1, 2. (a) Anni ira nga problema i maekspiriensa na dayu ira nga ána? (b) Anni ira nga pakkiavu taw nga artikulo i paguvovugattam?

“NAMEGAFU ta kabbikku, makiyuvovug ngà ngana ta lengguahe na dayu nga maganaku ta balay anna ta kongregasion,” kunni Joshua. “Ngem tagga ta nageskuela ngà ngana, mas kayàku ngana i lokal nga lengguahe. Piga laman nga dagun i nappasa, talaga nanguli ngana i lengguahè. Ariakku ngana malippawa i study ira, anna ariakku nasanay ta kultura na maganaku.” Normal ngana laman yatun nga naekspiriensa ni Joshua.

² Ta maddaggun, maturu tu 240,000,000 nga totolay i maddian ta nasion nga ariadda neyanakan. Nu tadday ka nga dayu nga magana, kunnasim moffunan ta kapianan i ánamu tapenu mabbalin tu espiritual nga ána nga ‘mattolay segun ta kurug’? (3 Juan 4) Kunnasi makoffun i tanakuan?

3, 4. (a) Kunnasi mangipasingan tu makasta nga ehemplo i magana ira ta ánada? (b) Anni nakuan i ari ekspektan na magana ira ta ánada?

³ Magana ira, importante i ehemplonu tapenu mamegafu i dalan na ána nu ta mannanayun nga inango. Nu masingadda nga ‘alerannu  i meyannung ta Pammaguray,’ magigiammuda nga maddepende kani Jehova ta inaggaw nga pakawagadda. (Mat. 6:33, 34) Yatutta mattolay tu simple. Isakrifisio i material ira nga gannug para ta espiritual nga pakabenefisiowan​—ari nga balittag. Ibita i maggatu. Aleran i ‘riku noka ta langi’​—i fabor ni Jehova—​ari tu i kinariku onu ‘pangidayaw na totolay.’​—Bibbigan i Marcos 10:21, 22; Juan 12:43.

⁴ Ariammu mabbalin nga kuruga okupadu nga mawawanan ka ngana tu tiempo para ta ánamu. Ipalippawamu nira nga magayaya ka nu pagolluadda si Jehova imbes nga alegadda i kinaprominente onu kinariku​—para ta baggida onu para nikaw. Ibita i ari Cristiano nga pagimamma nga i ána nakuan i magaleg tapenu mattolay tu komfortable i maganada. Daddamman, “ari gammabba tu i ána i mepangngo nga mangiyawa ta mawag na mappagana, nu ari i mappagana i mepangngo nga mangiyawa ta mawag na ána da.”​—2 Cor. 12:14.

5. Ngatta mawag nga ikagi na magana ira ta ánada i meyannung kani Jehova?

⁵ Kagitta na neprofesiya, i totolay “ta ngamin nga lengguahe na nasa-nasion” ay mattallung ta organisasion ni Jehova. (Zac. 8:23) Ngem mariga nga tudduan i ána megafu ta makagi nga language barrier onu problema megafu ta nadduma nga lengguahe. I ánamu i pinaka-importante ta ngamin nga estudiantem ta Biblia, anna mannanayun nga inango i kebalinan na ‘pakannammuda’ kani Jehova. (Juan 17:3) Tapenu magigiammu na ánamu i tuttuddu ni Jehova, mawag nga “ikagim yatun nira” ta ngamin nga mepangngo nga tiempo.​—Bibbigan i Deuteronomio 6:6, 7.

6. Kunnasi mabenefisiowan i ána ta paggigiammu ta lengguahe na maganada? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

⁶ Siguradu nga matudduan i ánamu tu lokal nga lengguahe ta eskuela anna ta pallevu, ngem magigiammuda i lengguahem gukaban na kanayun nga pakiyuvovugda nikaw. Fuera paga ta pakkagi na ánamu nikaw ta ngamin nga mataga-tagenoda, egga paga tanakuan ira nga bentaha na pakannammuda ta lengguahem. Nu dua i ammu na ánamu nga lengguahe, mapakasta i abilidadda nga mannono anna makilallang ta tanakuan. Mangivuka paga yatun nira tu oportunidad nga mapalawa i ministerioda. “Ke-ayaya na foreign-language congregation,” kunni Carolina, nga dayu i maganana. “Masaya paga i manguffun nu sitaw dakal i pakawagan.”

7. Anni i makuam nu madduma i lengguahe ta familiam?

⁷ Ngem, durante nga gigiammuan na ánamu i lokal nga kultura anna lengguahe, awayyana nga mawawan i pakkaraga anna maski paga i abilidadda nga makikomunika ta lengguahe na maganada. Magana ira, nu kunnatun i ánamu, awayyam kari maggigiammu tu maski piga laman tatun nga lokal nga lengguahe? Mas mapadakalmu i ánamu nga Cristiano nu malippawamu i pakiyuvovugda, dibersion, anna aktibidadda ta eskuela anna nu direkta nga maka-uvovugmu i mestruda ira. Talaga kawagan i tiempo, appursigi, anna kinapakalinno ta paggigiammu tu bagu nga lengguahe. Ngem nu angngariganna nga nabbalin tu bangngag i anamu, ari kari nga gigiammuammu i sign language tapenu makikomunika sa? Ari kari nga kunnatun gapa i abbing nga mas mapia nga maguvovug ta tanakuan nga lengguahe? *

8. Kunnasim uffunan i ánamu nu limitadu laman i abilidadmu ta lengguahe?

⁸ Ta kakuruganna, baka ari tu posible ta karuan nga dayu nga magana nga mabbalin tu malalaki ta bagu nga lengguahe na ánada. Megafu tatun, marigatan i magana ira nga  ituddu ta ánada i monag nga pakannammu ta “Masanto ira nga Tura.” (2 Tim. 3:15) Nu kunnatun i situasiommu, awayyam lagapa nga tudduan i ánamu nga ammuan anna ayatan si Jehova. “Baddi laman i malippawa na single mom nga yenami ta lengguahe nga matindiammi, anna ariammi gapa kuruga malippawa na wawwaragì nga babay i lengguahena,” meraddamman na elder nga si Shan. “Ngem turi ta nasingammi nga maggigiammu, makimallo, anna kuanna i adde ta mawayyana nga ikondukta i paddayarayaw na familiami kada ligguan, nalippawami nga talaga importante nga ammuan si Jehova.”

9. Kunnasi makoffun i magana nga kawagan nga maki-study ta dua nga lengguahe i karuan nga ána?

⁹ Egga ira i karuan nga kawagadda i dua nga lengguahe tapenu ammuan i meyannung kani Jehova​—i lengguahe ta eskuela anna ta lengguahe nga usadda ta baleda. Tatun nga situasion, usan na karuan nga magana i neyimprenta ira nga literatura, audio recording ira, anna video ira ta parehu nga lengguahe. Manawag nga kawagan na dayu ira nga magana nga mangiyawa tu aru nga tiempo anna mas paga mappursigi tapenu uffunan i ánada nga mapeggan tu matuyag nga relasion kani Jehova.

10. (a) Sinni i maddesision nu anni nga lengguahe i pagatendeyan? (b) Anni nakuan i kuanna nige na maddesision?

¹⁰ Nu arayyu i paddianan na “dayu ira” ta tanakuan nga Saksi nga maguvovug ta lengguaheda, mawag nga magatende ira ta lokal nga kongregasion. (Sal. 146:9) Ngem nu egga i aranni nga kongregasion nga mangusa ta neyanakammu nga lengguahe, luttuag i pakkiavu: Anni nga kongregasion i pinakamakasta para ta familiam? Kabalin nga pannonopan tu mapia anna ipakimallo anna ipakiyuvovug ta atawa anna ta ána, i ulu na familia i kawagan nga maddesision. (1 Cor. 11:3) Anni ira nga gannug i ikonsidera na ulu na familia? Anni ira nga prinsipio i meyaplika? Innattam i karuan.

11, 12. (a) Kunnasi makafekto i lengguahe ta pakalippawa na ána ta study ira? (b) Ngatta pammanakitan na karuan nga ána nga gigiammuan i lengguahe na maganada?

¹¹ Kawagan nga realistiko nga usitakkan na magana i pakawagan na ánada. Siempre—maski anni nga lengguahe​—tapenu monag i nikegamu na kinakurug nira, mas anne paga ta piga oras laman nga espiritual nga edukasion kada ligguan ta study ira i kawagan. Ngem ikonsidera tam yaw: Ta study ira nga mekondukta ta lengguahe nga talaga malippawada, awayyana nga matudduan i ána maski ta simple laman nga pagatendeda, nga makagigiammu ira anne ta iddanaman na maganada. Ngem ari tu kunnatun nu ari talaga malippawa na ána i lengguahe. (Bibbigan i 1 Corinto 14:9, 11.) Ari gapa nga kanayun nga mebattang na abbing ta nono onu ta futuna i lengguahe nga neyanakanna. Ta kakuruganna, makkomento, maddemonstra, anna mappalappa i karuan nga ána ta lengguahe na maganada ngem ari tu talaga naggafu ta futuda.

¹² Ari gapa nga lengguahe laman i manginfluwensia ta futu na ána. Yatun i situasion ni Joshua nga nakagi ta gafu. Kunna wagina nga si Esther, “para ta abbarabbing, ari mapassinna i lengguahe na maganada ta kultura anna ta relihiodda.” Nu ari makasabay i ána ta kultura na maganada, awayyada pammanakitan nga gigiammuan i lengguahe na maganada​—anna i pangurugda. Anni nakuan i kuan na dayu ira nga magana?

13, 14. (a) Ngatta niyali na tadday nga dayu nga magana i familiada ta lokal nga kongregasion? (b) Kunnasi nga nattalupaddian nga matuyag i espiritualidad na magana ira?

¹³ Pagolluan na Cristiano ira nga magana i  espiritualidad na ánada imbes nga i personal ira nga kayà. (1 Cor. 10:24) Kinagi ni Samuel nga yama da Joshua anna Esther: “Inobserbami na atawà i ánami nu anni nga lengguahe i makoffun nira ta espiritual, anna nakimallo kami para ta sirib. Nasingammi nga ari tu kombiniente i lokal nga lengguahe para nikami. Ngem turi ta ari kuruga ira mabbenefisio ta study ta lengguahemi, naddesisiokkami nga magali ta lokal nga kongregasion. Makkaravulu kami nga magatende ta study ira anna mallayyagayya. Inimbitami gapa i wawwaragi tatun nga kongregasion tapenu kuman anna mappasiar. Nakoffun ngamin yatun ta ánami tapenu meyammammu i wawwaragi anna si Jehova, ari laman bilang Dios, nu ari, bilang Yama anna Kofudda. Minammatammi yaw nga mas importante anne ta pabbalidda tu malalaki ta lengguahemi.”

¹⁴ Kunna paga ni Samuel: “Tapenu mapattalupaddiammi na atawà i tuyagmi ta espiritual, magatende kami gapa ta study ira ta lengguahemi. Talaga okupadu kami anna mababbannag. Ngem mappabalo kami megafu ta binendisionan ni Jehova i appursigi anna sakrifisiomi ira. Masserbi kani Jehova bilang ngamin-tiempo nga ministro i tallu nga ánami.”

15. Ngatta natageno na sister nga si Kristina nga mas mammakapia yaya ta lokal nga kongregasion?

¹⁵ Malippawa gabbalaman na adulto ira nga ána nga mas makapasserbi ira kani Jehova ta kongregasion nga mangusa tu lengguahe nga mas makomprendida. Nu kunnatun, ari nakuan matageno na magana ira nga pammanakitan ira na ánada. “Simple laman ira nga paguvovug i ammù ta lengguahe na magana ku, ngem mariga malippawa i uvovug ira nga meyusa ta study ira,” kunni Kristina. “Turi ta 12 anios ngà, nagatende ngà tu kombension ta lengguahe nga meyusa ta eskuela. Tatukku laman nga nalippawa nga i gigginnakku ay kinakurug! Egga paga tadday nga situasion turi ta namegafu ngà nga makimallo ta paguvovugmi ta eskuela. Mevuvvu ku kani Jehova nu anni i egga ta futù!” (King. 2:11, 41) Turi ta nagadulto ngana si Kristina, nipakiyuvovugna yatun ta maganana anna naddisidi yaya nga magali ta lokal nga kongregasion. Neraddammanna: “Napaguyunà na paggigiammu meyannung kani Jehova ta lengguahe ta eskuelà.” Ari nabbayag, nabbalin tu magayaya nga regular payunir si Kristina.

16. Ngatta magayaya i sister nga si Nadia nga nattalupaddian ta foreign-language nga kongregasion?

¹⁶ Sikamu nga kabataan, matagenonu kari nga mas kayànu i mebilang ta lokal nga kongregasion? Nu kunnatun, iyavunu ta bagginu nu ngatta. Makoffun kari i pagalinu tatun nga kongregasion tapenu mas maddukko kamu kani Jehova? (Sant. 4:8) Onu baka kayànu magali megafu ta ekspektannu nga ariadda kamu mabantayan onu mas baddi i mawag nga kuannu? “Turi ta nattinedyer kami ngana na wawwaragì, kayàmi nga magali ta lokal nga kongregasion,” kunni Nadia, nga masserbi ngana ta Bethel. Ngem ammu na maganana nga ari tu yatun i kapianan para ta espiritualidad na ánada. “Mappabalo kami ta lappo na maganami nga manuddu nikami ta lengguaheda anna pinattalupaddiadda kami ta foreign-language nga kongregasion. Pinakastana yatun i pattolemi anna pinalawana i oportunidadmi nga manguffun ta tanakuan nga ammuan si Jehova.”

17. (a) Sinni i nangiyawatan ni Jehova ta responsibilidad nga pamadakal ta ána? (b) Kunnasi makala tu uffun i magana tapenu matudduan i ánada ta kinakurug?

¹⁷ Niyawa ni Jehova ta magana​—ari tu i lolo onu lola onu maski sinni—​i pribilehio nga mamadakal ta ánada ta kinakurug. (Bibbigan i Proverbio 1:8; 31:10, 27, 28.) Ngem  kawagan lagapa na magana ira nga ariadda ammu i lokal nga lengguahe i uffun tapenu maddeda i giffutuan na ánada. Ngem ari kebalinan na pangngua tu kunnatun nga pagurayadda ngana i espiritual nga responsibilidadda; lallagu, mabbalin nakuan yatun tu parte na pamadakalda ta ánada “ta disiplina anna panabarang ni Jehova.” (Efe. 6:4, NW) Angngariganna, awayya nga makkiddaw i magana ira tu suhestion ta elder ira ta kongregasion ta pangikondukta tu paddayarayaw na familia anna uffun ta makasta nga pakikavulu para ta ánada.

18, 19. (a) Kunnasi makoffun i manakam ta espiritual nga wawwaragi ta kabataan ira? (b) Anni nakuan i tulu-tuloy nga kuan na magana ira?

¹⁸ Angngariganna, awayyana nga imbitan na magana ira i tanakuan ira nga familia tapenu makikavulu ta paddayarayaw na familiada nu mittan. Aru gapa nga kabataan i napprogreso megafu ta influwensia na balanse ta espiritual ira nga kakavvulu. Angngariganna, mevulu nira i kabataan ta ministerio anna ta makapagaram ira nga dibersion. (Prov. 27:17) “Meraddammakku paga i wawwaragi nga nanangngaw niakan,” kunni Shan nga nakagi ta gafu. “Turi ta uffunaddà ta asayment ku nga mappalappa para ta study, kanayun nga mas aru i magigiammù. Magayaya ngà gapa ta dibersiommi ira bilang grupo.”

¹⁹ Siempre, danuri pinili na magana ira nga suportan i ánada ay kanayun nakuan nga ipagaramda ta kabataan ira i respeto ta maganada, ikagi i positibo meyannung nira, anna ariadda apan i responsibilidadda. Ibita nakuan danuri manguffun ira i kondukta ira nga awayyana tu kuestionable ta moral ta paningan na karuan ta unag onu ta lawan na kongregasion. (1 Ped. 2:12) Ari gapa nakuan nga basta ngana laman nga iyawa na magana ta tanakuan i passanay ta ánada ta espiritual. Obserbadda gapa nakuan i uffun nga iyayawa na kakavulu anna itulu-tuloyda lagapa nga tudduan i ánada.

20. Kunnasi nga uffunan na magana ira i anada nga mabbalin tu mapia nga aripan ni Jehova?

²⁰ Magana ira, makimallo kani Jehova para ta uffun anna kuan i adde ta mawayyanu. (Bibbigan i 2 Cronica 15:7.) Pagolluannu i pakikofun na anamu kani Jehova anne ta sarilinu nga interes. Kuannu i ngamin tapenu masiguradu nga mepafutu na anamu i Uvovug na Dios. Ariammu mawanan tu iddanama nga mabbalin i anamu tu makasta nga aripan ni Jehova. Nu tuttulan na anamu i Uvovug na Dios anna i makasta nga ehemplonu, matagenomu i natageno ni apostol Juan ta espiritual ira nga ánana: “Awan ngana tu mas paga nga makapagayaya niakan nu ari i pakadumug ku tu mattolay i ána ku ira segun ta kurug.”​—3 Juan 4.