Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Nghee hatu dulu okukwafela ounona ‘vovanailongo’

Nghee hatu dulu okukwafela ounona ‘vovanailongo’

“Ame kandi nehafo limwe, li dule eli, eshi handi udu ovamwange hava ende moshili.” — 3 JOH. 4.

OMAIMBILO: 88, 41

1, 2. (a) Oupyakadi ulipi ounona vovanailongo hava shakeneke? (b) Omapulo elipi hatu ka kundafana moshitukulwa eshi?

JOSUA okwa ti: “Okudja kounona wange, onda li handi popi elaka lovadali vange meumbo nomeongalo. Ashike lwanima eshi nda tameka ofikola, onda li ndi hole okupopya elaka lomoshitukulwa. Meni lomido dinini, onda ka kala handi udu ko unene elaka lomoshitukulwa. Onghee hano, kanda li vali handi udu po sha pokwoongala, nokanda li ndi shii eputuko lovadali vange.” Josua haye aeke a enda monghalo oyo.

2 Kunena, ovanhu ve dulife po 240 000 000 ohava tembukile koilongo imwe. Ngeenge ou li omudali wa tembukila koshilongo shimwe, ongahelipi to dulu okupa ovana voye omhito va ninge exumokomesho lomhepo opo va “ende moshili”? (3 Joh. 4) Nongahelipi vamwe tava dulu oku va kwafela?

OVADALI, KALENI OSHIHOPAENENWA SHIWA

3, 4. (a) Ongahelipi ovadali tava dulu okutulila po ovana vavo oshihopaenenwa shiwa? (b) Oshike ovadali vehe na okuteelela ovana vavo ve va ningile shike?

3 Ovadali, osha fimana okutulila po ovana veni oshihopaenenwa shiwa opo va kale mondjila oyo tai twala komwenyo waalushe. Ngeenge ovana voye ove ku mono to ‘kongo tete Ouhamba,’ otave ke lihonga kutya ngeenge ove lineekele muJehova ote ke va wanifila po eemhumbwe davo dakeshe efiku. (Mat. 6:33, 34) Onghee hano, kaleni ovalininipiki, nokukala mwa pitifa komesho oinima yopamhepo ponhele yoinima yopamaliko. Kendabaleni muha kale mu na eendjo. Opo mu kale mwa hokiwa kuJehova, likongeleni ‘emona meulu,’ ndele haupuna ile “efimano lovanhu.” — Lesha Markus 10:21, 22; Joh. 12:43.

4 Ino kala we lipyakidila alushe ndele konga efimbo lokukala novana voye. Ounona voye nava kale ve shii kutya ou udite etumba omolwavo eshi va hoolola okupitifa komesho Jehova ponhele yoku ku kongela ile ve li kongele efimano ile oupuna. Henuka etaleko lounyuni olo kutya ounona ovo ve na oshinakuwanifwa shokukwafela ovadali vavo va kale nonghalamwenyo youdjeko. Dimbulukeni kutya “ovana ihava kongele ovakulunhu vavo oinima, ndelenee ovakulunhu ohava kongele ovana vavo.” — 2 Kor. 12:14.

OVADALI, KENDAMBALENI OKUSHIIVA ELAKA

5. Omolwashike ovadali ve na okupopya novana vavo kombinga yaJehova?

5 Ngaashi Ombiibeli ya xunganeka, ovanhu “vomomalaka aeshe oiwana” otava ka mbobolokela kehangano laJehova. (Sak. 8:23) Ashike okuhadula okupopya elaka otaku dulu oku shi ningifa shidjuu kwoove okuhonga ovana voye oshili. Ovana voye ovo ovakonakonimbiibeli va fimanenena kuhe na vali, ‘neeshivo’ lavo lokushiiva Jehova otali ka tya omwenyo waalushe kuvo. (Joh. 17:3) Opo ovana voye ve lihonge Eendjovo daJehova, ou na “oku di tonga” pomhito keshe tai wapalele. — Lesha Deuteronomion 6:6, 7.

6. Ongahelipi ovana voye tava dulu okumona ouwa mokulihonga elaka loye? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

6 Ovana voye otashi dulika ve ke lihonge elaka lomoshitukulwa kofikola nosho yo momudingonoko, ndele ohave lihongo unene elaka loye ngeenge oho popi navo luhapu melaka loye. Kakele kaasho, ngeenge ovana voye ova shiiva elaka loye, otamu ka dula okukundafana mwa mangulukilafana, notashi ke va etela omauwa amwe vali. Okukala ho popi omalaka e dulife pulimwe ohashi xwepopaleke okudiladila kwovana voye nosho yo ekwatafano lavo navamwe. Otashi dulika yo shi va pe eemhito va tamunune mo oukalele wavo. Carolina oo ovadali vaye va tembukila koshilongo shimwe, okwa ti: “Ohashi kala shitunhula okukala meongalo omo hamu popiwa elaka loshinailongo, noshiwa okukwafela oko ku na omhumbwe inene.”

7. Oshike to dulu okuninga po ngeenge moukwaneumbo weni omu na umwe iha dulu okupopya elaka lomoshitukulwa?

7 Ounona vovadali ovo va tembukila koilongo imwe ohava tambula ko diva eputuko nosho yo elaka lomoshitukulwa. Vamwe vomuvo otashi dulika va kanife filufilu ehalo lokupopya nokuli nokukundafana novadali vavo melaka olo va nyama. Ovadali, ngeenge ovana veni osho ve li ngaho, mbela itamu dulu okulihonga nande elaka limwe lomoshitukulwa? Otamu ka dula okutekula ovana veni ve li Ovakriste ngeenge omu udite ko eenghundafana davo, omalihafifo, oilonga yavo yofikola nongeenge ohamu dulu okukundafana kondadalunde novahongi vavo. Okulihonga elaka lipe ohashi pula efimbo, eenghendabala nelininipiko. Ongahelipi ngeenge omona woye okwa ningi ombolo, mbela ito ka ninga eenghendabala u lihonge elaka lokuudika opo u dule okukala ho kundafana naye? Mbela ito dimine kutya okaana oko haka popi nawa omalaka amwe nako ohaka kala ka pumbwa okupewa elitulemo? *

8. Ongahelipi to dulu okukwafela ovana voye ngeenge okudula kwoye okupopya elaka okwa ngabekwa?

8 Oshoshili kutya otashi dulika shi kale shidjuu kovadali vamwe ovo va tembukila koshilongo shimwe va shiive filufilu elaka lipe lovana vavo. Okuhapopya elaka lomoshitukulwa ohashi ningifa shidjuu kovadali va findile moule oshili ‘yOmishangwa diyapuki’ movana vavo. (2 Tim. 3:15) Ngeenge naave ou li monghalo oyo, oto dulu natango okukwafela ovana voye va shiive Jehova nokukala ve mu hole. Omukulunhuongalo wedina Shan, okwa ti: “Meme ka li e shii nawa elaka olo hatu udu, naame novamwamemekadona katwa li hatu popi nawa elaka laye. Ndele ngeenge twa li tu wete ta konakona, ta ilikana nota ningi eenghendabala a ninge elongelokalunga loukwaneumbo oshivike keshe, otwa li hatu mono kutya osha fimanenena okushiiva Jehova.”

9. Ongahelipi ovadali tava dulu okukwafela ounona vavo ovo tashi dulika va pumbwa okukonakona momalaka avali?

9 Ounona vamwe otashi dulika va kale va pumbwa okulihonga kombinga yaJehova momalaka avali, melaka olo hava longifa kofikola nomelaka olo hava popi meumbo. Ovadali vamwe ohava longifa oifo oyo ya pilindwa, oyo ya kwatwa momawi nosho yo ouvidio ovo ve li momalaka aeshe oo. Oshoshili kutya ovadali ovo va tembukila koilongo imwe ove na okulongifa efimbo lihapu nokuninga eenghendabala va mana mo opo va kwafele ovana vavo va kulike ekwatafano lavo naJehova.

MBELA OTO KA KALA MEONGALO HAMU POPIWA ELAKA LILIPI?

10. (a) Olyelye e na okutokola kutya eongalo lelaka lilipi tava kala hava ongala? (b) Oshike e na okuninga ofimbo inaa ninga omatokolo?

10 Ngeenge “ovanailongo” ova kala ve li kokule nEendombwedi odo hadi popi elaka lavo, ova pumbwa okukala hava endafana neongalo olo hali popi elaka lomoshitukulwa. (Eps. 146:9) Ashike ngeenge ope na eongalo olo hali longifa elaka loye loshidalelwamo, epulo oli li a pa kutya: Eongalo lilipi tali wapalele oukwaneumbo woye? Omutwe woukwaneumbo otau dulu ashike okutokola konima ngeenge owa diladila nawa, wa ilikana nokukundafana nakaume kaye kopahombo nosho yo nounona vaye. (1 Kor. 11:3) Omutwe woukwaneumbo owa pumbwa okukaleka shike momadiladilo fimbo inau ninga etokolo? Efinamhango lilipi e na okutula moilonga? Natu ka kundafaneni amwe omuo.

11, 12. (a) Ongahelipi elaka tali dulu okukuma osho okaana hake lihongo kokwoongala? (b) Omolwashike ounona vamwe ihave lihongo elaka lovadali vavo?

11 Paulelalela, ovadali ove na okukonakona eemhumbwe dovana vavo. Kakele kelaka, opo ovadali va dule okuhonga ounona oshili, ounona ova pumbwa shihapu shi dulife peevili donhumba odo hava kala tava mono ehongo lopamhepo kokwoongala oshivike keshe. Diladila kwaashi: Ngeenge ounona ova kala hava kala pokwoongala opo hapa popiwa elaka olo ve udite ko nawa otava dulu okulihonga shihapu shi dulife osho ovadali vavo tava diladila. Otashi dulika shi kale shihe fi lela oupyakadi ngeenge ounona ova kala vehe udite ko nawa elaka. (Lesha 1 Ovakorinto 14:9, 11.) Otashi dulika elaka loshidalelwamo lokaana liha ka kale alushe elaka olo hali ya tete momadiladilo ako ile hali ka kumu komutima. Ounona vamwe otava dulu okulihonga okuninga omatyekosha pokwoongala, omauliko nosho yo oipopiwa melaka lovadali vavo nonande itava popi tashi di komutima.

12 Shikwao vali, omitima dounona ohadi nwefwa mo koinima ihapu shihe fi ashike kelaka. Josua oo a tumbulwa pehovelo naye osho a li ha kala e udite ngaho. Omumwainakadona waye Esther okwa ti: “Kounona, elaka, eputuko nosho yo elongelokalunga lovadali ohai endele pamwe.” Ngeenge ounona inava didilika mo eputuko lovadali vavo, otashi dulika vehe lihonge elaka lovadali vavo nosho yo eitavelo lavo. Ovadali ovo va tembukila koshilongo shimwe otava dulu okuninga po shike?

13, 14. (a) Omolwashike ovalihomboli vamwe ovo va tembukila koshilongo shimwe va tembukila meongalo omo hamu popiwa elaka lomoshitukulwa? (b) Ongahelipi ovadali va dula okukala va pama pamhepo?

13 Ovadali Ovakriste ohava pitifa komesho oupamhepo wounona vavo ponhele yokuyandja elitulemo koinima yopaumwene. (1 Kor. 10:24) Xe yaJosua naEsther okwa ti: “Ame nomukulukadi wange ohatu kongo efimbo lokutala kutya ounona vetu ohava udu ko nawa oinima yopamhepo melaka lilipi nohatu ilikana Jehova e tu pe ounongo. Osho twa li twa mona hasho naanaa twa li twa teelela. Ashike eshi twa mona kutya kava li hava mono ouwa meongalo olo lelaka letu, otwa li twa tokola tu tembukile keongalo oko haku popiwa elaka lomoshitukulwa. Ohatu ongala pamwe pandjikilile nokulonga moukalele. Ohatu shivi yo ookaume ketu vomoshitukulwa ve uye tu lye nokuhafela pamwe. Oinima aishe oyo oya li ya kwafela ounona vetu va shiive ovamwatate nova shiive Jehova e li Tate naKaume kavo ndele ke fi ashike Kalunga kavo. Otwa li twa tala ko oshinima osho sha fimana unene kounona vetu shi dulife okulihonga elaka letu.”

14 Samuel okwa weda ko a ti: “Opo tu kaleke oupamhepo wetu wa pama, ame nomukulukadi wange otwa li yo hatu kala pokwoongala opo ha pu popiwa elaka letu. Onghalamwenyo oya li hai kala iyadi omalipyakidilo notwa li hatu kala twa loloka. Ashike ohatu pandula Jehova eshi a nangeka noupuna eenghendabala nomaliyambo etu. Ounona vetu vatatu aveshe otava longele Jehova ve li moilonga yefimbo liyadi.”

OSHO OVANYASHA TAVA DULU OKUNINGA

15. Omolwashike omumwameme Kristina a li e udite kutya okwa li ta dulu okuxwepopaleka oupamhepo waye e li meongalo olo hali popi elaka lomoshitukulwa

15 Ounona ovo vakula otashi dulika va mone kutya oshi li xwepo okukala tava longele Jehova ve li meongalo omo hamu popiwa elaka olo hava udu nawa. Ngeenge osho shili ngaho, ovadali vavo otashi dulika va kale ve udite kutya ounona vavo otave va ekeleshi. Kristina okwa ti: “Kandi shii lela okupopya elaka lovadali vange, ashike elaka olo hali popiwa kokwoongala olo nda li ndi shii nawanawa. Eshi nda li ndi na omido 12, onda li nda kala poshoongalele osho sha li sha ningwa melaka olo nda li handi longifa kofikola. Osho oshikando shange shotete nda li ndi udite kutya ei oyo oshili. Shimwe vali, onda li nda hovela okwiilikana melaka olo handi longifa kofikola. Kungaho onda li handi dulu okupopya naJehova tashi di komutima.” (Oil. 2:11, 41) Eshi Kristina a ninga omukulunhu, okwa li a kundafana oshinima osho novadali vaye nokwa li a tokola a tembukile keongalo oko haku popiwa elaka lomoshitukulwa. Okwa ti: “Okulihonga kombinga yaJehova melaka olo handi longifa kofikola osha li she linyengifa nge ndi katuke eenghatu.” Lwanima Kristina okwa ka ninga omukokolindjila wondjikilile a hafa.

16. Omolwashike omumwameme Nadia a li a hafa eshi a dula okukala meongalo olo hali longifa elaka loshinailongo?

16 Ovanyasha, mbela otamu diladila kutya omwa hala okukala meongalo olo hamu popiwa elaka lomoshitukulwa? Ngeenge osho, lipula kutya omolwashike. Mbela okutembukila keongalo olo otashi ku kwafele u ehene popi elela naJehova? (Jak. 4:8) Ile pamwe owa hala ashike okutembuka molwaashi wa hala okukala ito pashukilwa kovadali ile u kale u na oinakuwanifwa inini? Nadia oo paife ta longo kObetel, okwa ti: “Eshi ame novamwaina vange twa fika mefimbo lounyasha, otwa li twa hala okutembukila keongalo oko haku popiwa elaka lomoshitukulwa.” Ashike ovadali vaye ova li ve shii kutya okutembuka kwavo itaku ke va kwafela va kule pamhepo. Okwa ti: “Paife ohatu pandula ovadali vetu eshi va longa noudiinini opo ve tu honge elaka lavo nova li va efa tu kale meongalo olo hali longifa elaka loshinailongo. Oshe tu kwafela monghalamwenyo yetu nosha tamununa mo eemhito detu dokukwafela vamwe va shiive Jehova.”

NGHEE VAMWE TAVA DULU OKUKWAFELA

17. (a) Jehova okwa pa oolyelye oshinakuwanifwa shokutekula ounona? (b) Ongahelipi ovadali tava dulu okukwafelwa eshi tava hongo ovana vavo oshili?

17 Jehova okwa pa ovadali oshinakuwanifwa shokutekulila ounona vavo moshili ndele hava kulupe ile vamwe ve lili. (Lesha Omayeletumbulo 1:8; 31:10, 27, 28.) Natango ovadali ovo vehe shii elaka lomoshitukulwa otashi dulika va pumbwa ekwafo opo va dule okuhanga omitima dovana vavo. Okuninga omalongekido a tya ngaho itashi ti kutya otava yandje po oshinakuwanifwa shavo shopamhepo; ponhele yaasho otashi dulu okukala oshitukulwa shokutekula ounona vavo “meduliko nomekumaido lOmwene.” (Ef. 6:4) Pashihopaenenwa, ovadali otava dulu okupula ovakulunhuongalo meongalo omaetepo anghee ve na okukwatela komesho elongelokalunga loukwaneumbo noku va kwafela eshi tava hoolola ovo tava dulu okukala hava endafana novana vavo.

Ounona novakulunhu ohava mono ouwa mokweendafana neongalo (Tala okatendo 18, 19)

18, 19. (a) Ongahelipi ovamwatate novamwameme ovo va pyokoka pamhepo tava dulu okukwafela ovanyasha? (b) Ovadali ove na okutwikila okuninga shike?

18 Pashihopaenenwa, ovadali otava dulu okushiva omaukwaneumbo amwe e va waimine pelongelokalunga loukwaneumbo omafimbo nomafimbo. Shikwao vali, ovanyasha vahapu ohava nwefwa mo kookaume ovo ve na ondjele moinima yopamhepo, pashihopaenenwa eshi hava longo pamwe moukalele nohava kufa ombinga pamwe momalihafifo oo a koshoka. (Omayel. 27:17) Shan oo a tumbulwa metetekelo, okwa ti: “Ohandi dimbulukwa nawanawa ovamwatate ovo va li hava yambidida nge. Onda li alushe handi lihongo shihapu ngeenge tava kwafele nge shi na sha nokuyandja oipopiwa yovanafikola meongalo. Nonda li handi hafele omalihafifo oo twa li hatu ningi tu li ongudu.”

19 Oshoshili kutya ovo va hoololwa kovadali va kwafele ovana vavo ove na alushe okukwafela ovanyasha va kale hava fimaneke ovadali vavo, have va popile mouwa ndele haku kala va fa ovo va kufa ko oshinakuwanifwa shovadali. Shimwe vali, ovo tava kwafele ounona ove na okuhenuka elihumbato olo tali dulu okulimbililika vamwe meongalo ile kondje yeongalo. (1 Pet. 2:12) Ovadali kave na ashike okuyandja ovana vavo kuvamwe ve va pe edeulo lopamhepo. Ove na okulongifa ekwafo olo va pewa kovamwatate nokutwikila okuhonga ovana vavo.

20. Ongahelipi ovadali tava dulu okukwafela ounona vavo va ninge ovapiya vaJehova vawa?

20 Ovadali, ilikaneni Jehova e mu kwafele, nokuninga eenghendabala mwa mana mo. (Lesha 2 Omafimbo 15:7.) Kaleni mwa pitifa komesho oukaume wovana veni naJehova. Ningeni keshe eshi tamu dulu okuninga opo mu shilipaleke kutya Eendjovo daJehova oda hanga omitima dovana veni. Inamu dimbwa kutya ovana veni otava dulu okukala ovapiya vaJehova vawa. Ngeenge ounona veni ova shikula Eendjovo daKalunga noshihopaenenwa sheni shiwa, otamu ka kala mu udite ngaashi omuyapostoli Johannes a li e uditile ovana vaye, eshi a ti: “Ame kandi nehafo limwe, li dule eli, eshi handi udu ovamwange hava ende moshili.” — 3 Joh. 4.

^ okat. 7 Tala oshitukulwa “You Can Learn Another Language!” mo-Awake! yaMarsa 2007 epandja 10-12.