1, 2. (a) Wuvɛ̌ tɛ gègě vǐ e gosin jɔtɛn yetɔn bo ɖò tò ɖevo mɛ lɛ é tɔn ka nɔ mɔ? (b) Nùkanbyɔ tɛ lɛ xota elɔ ka na gbéjé kpɔ́n?

“SÍN vǔ wɛ un nɔ ko dó gbè mɛjitɔ́ ce e sɛ̀ tɛn bo ɖò tò ɖevo mɛ lɛ é tɔn ɖò xwégbe kpo agun ɔ kpo mɛ” wɛ Joshua ɖɔ. “Amɔ̌, ee un bɛ́ wemaxɔmɛ é ɔ, un jɛ wǎn yí nú gbè xá ɔ mɛ tɔn jí. Ðò xwè klewun ɖé gudo ɔ, un nɔ dó gbè xá ɔ mɛ tɔn kɛɖɛ. Un sɔ́ nɔ sixu mɔ nukúnnú jɛ kplé lɛ mɛ ǎ, aca mɛjitɔ́ ce lɛ tɔn sɔ́ má mì ǎ.” Enyi Joshua kɛɖɛ wɛ nɔ ninɔmɛ mɔhun mɛ ǎ.

² Ðò égbé ɔ, gbɛtɔ́ 240 000 000 jɛji wɛ gosin jɔtɛn yetɔn bo ɖò fí ɖevo. Nú mɛjitɔ́ ɖé wɛ a nyí bo ɖò tò ɖevo mɛ ɔ, nɛ̌ a ka sixu hun ali ɖagbe hugǎn ɔ nú vǐ towe lɛ bɔ ye na yì nukɔn ɖò gbigbɔ lixo lobo “ɖò gbɛ̀ zán wɛ ɖò nugbǒ mɛ” gbɔn? (3 Jaan 4) Nɛ̌ mɛ ɖevo lɛ ka sixu d’alɔ gbɔn?

3, 4. (a) Nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ nú vǐ yetɔn lɛ gbɔn? (b) Etɛ mɛjitɔ́ lɛ ma ka ɖó na ɖó nukún sín vǐ yetɔn lɛ sí ǎ?

³ Mɛjitɔ́ lɛ emi, kpɔ́ndéwú ɖagbe mitɔn ɖò dandan cobɔ vǐ mitɔn lɛ na jɛ zɔnlin ɖi gbɔn gbɛ̀ li ɔ jí jí. Nú vǐ towe lɛ mɔ ɖɔ “axɔsuɖuɖu Mawu tɔn . . . nɔ mya nukún nú [we] jɛ nukɔn” ɔ, ye na kplɔ́n bá ganjɛ Jehovah wu ɖò hudo yetɔn ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn lɛ mɛ. (Mat. 6:33, 34) Enɛ wu ɔ, zǎn gbɛ̀ e ɖò jlɛ̌ jí é. Sɔ́ nǔ agbaza tɔn lɛ dó savɔ̌ dó nǔ gbigbɔ tɔn lɛ takúnmɛ, ma sɔ́  gbigbɔ tɔn lɛ dó savɔ̌ ó. Dǒ gǎn bo ma nɔ ɖu axɔ ó. Ba “dɔkun ɖò Mawu gɔ́n” enɛ wɛ nyí ɖɔ tɛ́n kpɔ́n bonu nǔ towe ni nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ, bo ma ba dɔkun fí tɔn alǒ ‘xɔ susu ɖò gbɛtɔ́ lɛ gɔ́n’ ó.​—Xà Maki 10:21, 22; Jaan 12:43.

⁴ Ma nú alɔnu towe ján kaka bonu a ba táan kpò nú vǐ towe lɛ gbeɖé ó. Nú vǐ towe lɛ wá gbeta ɔ kɔn bo na sɔ́ Jehovah ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ, bo ma na ba susu xixɔ alǒ dɔkun nú yeɖée alǒ nú we ǎ hǔn, nǔ ye ni tuùn ɖɔ a nɔ gó ɖó ye wu. Nyì alɔ nú linlin e ma nyí Klisanwun tɔn ǎ, bo ɖɔ ɖɔ vǐ lɛ ɖó na bló bɔ mɛjitɔ́ lɛ na zán vivo mɛ ninɔ sín gbɛ̀ é. Flín, “enyi vǐ lɛ wɛ na sɔ́ nǔ e ye ɖó lɛ dó tɔ́jú mɛjitɔ́ yetɔn lɛ na ǎ; loɔ, mɛjitɔ́ lɛ wɛ na sɔ́ nǔ e ye ɖó lɛ dó tɔ́jú vǐ yetɔn lɛ na.”​—2 Kɔ. 12:14.

5. Etɛwu mɛjitɔ́ lɛ ka ɖó na nɔ ɖɔ xó dó Jehovah wu xá vǐ yetɔn lɛ?

⁵ Lee è ko ɖɔ ɖ’ayǐ gbɔn é ɔ, gbɛtɔ́ lɛ ɖò ahwan nyì wá tutoblonunu Jehovah tɔn mɛ wɛ bɔ “ye mɛ ɖokpo ɖokpo [ka nɔ] dó gbè vovo.” (Zak. 8:23) Amɔ̌, gbemase sixu zɔ́n bɔ nugbǒ ɔ kpinkplɔn vǐ towe lɛ na vɛwǔ nú we. Vǐ towe lɛ wɛ nyí Biblu kplɔntɔ́ taji hugǎn e a sixu ɖó é, bɔ enyi ye “tuùn” Jehovah ɔ, é na zɔ́n bɔ ye na mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ. (Jaan 17:3) Bonu vǐ towe lɛ na dó tuùn nùkplɔnmɛ Jehovah tɔn lɛ ɔ, a ɖó na “nɔ ɖò xó ɖɔ d’ewu wɛ” ɖò hweɖebǔnu e ali tɔn hun é.​—Xà Sɛ́nflínmɛ 6:6, 7.

6. Lè tɛ gbè towe kpinkplɔn ka sixu hɛn wá nú vǐ towe lɛ? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

⁶ Vlafo vǐ towe lɛ na jló na kplɔ́n gbè xá ɔ mɛ tɔn ɖò wemaxɔmɛ kpo fí e ye ɖè é kpo, amɔ̌, gbè towe wɛ ye kplɔ́n dó nukɔn gbɔn nǔ wiwa ɖó kpɔ́ xá we hwɛhwɛ ɖò gbè towe mɛ gblamɛ. Hú mɔ̌ ɔ, nǎ tɛn vǐ towe lɛ nú ye ni nɔ ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá we kpo ayi bǐ kpo, ɖó gbè towe sise na hɛn lè gègě ɖevo lɛ wá nú ye. Enyi vǐ towe lɛ nɔ dó gbè wè ɔ, é na zɔ́n bɔ nǔwukpikpé nǔ linlin tɔn yetɔn kpo lee ye nɔ wà nǔ xá mɛ ɖevo lɛ gbɔn é kpo na kpɔ́n te. É sixu lɛ́ hun ali nú ye bɔ ye na gbló ada nú sinsɛnzɔ́ yetɔn. Carolina ee sín mɛjitɔ́ lɛ gosin jɔtɛn yetɔn bo ɖò tò ɖevo mɛ é ɖɔ: “Agun jonɔgbe tɔn ɖé mɛ ninɔ víví. É nɔ nyɔ́ tawun ɖɔ è ni d’alɔ ɖò fí e hudo sukpɔ́ ɖè é.”

7. Enyi dogbó gbè tɔn ɖò tagba dó nú we wɛ ɖò xwédo towe mɛ ɔ, etɛ a ka sixu wà?

⁷ É ɖò mɔ̌ có, ɖó aca kpo gbè xá ɔ mɛ tɔn kpo jɛ vǐ e gosin jɔtɛn yetɔn bo ɖò tò ɖevo mɛ lɛ é má jí wutu ɔ, ɖé lɛ ɖò ye mɛ, bɔ jlǒ e ye nɔ ɖó bo na dó anɔ̌nugbe yetɔn e na ɖekpo, nǔwukpikpé e ye ɖó bo nɔ ɖɔ xó d’emɛ é lɔ tlɛ sixu ɖekpo. Mɛjitɔ́ lɛ emi, enyi nǔ enɛ wɛ ɖò vǐ mitɔn wà wɛ ɔ, mi ka sixu kplɔ́n, é hwe bǐ ɔ, ɖé lɛ ɖò gbè xá ɔ mɛ tɔn lɛ mɛ à? Nú a mɔ nukúnnú jɛ xóɖɔɖókpɔ́ vǐ towe lɛ tɔn mɛ, ayiɖeɖayi yetɔn lɛ mɛ, azɔ̌ e ye nɔ wà ɖò wemaxɔmɛ lɛ é mɛ lobo nɔ kpéwú bo nɔ ɖɔ xó xá mɛ̌si yetɔn lɛ tlɔlɔ ɔ, é na bɔkun nú we bɔ a na kplɔ́n ye dó Klisanwun li jí. Nugbǒ wɛ ɖɔ gbè yɔyɔ̌ ɖevo kpinkplɔn nɔ byɔ hwenu, gǎndido kpo mɛɖesɔhwe kpo. Amɔ̌, nú é sín nùɖé wu vlafo bɔ vǐ towe huzu tokunɔ ɔ, a ka na tɛ́n kpɔ́n bo kplɔ́n tokunɔgbe dó ɖɔ xó xá ɛ à cé? É jɛxa ɖɔ vǐ e nɔ ɖɔ xó dó gbè ɖevo mɛ ganji é ɔ, nǔ é lɔ tɔn ni ɖu ayi mɛ nú mɛ gbɔn mɔ̌, kabǐ? *

8. Enyi gbemase nɔ dó tagba nú we ɔ, nɛ̌ a ka sixu d’alɔ vǐ towe lɛ gbɔn?

⁸ È na ɖɔ xó jɔ xó ɔ, é sixu nɔ ma nyɔ́ bló, bɔ mɛjitɔ́ e gosin jɔtɛn yetɔn bo wá tò ɖevo mɛ lɛ é ni sè gbè yɔyɔ̌ xá ɔ mɛ tɔn e vǐ yetɔn lɛ nɔ dó é ganji. Dogbó enɛ sixu zɔ́n bɔ é na vɛwǔ nú mɛjitɔ́ lɛ bɔ ye na kplɔ́n nukúnnúmɔjɛnǔmɛ ee gɔngɔn bo ɖò “nǔwlánwlán  mímɛ́” lɛ mɛ é vǐ yetɔn lɛ. (2 Tim. 3:15) Enyi ninɔmɛ enɛ mɛ wɛ a ɖè ɔ, a sixu lɛ́ kpó ɖò alɔ dó vǐ towe lɛ wɛ nú ye ni wá tuùn Jehovah lobo yí wǎn n’i. “Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e nɔ goɖokponɔ mǐtɔn ɖó dó gbè e dada ce kpo nyɛ kpo nɔ dó ganji é wu é ɖó dogbó, mǐdɛɛ lɛ lɔ ka nɔ dó gbè éyɛ tɔn ganji ǎ,” wɛ mɛxo e è nɔ ylɔ ɖɔ Shan é flín. “Amɔ̌, hwenu e mǐ nɔ mɔ, b’ɛ nɔ ɖò nǔ kplɔ́n wɛ, ɖò ɖɛ xò wɛ bo nɔ ɖò nǔ e wu é kpé é bǐ wà wɛ, bá bló sinsɛn-biblo xwédo tɔn ɖò aklunɔzán gbla lɛ bǐ mɛ é ɔ, mǐ mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ Jehovah tuùntuùn nyí nǔ taji tawun.”

9. Nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu d’alɔ vǐ e sixu kplɔ́n nǔ dó gbè wè mɛ é gbɔn?

⁹ É sixu byɔ ɖɔ vǐ ɖé lɛ ni kplɔ́n nǔ dó Jehovah wu dó gbè e ye nɔ dó ɖò wemaxɔmɛ é kpo ee ye nɔ dó ɖò xwégbe é kpo mɛ. Enɛ wu ɔ, mɛjitɔ́ ɖé lɛ nɔ zán wema e è zin lɛ é, xóyidókanji lɛ, kpo video lɛ kpo dó gbè wè lɛ mɛ. É ɖò wɛn ɖɔ mɛjitɔ́ e gosin jɔtɛn yetɔn, bo ɖò tò ɖevo mɛ lɛ é ɖó na zán hwenu gègě, bo na lɛ́ dó gǎn tawun bo na dó d’alɔ vǐ yetɔn lɛ nú ye ni ɖó kancica syɛnsyɛn ɖé kpo Jehovah kpo.

10. (a) Mɛ̌ ka na wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ gbè lě mɛ wɛ xwédo ɔ na nɔ yì kplé dó? (b) Etɛ é ka ɖó na wà cobo wá gbeta ɖé kɔn?

¹⁰ Hwenu e “jonɔ lɛ” ɖò zɔ dó Kúnnuɖetɔ́ e nɔ dó gbè yetɔn lɛ é ɔ, ye ɖó na dó gbɛ̌ xá agun e ɖò xá ɔ mɛ é. (Ðɛh. 146:9) Amɔ̌, nú agun e nɔ dó anɔ̌nugbe towe é ɖé sɛkpɔ finɛ ɔ, nùkanbyɔ ɖé ɖò te: Gbè tɛ mɛ é ka na nyɔ́ hugǎn ɖɔ xwédo ɔ ni nɔ yì kplé dó? Enyi tatɔ́ xwédo tɔn ɔ lin nǔ kpɔ́n kpo sɔxwixwe kpo, bo xoɖɛ lobo ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá asì tɔn kpo vǐ tɔn lɛ kpo gudo ɔ, é ɖó na wá gbeta ɖé kɔn. (1 Kɔ. 11:3) Nǔ tɛ lɛ jí tatɔ́ xwédo tɔn ɔ ka ɖó na lin nǔ kpɔ́n dó? Nugbodòdó tɛ lɛ é ka na zán? Mi nú mǐ ni gbéjé ɖé lɛ kpɔ́n.

11, 12. (a) Etɛ gbè ka sixu wà nú lee vǐ lɛ na kplɔ́n nǔ gbɔn ɖò kplé lɛ jí é? (b) Etɛwu vǐ ɖé lɛ ka sixu gbɛ́ ɖɔ emi kún na kplɔ́n anɔ̌nugbe mɛjitɔ́ emitɔn lɛ tɔn ó?

¹¹ Mɛjitɔ́ lɛ ɖó na ba dò nú nǔ e hudo vǐ yetɔn lɛ tawun é. É ɖò wɛn ɖɔ enyi vǐ ɖé na bo nɔ dó gbè ɖebǔ ɔ, cobonu é na mɔ nukúnnú jɛ nugbǒ ɔ mɛ ganji ɔ, é nyí táan klewun e è nɔ zán ɖò kplé lɛ jí ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ dó kplɔ́n nǔ gbigbɔ tɔn lɛ é sín hudo kɛɖɛ wɛ é ɖó ǎ. Amɔ̌, ɖǒ ayi nǔ elɔ wu: Nú è nɔ bló kplé lɛ dó gbè e mɛ vǐ lɛ mɔ nǔ jɛ ganji é ɔ, kplé enɛ lɛ yiyi kpowun sixu zɔ́n bɔ ye na kplɔ́n nǔ gègě zɛ nǔ e mɛjitɔ́ yetɔn lɛ lin ɖɔ ye na kplɔ́n é wu. Enyi vǐ lɛ ma mɔ nǔ jɛ gbè e mɛ è nɔ bló kplé ɔ dó é mɛ ganji ǎ ɔ, nǔ sixu gbɔ mɔ̌ nyí. (Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 14:9, 11.) Anɔ̌nugbe vǐ ɖé tɔn sixu nɔ ma nyí gbè e mɛ é nɔ lin tamɛ dó é. Nugbǒ ɔ, vǐ ɖé lɛ sixu kplɔ́n xósin nina, wazexlɛ́ biblo kpo xó xwíxwlémɛ kpo dó anɔ̌nugbe tɔn mɛ fɛɛ có, xó e é nɔ ɖɔ ɖò azɔ̌ vovo enɛ lɛ hwenu e sixu nɔ ma nɔ gosin ayi tɔn mɛ.

¹² Hú mɔ̌ ɔ, é nyí gbè kɛɖɛ wɛ nɔ wà nǔ dó ayi vǐ ɖé tɔn jí ǎ. Nǔ e jɛ dó Joshua e xó mǐ ɖɔ ɖò bǐbɛ̌mɛ é wu é nɛ. Dada tɔn Esther ɖ’ayi wu ɖɔ: “Vǐ lɛ ɔ, anɔ̌nugbe mɛjitɔ́ yetɔn lɛ tɔn, aca yetɔn kpo sinsɛn yetɔn kpo bǐ wɛ ɖó na má vǐ lɛ.” Enyi aca mɛjitɔ́ lɛ tɔn ma má dó vǐ lɛ ǎ ɔ, ye na ba na kplɔ́n anɔ̌nugbe mɛjitɔ́ yetɔn lɛ tɔn ǎ, ye ka na lɛ́ kplɔ́n nǔ dó sinsɛn yetɔn wu ǎ. Etɛ mɛjitɔ́ e jó jɔtɛn yetɔn lɛ dó bo ɖò tò ɖevo mɛ lɛ é ka sixu wà?

13, 14. (a) Etɛwu asú kpo asì kpo e gosin jɔtɛn yetɔn bo ɖò tò ɖevo mɛ é ɖé ka wá gbeta ɔ kɔn bɔ xwédo yetɔn jɛ kplé lɛ yì jí ɖò agun e nɔ dó gbè xá ɔ mɛ tɔn é ɖé mɛ? (b) Nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka wà gbɔn bo kpó ɖò hlɔnhlɔn ɖó wɛ ɖò gbigbɔ lixo?

¹³ Mɛjitɔ́ Klisanwun lɛ nɔ ba ganjininɔ gbigbɔ tɔn vǐ yetɔn lɛ tɔn hú nùjlomɛ yeɖesunɔ lɛ tɔn. (1 Kɔ. 10:24) Samuel e nyí tɔ́ Joshua kpo Esther kpo tɔn é ɖɔ: “Nyì kpo asì ce kpo kpɔ́n gbè e mɛ vǐ mǐtɔn lɛ na yì  nukɔn ɖè ɖò gbigbɔ lixo é, bo xoɖɛ lobo byɔ nùnywɛ. Xósin ɔ wɛ nyí nǔ e mǐɖesunɔ mɔ ɖɔ é na sɔgbe é ǎ. Amɔ̌, hwenu e mǐ mɔ ɖɔ vǐ mǐtɔn lɛ kún nɔ ɖu kplé e è nɔ bló dó gbè mǐtɔn mɛ lɛ é sín lè kaka ɖé ó é ɔ, mǐ wá gbeta ɔ kɔn bo na nɔ yì kplé ɖò agun e nɔ dó gbè xá ɔ mɛ tɔn é mɛ. Mǐ mɛ bǐ nɔ nɔ kpɔ́ bo nɔ yì kplé lɛ ɖò gbesisɔmɛ, bo nɔ lɛ́ ɖ’alɔ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ. Mǐ nɔ lɛ́ ylɔ xɔ́ntɔn xá ɔ mɛ tɔn lɛ, bɔ mǐ nɔ ɖu nǔ ɖó kpɔ́ lobo nɔ lɛ́ ɖi sa. Nǔwiwa enɛ lɛ bǐ d’alɔ vǐ mǐtɔn lɛ, bɔ ye wá tuùn nɔví lɛ bo lɛ́ tuùn ɖɔ Jehovah kún nyí Mawu emitɔn kɛɖɛ kpowun ó, loɔ, é lɛ́ nyí Tɔ́ emitɔn kpo Xɔ́ntɔn emitɔn kpo. Mǐ mɔ ɖɔ nǔ enɛ nyí nǔ taji tawun hú vǐ mǐtɔn lɛ ni kplɔ́n anɔ̌nugbe mǐtɔn.”

¹⁴ Samuel ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Bonu nyì kpo asì ce kpo na kpó ɖò hlɔnhlɔn ɖó wɛ ɖò gbigbɔ lixo ɔ, mǐ nɔ lɛ́ yì kplé lɛ dó anɔ̌nugbe mǐtɔn mɛ. Táan nɔ ján mǐ tawun bɔ nǔ nɔ lɛ́ cikɔ nú mǐ. Amɔ̌, mǐ dokú nú Jehovah ɖɔ é dó nú gǎndido mǐtɔn lɛ kpo vɔsisa mǐtɔn lɛ kpo. Vǐ mǐtɔn atɔn lɛ bǐ wɛ ɖò Jehovah sɛ̀n wɛ ɖò sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ.”

15. Etɛwu nɔví nyɔnu e nɔ nyí Kristina é ka mɔ ɖɔ emi sixu wà nǔ gègě hugǎn ɖò agun e nɔ dó gbè xá ɔ mɛ tɔn é ɖé mɛ?

¹⁵ Vǐ mɛxo lɛ sixu wá mɔ ɖɔ emi sixu sɛ̀n Jehovah hugǎn ɖò agun e nɔ dó gbè e mɛ ye mɔ nǔ jɛ ganji é ɖé mɛ. Enyi é wá jɛ ɖò mɔ̌ hǔn, mɛjitɔ́ yetɔn lɛ ɖó na lin ɖɔ vǐ emitɔn lɛ gbɛ́ wǎn nú emi ǎ. “Un mɔ nǔ jɛ nǔ taji ɖé lɛ mɛ dó anɔ̌nugbe mɛjitɔ́ ce lɛ tɔn mɛ, amɔ̌, gbè enɛ e è nɔ dó ɖò kplé lɛ jí é hugǎn mì,” wɛ Kristina flín. “Hwenu e un ɖó xwè 12 é ɔ, un yì kpléɖókpɔ́ ɖaxó ɖé dó gbè e mǐ nɔ dó ɖò wemaxɔmɛ é mɛ. Azɔn nukɔntɔn ɔ nɛ bɔ un mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ nugbǒ ɔ wɛ nyí nǔ e sè wɛ un ɖè lɛ é! Huzuhuzu ɖevo lɛ́ wá hwenu e un jɛ ɖɛ xò jí dó gbè e mǐ nɔ dó ɖò wemaxɔmɛ é mɛ jí é. Un sixu ɖɔ xó nú Jehovah sín ayi ce mɛ dìn lo!” (Mɛ. 2:11, 41) Hwenu e Kristina wá nyí mɛxo é ɔ, é ɖɔ xó ɖó kpɔ́ xá mɛjitɔ́ tɔn lɛ dó ninɔmɛ ɔ wu, lobo wá gbeta ɔ kɔn dìn bá sɛ̀ tɛn jɛ agun e nɔ dó gbè xá ɔ mɛ tɔn é ɖé mɛ. É flín ɖɔ: “Nǔ kplɔnkplɔn dó Jehovah wu dó gbè e mǐ nɔ dó ɖò wemaxɔmɛ é mɛ sísɛ́ mì bɔ un na wà nǔ.” É sɔ́ lín ǎ bɔ Kristina huzu gbexosin-alijitɔ́ hwebǐnu tɔn awǎjijɛnɔ ɖé.

16. Etɛwu nɔví nyɔnu e nɔ nyí Nadia é ka hun xomɛ ɖɔ emi nɔ agun e nɔ dó mɛjitɔ́ emitɔn lɛ sín gbè é mɛ?

¹⁶ Mɛ winnyawinnya lɛ emi, mi ka lin ɖɔ kplé lɛ yiyi dó agun e nɔ dó gbè xá ɔ mɛ tɔn é ɖé mɛ wɛ na nyɔ́ nú mi hugǎn à? Enyi mɔ̌ wɛ hǔn, mi kàn nǔ e wu wɛ é byɔ miɖée? Tɛnsisɛ yì agun mɔhun mɛ ka na d’alɔ mì bɔ un na lɛ́ sɛkpɔ Jehovah d’eji wɛ à? (Ja. 4:8) Alǒ a lin na sɛ̀ tɛn yì dɔ̌n bonu nukún ni ma sɔ́ nɔ jǐ we sɔmɔ̌ ó, alǒ azɔ̌ lɛ ni ɖekpo nú we wutu wɛ à? “Hwenu e nyì kpo nɔví ce lɛ kpo jɛ winnyawinnya jí é ɔ, mǐ jló na sɛ̀ tɛn jɛ agun e nɔ dó gbè xá ɔ mɛ tɔn é mɛ,” wɛ Nadia e ɖò azɔ̌ wà wɛ ɖò Betɛli dìn é ɖɔ. Amɔ̌, mɛjitɔ́ yetɔn lɛ tuùn ɖɔ mɔ̌ wiwa kún na wà ɖagbe nú ye ɖò gbigbɔ lixo ó. “Dìn ɔ, é víví nú mǐ ɖesu ɖɔ mɛjitɔ́ mǐtɔn lɛ w’azɔ̌ syɛnsyɛn bo kplɔ́n gbè yetɔn mǐ, bɔ mǐ nɔ agun e nɔ dó jonɔgbe é mɛ. É hɛn lè wá nú gbɛzán mǐtɔn bo hun ali gègě nú mǐ bonu mǐ na d’alɔ mɛ ɖevo nú ye na tuùn Jehovah.”

17. (a) Mɛ̌ Jehovah ka ɖè azɔ̌ vǐ lɛ kplɔnkplɔn tɔn na? (b) Nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu ba alɔdo bo kplɔ́n vǐ yetɔn lɛ dó nugbǒ ɔ mɛ gbɔn?

¹⁷ Mɛjitɔ́ lɛ wɛ Jehovah jɔwu bɔ ye na kplɔ́n vǐ yetɔn lɛ dó nugbǒ ɔ mɛ, enyi gǎn’paa, gǎn’maa alǒ mɛ ɖevo ɖebǔ ǎ. (Xà Nùnywɛxó 1:8; 31:10, 27, 28.) É ɖò mɔ̌ có, mɛjitɔ́ ɖěɖee ma sè gbè e è nɔ dó ɖò xá ɔ mɛ é ǎ lɛ é sixu ɖó hudo alɔdo tɔn, bɔ xó ɔ na byɔ ayi vǐ yetɔn lɛ tɔn mɛ. Alɔdo mɔhun  byɔbyɔ nyí ta ɖiɖe sín azɔ̌ gbigbɔ tɔn yetɔn mɛ ǎ; é nyɔ́ wà ɔ, é sixu nyí akpáxwé ɖé ɖò gǎndido bo na “gbɛ́ nǔ nú ye, bo na kplɔ́n ye lee Aklunɔ jló gbɔn é” mɛ. (Efɛ. 6:4) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛjitɔ́ lɛ sixu byɔ mɛxo agun tɔn lɛ ɖɔ ye xlɛ́ ali emi dó lee emi na kpé nukún dó sinsɛn-biblo xwédo tɔn wu gbɔn é wu, bo lɛ́ byɔ alɔdo dó lee vǐ yetɔn lɛ na mɔ gbɛ̌ ɖagbe lɛ gbɔn é wu.

18, 19. (a) Nɛ̌ nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo ɖěɖee ɖó linlin ɖagbe lɛ é ka sixu bló gbɔn bɔ mɛ winnyawinnya lɛ na ɖu lè yetɔn? (b) Etɛ mɛjitɔ́ lɛ ka ɖó na kpó ɖò wiwa wɛ?

¹⁸ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mɛjitɔ́ lɛ sixu ylɔ xwédo ɖevo lɛ nú ye na nɔ kpɔ́ xá ye ɖò sinsɛn-biblo xwédo tɔn yetɔn hwenu hwɛhwɛ. Gɔ́ na ɔ, mɛ winnyawinnya gègě yì nukɔn, ɖó hagbɛ̌ gbigbɔ tɔn yetɔn ɖěɖee ɖò jlɛ̌ jí, bo sixu ko nɔ kplá ye yì kúnnuɖegbe lobo nɔ lɛ́ ɖ’alɔ ɖò ayiɖeɖayi ɖagbe lɛ mɛ xá ye é wu. (Nùx. 27:17) “Un flín nɔví ɖěɖee dɔn mǐ dó awa yetɔn lɛ mɛ lɛ é,” wɛ Shan e xó mǐ ɖɔ wá yì é flín. “Hwenu e ye nɔ d’alɔ mì bɔ un nɔ sɔnǔ nú xóɖiɖɔ e un na xwlé mɛ ɖò kplé jí lɛ é ɔ, hwebǐnu wɛ un nɔ kplɔ́n nǔ gègě d’eji. Un nɔ lɛ́ ɖu vivǐ ayihun ɖěɖee mǐ nɔ da ɖó kpɔ́ ɖi gbɛ̌ta ɖè é tɔn.”

¹⁹ É ɖò wɛn ɖɔ mɛ ɖěɖee mɛjitɔ́ lɛ sɔ́ bɔ ye na d’alɔ vǐ yetɔn lɛ é ɖó na nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú vǐ lɛ hwebǐnu ɖɔ ye ni nɔ ɖó sísí nú mɛjitɔ́ yetɔn lɛ; ye ɖó na nɔ ɖɔ xó ɖagbe lɛ dó mɛjitɔ́ lɛ wu ɖò vǐ lɛ gɔ́n, bo na xò azɔ̌ mɛjitɔ́ lɛ tɔn yí ǎ. Hú mɔ̌ ɔ, mɛ mɔhun lɛ ɖó na nyì alɔ nú zinzan ɖebǔ e wu mɛ e ɖò agun ɔ mɛ, alǒ agun ɔ gudo lɛ é na mɔ xó ɖɔ dó, bo na mɔ ɖi nǔ e ma sɔgbe ɖò walɔ ɖagbe linu ǎ é. (1 Pi. 2:12) Mɛjitɔ́ lɛ ɖó na sɔ́ vǐ yetɔn lɛ ɖó kɔ jí nú mɛ ɖevo lɛ ɖɔ ye wɛ na kplɔ́n ye ɖò gbigbɔ lixo kpowun ǎ. Ye ɖó na lɛ́ gbéjé alɔ e nɔví hàtɔ́ ɖé dó vǐ yetɔn é kpɔ́n, lobo lɛ́ kpó ɖò nǔ kplɔ́n vǐ yetɔn lɛ wɛ.

20. Nɛ̌ mɛjitɔ́ lɛ ka sixu d’alɔ vǐ yetɔn lɛ bɔ ye na huzu Jehovah sɛntɔ́ ɖagbe gbɔn?

²⁰ Mɛjitɔ́ lɛ emi, mi xoɖɛ sɛ́dó Jehovah bo byɔ alɔdo lobo wà nǔ e wu mi kpé é. (Xà 2 Tan 15:7.) Mi nú xɔ́ntɔn zunzun vǐ mitɔn tɔn xá Jehovah ni nɔ jɛ nukɔn nú jlǒ miɖesunɔ tɔn lɛ. Mi wà nǔ e wu mi kpé é bǐ bo kudeji ɖɔ Xó Mawu tɔn byɔ ayi vǐ mitɔn tɔn mɛ. Mi ma gɔn linlin gbeɖé ɖɔ vǐ mitɔn sixu wá huzu Jehovah sɛntɔ́ ɖagbe ɖé ó. Hwenu e vǐ mitɔn lɛ na ɖò nǔ wà sɔgbe xá Xó Mawu tɔn kpo kpɔ́ndéwú ɖagbe mitɔn kpo wɛ é ɔ, lee nǔ cí nú mɛsɛ́dó Jaan dó vǐ tɔn gbigbɔ tɔn lɛ wu é ɔ, é na cí mɔ̌ nú mi lɔ: “Un sè ɖɔ vǐ ce lɛ ɖò gbɛ̀ zán wɛ ɖò nugbǒ mɛ ɔ, nùɖé sɔ́ nɔ hun xomɛ nú mì hú mɔ̌ ǎ.”​—3 Jaan 4.