1, 2. ა) მუ სირთულეფს შეხვად ნამთინე ჩქინ და დო ჯიმაქ? ბ) მუ კითხვეფს გუვარჩიენთ?

„მუჟამსით ბურუნდის სამოქალაქო ჩხუპიქ დიჭყუნ, ჩქინ ოჯახი კონგრესის ვორდით. ვორწყედით, მუჭო ოჸოთანდეს იარაღის დო მუჭო მირულედ ხალხი. ჩქიმ მშობლეფქ დო 11 და დო ჯიმაქ დუდიშ ორსხებელო იმნტით; ბარგიშ მეტ მუთუნ ვამღალნა. ჩქიმ ოჯახშე ნამთინექ მალავიშ დევნილეფიშ ბანაკშა ქიმიოჭირინუ, ნამუთ 1 600 კილომეტრშე უმოს შორს რდუ. დოსქილადირეფქ შხვადოშხვა ადგილშა მიდაფრთით“ — იჩიებ ართ ჯიმა სახელო ლიჯე.

² მთელ მსოფლიოს ჩხუპიშ დო თხოზინიშ გურშენ 65 000 000 კოც აჸუ ჸუდეშე ონტებელქ, ნამუთ ისტორიას დევნილეფიშ არძაშ უმოს დიდ რიცხვ რე. * თინეფ შქას ანთასობით იეჰოვაშ მოწმე რე. ბრელს საჸოროფო კათაქ მეუდინ დო ქონებაშ დიდ ნაწილქ აჸუ დატებელქ. ხოლო მუ სირთულეფს შეხვადეს თინეფქ? მუჭო შემლებნა მივეხვარათ თე და დო ჯიმალეფს, ნამდა პრობლემეფიშ უმკუჯინუო, „ხიოლით ემსახურან იეჰოვას“? (ფსალმ.  100:2). მუჭო შემლებნა ტაქტიანო ვუქადაქათ სახიოლო ამბე თი დევნილეფს, ნამუთ დიო ვეჩინენა იეჰოვას?

3. მუჭო გინირთ იესოქ დო თიშ ბრელ მოწაფექ დევნილო?

³ მუჟამსით იეჰოვაშ ანგელოზიქ გაფრთხილ იოსები, ნამდა მეფე ჰეროდეს იესოშ ჸვილუა ოკოდუნ, თიქ მუშ ოჯახწკუმა ართო ეგვიპტეშა ინტ. თინეფ ჰეროდეშ ღურაშახ დევნილეფ რდეს (მათ. 2:13, 14, 19—21). მუსხირენ წანაშ უკულ, მუჟამსით იესოშ მოწაფეეფს თხოზინ ქუდუჭყესინ, თინეფს იუდეაშა დო სამარიაშა აჸუეს ონტებელქ (საქ. 8:1). იესოს წინასწარ უჩქუდ, ნამდა ბრელ თიშ მიმაჸუნალს ჸუდეშე გეგნახორუანდეს. თიქ თქუ: „მუჟამსით ართ ქალაქის ქუდოიჭყანა თხოზინსინ, მაჟიაშა ინტით“ (მათ. 10:23). ჸუდეშ დოტება დღას ვა რე ეფი.

4, 5. მუ სირთულეფს შილებე შეხვადან დევნილეფქ ა) ნტებაშ დროს? ბ) ბანაკის ცხოვრებაშ დროს?

⁴ დევნილეფქ შილებე ბრელ სირთულეს ქეშეხვადან, მუჟამსით მინტებნა ვარდა დევნილეფიშ ბანაკის ცხოვრენა. ლიჯეშ უკლაშ ჯიმა, გადი იშინანს: „მუსხირენ მარას მიფშით დო ოშობით ღურელ კათას ელმულუანდით. თიმწკუმა 12 წანერ ვორდ. კუჩხეფქ თეშ დომშინდ, ნამდა ოჯახიშ წევრეფს ვუწი, შარა უჩქიმეთ გუგრძელებდესკო. მარა ჩქიმ მუმას ვემუტებუქ დო ირიათო გუმაკილოთუდ. ირ დღას ღურას ვობრძოლუდით, ბლოცულენდით დო იეჰოვაშა ვორდით მენდებული. კანკალეშა ხვალე მანგო მიღდეს ოჭკომალო, ნამუსით შარა-შარას მუკოპწილუნდით“ (ფილ. 4:12, 13).

⁵ ლიჯეშ ოჯახიშ წევრეფიშ უმენტაშ მუსხირენ წანას გაეროშ დევნილეფიშ ბანაკის რდუ, მარა თინეფ თექ დაცულო ვა რდეს. ლიჯე, ნამუთ ასე სარაიონო ზედამხედველო მსახურენსინ, იჩიებ: „ხალხიშ უმენტაშის სამუშა ვა უღუდ. თინეფ შუნდეს, აზარტულ ლაჸაფეფს ლაჸაფენდეს, ხირულენდეს, უზნეო ცხოვრებას მეჸუნდეს დო შხვაშ ამბეშ ჩიებაშ მეტ მუთუნ საქმე ვა უღდეს“. გლახა გავლენაშა ქუგურზებდესკონ თიშ გურშენ, ბანაკის რდესინ თი მოწმეეფს კრებაშ საქმეეფს სრულას ოკო მეუღებდესკო მონაწილება (ებრ. 6:11, 12; 10:24, 25). სულიერო ჯგირო ქოჸოფედესკონ თიშენ დროს გონივრულო გიმირნუანდეს დო უმენტაშ პიონერო მსახურენდ. გურქ ვა გუტირხესკონ თიშენ, მუნეფიშ დუც გაშინანდეს, ნამდა ირო ვეჸიდეს ბანაკის, მუჭოთ ისრაელეფ ვა დოსქილადენა ირიათო უდაბნოს (2 კორ. 4:18).

6, 7. ა) მუჭო ოხვარ ქრისტიანეფს ღორონთიშ ჸოროფა, ნამდა ქელუდირთან ჯიმალეფს? ბ) ქიმიჸონით მაგალითი.

⁶ „ღორონთიშ ჸოროფა“ მიღნან თიშენ ართიანიშ ჸოროფას ხოლო გიმიფრჩქინანთ, განსაკუთრებულო თიწკუმა, მუჟამსით რთულ სიტუაციეფს შეფხვადუთ (წეკითხით 1 იოანე 3:17, 18). მუჟამსით პირველ საუკუნეს შქირენაქ დიჭყუნ, კრებეფქ იუდეველ ქრისტიანეფიშ მოხვარას ქეშუდირთეს (საქ. 11:28, 29). მოციქულეფ, პავლე დო პეტრე ქრისტიანეფს ელუჩანდეს, ნამდა ართიანიშ ყურადღება გეგმირჩქინესკო (რომ. 12:13; 1 პეტ. 4:9). მუჭოთ მიჩქნან, ქრისტიანეფქ პატი ოკო ცან სტუმარ ჯიმალეფს დო მუსხით უმოს საჭირო რე თი ჯიმალეფიშ მოხვარა, მიდგაშ სიცოცხლე საფრთხეშ თუდო რე ვარდა რწმენაშ გურშენ თხოზუნა! (წეკითხით იგავები 3:27) *.

⁷ ასეიან დროს ანთასობით იეჰოვაშ მოწმეს — ქომოლკათას, ოსურკათას დო ბაღანეფს — სამხედრო კონფლიქტიშ დო თხოზინიშ გურშენ აღმოსავლეთ უკრაინაშე ონტებელქ აჸუეს. სანარღოთ, ნამთინე დოჸვილეს. მარა სულიერ ჯიმალეფქ თინეფიშ უმენტაშ უკრაინაშ შხვა მხარეშა გეგნიჸონეს დო ბრელს ხოლო, რუს იეჰოვაშ მოწმეეფქ დუგორეს ოცხოვრებელ ადგილი.  ჟირხოლო ქიანას თინეფქ პოლიტიკურო ნეიტრალურეფქ ქუდოსკიდეს, მუშენდა ქვეყნიერებაშ ნაწილ ვა რდეს დო დუდგინოდვალირო „ახარენდეს სიტყვას“ (იოან. 15:19; საქ. 8:4).

8, 9. ა) მუ სირთულეფს შილებე შეხვადან დევნილეფქ შხვა ქიანას? ბ) მუშენ ოკო მივეხვარათ თინეფს მოთვინებათ?

⁸ ნამთინე კინ მუშ ქიანას რე გინოხორაფილ, მარა შხვეფს გვალო შხვა ქიანას უხვადუნა ცხოვრება. მთავრობაქ შილებე ოჭკომალ, ბარგეფ ვარდა დუდიშ გითაფორაფალ ქიმეჩას თინეფს, მარა შილებე შხვა პრობლემეფს ქეშეხვადან. მაგალთო, ვაშუან მერჩქვანელ რენან ფერ ოჭკომალქ, ტიბ ქიანეფს უცხოვრებნან თინეფს, შილებე დუდშე ჩხურუქ ვეიაჭოფან დო ვა უჩქუდან, მუ მიკიქუნან. მუჟამსით სოფელიშ მახორუეფს შხვადო უხვადნა გინულან, შილებე ვემიახუჯუან თანამედროვე ტექნიკაშა, ნამუსით ოჯახის გიმირინუნა.

⁹ ნამთინე მთავრობა შილებე შხვადოშხვა პროგრამაშ საშვალებათ ოხვარდას თინეფს თექიანობაშ მერჩქვანას. თეშ უმკუჯინუო, მუსხირენ თუთას შილებე მუნეფიშ დუდშა აჸუან მიკაჯინალქ, ნამუთ ეფ საქმე ვა რე. წერმიდგინით, მუსხი მუდგარენ ოკო დიგურუან თინეფქ ართუცფას: თექიან ნინა, წესეფი, კანონეფი, ნამუთ ოხუ ოგაფალეფს, სკოლაშ დასწრებას დო ბაღანეფიშ რდუალას ხოლო. ქეშეილებნანო მოთვინებათ დო პატიცემათ მეხვარათ თი და დო ჯიმალეფს, ნამუთ თეცალ სირთულეფს შეთმოხვადნა? (ფილ. 2:3, 4).

10. მუჭო მივეხვარათ დევნილეფს რწმენაშ გამანგარებას? (ქოძირით სურათ მა-3 გვერდის)

¹⁰ კანკალეშა შილებე მთავრობაქ ეცილას დევნილ ჯიმალეფს კრებაშ შეხვალამეფიშ დასწრებას. ნამთინე სამთავრობო ორგანიზაციაქ შილებე მოთხუას ჯიმალეფს, თიცალ სამუშას ქიმუშუან, ნამუთ თინეფს კრებაშა გილულაშ საშვალებას ვემეჩანს. ვადაჸუნეს-და, შილებე დარცქინან, ნამდა ვემეხვარებნა ვარდა ვემეჩანა თი ქიანას ცხოვრებაშ ნებას. ათეშგურშენ თინეფქ შილებე დოშკურდან ვარდა იმენდიქ მეუდინან დო ვარია ვა თქუან თეცალ სამუშაშე. თაშ ნამდა, მუჟამსით დევნილეფ ქუმულან, მუთ შემლებნა მალას ოკო ქუდოფხვადათ დო ქუვოგინაფუათ, ნამდა ფიფქრენთ თინეფშე. დევნილეფიშ გაჭირებაშ გურშა მეღალაქ დო პრაქტიკულ მოხვარაქ შილებე თინეფს რწმენა გუმანგარას (იგავ. 12:25; 17:17).

11. ა) მუქ შილებე დესაჭირან დევნილეფს ხეთეშე? ბ) მუჭო შეულებნა დევნილეფს მარდულობაშ გიმოხანტუა?

¹¹ დუდშე შილებე საჭირო ქიჸუას ჯიმალეფშა ოჭკომალ დო ბარგიშ მეჩამაქ, თეწკუმა ართო შხვა საკითხეფიშ მოგვარებაქ. * ჭიჭე საჩუქარი, მაგალთო, ჰალსტუხიშ ჩუქება ხოლო ბრელს ნიშნენს. მუჟამსით დევნილეფ ბრელ მუთუნს ვათხულენა დო მარდულობას გიმირჩქინანან, ადგილობრივ ჯიმალეფ ხოლო ხიოლით ოხვარნა თინეფს. მარა საბოლათ, დევნილეფქ მუნეფიშ დუც ოკო მიკაჯინან. თინეფს თეშნერ საქციელით ჯგირ ურთიერთობა აღვენუნა ჯიმალეფწკუმა დო დუდიშ პატიცემას ვადინუანა (2 თეს. 3:7—10). მარა თინეფს პრაქტიკულო ელარნა ოსაჭირნა.

12, 13. ა) მუჭო შემლებნა პრაქტიკულო მივეხვარათ დევნილეფს? ბ) ქიმიჸონით მაგალითი.

¹² დევნილეფს პრაქტიკულო ქიმვეხვარათინ თიშენ საჭირო რე დრო, ყურადღება დო ვართ ხოლო ბრელ ფარა. შემლებნა თინეფს  ქუვოძირუათ, მუჭო გიმირინუან საზოგადოებრივ ტრანსპორტი, სო იჸიდან ეფიან დო ჯანმრთელობას ორგუნ ფერ ოჭკუმალი, სამუშა იარაღეფ დო ოჯახის ოსაჭირუნ ფერ ნივთეფი, თიშო ნამდა ოჯახიშ საქვარ ქოქიმნან დო ჭიჭე ფარა ხოლო ქიშუან. უმოს მნიშვნელოვან რე, ქიმვეხვარათ თინეფს, ქიმიარჩქვანან ახალ კრებას. ქეშეილებნან-და, ქიმირაგადეთ ართო მიდართათ კრებაშა. თეს გეძინელ, ართო მეუთ მსახურებაშა დო გეუნწყით, მუჭო შეულებნა სახიოლო ამბე უქადაქან თექიან ხალხის.

¹³ მუჟამსით ოთხ ახალგაზრდაქ ახალ კრებაშა გეგნორთუნ, თექიან უხუცესეფქ დაგურეს თინეფს მანქანაშ ჸონაფა, ბეშტუა, სამუშაშ გურშენ განცხადებაშ ჭარუა დო დროშ თეშ განაწილება, ნამდა იეჰოვაშა სრულას უმსახურებდესკო (გალ. 6:10). მალას ოთხოლოქ პიონერო ქიდიჭყ მსახურება. უხუცესეფიშ ელარნაშ დო მუნეფიშ მონდომაშ ჭყოლოფუათ თინეფქ ქიმიოჭირნეს სულიერ მიზნეფს დო დუდ ვემეჩეს სატანაშ ქიანას.

14. ა) მუ ცდუნებაშა შილებე აჸუან გარზებელქ დევნილეფს? ბ) ქიმიჸონით მაგალითი.

¹⁴ მუჭოთ შხვა ქრისტიანეფინ თეშ, დევნილეფს ხოლო ოსაჭირნა, ქუგურზან ცდუნებას, ნამდა იეჰოვაწკუმა ურთიერთობაშ წოხოლე მატერიალურ ინტერესეფ ვეგიორინუან. * ლიჯე, ნამუთ ადრე მიფშინეთინ, იშინანს, მუჭო გიმირჩქინ მუამუშიქ რწმენა ნტებაშ დროს. თინა იჩიებ: «მუაჩქიმ ჭიე-ჭიეთ გინმარღვანდ ვავოხვილუდითინ ფერ მუდგარენეფს. საბოლათ ცარიელ ჩანთა ქიდეკინ ხეს, გიძიცუ დო თქუ: „ქარწყეთო თეს? ხვალე თენა მოსაჭირნა!“» (წეკითხით 1 ტიმოთე 6:8).

15, 16. მუჭო შემლებნა ელუდირთათ დევნილეფს: ა) სულიერ მხარეთ? ბ) ემოციურ მხარეთ?

¹⁵ მატერიალურშე უმოსო დევნილეფს სულიერ დო ემოციურ მხარეთ ელარნა ოსაჭირნა (მათ. 4:4). უხუცესეფს შეულებნა თინეფს მუნეფიშ ნინაშა ქიმეჩან ლიტერატურა დო დაკავშირან თი ჯიმალეფს, მიდგა თინეფიშ ნინაშა იჩიებ. ბრელ დევნილქ გამახორცქ მუშ ოჯახის, ნაჩინებ საზოგადოებას დო კრებას. თინეფქ იეჰოვაშ ჸოროფა დო თანაგრძნობა თანაქრისტიანეფშე ვეგინეს-და, შილებე იეჰოვაშ მოწმე ვა რენ ფერ ნათესეფწკუმა ვარდა მუშ ქიანაშ ხალხწკუმა ქიდეკინან კავშირი (1 კორ. 15:33). მუჟამსით ვოხვარუთ თინეფს, ნამდა კრებაშ საქმეეფს სრულაშე მიღან მონაწილება, თეთ იეჰოვაშ მაგალითის მეპჸუნთ, ნამუთ „თხილანს ხიზნეფს“ (ფსალმ. 146:9).

 ¹⁶ იესოს დო მუშ ოჯახის, ვადართინეს ჸუჩა თიშენ, ნამდა მიდგა თხოზუდუნ თინა დიო ხოლო ხელისუფლებას რდუ. ამდღა ხოლო ბრელ დევნილ რე თაშ. ლიჯე იჩიებ: „ბრელ მშობელქ მუშ თოლით ძირუ, მუჭო გაუპატიურეს დო ჸვილეს მუნეფიშ ოჯახიშ წევრეფ, ათეშგურშენ თინეფს ვაკონა სქუალეფიშ კინ თექ ჸონაფა, სოდეთ თე ტრაგედიაქ მოხვად“. თინეფს ქიმიეხვარანინ თიშენ ჯიმალეფ, ნამუთ დევნილეფს ღებულენან, ოკო „რდან გურგოჩამილეფ, ჯიმალეფიშ მოჸოროფეეფ, გეგმირჩქინან თანაგრძნობა დო თანდაბლობა“ (1 პეტ. 3:8). ნამთინე დევნილ თე გაჭირებაქ თეშ გინართინუ, ნამდა ირფელს გურშა ინიჸვილანს. თინეფს ონჯღორე უჩქნა მუთ გინიღესინ თიშ რაგადშა, განსაკუთრებულო ბაღანეფ ირჩქილენან თეშ. ქოკითხით თქვან დუც: თინეფიშ ადგილს მა ქუვორდიკონ, მუნერ საქციელ ელამკინანდ გურშა? (მათ. 7:12).

17. მუჭო ოხვარ ქადაქება დევნილეფს?

¹⁷ ამდღა ბრელ დევნილ თიცალ ქიანეფშე მოურს, სოდეთ ქადაქებაშ საქმე ვარიებულ რე. დუდგინოდვალირ მოწმეეფიშ ჭყოლოფათ ანთასობით დევნილქ პირველო მირჩქილუ „სიტყვა სამეფოშ გურშენ“ (მათ. 13:19, 23). თინეფ, მისით „მონკა ოღალ“ მეუღუნან, კრებაშ შეხვალამეფიშ დასწრებათ სულიერო იუჯგუშებნა დო იჩიებნა: „დასურო თქვან შქას რე ღორონთი“ (მათ. 11:28—30; 1 კორ. 14:25).

18, 19. მუჭო გიმიფრჩქინათ გონიერება დევნილეფწკუმა ქადაქებაშ დროს?

¹⁸ დევნილეფწკუმა ქადაქებაშ დროს ფრთხილას დო დაკვირებულ ოკო ვორდათ (მათ. 10:16; იგავ. 22:3). ყურადღებიანო ქუმურჩქილეთ თინეფს, მარა პოლიტიკაშ გურშენ ვეჩუათ. ქიმიაჸუნით ფილიალიშ დო ადგილობრივ ხელისუფლებაშ მითითებეფს, ნამდა მუჭოთ თქვა თეშ, შხვეფ ხოლო უსაფრთხოთ რდათ. უმოს მეტ ქიგეგით დევნილეფიშ რელიგიაშ დო კულტურაშ გურშენ დო პატიცემა გეგმირჩქინით. მაგალთო, ნამთინე ქიანაშ მახორუ ხალხ შილებე შხვანერო უჯინედას ოსურკათაშ მიკოქუნას. თაშ ნამდა, დევნილეფწკუმა ქადაქებაშ დროს თქვან მიკოქუნათ ვაგაღიზიანათ თინეფ.

¹⁹ მუჭოთ სამარიელიშ გურშენ იგავს რე მოჩამილინ, მოკონა, მივეხვარათ გაჭირებულეფს დო თინეფს ხოლო, მით ვა რენა იეჰოვაშ მოწმეეფი (ლუკ. 10:33—37). თეშ კეთებაშ არძაშ უჯგუშ საშვალება რე სახიოლო ამბეშ ქადაქება. ართ უხუცეს, ნამუსით ბრელ დევნილშა მუხვარებუნ, იჩიებ: „მნიშვნელოვან რე, ხეთეშე ქუწუათ თინეფს, ნამდა იეჰოვაშ მოწმეეფ ვორეთ დო ჩქინ მთავარ მიზან რე ხალხიშ სულიერო მოხვარა დო ვართ ხოლო მატერიალურო. თაშ ვაფქიმინუნთ-და, ნამთინექ შილებე სარგებელიშ გურშენ ქიდეკინას ჩქინწკუმა ურთიერთობა“.

20, 21. ა) მუ ჯგირობუა მოჸუნს დევნილეფწკუმა ქრისტიანულ ჸოროფაშ გიმორჩქინას? ბ) მუს გუვარჩიენთ უკულიან სტატიას?

²⁰ დევნილეფწკუმა ქრისტიანულ ჸოროფაშ გიმორჩქინას ჯგირ შედეგეფ მოჸუნს. ართ დას, სახელო ალგანეშის, ქომონჯიქ დოუღურ. თის რწმენაშ გურშენ თხოზუდეს დო მუშ ამშვ ბაღანაწკუმა ართო ერიტრეაშე აჸუ ონტებელქ. თინეფ ბრუო დღას მიშეს უდაბნოს დო საბოლათ სუდანშა გენორთეს. თინა იშინანს: „თექიან ჯიმალეფ თეშ მოქცუდეს ითამ ხოლოშიან ნათესეფ ვაფუდითკონ, თინეფს ჩქინდა ოჭკომალ დო ბარგეფ მოუღუდეს. თეს გეძინელ, დუდიშ გითაფორაფალ ქომშის დო ტრანსპორტით ხოლო მომსახურდეს. ხვალე თიშ გურშენ, ნამდა ართ ღორონც ომსახურნა, მი მიღენს უცხო კოც ჸუჩა? თეს ხვალე იეჰოვაშ მოწმეეფ ორთუნა!“ (წეკითხით იოანე 13:35).

²¹ მუშ რაგად შილებე თი ბაღანაფშენ, ნამუთ მშობლეფწკუმა ართო რენა დევნილეფ ვარდა შხვა ქიანაშა რენა გინულირეფ? უკულიან სტატიას გუვარჩიენთ, მუჭო შემლებნა მივეხვარათ თინეფს, ხიოლით ემსახურან იეჰოვას.