1, 2. a) Lonan caaman ka denmisɛnw be gwɛlɛya juman lo sɔrɔ? b) Barokun nin bena ɲiningali jumanw lo jaabi?

JOSHUA ko : “Ne ni n’ bangebagaw ye lonanw ye. Kabi n’ ka dɔgɔ, n’ be an ka siyakan lo fɔ soo ani kafo kɔnɔ. Nka, tuma min na n’ ye lakɔli daminɛ, an be jamana min na, o yɔrɔ ka kaan diyara n’ ye kosɔbɛ. Saan damanin dɔrɔn, koow yɛlɛmana pewu! N’ tun tɛ sera ka lajɛnw faamu tugun an ka siyakan na. Ne fɛ, a be komi n’ tun tɛ an ka siyamɔgɔ dɔ ye.” Joshua ka koo ɲɔgɔn ye mɔgɔ caaman sɔrɔ.

² Bi, mɔgɔ miliyɔn 240 ye lonanw ye. N’a sɔrɔ i n’i deenw be jamana wɛrɛ la. N’o lo, i be se k’i deenw dɛmɛ cogo di walisa u ka kɛ mɔgɔw ye minw “tagamacogo bɛnnin lo ni Ala ka tiɲɛ ye” ani minw be Jehova kanu? (3 Zan 4). Mɔgɔ tɔɔw be se k’u dɛmɛ cogo di?

3, 4. a) Bangebagaw be se ka ɲɛyirali ɲuman to u deenw ye cogo di? b) U man ɲi ka mun lo ɲini u deenw fɛ?

³ Bangebagaw, n’aw b’a fɛ aw deenw ka teriya kɛ ni Jehova ye ani ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ, fɔɔ aw ka kɛ ɲɛyirali ɲumanw ye. N’aw be “Ala ka masaya . . . ɲini fɔlɔ,” aw deenw bena u jigi la Jehova kan. Mun na do? Sabu u b’a lɔn ko ale lo b’u mako wasa loon o loon (Mat. 6:⁠33, 34). O kama, aw ka ɲɛnamaya kɛ cogo nɔgɔman na. Aw ka Alakow kɛ aw ɲɛnako fɔlɔ ye sanni ka bololafɛn caaman ɲini. A’ ye banba aw kana juru ta. Nka, aw k’a ɲini ka “nafolo sɔrɔ sankolo la,” o kɔrɔ, k’aw koo diya Jehova ye. Aw kana “adamaden ka boɲa” ɲini.​—⁠Mariki 10:⁠21, 22 kalan; Zan 12:⁠43.

⁴ Aw kana a to baara ka caya aw fɛ, fɔɔ aw tɛ se ka wagati kɛ n’aw deenw ye. Aw k’a yira ko aw deenw koo ka di aw ye n’u y’a latigɛ ka Alakow kɛ u ɲɛnako fɔlɔ ye sanni ka tɔgɔba wala nafolofɛnw ɲini u yɛrɛ wala aw ye. Duniɲamɔgɔw b’a miiri ko denmisɛnw lo ka ɲi ka siniɲasigi labɛn u bangebagaw ye. Nka, aw kana ɲinɛ Bibulu ka miiriya nin kɔ: “Facɛman le b’a deenw ka sini ɲasigi labɛn, deenw te facɛ ta labɛn.”​—⁠2 Kor. 12:⁠14.

5. Mun na bangebagaw ka ɲi ka Jehova kofɔ u deenw ye?

⁵ Bibulu kɔnna k’a fɔ ko mɔgɔw bena bɔ “siyaw bɛɛ la” ka na Jehova ka ɔriganisasiyɔn kɔnɔ (Zak. 8:⁠23, ABM). Nka, n’aw deenw tɛ aw ka siyakan mɛn ka ɲɛ, a bena gwɛlɛya aw ma k’u kalan tiɲɛn koo la. Hali n’aw be bibulukalan kɛ ni mɔgɔ wɛrɛw ye, min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ, o ye ka bibulukalan kɛ n’aw deenw ye. N’u be Jehova lɔn, o lo bena a to u be ɲɛnamaya banbali sɔrɔ (Zan 17:⁠3). Walisa aw deenw ka Jehova ka kalanw faamu ka ɲɛ, aw ka kan ka tɛmɛ sababu ɲumanw bɛɛ fɛ “k’aw deenw kalan o la.”​—⁠Deteronɔmu 6:​6, 7 kalan.

6. Nafa juman b’a la aw deenw ka aw ka siyakan degi? ( Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

⁶ Aw be jamana min kɔnɔ, aw deenw bena o yɔrɔ ka kaan degi ni mɔgɔ wɛrɛw ye ani lakɔliso la, siga t’o la. Nka, n’u be to ka kuma n’aw ye aw ka siyakan na, u bena se k’aw ka siyakan degi. N’aw deenw b’aw ka siyakan fɔ, a tɛna gwɛlɛya u ma k’u kɔnɔkow fɔ aw ye. Nafa wɛrɛ b’o la fana. N’u be kaan caaman fɔ, u hakili be diya ani u be se ka mɔgɔ wɛrɛw faamu. O fana be se ka sababu di u ma ka dɔ fara u ka waajuli baara kan. Carolina n’a bangebagaw ye lonanw ye. A ko: “Ne ninsɔndiyara ka kɛ kafo dɔ kɔnɔ, yɔrɔ min na kaan wɛrɛ be fɔ. Ninsɔndiya lo fana ka dɛmɛ don yɔrɔ min na u mako be waajulikɛlaw la.”

7. Aw be se ka mun lo kɛ n’aw deenw tɛ aw ka siyakan mɛn?

⁷ Nka, lonanw ka deenw mana dugumɔgɔw ka kaan n’u ka kɛcogow degi, n’a sɔrɔ a nege tɛna kɛ u la k’u ka siyakan fɔ wala u tɛna se k’a fɔ tugun yɛrɛ. N’aw deenw be ten, yala aw be se ka dugumɔgɔw ka kaan degi dɔɔni wa? Aw bena se k’aw deenw lamɔ ka ɲɛ n’aw be u ka baro, u ka ɲɛnagwɛkow ani u ka lakɔli baaraw faamu ka ɲɛ. N’aw be se ka kuma n’u ka kalanfaw ye, o ka ɲi fana. Tiɲɛn lo ko ka kaan degi, o be wagati caaman ta ani a tɛ ɲɛ jijaliba ni majigilenya kɔ. Nka, n’i deen kɛra tulogweren ye do? I tɛna a ɲini ka bobow kumacogo degi walisa ka kuma n’a ye wa? O cogo kelen na, deen min be kaan wɛrɛ fɔ, bangebagaw ka ɲi k’u jija k’o kaan degi. Tiɲɛn tɛ? *

8. I deenw be kaan min fɔ, n’i t’o mɛn ka ɲɛ, i be se k’u dɛmɛ cogo di?

⁸ Deenw be kaan wɛrɛ min fɔ, tuma dɔw la, bangebagaw tɛ se k’o fɔ ka ɲɛ. O kama, “Ala ka kuma” yɔrɔ minw faamuyali ka gwɛlɛ, a be se ka gwɛlɛya u fɛ k’u deenw kalan o la (2 Tim. 3:⁠15). N’o lo, aw bele be se k’aw deenw dɛmɛ u ka Jehova lɔn ani k’a kanu. Shan ko: “An bamuso kelen lo tun b’an lamɔna. An tun be kaan min fɔ, a tun t’o mɛn ka ɲɛ. Ne, n’ kɔrɔmuso ni n’ dɔgɔmuso fana tun t’an ka siyakan mɛn ka ɲɛ. Nka, an bamuso tun b’a jija ka kelenna kalan kɛ ani ka delili kɛ. A tun b’a seko kɛ fana ka gwa kɔnɔ batoli ɲɛminɛ lɔgɔkun o lɔgɔkun. An tun mana o ye, an tun b’a faamu ko a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ an k’a ɲini ka Jehova lɔn.”

9. Deen minw ka ɲi ka kalan kɛ kaan fila la, u bangebagaw be se k’u dɛmɛ cogo di?

⁹ Tuma dɔw la, deen dɔw ka ɲi k’a ɲini ka Jehova lɔn kaan fila la: u be kaan min fɔ lakɔliso la ani u be kaan min fɔ soo. O kama, bangebaga dɔw be tɛmɛ sɛbɛ dɔw, fɛɛn lamɛntaw ni videwow fɛ o kaan fila bɛɛ la walisa k’u deenw dɛmɛ. A gwɛnin lo ko bangebaga minw ye lonanw ye, olu ka ɲi ka wagati caaman ta ani ka fɛɛrɛ caaman kɛ walisa k’u deenw dɛmɛ u ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni Jehova ye.

10. a) Jɔn lo ka ɲi k’a latigɛ denbayamɔgɔw ka ɲi ka jɛn ni kafo min ye? b) A ka ɲi ka mun lo kɛ fɔlɔ ka sɔrɔ ka desizɔn ta?

¹⁰ Ni “lonanw” ka kaan tɛ fɔ kafo si kɔnɔ u gɛrɛfɛ, dugumɔgɔw ka kaan be fɔ kafo min na, lonanw ka ɲi ka jɛn n’o kafo ye (Zab. 146:⁠9). Nka, n’u ka kaan be fɔ kafo dɔ kɔnɔ u gɛrɛfɛ, u ka ɲi k’u yɛrɛ ɲininga ko: “Kaan juman lo bena fisaya an ka denbayamɔgɔw ma?” Sotigi ka ɲi ka miiri koɲuman, ka delili kɛ ani ka kuma n’a muso n’a deenw ye o koo la. O kɔ, a be sɔrɔ ka desizɔn ta (1 Kor. 11:⁠3). Sotigi ka ɲi k’a janto koo jumanw lo la? Bibulu ka miiriya jɔnjɔn jumanw lo be se k’a dɛmɛ? An k’u dɔw lajɛ.

11, 12. a) Kaan be nɔɔ juman to denmisɛnw ka faamuyali kan lajɛnw na? b) Mun na deen dɔw be ban k’u bangebagaw ka kaan degi?

¹¹ Bangebagaw ka ɲi k’a filɛ u deenw mako be fɛɛn min na tigitigi. Kalanw be kɛ lajɛnw na lɔgɔkun o lɔgɔkun. A mana kɛ kaan o kaan ye, o kalanw dama tɛ se ka deenw dɛmɛ ka Bibulu faamu ka ɲɛ. Miiri k’a filɛ: deenw be kaan min mɛn ka ɲɛ, n’u be lajɛnw kɛ o kaan na, u bena kalanw faamu cogo nɔgɔman na, fɔɔ a be bari u bangebagaw la. Nka, ni deenw t’o kaan mɛn ka ɲɛ, kalanw faamuyali bena gwɛlɛya u ma (1 Korɛntikaw 14:​9, 11 kalan). Kaan min be deen dusukun sɔrɔ ani min be nɔɔ to a ka miiriyaw kan, o tɛ a bangebagaw ka kaan ye tuma bɛɛ. Deen dɔw yɛrɛ be se ka lakalitaw, ɲɛyiraliw ani kalanw kɛ u ka siyakan na. Nka, u be min fɔra o tɛ bɔ u dusukun na.

¹² Ka fara o kan, deen ka siyakan dama lo t’a to a be sɔn tiɲɛn ma. Joshua min kofɔra daminɛ na, ale ka koo b’o lo yira. A kɔrɔmuso Esther ko: “Denmisɛnw fɛ, u bangebagaw ka kaan, u ka kokɛcogow n’u ka diinan be taga ɲɔgɔn fɛ.” A be se ka kɛ denmisɛnw ɲɛɛ na k’olu n’u bangebagaw tɛ siya kelen ye. N’o lo, u tɛna sɔn k’u bangebagaw ka kaan degi ani ka tugu u ka diinan kɔ. O ɲɔgɔn na, bangebagaw be se ka mun lo kɛ do?

13, 14. a) Dugumɔgɔw ka kaan be fɔ kafo min kɔnɔ, mun na bangebaga dɔw yɛlɛmana yen n’u deenw ye? b) O bangebagaw ye mun lo kɛ walisa u ka limaniya sabatinin ka to?

¹³ Fɛɛn min bena deenw nafa Alako ta fan fɛ, o lo ye bangebagaw ɲɛnako fɔlɔ ye, olu yɛrɛ diyanyekow tɛ (1 Kor. 10:⁠24). Joshua ni Esther facɛ Samuel ko: “Ne ni n’ muso y’an deenw kɔrɔsi k’a filɛ u be ɲɛtaga kɛ kaan min na Alako ta fan fɛ. An ye hakilitigiya deli Jehova fɛ o koo la. O kɔ, an y’a faamu ko min ka fisa an deenw ma, an tun t’o lo miirila. An y’a ye ko an deenw tun tɛ nafa bɛrɛ sɔrɔla lajɛnw na an ka siyakan na. O kama, dugumɔgɔw ka kaan be fɔ kafo min kɔnɔ, an y’a latigɛ ka yɛlɛma yen. An tun be to ka taga lajɛnw na ani ka taga waajuli kɛ ɲɔgɔn fɛ. Kafoden minw y’an teriw ye, an tun b’olu weele ka na dumuni kɛ ani an tun be taga yaala ɲɔgɔn fɛ. O bɛɛ y’an deenw dɛmɛ ka balimaw lɔn. O fana y’a to u ye Jehova lɔn ka ɲɛ ani k’a jati u ka Ala, u Faa n’u Teri ye. K’an ka siyakan fɔ, o kɔrɔtanin tɛ ka tɛmɛ an deenw ka Alako kan.”

¹⁴ Samuel y’a fɔ fana ko: “Walisa an ka limaniya sabatinin ka to, ne ni n’ muso tun be to ka taga lajɛnw na an ka siyakan na fana. An bolo tun degunnin lo ani an tun sɛgɛnnin lo kosɔbɛ. Nka, an be Jehova fo kosɔbɛ sabu a y’an duga an ka jijaliw ani an ka yɛrɛsaraka hakili kosɔn. An deen saba bɛɛ be kudayi cidenya baara kɛra Jehova ye.”

15. Dugumɔgɔw ka kaan be fɔ kafo min kɔnɔ, mun na Kristina y’a miiri ko a bena se ka ɲɛtaga kɛ o kafo lo kɔnɔ?

¹⁵ N’a sɔrɔ balikuw bena a faamu ko u be kaan min mɛn ka ɲɛ, n’u be lajɛnw kɛ o kaan na, u bena se ka baara kɛ Jehova ye bɛrɛbɛrɛ. Bangebagaw man ɲi k’a miiri ko u koo man di u deenw ye tugun. Kristina ko: “N’ tun be n’ bangebagaw ka kaan mɛn dɔɔni dɔrɔn. Nka, min tun be fɔ lajɛnw na, n’ tun t’o faamu. N’ ye saan 12 sɔrɔ tuma min na, n’ ye kaan min degi lakɔliso la, n’ ye tile saba lajɛnba dɔ kɛ o kaan na. N’ siɲɛ fɔlɔ tun lo k’a faamu ko min tun be fɔra, o ye tiɲɛn lo ye! N’ y’a daminɛ fana ka delili kɛ o kaan na. Sisan, n’ tun be se ka n’ kɔnɔnakow fɔ Jehova ye. O kɛra yɛlɛmaniba ye dɛ!” (Kɛw. 2:⁠11, 41). Tuma min na Kristina kɛra baliku ye, a kumana n’a bangebagaw ye. O kɔ, dugumɔgɔw ka kaan be fɔ kafo min kɔnɔ, a yɛlɛmana yen. A ko: “N’ ye kaan min degi lakɔli la, k’a ɲini ka Jehova lɔn o kaan na, o ye n’ lasun ka dɔ kɛ dɔ ye.” Dɔɔni o kɔ, Kristina kɛra kudayi piyɔniye ye ani a ninsɔn tun ka di kosɔbɛ.

16. U ka siyakan be fɔ kafo min kɔnɔ, mun na Nadia ninsɔndiyara ka to yen?

¹⁶ Kanbelew ni sunguruw, dugumɔgɔw ka kaan be fɔ kafo min kɔnɔ, yala aw b’a fɛ ka yɛlɛma yen wa? N’o lo, mun na aw b’a fɛ ka yɛlɛma yen? Yala o bena aw dɛmɛ k’aw magwɛrɛ Jehova la kosɔbɛ wa? (Zaki 4:⁠8). Yala aw b’a fɛ ka yɛlɛma yen sabu aw t’a fɛ aw bangebagaw k’aw kɔrɔsi wala aw t’a fɛ ka baara caaman kɛ wa? Nadia be baara kɛ Betɛli la ani a ko: “Tuma min na ne ni n’ balimaw kɛra kanbeleninw ni sunguruninw ye, dugumɔgɔw ka kaan be fɔ kafo min kɔnɔ, an tun b’a fɛ ka yɛlɛma yen.” Nka, u bangebagaw tun b’a lɔn k’o tun tɛna u nafa bɛrɛbɛrɛ Alako ta fan fɛ. Nadia ko: “Sisan, an b’u waleɲuman lɔn kosɔbɛ sabu u ye jijaliba kɛ k’an kalan an ka siyakan na ani ka banba walisa an ka siyakan be fɔ kafo min kɔnɔ an ka to yen. O y’an nafa ani ka sababu caaman di an ma ka mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛ ka Jehova lɔn.”

17. a) Jehova y’a ɲini jɔn lo fɛ u ka deenw lamɔ? b) Bangebagaw be se ka dɛmɛ sɔrɔ cogo di walisa k’u deenw kalan tiɲɛn koo la?

¹⁷ Jehova y’a ɲini bangebagaw lo fɛ u k’u deenw lamɔ tiɲɛn sira kan. A m’o kunkanbaara kalifa deenw mamamuso n’u mamacɛ wala mɔgɔ wɛrɛw ma (Talenw 1:⁠8; 31:⁠10, 27, 28 kalan). Nka dugumɔgɔw be kaan min fɔ, ni bangebagaw t’o mɛn, u mako be se ka kɛ dɛmɛ na walisa k’u deenw dusukun sɔrɔ. N’u b’o dɛmɛ ɲini, o kɔrɔ tɛ k’u be banna u ka kunkanbaara la. U b’a yira o cogo la k’u b’u deenw “kolo k’u ladi, ani k’u kalan ka kɛɲɛ ni Matigi sago ye.” (Efɛz. 6:⁠4). Ɲɛyirali fɛ, bangebagaw be se ka ladiliw ɲini diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ koo nunu na: gwa kɔnɔ batoli ani cogo min na u be se k’u deenw dɛmɛ ka teri ɲumanw sɔrɔ.

18, 19. a) Kerecɛn minw ka limaniya barika ka bon, olu be se ka kanbelew ni sunguruw dɛmɛ cogo di? b) Bangebagaw ka ɲi ka to ka mun lo kɛ?

¹⁸ Ɲɛyirali fɛ, bangebagaw be se ka denbaya dɔw weele u ka na gwa kɔnɔ batoli kɛ n’u ye. Ka fara o kan, ni kanbelew ni sunguruw be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni kerecɛnw ye minw ka limaniya barika ka bon, u caaman be ɲɛtaga kɛ Alako ta fan fɛ. Ɲɛyirali fɛ, o kerecɛnw be se k’u bila sira waajuli la ani ka ɲɛnagwɛ n’u ye cogo ɲuman na (Talenw 27:⁠17). Shan min kofɔra ka tɛmɛ, ale ko: “Balima minw ye ne dɛmɛ, ne hakili bele b’u la. U tun be n’ dɛmɛ ka n’ ka kalan labɛn lajɛn kama. O lo ye n’ dɛmɛ ka koo caaman faamu. An tun be ɲɛnagwɛko minw kɛ ɲɔgɔn fɛ, o tun ka di n’ ye kosɔbɛ.”

¹⁹ Bangebagaw y’a ɲini kerecɛn minw fɛ u k’u deenw dɛmɛ, olu ka ɲi ka deenw jija tuma o tuma, u k’u bangebagaw bonya. U be se k’o kɛ cogo di? U ka ɲi ka bangebagaw tɔgɔ ɲuman fɔ ani u man ɲi k’u nɔɔ ta. Ka fara o kan, u man ɲi ka koo dɔw kɛ, kafodenw wala mɔgɔ wɛrɛw be se ka minw jati kɛwale juguw ye (1 Piyɛri 2:⁠12). Tiɲɛn lo ko bangebagaw be se ka dɛmɛ ɲini u kerecɛnɲɔgɔnw fɛ. Nka, olu yɛrɛ ka kunkanbaara lo k’u deenw kalan tiɲɛn koo la. U ka kan ka jɛn ka baara kɛ n’u dɛmɛbagaw ye.

20. Bangebagaw be se k’u deenw dɛmɛ cogo di u ka kɛ Jehova batobaga ɲumanw ye?

²⁰ Bangebagaw, aw ka aw seko bɛɛ kɛ ani aw ka dɛmɛ ɲini Jehova fɛ (2 Tilew Kibaru 15:⁠7 kalan). Aw deenw be jɛnɲɔgɔnya min kɛ ni Jehova ye, aw k’o lo kɛ aw ɲɛnako fɔlɔ ye. Aw kana aw yɛrɛ ɲɛnakow kɛ. Aw ka aw seko bɛɛ kɛ walisa Ala ka Kuma k’aw deenw dusukun sɔrɔ. Aw ka la a la ko aw deenw be se ka kɛ Jehova sagokɛla ɲumanw ye. N’aw deenw be Ala ka sariyaw labato ani n’u be aw ka ɲɛyirali ɲuman ladegi, aw bena kɛ ni ciden Zan ka miiriya ɲɔgɔn ye. Ale ye mɔgɔ minw dɛmɛ ka Jehova lɔn, a y’a fɔ olu koo la ko: “Ni ne y’a mɛn ko n deenw tagamacogo bɛnnin lo ni Ala ka tiɲɛ ye, o le ka di n ye ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan.”​—⁠3 Zan 4.