1, 2. (a) Ano nga problema ang naeksperiensiahan sang madamo nga imigrante nga kabataan? (b) Ano nga mga pamangkot ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

“SUGOD sang bata pa ako, ang lenguahe sang akon mga ginikanan nga halin sa iban nga pungsod amo ang akon ginahambal sa balay kag sa kongregasyon,” siling ni Joshua. “Pero sang nag-eskwela ako, ang lenguahe sang lugar nga amon ginsayluhan amo na ang ginahambal ko. Pagligad sang pila lang ka tuig, amo na ini ang lenguahe ko. Indi ko na mahangpan ang mga miting, kag indi ako maka-relate sa kultura sang akon mga ginikanan.” Indi lang si Joshua ang may amo sini nga eksperiensia.

² Subong, sobra 240,000,000 ka tawo ang nagaistar sa indi nila natawhan nga pungsod. Kon imigrante kamo nga ginikanan, paano ninyo mabuligan ang inyo kabataan nga makilala kag higugmaon si Jehova kag ‘maglakat sa kamatuoran’? (3 Juan 4) Kag paano makabulig ang iban?

3, 4. (a) Paano mangin maayo nga halimbawa ang mga ginikanan sa ila kabataan? (b) Ano nga panghunahuna ang dapat likawan sang mga ginikanan?

³ Mga ginikanan, importante gid ang inyo halimbawa para pilion sang inyo kabataan ang dalan padulong sa kabuhi nga wala sing katapusan.  Kon makita sang inyo kabataan nga ‘ginauna ninyo ang pagpangita sa Ginharian,’ matun-an nila nga magsalig kay Jehova para sa ila adlaw-adlaw nga kinahanglanon. (Mat. 6:33, 34) Gani magkabuhi sing simple. Isakripisyo ang materyal nga mga butang para sa espirituwal nga kaayuhan, indi ang kabaliskaran. Likawi ang pagpangutang. Pangitaa ang “bahandi sa langit” nga amo ang kahamuot ni Jehova, indi ang manggad ukon “ang pagdayaw sang mga tawo.”—Basaha ang Marcos 10:21, 22; Juan 12:43.

⁴ Likawi nga mangin tuman kasako amo nga wala na kamo sing tion sa inyo kabataan. Silinga sila nga ginapabugal ninyo sila sang gin-una nila si Jehova imbes nga ang kabantugan ukon manggad para sa ila ukon sa inyo. Ang kabataan obligado kuno nga hatagan ang ila mga ginikanan sing masulhay nga pagkabuhi, pero ini nga panghunahuna indi nagakaigo para sa mga Cristiano. Dumduma, “ang mga anak wala ginalauman nga magtigana para sa ila mga ginikanan, kundi ang mga ginikanan para sa ila mga anak.”—2 Cor. 12:14.

5. Ngaa dapat ihambal sang mga ginikanan sa kabataan ang parte kay Jehova?

⁵ Subong sang gintagna, ang katawhan “halin sa tanan nga lenguahe sang mga pungsod” nagatipon sa organisasyon ni Jehova. (Zac. 8:23) Pero kon indi na maintiendihan sang inyo kabataan ang inyo namat-an nga lenguahe, mahimo nga mabudlayan kamo sa pagtudlo sa ila sang kamatuoran. Ang inyo kabataan amo ang inyo pinakaimportante nga mga estudyante sa Biblia, kag ang “pagkilala” nila kay Jehova nagakahulugan sang kabuhi nga wala sing katapusan. (Juan 17:3) Para matun-an nila ang mga panudlo ni Jehova, dapat “ihambal ninyo ini” sa tanan nga nagakaigo nga tion.—Basaha ang Deuteronomio 6:6, 7.

6. Paano makabenepisyo ang inyo kabataan kon tun-an nila ang inyo lenguahe? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

⁶ Ang lenguahe sang lugar nga inyo ginsayluhan mahimo matun-an sang inyo kabataan sa eskwelahan ukon sa iban, pero matun-an nila ang inyo namat-an nga lenguahe paagi sa pirme pag-istorya sa ila sa sini nga lenguahe. Kon nahibaluan nila ang inyo lenguahe, makabulig ini sa inyo tampad nga pag-istoryahanay. Pero may iban pa ini nga bentaha. Kon duha ang lenguahe sang inyo kabataan, mas maayo ang ila ikasarang sa paghunahuna kag mas maayo ang ila kaangtanan sa iban. Mahimo man nila mapasangkad ang ila ministeryo. “Masadya gid mag-alagad sa kongregasyon nga tuhay sing lenguahe,” siling ni Carolina, nga imigrante ang mga ginikanan. “Kag makalilipay magbulig sa kongregasyon nga mas daku ang kinahanglanon.”

7. Ano ang mahimo ninyo kon iban nga lenguahe ang nahangpan sang inyo kabataan?

⁷ Pero, samtang ginatun-an sang mga kabataan sang mga imigrante ang kultura kag lenguahe sang lugar nga ila ginsayluhan, ang pila sa ila mahimo indi na mag-istorya sa ila ginikanan sa ila namat-an nga lenguahe. Kon amo sini ang inyo kabataan, mahimo bala ninyo tun-an ang lenguahe sang lugar nga inyo ginsayluhan? Mas mabuligan ninyo sila nga mangin Cristiano kon nahangpan ninyo ang ila ginaistorya, kalingawan, mga hilikuton sa eskwelahan, kag kon maistorya ninyo ang ila mga manunudlo. Matuod, ang pagtuon sing bag-o nga lenguahe nagakinahanglan sing tion, panikasog, kag pagpaubos. Pero halimbawa nag-apa ang imo bata, indi bala nga magatuon ka sing sign language para makakomunikar sa iya? Kon iban nga lenguahe ang nahangpan sang imo bata, indi bala nga amo man sini nga panikasog ang himuon mo? *

8. Paano ninyo mabuligan ang inyo kabataan kon diutay lang ang inyo nahibaluan sa lenguahe nga ila nahangpan?

⁸ Ang pila ka imigrante nga ginikanan mahimo indi mangin sagad sa bag-o nga lenguahe sang ila kabataan. Gani mahimo mabudlayan sila sa pagtudlo sa ila kabataan sang madalom  nga ihibalo sang “balaan nga mga sinulatan.” (2 Tim. 3:15) Kon amo sini ang inyo sitwasyon, mahimo ninyo gihapon mabuligan ang inyo kabataan nga makilala kag higugmaon si Jehova. “Si Nanay na lang ang nagaatipan sa amon kag diutay lang ang iya nahibaluan sa lenguahe nga mas nahangpan namon, kag indi namon masyado mahangpan nga mag-ulutod ang iya lenguahe,” siling sang isa ka gulang nga si Shan. “Pero bangod sang iya panikasog nga magtuon, magpangamuyo, kag magdumala sang pangpamilya nga pagsimba kada semana, narealisar namon nga importante gid ang pagkilala kay Jehova.”

9. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang kabataan nga mahimo dapat magtuon sa Biblia sa duha ka lenguahe?

⁹ Para sa pila ka kabataan, mahimo nga duha ka lenguahe ang kinahanglan gamiton para makatuon sila parte kay Jehova, ang lenguahe sa ila eskwelahan kag ang lenguahe sa ila balay. Ang pila ka ginikanan nagagamit sang naimprinta nga literatura, audio nga mga rekording, kag mga video sa duha ka lenguahe. Ang imigrante nga mga ginikanan dapat manikasog gid kag dapat hatagan nila sing mas madamo nga tion ang ila kabataan para mabuligan sila nga mangin suod kay Jehova.

10. (a) Sin-o ang dapat magdesisyon kon sa diin nga kongregasyon kamo matambong? (b) Ano ang dapat niya himuon antes magdesisyon?

¹⁰ Kon ang “dumuluong nga mga pumuluyo” malayo sa iban nga mga Saksi nga nakahibalo sang ila lenguahe, dapat sila magtambong sa kongregasyon sa lugar nga ila ginsayluhan. (Sal. 146:9) Pero ano abi kon may malapit nga kongregasyon nga nagagamit sang inyo namat-an nga lenguahe? Diin nga kongregasyon ang mas maayo nga tambungan sang inyo pamilya? Ang ulo sang pamilya amo ang dapat magdesisyon pagkatapos niya ini mapamensaran sing maayo, mapangamuyuan, kag mapamangkot ang iya asawa kag kabataan. (1 Cor. 11:3) Ano ang mga dapat binagbinagon sang ulo sang pamilya? Ano nga mga prinsipio ang makabulig? Binagbinagon naton ang pila sini.

11, 12. (a) Ngaa makabulig ang lenguahe para makatuon ang kabataan sa mga miting? (b) Ngaa indi luyag sang pila ka kabataan nga tun-an ang lenguahe sang ila mga ginikanan?

¹¹ Dapat binagbinagon sing maayo sang mga ginikanan kon ano gid ang kinahanglan sang ila kabataan. Para magtudok sa kabataan ang kamatuoran, bisan ano man nga lenguahe ang gamiton, indi bastante ang pila lang ka oras nga espirituwal nga pagtudlo sa mga miting kada semana. Pero binagbinaga ini: Kon ang lenguahe sa mga miting nahangpan sang kabataan, madamo na sila sing matun-an sa ila pa lang pagtambong, kag mahimo mas madamo pa gani ang ila natun-an bisan abi sang ila mga ginikanan diutay lang. Pero, mahimo nga indi amo sini ang matabo kon indi masyado mahangpan sang kabataan ang lenguahe sa kongregasyon. (Basaha ang 1 Corinto 14:9, 11.) Kag indi man buot silingon nga kon ano ang namat-an nga lenguahe sang bata amo lang ini ang lenguahe nga makaapektar sa iya hunahuna kag balatyagon. Ang matuod, ang pila ka kabataan nakatuon magkomento, magpasundayag, kag magpamulongpulong sa lenguahe sang ila ginikanan pero wala ini nagtudok sa ila tagipusuon.

¹² Dugang pa, indi lang lenguahe ang makaapektar sa tagipusuon sang bata. Amo ini ang natabo kay Joshua, nga ginsambit sa umpisa. Ang iya utod nga si Esther nagsiling: “Para sa kabataan, ang lenguahe, kultura, kag relihion sang ila mga ginikanan indi puede bulagon.” Kon ang kabataan indi maka-relate sa kultura sang ila ginikanan, mahimo nga indi nila pagtun-an ang lenguahe kag relihion sang ila mga ginikanan. Ano ang puede himuon sang imigrante nga mga ginikanan?

13, 14. (a) Ngaa ginsaylo sang imigrante nga mag-asawa ang ila pamilya sa kongregasyon nga nagagamit sang tumandok nga lenguahe? (b) Paano napabakod sang mga ginikanan ang ila espirituwalidad?

¹³ Ginauna sang Cristiano nga mga ginikanan ang espirituwal nga kaayuhan sang ila  kabataan sangsa gusto sang mga ginikanan. (1 Cor. 10:24) Si Samuel, nga amay nanday Joshua kag Esther, nagsiling: “Ginpanilagan namon sang akon asawa ang amon kabataan kon ano nga lenguahe ang makatandog sa ila tagipusuon, kag nagpangamuyo kami sang kaalam. Ang sabat sa amon pangamuyo daw indi mahapos para sa amon. Pero sang nakita namon nga daw wala sila nagauswag sa mga miting sa amon namat-an nga lenguahe, nagdesisyon kami nga magsaylo sa kongregasyon nga nagagamit sang tumandok nga lenguahe. Magkaupod kami nga nagatambong sing regular sa mga miting kag nagabantala. Gin-agda man namon ang pila ka abyan para magkaon kag maglingawlingaw. Tanan ini nakabulig sa amon kabataan nga magsuod sa mga kauturan kag makilala si Jehova, indi lang bilang ila Dios kundi ila man Amay kag Abyan. Para sa amon, mas importante ini sangsa mangin sagad sila sa amon namat-an nga lenguahe.”

¹⁴ Nagsiling pa si Samuel: “Para magbakod ang amon espirituwalidad, nagatambong man kami sang akon asawa sa mga miting sa amon namat-an nga lenguahe. Masako gid kami kag kapoy. Pero nagapasalamat kami kay Jehova sa iya pagpakamaayo sa amon mga panikasog kag sakripisyo. Ang amon tatlo ka kabataan nagaalagad kay Jehova sing bug-os tion.”

15. Ngaa para kay Kristina mas makaalagad sia sing maayo sa kongregasyon nga nagagamit sang tumandok nga lenguahe?

¹⁵ Samtang nagadaku ang kabataan, mahimo marealisar nila nga mas maalagad nila sing maayo si Jehova sa kongregasyon nga nagagamit sang lenguahe nga ila nahangpan. Indi dapat magbatyag ang mga ginikanan nga ginasikway sila sang ila kabataan. “May diutay ako nga nahibaluan sa lenguahe sang akon mga ginikanan, pero nabudlayan ako sa mga miting,” siling ni Kristina. “Sang 12 anyos ako, nagtambong ako sa kombension nga ang gingamit nga lenguahe pareho sa amon eskwelahan. Sa una nga tion, nahangpan ko nga amo ini ang kamatuoran! Ang isa pa nga nakabulig sa akon amo ang pagpangamuyo ko nga nagagamit sini nga lenguahe. Makapabutyag ako kay Jehova sing tinagipusuon!” (Binu. 2:11, 41) Sang adulto na si Kristina, gin-istorya niya ang iya mga ginikanan kag nagsaylo sia sa kongregasyon nga nagagamit sang tumandok nga lenguahe. Nagsiling sia: “Ang pagtuon parte kay Jehova sa lenguahe nga ginagamit sa amon eskwelahan nagpahulag sa akon.” Wala magdugay, nangin regular payunir si Kristina kag malipayon gid sia.

16. Ngaa nalipay si Nadia nga nagpabilin sia sa kongregasyon nga tuhay sing lenguahe?

¹⁶ Mga pamatan-on, mas gusto bala ninyo mag-alagad sa kongregasyon nga nagagamit sang tumandok nga lenguahe? Pamangkuta ang inyo kaugalingon kon ngaa. Makabulig bala ini sa inyo nga magsuod kay Jehova? (Sant. 4:8) Ukon para indi kamo mabantayan sang inyo ginikanan ukon bangod mas mahapos ini? “Sang tin-edyer na kami nga mag-ulutod, gusto namon magsaylo sa kongregasyon nga nagagamit sang tumandok nga lenguahe,” siling ni Nadia, nga nagaalagad subong sa Bethel. Pero nahibaluan sang iya mga ginikanan nga indi ini makabulig sa espirituwalidad sang ila kabataan. “Subong, nagapasalamat kami nga nagpanikasog gid ang amon mga ginikanan nga tudluan kami sang ila namat-an nga lenguahe kag nagdesisyon nga magpabilin kami sa kongregasyon nga tuhay sing lenguahe. Nangin malipayon ang amon kabuhi kag madamo kami sing kahigayunan nga mabuligan ang iban nga makilala si Jehova.”

17. (a) Sin-o ang gintugyanan ni Jehova sing responsibilidad nga tudluan ang kabataan sang kamatuoran? (b) Paano mabuligan ang mga ginikanan sa pagtudlo sa ila kabataan sang kamatuoran?

¹⁷ Ang mga ginikanan, indi ang mga lolo ukon lola ukon iban pa, ang gintugyanan ni Jehova sing responsibilidad nga tudluan ang ila kabataan sang kamatuoran. (Basaha ang  Hulubaton 1:8; 31:10, 27, 28.) Pero, ang mga ginikanan nga indi kahibalo sang tumandok nga lenguahe mahimo nagakinahanglan sing bulig para malab-ot ang tagipusuon sang ila kabataan. Kon buligan sila, wala ini nagapahangop nga pabay-an na nila ang ila responsibilidad sa ila kabataan; sa baylo, makabulig ini sa pagpadaku sa ila kabataan “sa disiplina kag laygay ni Jehova.” (Efe. 6:4) Halimbawa, ang mga ginikanan mahimo mangayo sing panugda sa mga gulang kon paano dumalahan ang pangpamilya nga pagsimba kag sing bulig kon paano makapili sing maayo nga kaupdanan ang ila kabataan.

18, 19. (a) Paano makabulig sa mga pamatan-on ang hamtong nga kauturan? (b) Ano ang dapat padayon nga himuon sang mga ginikanan?

¹⁸ Halimbawa, mahimo imbitahon sang mga ginikanan ang iban nga pamilya sa ila pangpamilya nga pagsimba. Nagauswag man ang mga pamatan-on kon updan sila sang hamtong nga mga Cristiano, halimbawa sa ministeryo ukon sa paglingawlingaw. (Hulu. 27:17) “Indi ko gid malipatan ang kauturan nga nagbulig sa akon,” siling ni Shan, nga ginsambit kaina. “Ginabuligan nila ako sa akon mga bahin sa miting, kag madamo ako sing natun-an. Kag nalipay man ako kon nagalingawlingaw kami.”

¹⁹ Ang mga utod nga ginpili sang mga ginikanan nga magbulig sa ila kabataan dapat magpalig-on pirme sa kabataan nga tahuron ang ila mga ginikanan. Dapat positibo ang ihambal nila parte sa mga ginikanan, kag indi nila dapat pangunahan ang mga ginikanan. Dugang pa, dapat likawan sang mga nagabulig ang paggawi nga mahimo masal-an sang mga kauturan ukon sang iban nga indi nagakaigo. (1 Ped. 2:12) Indi dapat pag-itugyan sang mga ginikanan sa iban ang espirituwal nga paghanas sa ila kabataan. Regular nila nga hibaluon ang pagbulig sang iban sa ila kabataan pero dapat padayon nila nga tudluan ang ila kabataan.

20. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga mangin maayo nga mga alagad ni Jehova?

²⁰ Mga ginikanan, magpangamuyo para sa bulig ni Jehova, kag himua ang inyo bug-os nga masarangan. (Basaha ang 2 Cronica 15:7.) Unaha ang pagpakig-abyan sang inyo bata kay Jehova imbes nga ang inyo personal nga kaayuhan. Himua ang tanan para masigurado nga ang Pulong sang Dios maglab-ot sa tagipusuon sang inyo bata. Magsalig nga ang inyo bata mangin maayo nga alagad ni Jehova. Kon sundon sang inyo kabataan ang Pulong sang Dios kag ang inyo maayo nga halimbawa, mabatyagan ninyo ang ginbatyag ni apostol Juan sa iya mga gintudluan: “Wala na sang makapahalipay sa akon sangsa sini: Ang mabatian ko nga ang akon mga anak nagalakat sa kamatuoran.”—3 Juan 4.