1, 2. (a) Unsang problema ang sagad nga giatubang sa mga anak sa mga lalin? (b) Unsang mga pangutana ang hisgotan niining artikuloha?

“SUKAD sa bata pa ko, ang pinulongan sa milalin nakong ginikanan ang akong gigamit sa balay ug sa kongregasyon,” miingon si Joshua. “Pero dihang nag-eskuyla na ko, mas gusto na nako ang lokal nga pinulongan. Sulod sa pipila ka tuig, nausab gyod ang akong pinulongan. Dili na ko makasabot sa mga tigom ug gibati na nako nga dili na mi parehog kultura sa akong ginikanan.” Daghan ang may eksperyensiya nga sama kang Joshua.

² Karon, kapig 240,000,000 ang namalhin sa laing nasod. Kon usa ka sa mga ginikanan nga milalin, unsaon nimo pagtabang ang imong mga anak nga mahimong espirituwal nga mga anak nga ‘naglakaw sa kamatuoran’? (3 Juan 4) Ug unsaon sila pagtabang sa uban?

3, 4. (a) Unsaon sa mga ginikanan pagpakitag maayong panig-ingnan ngadto sa ilang mga anak? (b) Unsa ang dili angayng dahomon sa mga ginikanan gikan sa ilang mga anak?

³ Mga ginikanan, importante ang inyong panig-ingnan aron mosugod ang inyong mga anak pagsubay sa dalan paingon sa kinabuhing walay kataposan. Kon makita sa inyong mga anak nga inyong ‘gipangita  pag-una ang Gingharian,’ makakat-on sila sa pagsalig kang Jehova bahin sa ilang matag adlawng panginahanglan. (Mat. 6:33, 34) Busa, pagkinabuhing simple. Unaha ang espirituwal nga mga butang imbes ang materyal. Kon mahimo, ayawg pangutang. Pangitaa ang “bahandi sa langit”—ang pabor ni Jehova—ug dili ang kuwarta o “himaya sa mga tawo.”—Basaha ang Marcos 10:21, 22; Juan 12:43.

⁴ Gahini gyod ug panahon ang inyong mga anak. Sultii sila nga malipay kaayo mo kon unahon nila si Jehova imbes mangagpas ug kadungganan o bahandi—alang kanila o kaninyo. Likayi ang dili Kristohanong panghunahuna nga obligasyon sa mga anak nga tagan-an ang ginikanan ug haruhayng kinabuhi. Hinumdomi, “ang mga anak dili angay nga magtagana alang sa ilang mga ginikanan, kondili ang mga ginikanan alang sa ilang mga anak.”—2 Cor. 12:14.

5. Nganong ang mga ginikanan kinahanglang makigsulti sa ilang mga anak bahin kang Jehova?

⁵ Sama sa gitagna, ang mga tawo “gikan sa tanang pinulongan sa mga nasod” nagpanon ngadto sa organisasyon ni Jehova. (Zac. 8:23) Pero malisdan mo pagtudlo sa inyong mga anak sa kamatuoran kon lainlain mog pinulongan. Ang inyong mga anak ang labing importante ninyong Bible study, ug ang ilang kinabuhi nagdepende sa ilang pagkaila kang Jehova. (Juan 17:3) Aron makakat-on ang inyong mga anak sa pagtulon-an ni Jehova, kinahanglan mong “magsulti [o, maghisgot] mahitungod niini” sa tanang haom nga okasyon.—Basaha ang Deuteronomio 6:6, 7.

6. Sa unsang paagi makabenepisyo ang imong anak kon makamao siya sa imong pinulongan? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

⁶ Ang inyong mga anak lagmit makakat-on sa lokal nga pinulongan diha sa eskuylahan ug sa ilang palibot, pero makakat-on sila sa inyong pinulongan pinaagi sa kanunayng pagpakig-estorya kaninyo diha sa inyong pinulongan. Kon ang inyong mga anak makamao sa inyong pinulongan, mas dali silang makasulti sa ilang gibati. Gawas pa niana, ang pagkat-on nila sa inyong pinulongan may laing benepisyo. Kon daghag nahibaloang pinulongan ang inyong anak, makapauswag kini sa ilang katakos sa panghunahuna ug pagpakiglabot sa uban. Makahatag pod nig kahigayonan sa pagpauswag sa ilang ministeryo. “Malipayon kaayo ko sa langyawg pinulongan nga kongregasyon,” miingon si Carolina, kansang ginikanan mga lalin. “Ug maayo gyong makatabang diin mas dako ang panginahanglan.”

7. Unsay imong mahimo kon lainlain mog pinulongan sa imong anak?

⁷ Apan samtang sagopon sa mga anak sa mga lalin ang lokal nga kultura ug pinulongan, ang pipila nila dili na ganahan o kaha dili na makamaong makig-estorya diha sa pinulongan sa ilang ginikanan. Mga ginikanan, kon ingon ana ang inyong mga anak, puwede ba ninyong tun-an ang lokal nga pinulongan? Mas sayon ang pagpadako sa inyong mga anak ingong mga Kristohanon kon makasabot mo sa ilang inestoryahan, kalingawan, ug asaynment sa eskuylahan ug kon makakomunikar mo sa ilang mga titser. Tinuod, ang pagkat-og bag-ong pinulongan nagkinahanglag panahon, paningkamot, ug pagpaubos. Pero kon ang imong anak naamang, dili ba maningkamot kang mokat-og sign language aron makakomunikar kaniya? Mao sab nay angayng buhaton sa mga ginikanan kansang anak nagsultig laing pinulongan, dili ba? *

8. Unsaon ninyo pagtabang ang inyong mga anak kon dili kaayo mo makamao sa ilang pinulongan?

⁸ Tinuod, imposible tingali alang sa pipila ka lalin nga ginikanan nga malarino sa bag-ong pinulongan sa ilang mga anak. Tungod niana, malisdan tingali ang mga ginikanan sa pagpasabot sa ilang mga anak sa “balaang mga  sinulat.” (2 Tim. 3:15) Kon mao nay inyong situwasyon, makatabang gihapon mo nila nga makaila ug mahigugma kang Jehova. “Ang among nag-inusarang inahan dili kaayo makasabot sa pinulongan nga among masabtan pag-ayo, ug kami sa akong mga igsoong babaye dili kaayo makasulti sa iyang pinulongan,” nahinumdom ang ansiyanong si Shan. “Apan dihang nakita namo siya nga nagtuon, nag-ampo, ug naghimo sa iyang maarangan sa pagdumalag pamilyahanong pagsimba kada semana, among nasabtan nga importante kaayo ang pagkaila kang Jehova.”

9. Sa unsang paagi matabangan sa ginikanan ang mga anak nga kinahanglan tingaling magtuon diha sa duha ka pinulongan?

⁹ Ang pipila ka bata kinahanglan tingaling makakat-on bahin kang Jehova diha sa duha ka pinulongan—pinulongan sa eskuylahan ug sa balay. Aron mahimo kana, ang pipila ka ginikanan naggamit ug mga basahon, audio recording, ug video diha sa duha ka pinulongan. Klaro, ang mga ginikanan kinahanglang mogahin ug dugang panahon ug mangitag ubang paagi sa pagtabang sa ilang mga anak nga mas masuod kang Jehova.

10. (a) Kinsay modesisyon kon unsang pinulongan sa kongregasyon ang pilion? (b) Unsay angay niyang himoon sa dili pa mohimog desisyon?

¹⁰ Dihang ang mga langyaw nagpuyo nga layo sa mga Saksi nga pareho nilag pinulongan, kinahanglan silang magpasakop sa lokal nga kongregasyon. (Sal. 146:9) Pero kon naay kongregasyon sa duol nga naggamit sa imong pinulongan, kini ang pangutana: Unsang pinulongan sa kongregasyon ang mas makaayo sa imong pamilya? Human sa pagpamalandong, pag-ampo, ug pagkonsulta sa iyang asawa ug mga anak, kinahanglang modesisyon ang ulo sa pamilya. (1 Cor. 11:3) Unsay konsiderahon sa ulo sa pamilya? Unsang mga prinsipyo ang makatabang niya? Atong hisgotan ang pipila niana.

11, 12. (a) Sa unsang paagi ang pinulongan makaapektar sa kon unsay masabtan sa mga anak diha sa tigom? (b) Nganong ang pipila ka anak dili ganahang mokat-on sa pinulongan sa ilang ginikanan?

¹¹ Kinahanglang konsiderahon sa mga ginikanan kon unsa gyoy gikinahanglan sa ilang mga anak. Siyempre—bisag unsay pinulongan—aron makasabot pag-ayo sa kamatuoran, ang mga bata nagkinahanglag labaw pa kay sa pipila lang ka oras nga espirituwal nga edukasyon diha sa tigom kada semana. Konsideraha kini: Sa mga tigom nga masabtan nila pag-ayo ang pinulongan, may makat-onan na ang mga bata bisag pinaagi lang sa pagtambong, tingali labaw pa sa gidahom sa ginikanan. Dili tingali ingon ana ang kahimtang sa mga bata nga dili kaayo makasabot sa pinulongan sa tigom. (Basaha ang 1 Corinto 14:9, 11.) Ug posible nga ang lumad nga pinulongan sa bata dili na maoy pinulongan nga makatandog sa iyang hunahuna ug kasingkasing. Gani, ang pipila ka bata makakat-on sa paghatag ug komento, presentasyon, ug pakigpulong sa pinulongan sa ilang ginikanan, pero ang ilang gisulti wala maggikan sa kasingkasing.

¹² Dugang pa, dili lang pinulongan ang makapatandog sa kasingkasing sa bata. Kana ang situwasyon ni Joshua nga gihisgotan ganina. Ang iyang magulang nga si Esther miingon, “para sa mga anak, ang pinulongan, kultura, ug relihiyon sa ilang ginikanan konektado sa usag usa.” Kon gibati sa mga anak nga dili na sila parehog kultura sa ilang ginikanan, basig dili na sila ganahang mokat-on sa pinulongan ug relihiyon sa ilang ginikanan. Unsay mahimo sa mga ginikanan?

13, 14. (a) Nganong gibalhin sa usa ka magtiayon ang ilang pamilya ngadto sa lokal nga kongregasyon? (b) Sa unsang paagi nakapabiling lig-on sa espirituwal ang mga ginikanan?

¹³ Unahon sa Kristohanong mga ginikanan ang espirituwal nga kaayohan sa ilang anak kay sa ilang gusto. (1 Cor. 10:24) Si Samuel nga amahan ni Joshua ug Esther miingon: “Giobserbahan namong magtiayon kon sa unsang  pinulongan mouswag sa espirituwal ang among mga anak, ug nag-ampo mi alang sa kaalam. Dili kombenyente namong magtiayon ang tubag. Pero dihang nakita namo nga wala kaayo sila makabenepisyo sa tigom diha sa among pinulongan, midesisyon ming mobalhin sa lokal nga kongregasyon. Regular ming motambong ug mosangyaw nga magkauban. Mangimbitar sab mig mga higala gikan sa lokal nga kongregasyon nga mouban namo sa pagpangaon ug pagsuroysuroy. Kining tanan nakatabang sa among mga anak nga masuod sa mga igsoon ug makaila kang Jehova, dili lang ingong ilang Diyos kondili ingong ilang Amahan ug Higala. Para namo, mas importante ni kay sa malarino sila sa among pinulongan.”

¹⁴ Si Samuel midugang: “Aron magpabilin ming lig-on sa espirituwal, kami sa akong asawa motambong sab ug tigom sa among pinulongan. Puliki ug kapoy kaayo mi. Pero mapasalamaton mi kang Jehova kay gipanalanginan niya ang among paningkamot ug sakripisyo. Ang among tulo ka anak nag-alagad kang Jehova nga bug-os panahon.”

15. Nganong gibati sa sister nga si Kristina nga mas maayong mobalhin siya sa lokal nga kongregasyon?

¹⁵ Inigkadagko na sa mga anak, maamgohan tingali nila nga mas makaalagad sila kang Jehova diha sa kongregasyon nga naggamit sa pinulongang masabtan nila pag-ayo. Kon mao, dili angayng bation sa mga ginikanan nga gisalikway na sila sa ilang mga anak. “Makasabot kog gamay sa pinulongan sa akong ginikanan, pero malisdan kog sabot sa mga termino nga gigamit sa tigom,” nahinumdom si Kristina. “Niadtong 12 anyos ko, mitambong kog kombensiyon diha sa lokal nga pinulongan. Sa unang higayon, nasabtan nako ang kamatuoran! Ang laing positibo nga kausaban mao kadtong miampo ko gamit ang lokal nga pinulongan. Kinasingkasing na kong makaestorya kang Jehova!” (Buh. 2:11, 41) Pagkadako niya, gihisgotan kini ni Kristina uban sa iyang ginikanan ug midesisyon siyang mobalhin sa lokal nga kongregasyon. Siya nahinumdom: “Ang pagkat-on bahin kang Jehova diha sa lokal nga pinulongan nakapadasig pag-ayo nako.” Wala madugay, si Kristina nahimong malipayon nga regular payunir.

16. Nganong nalipay si Nadia nga nagpabilin siya sa langyawg pinulongan nga kongregasyon?

¹⁶ Mga batan-on, mas ganahan ba mong makig-uban sa lokal nga kongregasyon? Kon mao, pangutan-a ang inyong kaugalingon kon ngano. Ang pagbalhin ba sa maong kongregasyon mas makapasuod ninyo kang Jehova? (Sant. 4:8) O gusto lang ninyong mobalhin aron dili kaayo mo mabantayan o mahago? “Dihang tin-edyer na mi sa akong mga igsoon, gusto namong mobalhin sa lokal nga kongregasyon,” miingon si Nadia, kinsa nag-alagad karon sa Bethel. Pero nahibalo ang ilang ginikanan nga dili nâ makaayo sa espirituwalidad sa mga bata. “Karon, mapasalamaton kaayo mi nga nagkugi ang among ginikanan sa pagtudlo namo sa ilang pinulongan ug sa pagtabang namo nga magpabilin diha sa langyawg pinulongan nga kongregasyon. Kini nakahatag namog dugang kaayohan ug kahigayonan sa pagtabang sa uban nga mailhan si Jehova.”

17. (a) Kinsay gihatagan ni Jehova ug responsabilidad sa pagmatuto sa mga anak? (b) Sa unsang paagi makapangayog tabang ang mga ginikanan sa pagtudlo sa ilang mga anak sa kamatuoran?

¹⁷ Si Jehova naghatag sa mga ginikanan—dili sa mga apohan o kang bisan kinsa—sa pribilehiyo sa pagmatuto sa ilang mga anak diha sa kamatuoran. (Basaha ang Proverbio 1:8; 31:10, 27, 28.) Bisan pa niana, ang mga ginikanan nga dili makasulti sa lokal nga pinulongan magkinahanglan tingalig tabang aron maabot ang kasingkasing sa ilang mga anak. Ang pagpangayog tabang wala magpasabot nga gitalikdan nila ang maong responsabilidad;  hinunoa, mahimong bahin kini sa pagmatuto sa mga anak diha sa “disiplina ug sa pagdumala-sa-kaisipan [o, paggiya] ni Jehova.” (Efe. 6:4) Pananglitan, ang mga ginikanan mahimong mangayog sugyot sa mga ansiyano kon unsaon pagdumala ang pamilyahanong pagsimba. Makapangayo sab silag tabang sa pagpangitag maayong mga higala alang sa ilang mga anak.

18, 19. (a) Sa unsang paagi makaimpluwensiya ang hamtong nga mga igsoon sa mga batan-on? (b) Unsay kinahanglang padayong buhaton sa mga ginikanan?

¹⁸ Pananglitan, matag karon ug unya, mahimong imbitahon sa mga ginikanan ang ubang pamilya sa ilang pamilyahanong pagsimba. Dugang pa, daghang batan-on ang mouswag sa espirituwal tungod sa impluwensiya sa hamtong nga mga Kristohanon, nga tingali makauban nila sa pagsangyaw ug sa maayong lingawlingaw. (Prov. 27:17) “Dili nako malimtan ang mga brader nga mitabang nako,” nahinumdom si Shan, nga gihisgotan ganina. “Dihang tabangan ko nila sa akong mga bahin sa tigom, mas daghan kog makat-onan. Ug ganahan kaayo kong maglingawlingaw kauban nila.”

¹⁹ Siyempre, kadtong gipili sa mga ginikanan nga motabang sa ilang mga anak kinahanglang magdasig sa mga bata nga motahod sa ilang ginikanan, nga mosultig positibo bahin kanila, ug dili pulihan ang ilang responsabilidad. Dugang pa, kadtong motabang kinahanglang maglikay sa panggawi nga mahimong isipon sa mga Saksi ug dili Saksi ingong kuwestiyonable sa moral. (1 Ped. 2:12) Bisag makapangayog tabang ang mga ginikanan, ila gihapong responsabilidad ang espirituwal nga pagbansay sa ilang mga anak. Kinahanglang mahibalo sila sa ginahimong tabang sa uban ug padayon nilang tudloan ang ilang mga anak.

20. Sa unsang paagi matabangan sa mga ginikanan ang ilang mga anak nga mahimong maayong mga alagad ni Jehova?

²⁰ Mga ginikanan, pag-ampo kang Jehova alang sa tabang, ug buhata ang inyong kinamaayohan. (Basaha ang 2 Cronicas 15:7.) Unaha ang relasyon sa inyong anak kang Jehova imbes ang inyong kaayohan. Buhata ang inyong maarangan aron makaabot gayod sa kasingkasing sa inyong anak ang Pulong sa Diyos. Ayawg wad-a ang inyong paglaom nga mahimo silang maayong alagad ni Jehova. Dihang sundon sa inyong anak ang Pulong sa Diyos ug ang inyong panig-ingnan, bation ninyo ang gibati ni apostol Juan sa iyang espirituwal nga mga anak: “Wala nay labaw nga hinungdan sa akong pagkamapasalamaton kay niining mga butanga, nga akong madungog nga ang akong mga anak nagpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran.”—3 Juan 4.