1, 2. (a) Ciana nyingĩ iria ithamĩire bũrũri-inĩ ũngĩ icemanagia na thĩna ũrĩkũ? (b) Gĩcunjĩ gĩkĩ gĩkwarĩrĩria ciũria irĩkũ?

JOSHUA, ũrĩa aciari ake maathamĩire bũrũri ũngĩ, ataaragĩria ũũ: “Kuuma ndĩ mũnini ndaragia rũthiomi rwa aciari akwa arĩa maathamĩire bũrũri ũngĩ, ndĩ mũciĩ na ndĩ kĩũngano-inĩ. No ndambĩrĩria gũthiĩ cukuru, ngĩambĩrĩria gũkenio nĩ rũthiomi rwa kũrĩa twaikaraga. Thutha wa mĩaka mĩnini maũndũ makĩgarũrũka. Ndianyitaga kĩndũ mĩcemanio-inĩ na ndiataũkagĩrũo nĩ ũndũire wa aciari akwa.” To Joshua wiki wanacemania na ũndũ ta ũcio.

² Ũmũthĩ, makĩria ma andũ 240,000,000 matiikaraga mabũrũri-inĩ marĩa maaciarĩirũo. Angĩkorũo wee ũrĩ mũciari ũthamĩire bũrũri-inĩ ũngĩ-rĩ, ũngĩteithia atĩa ciana ciaku igĩe na mweke mwega o ũrĩa kũngĩhoteka wa gũtuĩka ciana cia kĩĩroho iria irĩthiaga “na mbere kũrũmĩrĩra ũhoro ũrĩa wa ma”? (3 Joh. 4) Na arĩa angĩ mangĩteithĩrĩria atĩa?

3, 4. (a) Aciari mangĩigĩra ciana ciao kĩonereria kĩega na njĩra irĩkũ? (b) Nĩ kĩĩ aciari matagĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra kuuma kũrĩ ciana ciao?

³ Aciari, kĩonereria kĩanyu nĩ kĩa bata nĩguo mũteithie ciana cianyu ikĩambĩrĩria rũgendo rũrũ rwa ũtũũro wa tene na tene. Ciana cianyu ciona mũgĩcaria “Ũthamaki wa Ngai mbere,” nĩ cikwĩruta kwĩhoka Jehova acihingĩrie mabataro ma cio ma o mũthenya. (Mat. 6:33, 34) Kwoguo ikara ũtũũro mũhũthũ. Ĩtĩkĩra kũũrũo nĩ  indo cia kĩĩmwĩrĩ handũ ha maũndũ ma kĩĩroho no ndũgetĩkĩre kũũrũo nĩ maũndũ ma kĩĩroho nĩ ũndũ wa indo cia kĩĩmwĩrĩ. Wĩrutanĩrie gũikara ũtarĩ na mathiirĩ. Caria “mũthithũ kũrĩa igũrũ.” Ũguo nĩ kuuga ũcarie gwĩtĩkĩrĩka nĩ Jehova no ti ũtonga kana “gũtũũgĩrio nĩ andũ.”—Thoma Mariko 10:21, 22; Joh. 12:43.

⁴ Ndũkanagĩe na mĩhang’o mĩingĩ mũno nginya wage mahinda ma gũkorũo na ciana ciaku. Reke imenye atĩ nĩ ũkenagio nĩcio rĩrĩa ciathuura kũiga Jehova mbere handũ ha gũgwethera igweta kana ũtonga o na kana kwĩyethera. Wĩtheme muonere ũtarĩ wa Gĩkristiano wa atĩ ciana ciagĩrĩirũo kũhũthĩria aciari ũtũũro. Ririkana atĩ “ciana itiĩrĩgagĩrĩrũo kũigĩra aciari a cio mũthithũ, no aciari nĩo merĩgagĩrĩrũo maigĩre ciana ciao.”—2 Kor. 12:14.

5. Aciari magĩrĩirũo kwaragia na ciana ciao ũhoro wa Jehova nĩkĩ?

⁵ O ta ũrĩa kwarathĩtwo, andũ kuuma “ndũrĩrĩ-inĩ iria ingĩ, o iria irĩ mĩarĩrie yacio mwanya,” nĩ maromoka ithondeka-inĩ rĩa Jehova. (Zek. 8:23) No kũrigwo nĩ rũthiomi no gũtũme hakorũo harĩ haritũ harĩ wee kũruta ciana ciaku ũhoro ũrĩa wa ma. Ciana ciaku nĩcio arutwo a Bibilia arĩa a bata mũno ũngĩkorũo nao, na ‘kũmenya’ Jehova nĩ gũgatũma cione muoyo wa tene na tene. (Joh. 17:3) Nĩguo ciana ciaku imenye morutani ma Jehova, no mũhaka “waragie ũhoro wamo” hĩndĩ ĩrĩa yothe yagĩrĩire.—Thoma Gũcokerithia Maathani 6:6, 7.

6. Ciana ciaku ingĩgunĩka atĩa nĩ ũndũ wa kwĩruta rũthiomi rwanyu? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

⁶ Ciana ciaku ciahota kwĩruta rũthiomi rwa kũrĩa mũikaraga rĩrĩa irĩ cukuru na irĩ itũũra-inĩ, no ciĩrutaga rũthiomi rwanyu o rĩrĩa mũraranĩria nacio kaingĩ mũkĩhũthĩra rũthiomi rwanyu. Makĩria ma gũteithia ciana ciaku kwĩyaria kuuma ngoro rĩrĩa mũraranĩria nacio, kũmenya rũthiomi rwanyu nĩ kũrĩ ũguni ũngĩ. Kũmenya thiomi igĩrĩ nĩ gũteithagia ciana ciaku ciagĩrie ũhoti wacio wa gwĩciria na wa kũhota kwaranĩria na gũikarania na andũ arĩa angĩ. Ũndũ ũcio o na no ũcihotithie kũgĩa na mĩeke ya kwandandũra ũtungata wacio. Carolina, ũrĩa aciari ake maathamĩire bũrũri-inĩ ũngĩ, oigaga ũũ: “Gũkorũo kĩũngano-inĩ kĩaragia rũthiomi rũngĩ nĩ kũngenagia mũno. Na nĩ gĩkeno gũteithia kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia.”

7. Ũngĩka atĩa angĩkorũo ciana ciaku nĩ iraremwo nĩ kwaria rũthiomi rwanyu?

⁷ O na kũrĩ ũguo, rĩrĩa ciana cia arĩa mathamĩire bũrũri ũngĩ irathiĩ na mbere kũmenya ũndũire na rũthiomi rwa kũrĩa maraikara, ciana imwe no itige gũkenio nĩ rũthiomi rwa aciari a cio o na kana iremwo nĩ kwaria na rũthiomi rũu. Aciari, angĩkorũo ciana cianyu nĩ ihaanĩte ũguo-rĩ, hihi no mwĩrute hanini rũthiomi rwa kũrĩa mũikaraga? No ũkorũo na mweke mwega wa kũrera ciana ciaku na njĩra ya Gĩkristiano angĩkorũo nĩ ũgũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa maroiga, maũndũ mao ma gwĩkenia, wĩra wa cukuru, na angĩkorũo nĩ ũrĩhotaga kwaranĩria ĩmwe kwa ĩmwe na arutani a cio. Ũhoro wa ma nĩ atĩ kwĩruta rũthiomi rwerũ nĩ kũbataraga mahinda, kĩyo, na wĩnyihia. No mwana waku angĩgĩa na thĩna aremwo nĩ kũigua-rĩ, githĩ to ũgerie kwĩruta rũthiomi rwa kwaria na ciĩko nĩguo ũhote kwaranĩria nake? Mwana ũraria wega na rũthiomi rũngĩ o nake abatiĩ kũrũmbũiyo na njĩra o ta ĩyo. Githĩ tiguo? *

8. Ũngĩteithia ciana ciaku atĩa angĩkorũo ndũĩ rũthiomi wega?

⁸ Ma nĩ atĩ, aciari arĩa mathamĩire bũrũri ũngĩ no maremwo nĩ kwaria wega rũthiomi rũrĩa ciana ciao imenyete. Mũhĩnga ũcio no  ũtũme aciari maritũhĩrũo nĩ kũrikĩria ũmenyo wĩgiĩ “maandĩko marĩa matheru” thĩinĩ wa ciana ciao. (2 Tim. 3:15) O na angĩkorũo ũguo nĩguo gũtariĩ harĩ wee, no ũteithie ciana ciaku ikinyĩre kũmenya Jehova na kũmwenda. Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Shan aririkanaga ũũ: “Mami aatũrerire arĩ wiki na ndoĩ wega rũthiomi rũrĩa ithuĩ twataũkagĩrũo nĩruo na o hĩndĩ ĩyo, niĩ na aarĩ a maitũ tũtioĩ kwaria rũthiomi rwao wega. No rĩrĩa tuonaga akĩĩruta, akahoya, na ageka ũrĩa wothe angĩahotire nĩguo atongorie ũthathaiya wa famĩlĩ o kiumia, nĩ twataũkĩirũo atĩ kũmenya Jehova kwarĩ ũndũ wa bata mũno.”

9. Aciari mangĩteithia atĩa ciana iria ingĩbatara kwĩruta na thiomi igĩrĩ?

⁹ Ciana imwe no ibatare kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova na thiomi igĩrĩ; rũthiomi rũrĩa rwaragio cukuru na rũrĩa rwaragio mũciĩ. Nĩ ũndũ ũcio aciari aingĩ nĩ mahũthagĩra mabuku marĩa macabe, indo cia gũthikĩrĩria, na video, cia thiomi icio cierĩ. No mũhaka aciari arĩa mathamĩire bũrũri ũngĩ mahũthĩre mahinda makĩria na monanie kĩyo nĩguo mateithie ciana ciao gũkũria ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova.

10. (a) Nũ wagĩrĩirũo gũthuura nĩ kĩũngano kĩa rũthiomi rũrĩkũ famĩlĩ ĩgũthiĩ? (b) Agĩrĩirũo gwĩka atĩa mbere ya gũtua itua?

¹⁰ Rĩrĩa “ageni” marĩ kũraihu na Akristiano angĩ arĩa maragia rũthiomi rwao, magĩrĩirũo kũnyitanĩra na kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kũrĩa maraikara. (Thab. 146:9) No angĩkorũo nĩ harĩ na kĩũngano kĩrĩ hakuhĩ na kĩaragia rũthiomi rwanyu, kĩũria nĩ kiumagĩra: Nĩ kĩũngano kĩa rũthiomi rũrĩkũ kĩagĩrĩire famĩlĩ yanyu? Thutha wa gwĩcũrania na njĩra ya mahoya na kwaranĩria na ũrĩa mahikanĩtie nake hamwe na ciana ciao, kĩongo kĩa famĩlĩ nĩ agĩrĩirũo gũtua itua. (1 Kor. 11:3) Nĩ maũndũ marĩkũ kĩongo kĩa famĩlĩ ekũrora? Nĩ motaaro marĩkũ angĩhũthĩra? Reke tũrore mamwe.

11, 12. (a) Rũthiomi rũhutagia atĩa kĩrĩa mwana ekũnyita mĩcemanio-inĩ? (b) Ciana imwe iregaga kwĩruta rũthiomi rwa mũciari nĩkĩ?

¹¹ No mũhaka aciari mathuthurie biũ mabataro ma ciana ciao. Ma nĩ atĩ, gũtekũmakania rũthiomi rũrĩa rũrahũthĩrũo, mwana nĩ abataraga makĩria ma kũrutwo kĩĩroho mĩcemanio-inĩ o kiumia nĩguo arũmie biũ ũhoro wa ma. No ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Ciana no inyite maũndũ maingĩ o na gũkĩra ũrĩa aciari mangĩĩciria, no ũndũ tu wa gũkorũo mĩcemanio-inĩ ĩratongorio na rũthiomi irataũkĩrũo wega. Ũndũ ũcio no ũreme angĩkorũo ciana itirataũkĩrũo wega nĩ rũthiomi. (Thoma 1 Akorintho 14:9, 11.) Ningĩ to mũhaka gũkorũo atĩ rũthiomi rũrĩa mwana aciarĩtwo naruo nĩruo eciragia naruo kana rũmũhutagia ngoro. O na ciana imwe no ihote kũruta macokio, cionereria, na mĩario ikĩhũthĩra rũthiomi rwa mũciari ĩndĩ ciugo ikorũo itekuuma ngoro-inĩ.

¹² Makĩria ma ũguo, mwana nĩ ahutagio ngoro nĩ maũndũ mangĩ tiga o rũthiomi. Ũguo nĩguo kwarĩ harĩ Joshua ũrĩa ũkũgwetetwo kĩambĩrĩria-inĩ. Mwarĩ wa nyina na Joshua wĩtagwo Esther, oigaga atĩ “harĩ ciana nini, rũthiomi rwa mũciari, ũndũire, na ndini yake itwaranaga hamwe.” Angĩkorũo ciana itirataũkĩrũo nĩ ũndũire wa aciari a cio, no irege kwĩruta rũthiomi rwa mũciari o na kana wĩtĩkio wake. Aciari arĩa mathamĩire bũrũri ũngĩ mangĩka atĩa?

13, 14. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmire famĩlĩ ĩmwe ĩthamĩire bũrũri ũngĩ ĩthiĩ kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kũrĩa maaikaraga? (b) Aciari acio meekire atĩa nĩguo matũũrie hinya wa kĩĩroho?

¹³ Aciari Akristiano maigaga mabataro ma kĩĩroho ma ciana ciao mbere ya maũndũ marĩa mendete. (1 Kor. 10:24) Ithe wa Joshua na Esther, Samuel, oigaga: “Tũrĩ na mũtumia wakwa twaroraga ciana citũ nĩguo tuone nĩ rũthiomi rũrĩkũ rwaciteithagia gũkũra kĩĩroho, na tũkĩhoya ũũgĩ kuuma kũrĩ  Jehova. Macokio matiarĩ ũrĩa ithuĩ tũngĩendire. No rĩrĩa tuonire atĩ matiagunĩkaga biũ mĩcemanio-inĩ ya rũthiomi rwitũ, twatuire itua rĩa gũthamĩra kĩũngano kĩaragia rũthiomi rwa kũrĩa twaikaraga. Twahunjagia tũrĩ hamwe na tũgathiĩ mĩcemanio hamwe tũtegũtĩrĩria. Ningĩ nĩ twanyitaga arata ũgeni moke tũrĩanĩre hamwe kana tũthiĩ tũgaceere. Maũndũ macio mothe nĩ maateithirie ciana citũ kũmenya aarĩ na ariũ a Ithe witũ na kũmenya Jehova, to arĩ Ngai wao tu no nĩ nginya arĩ Ithe wao na Mũrata. Ũcio nĩguo ũndũ ũrĩa tuonaga ũrĩ wa bata mũno gũkĩra ciana citũ kũmenya rũthiomi rwitũ.”

¹⁴ Samuel ongagĩrĩra ũũ: “Nĩguo tũtũũrie hinya witũ wa kĩĩroho, tũrĩ na mũtumia wakwa ningĩ nĩ twathiaga mĩcemanio ĩrĩa yekagwo na rũthiomi rwitũ. Ũtũũro witũ wakoragwo na maũndũ maingĩ mũno na nĩ twanogaga. No nĩ tũcokagĩria Jehova ngatho nĩ ũndũ wa kũrathima kwĩima gwitũ na kĩyo gitũ. Ciana citũ ciothe ithatũ iratungatĩra Jehova ũtungata-inĩ wa hĩndĩ-ciothe.”

15. Nĩ kĩĩ gĩatũmire mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Kristina aigue atĩ nĩ angĩateithĩkire makĩria arĩ kĩũngano-inĩ kĩa rũthiomi rwa kũrĩa maaikaraga?

¹⁵ Ciana ng’ima no ikinye handũ cione atĩ no ihote gũtungatĩra Jehova wega makĩria cingĩkorũo irĩ kĩũngano-inĩ kĩraria rũthiomi rũrĩa irataũkĩrũo nĩruo wega makĩria. Kũngĩthiĩ ũguo, aciari matibatiĩ kũigua ta ciana ciao iramatiganĩria. Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Kristina oigaga ũũ: “Nĩ ndoĩ hanini rũthiomi rwa aciari akwa, no rũthiomi rũrĩa rwahũthagĩrũo mĩcemanio-inĩ rwarĩ rũritũ mũno harĩ niĩ. Ndĩ na mĩaka 12, nĩ ndathire kĩgomano kĩa rũthiomi rũrĩa rwaragio cukuru itũ. Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo rĩarĩ rita rĩakwa rĩa mbere kũmenya atĩ kĩrĩa ndaiguaga kĩarĩ ũhoro wa ma! Ningĩ ũtũũro wakwa nĩ wagarũrũkire rĩrĩa ndambĩrĩirie kũhoyaga na rũthiomi rũrĩa rwaragio cukuru itũ. Nĩ ndahotaga kwaria na Jehova kuuma ngoro.” (Atũm. 2:11, 41) Rĩrĩa Kristina aatuĩkire mũndũ mũgima, nĩ aarĩrĩirie ũndũ ũcio na aciari ake na agĩtua itua rĩa gũthamĩra kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kũu maaikaraga. Kristina ningĩ oigaga ũũ: “Kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova ngĩhũthĩra rũthiomi rũrĩa rwaragio cukuru itũ nĩ kwandeithirie kuoya makinya ma kĩĩroho.” Thutha wa ihinda inini, Kristina agĩtuĩka painia wa hĩndĩ ciothe ũrĩ na gĩkeno.

16. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Nadia akene tondũ wa gũikara kĩũngano kĩa rũthiomi rwa bũrũri ũngĩ?

¹⁶ Andũ ethĩ, hihi nĩ mũrona ta mũngĩenda gũthiĩ kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kũrĩa mũikaraga? Angĩkorũo nĩguo, wĩyũrie gĩtũmi. Hihi gũthamĩra kĩũngano ta kĩu no gũgũteithie gũkuhĩrĩria Jehova makĩria? (Jak. 4:8) Kana ũngĩenda gũthama tondũ ndũkũrorũo mũno na ndũkwĩrĩgĩrĩrũo ũhingie maũndũ maingĩ? Nadia ũrĩa rĩu ũtungataga Betheli, oigaga ũũ: “Rĩrĩa twakinyirie mĩaka ya ũtinĩnja, tũrĩ na ciana iria ingĩ citũ nĩ twendaga gũthamĩra kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kũrĩa twaikaraga.” No aciari ake nĩ maamenyaga atĩ gwĩka ũguo gũtingĩateithirie ciana ciao kĩĩroho. Nadia athiĩte na mbere kuuga ũũ: “Rĩu nĩ tũkenaga tondũ aciari aitũ nĩ meerutanĩirie mũno gũtũruta rũthiomi rwao na magĩtũiga kĩũngano-inĩ kĩa rũthiomi rwao. Ũndũ ũcio nĩ ũtũteithĩtie mũno ũtũũro-inĩ na ũgatũhe mĩeke mĩingĩ ya gũteithia andũ angĩ mamenye Jehova.”

17. (a) Nũ Jehova aheete wĩra wa kũrera ciana? (b) Aciari mangĩruta kũ ũteithio wa kũruta ciana ciao ũhoro wa ma?

¹⁷ Jehova aheete aciari wĩra wa kũrera ciana ciao njĩra-inĩ ya ũhoro wa ma, no ti cũcũ na guka kana mũndũ ũngĩ o wothe. (Thoma Thimo 1:8; 31:10, 27, 28.) O na kũrĩ ũguo, aciari arĩa matoĩ rũthiomi rwa kũrĩa maikaraga no mabatare ũteithio nĩguo mahote  gũkinyĩra ciana ciao ngoro. Kũbanga nĩ ũndũ wa ũteithio ta ũcio ti kuuga atĩ mũciari nĩ atiganĩirie itemi rĩake rĩgiĩ maũndũ ma kĩĩroho, no gwĩka ũguo no gũteithĩrĩrie harĩ kũrera ciana ciao ‘magĩcirũngaga na magĩcitaaraga na njĩra cia Jehova.’ (Ef. 6:4) Kwa ngerekano aciari no morie athuri a kĩũngano mamahe ũtaaro wĩgiĩ ũrĩa mangĩtongoria ũthathaiya wa famĩlĩ na ũrĩa mangĩteithia ciana ciao kũgĩa na thiritũ njega.

18, 19. (a) Aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marĩ na muonere wa kĩĩroho mangĩteithia andũ ethĩ atĩa? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ arĩ o mũhaka aciari mathiĩ na mbere gwĩka?

¹⁸ Kwa ngerekano, rĩmwe na rĩmwe aciari no manyite ũgeni famĩlĩ ingĩ inyitanĩre hamwe nao hĩndĩ ya ũthathaiya wa famĩlĩ. Ũndũ ũngĩ nĩ atĩ, andũ aingĩ ethĩ nĩ magacĩraga rĩrĩa mathiũrũrũkĩirio nĩ arata a kĩĩroho marĩ na ũigananĩru, hihi ta arĩa mathiaga nao ũtungata kana manyitanagĩra nao maũndũ-inĩ ma gwĩkenia marĩa mega. (Thim. 27:17) Shan ũrĩa ũkũgwetetwo hau kabere oigaga ũũ: “Nĩ ndirikanaga wega ariũ a Ithe witũ arĩa maanũmbũyagia. Hĩndĩ ciothe rĩrĩa maandeithagia kũhaarĩria icunjĩ ciakwa cia mĩcemanio, nĩ nderutaga maũndũ maingĩ. Na nĩ ndakenagio nĩ maũndũ ma gwĩkenia marĩa twakenagĩra hamwe.”

¹⁹ O na kũrĩ ũguo, arĩa mathuurĩtwo nĩ aciari nĩguo mateithagĩrĩrie ciana ciao, magĩrĩirũo hingo ciothe gũteithia ciana ikũrie gĩtĩo harĩ aciari a cio na njĩra ya kwaria maũndũ mega megiĩ aciari acio no ti kuoya itemi rĩao. Makĩria ma ũguo, arĩa marateithĩrĩria ciana ta icio magĩrĩirũo gwĩthema mĩthiĩre o yothe ĩngĩkĩrĩrũo nganja nĩ arĩa marĩ thĩinĩ wa kĩũngano kana nja. (1 Pet. 2:12) Aciari matiagĩrĩirũo kũrekereria ciana ciao biũ harĩ arĩa angĩ atĩ nĩguo macimenyerie maũndũ-inĩ ma kĩĩroho. No mũhaka marore ũteithio ũrĩa ciana ciao iraheo nĩ arata ta acio na mathiĩ na mbere kũruta ciana ciao o ene.

20. Aciari mangĩteithia ciana ciao atĩa ituĩke ndungata njega cia Jehova?

²⁰ Aciari, hoyai Jehova ũteithio na mwĩke ũrĩa wothe mũngĩhota. (Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 15:7.) Rũmbũyia mũno ũrĩa mwana waku angĩgĩa na ũrata hamwe na Jehova handũ ha kũrũmbũiya maũndũ marĩa wendete. Ĩka ũrĩa wothe ũngĩhota nĩguo ũtigĩrĩre atĩ Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩrakinyĩra ngoro ya mwana waku. Ndũkanate mwĩhoko atĩ mwana waku no atuĩke ndungata njega ya Jehova. Rĩrĩa ciana ciaku irarũmĩrĩra Kiugo kĩa Ngai o hamwe na kĩonereria gĩaku, nĩ ũrĩiguaga o ta ũrĩa mũtũmwo Johana aiguire nĩ ũndũ wa ciana ciake cia kĩĩroho. Oigire ũũ: “Ndirĩ na gĩkeno kĩngĩ gĩkĩrĩte gĩkĩ: atĩ njiguage ciana ciakwa nĩ irathiĩ na mbere kũrũmĩrĩra ũhoro ũrĩa wa ma.”—3 Joh. 4.