuşuyor’ ve kısa süre içinde şu sonuca varıyor: “Tanrı gerçekten sizinle” (Mat. 11:28-30; 1. Kor. 14:25).

18, 19. Mültecilere iyi haberi duyururken nasıl hikmetli davranabiliriz?

¹⁸ Mültecilere iyi haberi duyururken “temkinli” ve “akıllı” olmak gerekir (Mat. 10:16; Özd. 22:3). Onlar kaygılarını anlatırken sabırla dinleyin fakat siyaset hakkında konuşmayın. Kendinizi ya da başkalarını tehlikeye atmamak için Büronun ve yerel yetkililerin talimatlarına uyun. Mültecilerin dinsel ve kültürel hassasiyetlerini öğrenin ve bunlara saygı duyun. Örneğin bazı ülkelerden gelen kişilerin kadınların nasıl giyinmesi gerektiğiyle ilgili katı görüşleri olabilir. Bu nedenle mültecilere iyi haberi duyururken onları gereksiz yere rahatsız edecek şekilde giyinmekten kaçınmalıyız.

¹⁹ İsa’nın verdiği örnekteki merhametli Samiriyeli gibi biz de acı çeken kişilere yardım etmek istiyoruz ve buna Şahit olmayanlar da dahildir (Luka 10:33-37). Başkalarına yardım etmenin en iyi yolu onlarla iyi haberi paylaşmaktır. Birçok mülteciye yardım etmiş olan bir ihtiyar şöyle diyor: “Yehova’nın Şahitleri olduğumuzu ve asıl amacımızın onlara maddi yönden değil ruhen yardım etmek olduğunu en baştan belirtmemiz gerekiyor. Aksi takdirde bazı kişiler bizimle yalnızca kişisel çıkarları için görüşebilir.”

20, 21. (a) Mültecilere gerçek sevgi göstermemizin nasıl güzel sonuçları olabilir? (b) Gelecek makalede hangi konuyu ele alacağız?

²⁰ ‘Gurbete düşmüş olanlara’ gerçek sevgi göstermemiz güzel sonuçlar verir. Bir hemşire Eritre’deki zulüm nedeniyle ailesinin oradan kaçtığını anlatıyor. Çocuklarının dördü çölde yaptıkları sekiz günlük bir yolculuğun ardından bitkin düşmüş halde Sudan’a vardı. Hemşire şöyle diyor: “Oradaki kardeşler onlara yakın akrabalarıymış gibi davrandı. Onlara yiyecek, giyecek ve kalacak yer sağlayıp ulaşım masraflarını karşıladılar. Başka kim sırf aynı Tanrı’ya tapındıkları için yabancıları evine alır? Yalnızca Yehova’nın Şahitleri” (Yuhanna 13:35’i okuyun).

²¹ Peki anne babalarıyla birlikte başka bir ülkeye sığınan ya da göç eden sayısız çocuk için ne denebilir? Gelecek makalede, onların Yehova’ya sevinçle kulluk etmesine nasıl yardım edebileceğimizi göreceğiz.