1, 2. а) Зарʹед кʹочбәра рʹасти чь чәтьнайа тен? б) Кʹижан пьрса әме ве тʹемайеда шеԝьр кьн?

БЬРАКИ мә бь наве Щошуа гьли дькә: «Де-баве мьн кʹочбәр ьн. Мьн жь бьчʹуктайе малда тʹәви де-баве хԝә у ӧса жи щьватеда сәр зьмане хԝә хәбәр дьда. Ле чахе әз чумә мәкʹтәбе, әз ида һини ԝи зьмани бум кʹидәре мә дьжит. Нава чәнд салада, әз ӧса һини ԝи зьмани бум, кӧ мьн ида зьмане щьвате фәʹм нәдькьр, у әʹрф-әʹдәтед де-баве мьн жи бона мьн ида хәриб бун». Чь кӧ тʹәви Щошуа ԛәԝьми, гәләк щар тʹәви зарʹед кʹочбәра дьԛәԝьмә.

² Иро 240 000 000 зедәтьр мәрьв, ԝәлате хԝәда нажин. Һәрге һун кʹочбәр ьн у зарʹед ԝә һәнә, гәло һун ча дькарьн али зарʹед хԝә бькьн, сәва әԝана рʹӧһʹанида ԛәԝи бьн у «нава рʹастийеда» бьминьн? (3 Йуһʹн. 4) У ве йәкеда ча йед дьн дькарьн али ԝә бькьн?

3, 4. а) Де-бав ча дькарьн бьбьнә мәсәла баш бона зарʹед хԝә? б) Де-бав гәрәке жь зарʹед хԝә чь дәʹԝа нәкьн?

³ Де-бавно, сәва кӧ зарʹед ԝә бьбьнә достед Йаһоԝа у жийина һʹәта-һʹәтайе бьстиньн, мәсәла ԝә гәләк фәрз ә. Чахе зарʹед  ԝә дьвиньн кӧ һун «бәре пешьн ль Пʹадшатийа Хԝәде» дьгәрʹьн, әԝана һин дьбьн итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн бона һʹәԝщед хԝәйи һәррʹожи (Мәт. 6:33, 34). Де-бавно, нәкʹәвьнә пәй һәбуке. Тьштед материали бьра бона ԝә щийе пешьн нәгьрьн. Нәкʹәвьнә бьн дәйна. «Хьзна . . . ль әʹзмен» бьгәрʹьн, демәк ԛәбулкьрьна Йаһоԝа, нә кӧ һәбуке йан жи «пәсьна» алийе мәрьвада. (Бьхунә Марԛос 10:21, 22; Йуһʹн. 12:43).

⁴ Бьра ӧса нибә кӧ жь бо гәләк шьхӧла, ԝәʹде ԝә нәминә бона зарʹед ԝә. Зарʹед хԝәрʹа бежьн, ԝәки һун ԝанрʹа фьрнаԛ дьбьн гава әԝана Йаһоԝа датиньн щийе пешьн, у пәй һәбуке у нав-дәнге хԝә накʹәвьн. Ве дьнйайеда гәләк дьфькьрьн кӧ зарʹ гәрәке һәр тьшти бькә, ԝәки де-бав рʹьһʹәт у бехәм бьжин, ле әԝ ньһерʹандьн нә ль гора Кʹьтеба Пироз ә. Бир нәкьн, «нә кӧ гәрәке зарʹ бона де-бава бькьн, ле де-бав бона зарʹа» (2 Корн. 12:14).

5. Чьрʹа де-бав гәрәке дәрһәԛа Йаһоԝа тʹәви зарʹед хԝә хәбәр дьн?

⁵ Чаԝа һатьбу пʹехәмбәртикьрьне, мәрьв жь һʹәму мьләта йед кӧ бь щурʹә-щурʹә зьмана хәбәр дьдьн, тенә тʹәшкиләта Йаһоԝа (Зәкәр. 8:23). Ле фьрԛийа ортʹа зьмане де-бава у зарʹед ԝан, дькарә чәтьнайе пешда бинә. Де-бавно ԝәрʹа дьбәкә чәтьн бә рʹастийе зарʹед хԝә һин кьн. Ле зарʹед ԝә шагьртед ԝәйи лапи фәрз ьн. Һун гәрәке ԝана Кʹьтеба Пироз һин кьн, чьмки ӧса әԝана ԝе Йаһоԝа «нас» бькьн у бькарьбьн жийина һʹәта-һʹәтайе бьстиньн (Йуһʹн. 17:3). Сәва кӧ зарʹед ԝә тʹәмийед Йаһоԝа пебьһʹәсьн, һун гәрәке тʹьме тʹәви ԝан дәрһәԛа Хԝәде хәбәр дьн. (Бьхунә Ԛануна Дӧщари 6:6, 7.)

6. Зарʹед ԝә чь кʹаре дькарьн бьстиньн һәрге зьмане ԝә һин бьн? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.)

⁶ Зарʹед ԝә ԝе зьмане хәриб һин бьн жь мәкʹтәбе у жь мәрьвед дор бәре хԝә. Ле зьмане ԝә әԝана ԝе һин бьн, һәрге тʹьме тʹәви ԝә сәр зьмане ԝә хәбәр дьн. Чахе зарʹ зьмане ԝә бьзаньбьн, ԝе ԝанрʹа һеса бә дьле хԝә ԝәрʹа вәкьн. Диса кʹарәк һәйә чахе зарʹ сәр чәнд зьмана хәбәр дьдьн. Һʹьше ԝан рʹьнд дьхәбьтә у әԝана һе рʹьнд мәрьва фәʹм дькьн. Һьн жи бь ве йәке һе зедә мәщала ԝан һәйә, кӧ хьзмәтийеда һе зедә бькьн. Каролина, де-баве кʹе жи кʹочбәр ьн, гьли дькә: «Щьвата зьмане хәрибда гәләк һʹәԝас ә. Һьн жи чахе ль ԝедәре аликʹарийе дьдьм, кʹидәре кӧ һʹәԝщәти һәйә, әз гәләк шабуне дьстиньм».

7. Һун чь дькарьн бькьн һәрге алийе зьманда малбәта ԝәда чәтьнайи һәйә?

⁷ Зарʹед кʹочбәра һини әʹдәт у зьмане хәриб дьбьн, у ләма гәләк жь ԝана ида нахԝазьн у һәла һе жи ида нькарьн сәр зьмане де-баве хԝә хәбәр дьн. Де-бавно, һәрге зарʹед ԝә жи ӧса ньн, ԝе баш бә кӧ һун әԝи зьмане хәриб гоне һьнәки һин бьн. Һәрге һун хәбәрдана ԝан фәʹм бькьн, бьзаньбьн әԝана чьва мьжул дьбьн, дәрсед ԝанә мәкʹтәбеда фәʹм бькьн, у хԝәха бькарьбьн тʹәви дәрсдаред ԝан хәбәр дьн, ӧса ԝе ԝәрʹа дьһа һеса бә зарʹед хԝә нава рʹастийеда мәзьн кьн. Бәле, сәва зьмане тʹәзә һин бьн, лазьм ә һьнәки щәфе бьвиньн, ԝәʹде хԝә хәрщ кьн у мьлук бьн. Ле бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, һәрге зарʹа ԝә кәрʹ буйа нәбьһиста, һуне зьмане кәрʹ-лала һин буна сәва тʹәви ԝи хәбәр дьн, рʹаст ә? Зарʹа кӧ сәр зьмане дьн һе рʹьнд хәбәр дьдә, бона ԝи жи лазьм ә щәфе бьвиньн, ӧса нинә? *

8. Һун ча дькарьн али зарʹед хԝә бькьн, һәрге һун зьмане ԝан рʹьнд фәʹм накьн?

 ⁸ Һьнә де-баварʹа чәтьн ә зьмане тʹәзә һин бьн, сәр кʹижани зарʹед ԝан хәбәр дьдьн. Ләма жи ԝанрʹа дькарә һе чәтьн бә зарʹед хԝәрʹа «ньвисаред пироз» шьровәкьн (2 Тимтʹ. 3:15). Һәрге һун жи ԝи һʹалида ньн, бәрхԝә нәкʹәвьн. Һуне бькарьбьн али зарʹед хԝә бькьн ԝәки әԝана Йаһоԝа нас кьн у һʹьз бькьн, ле тʹәне лазьм ә һун һьнәки щәфе бьвиньн. Рʹуспи бь наве Шан тинә бира хԝә: «Дийа мә кӧ тʹәне мә хԝәй дькьр, ньзаньбу әԝ зьман кʹижан мә рʹьнд фәʹм дькьр. Мьн у хушка хԝә сәр зьмане де рʹьнд хәбәр нәдьда. Ле чахе мә дьдит кӧ дийа мә ча Кʹьтеба Пироз леколин дькә, дӧа дькә, у һәр тьшти дькә сәва һәр һʹәфти ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте дәрбаз кә, мә фәʹм кьр ԝәки йа лапә фәрз әԝ ә, кӧ Йаһоԝа нас бькьн».

9. Де-бав ча дькарьн али зарʹед хԝә бькьн, кʹижанарʹа лазьм ә сәр дӧ зьмана һин бьн?

⁹ Дьԛәԝьмә һьнә зарʹарʹа лазьм бә дәрһәԛа Йаһоԝа сәр дӧ зьмана һин бьн. Гәло чьрʹа? Чьмки әԝана мәкʹтәбеда сәр зьманәки хәбәр дьдьн, ле малда сәр зьманәки дьн. Ләма жи һьнә де-бав әʹдәбйәтед нәшьркьри, аудио ньвисандьна, у видео сәр һәрдӧ зьмана жи дьдьнә хәбате. Бәле, кʹочбәр гәрәке ԝәʹдә хәрщ кьн у хԝә бьдьнә щәфе, сәва кӧ зарʹед ԝан достийа хԝә тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи кьн.

10. а) Малбәтеда кʹе гәрәке сафи кә, кӧ һәрʹьн щьвата кʹижан зьмани? б) Пешийа сафикьрьне малхе мале гәрәке чь бькә?

¹⁰ Чахе йед «хәриб» дури ԝан Шәʹдед Йаһоԝа дьжин йед кӧ сәр зьмане ԝан хәбәр дьдьн, лазьм ә әԝана һәрʹьн щьвата сәр зьмане ԝи щийи кʹидәре әԝана дьминьн (Зәб. 146:9). Ле һәрге незики ԝан һәйә щьвата сәр зьмане ԝани де, ида пьрс пешда те: Гәло малбәта ԝәрʹа һе баш ә һәрʹьн щьвата кʹижан зьмани? Әԝе пьрсе гәрәке малхе мале сафи кә. Әԝ гәрәке кʹур бьфькьрә, дӧа бькә у ӧса жи тʹәви жьн-зарʹед хԝә шеԝьр бькә (1 Корн. 11:3). Ле гәло малхе мале ԝәʹде ве сафикьрьне гәрәке чь һьлдә һʹәсаб? Кʹижан принсипед жь Кʹьтеба Пироз әԝ дькарә бьдә хәбате? Ԝәрә чәнд принсипа шеԝьр кьн.

11, 12. а) Сәва зарʹ жь щьвате кʹаре бьстинә әԝ йәк ча гьредайи йә тʹәви зьман? б) Чьрʹа һьнә зарʹ нахԝазьн зьмане де-баве хԝә һин бьн?

¹¹ Де-бав гәрәке рʹьнд бьщерʹьбиньн, һәла зарʹед ԝан бь рʹастийе һʹәԝще чь нә. Сәва кӧ зарʹ кʹур рʹастийе фәʹм бькә, бәс нинә тʹәне һәр һʹәфти чәнд сьһʹәта һәрʹә щьвате. Ле бьфькьрьн дәрһәԛа ве йәке: Һәрге зарʹ дьчә сәр щьвата ԝи зьмани кʹижани әԝ рʹьнд фәʹм дькә, әԝ дькарә һәма тʹәне сәр щьвате һаԛас тьшт һин бә, кӧ дьбәкә де-бав әʹщебмайи бьминьн. Ле һәрге зарʹерʹа зьмане щьвате бь тʹәмами фәʹмдари нинә, әԝ ида һаԛас кʹаре настинә. (Бьхунә 1 Корьнтʹи 14:9, 11.) У һьн жи зьмане де, нә һәртʹьм зьмане дьле зарʹе йә. Мәсәлә, һьнә зарʹ дькарьн һин бьн сәр щьвата щаба хԝә бьдьн, пешанине бькьн у сәр зьмане де-баве хԝә хәбәр дьн, ле әԝ йәк нә жь дьле ԝан бә.

¹² Ле тʹәне зьман нинә кӧ дькарә сәр дьле зарʹе һʹӧкӧм кә. Щошуа дәрһәԛа кʹижани мә жоре гот, һәма әв йәк тʹәхмин кьр. Хушка ԝи Әстәр дьбежә: «Бона зарʹа зьман, әʹрф-әʹдәт у баԝәрийа де-бава һәвва гьредайи нә». Һәрге бона зарʹа әʹдәте де-бава ида дьбә хәриб, әԝана дьбәкә нә жи бьхԝазьн зьмане де-бава һин бьн у хԝә ль баԝәрийа ԝан бьгьрьн. Пьрс пешда те: Гәло де-баве кʹочбәр чь дькарьн бькьн?

13, 14. а) Чьрʹа мер у жьнәк кӧ кʹочбәр ьн, сафи кьрьн кӧ тʹәви малбәта хԝә дәрбази щьвата зьмане хәриб бьн? б) Ча әԝана рʹӧһʹанида ԛәԝи ман?

¹³ Де-бавед кӧ Мәсиһи нә, рʹӧһʹанийа зарʹед хԝә датиньн щийе пешьн, нә кӧ  кʹара хԝә дьгәрʹьн (1 Корн. 10:24). Самуйел баве Щошуа у Әстәре, гьли дькә: «Мьн у жьна хԝә дина хԝә дьдайе, һәла зарʹед мә сәр кʹижан зьмани рʹӧһʹанида ԛәԝи дьбьн, у мә дӧа дькьр ԝәки Хԝәде биланийе бьдә мә. Щаба дӧайе мә ӧса нибу ча әм дьфькьрин. Ле гава мә дит кӧ зарʹед мә кем кʹаре дьстиньн жь щьвата сәр зьмане мә, мә сафи кьр дәрбази щьвата зьмане ԝи щийи бьн, кʹидәре әм дьминьн. Әм тʹәвайи дьчунә щьвате у хьзмәтийе. Ӧса жи мә жь щьвата ԝедәре хушк-бьра тʹәглиф дькьр сәр хԝарьне у екскурсийайе. Әԝан һʹәму тьшта али зарʹед мә кьр ԝәки хушк-бьра нас бькьн, у ӧса жи Йаһоԝа нас бькьн нә кӧ тʹәне ча Хԝәде, ле ча Бав у Дост жи. Мә фәʹм дькьр кӧ әԝ йәк дьһа фәрз ә, нә кӧ әԝана зьмане мә бьзаньбьн».

¹⁴ Самуйел дьбежә: «Сәва кӧ әз у жьна мьн рʹӧһʹанида ԛәԝи бьминьн, әм ӧса жи дьчунә сәр щьвата зьмане хԝә. Бәле, ԝәʹде мә һьндьк бу у әм дьвәстийан. Ле әм зәʹф рʹази нә жь Йаһоԝа, кӧ әԝи щәфе мә у ԛӧрбанед мә кʹәрәм кьр. Ньһа се зарʹед мә Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьн ча хьзмәткʹаред һәртʹьм».

15. Чьрʹа хушкәк бь наве Кристина фькьри кӧ дькарә һе зедә кʹар бькә ль щьвата зьмане щийе кӧ әԝ дьжи?

¹⁵ Чахе зарʹ мәзьн дьбьн, дьбәкә тедәрхьн кӧ әԝана һәрге дәрбази щьвата ԝи зьмани бьн кʹижани рʹьнд фәʹм дькьн, ԝе бькарьбьн һе баш Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн. Һьнге, де-бав гәрәке нәфькьрьн кӧ зарʹ ԝана һʹьз накьн. Кристина тинә бира хԝә: «Мьн зьмане де-баве хԝә заньбу, ле щьватеда әԝ зьман мьнрʹа чәтьн бу фәʹм кьм. Чахе әз 12 сали бум, әз чумә сәр щьвата мәзьн сәр зьмане мәкʹтәба хԝә. Һәма жь ԝи ԝәʹдәйи, мьн фәʹм кьр ԝәки чь кӧ әз дьбьһем рʹасти йә! Паше чахе мьн дәстпекьр дӧа бькьм сәр зьмане мәкʹтәба хԝә, мьн ида жь дьле хԝә Йаһоԝарʹа хәбәр дьда!» (Кʹар. Шанд. 2:11, 41) Чахе Кристина ида мәзьн бу, әԝе де-баве хԝәрʹа гот, ԝәки сафи кьрийә дәрбази щьвата зьмане ԝи щийи бә. Әԝ гьли дькә: «Әз дәрһәԛа Йаһоԝа педьһʹәсийам сәр зьмане мәкʹтәба хԝә, у әԝе йәке әз һелан кьрьм рʹӧһʹанида пешда һәрʹьм». Зутьрәке, Кристина бу пешәнг у бь шабуне хьзмәт дькә.

16. Чьрʹа хушкәк бь наве Надиа ша йә, кӧ щьвата зьмане хԝәда ма?

¹⁶ Щаһьлно, дьбәкә һун дьфькьрьн кӧ һе баш ә дәрбази щьвата зьмане ԝи щийи бьн, кʹидәре һун дьминьн. Һәрге ӧса нә, пьрсе бьдьнә хԝә, һун чьрʹа дьхԝазьн дәрбази ԝе щьвате бьн. Һәрге һун дәрбаз бьн, гәло әԝ йәк ԝе али ԝә бькә, кӧ дьһа незики Йаһоԝа бьн? (Аԛуб 4:8). Йан һун дьхԝазьн дәрбаз бьн, сәва аза бьн у де-баве ԝә һʹәму тьштида ԝә контрол нәкьн? Надиа кӧ ньһа Бәйтʹәледа хьзмәт дькә, дьбежә: «Чахе әз, хушкед мьн у бьре мьн мәзьн бун, мә хԝәст дәрбази щьвата зьмане ԝи щийи бьн, кʹидәре әм дьман». Ле де-баве ԝе заньбун ԝәки әԝ йәк бона рʹӧһʹанийа зарʹед ԝан ԝе нә баш бә. Надиа дьбежә: «Ньһа әм жь де-баве хԝә гәләк рʹази нә, ԝәки ԝана щәфа дькʹьшанд сәва әм зьмане ԝан һин бьн у щьвата ԝи зьманида бьминьн. Бь ԝе йәке әʹмьре мә һʹәԝас бу у дьһа зәʹф мәщал мәрʹа вәбун ԝәки әм али мәрьвед дьн жи бькьн сәва Йаһоԝа нас кьн».

17. а) Йаһоԝа щабдари дайә кʹе сәва зарʹа һин кьн у ширәт кьн? б) Де-бав жь кʹе дькарьн аликʹарийе бьхԝазьн сәва зарʹед хԝә рʹастийе һин кьн?

¹⁷ Сәва зарʹа рʹастийе һин кьн, Йаһоԝа щабдари дайә де-бава, нә кӧ кальк-пирька йан жи кәсәки дьн. У әԝ рʹасти жи ԛәдьрәки мәзьн ә сәва де-бава. (Бьхунә Мәтʹәлок 1:8; 31:10, 27, 28.) Де-бав йед кӧ ньзаньн зьмане ԝи щийи  кʹидәре әԝана дьжин, ле зарʹед ԝан ви зьмани заньн, дькарьн аликʹарийе бьхԝазьн. Ле әԝ найе һʹәсабе кӧ әԝана нахԝазьн щабдарийа хԝә биньн сери ләма аликʹарийе дьхԝазьн. Бь ве йәке жи әԝана дькарьн «бь ширәт у һинкьрьна Хӧдан» зарʹед хԝә мәзьн кьн (Әфәс. 6:4). Мәсәлә, де-бав дькарьн жь рʹуспийа ширәта һьлдьн кӧ чаԝа ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте дәрбаз кьн у чаԝа сәва зарʹед хԝә һәвалед баш бьжберьн.

18, 19. а) Ча хушк-бьред рʹӧһʹани дькарьн аликʹарийе бьдьнә зарʹа? б) Де-бав чь гәрәке бәрдәԝам бькьн?

¹⁸ Бәʹса хәбәре, де-бав щара дькарьн малбәтед дьн жи тʹәглиф кьн сәр ԛӧльхкьрьна малбәте. Хенщи ве йәке, щаһьл ԝе кʹаре бьстиньн, һәрге һәвалтийе бькьн тʹәви хушк-бьред щерʹьбанди, бәʹса хәбәре тʹәви ԝан һәрʹьн хьзмәтийе у тʹәви ԝан ԝәʹдә дәрбаз кьн (Мәтʹлк. 27:17). Шан дәрһәԛа кʹижани мә жоре гот, гьли дькә: «Әԝ бьред кӧ әз бьн пʹәре хԝәда хԝәй дькьрьм, тʹьме бира мьнда ньн. Чахе ԝана али мьн дькьр ԝәки пе дәрса сәр щьвате дәркʹәвьм, әз жь ԝана гәләк тьшт һин дьбум. У һʹәԝаса мьн дьһат чахе мә чаԝа кʹом ԝәʹде хԝә дәрбаз дькьр».

¹⁹ Әԝ хушк-бьред кӧ де-бав ԝана дьжберьн сәва аликʹарийе бьдьнә зарʹед ԝан, гәрәке тʹьме зарʹа һелан кьн кӧ ԛәдьре де-баве хԝә бьгьрьн. Мәсәлә, әԝана дькарьн дәрһәԛа де-бава баш хәбәр дьн у щабдарийа де-бава һьлнәдьн сәр хԝә. Һьн жи әԝана гәрәке ӧса бькьн, ԝәки нә щьватеда, нә жи жь щьвате дәр тʹӧ кәс щурʹәки майин нәфькьрә у нәбежә кӧ тьштәки нәщайиз те кьрьне (1 Пәт. 2:12). Де-бав гәрәке ширәткьрьна зарʹа алийе рʹӧһʹанида нәкьнә стуйе кәсәки дьн. Әԝана гәрәке дина хԝә бьдьне кӧ зарʹед ԝан ча һин дькьн у һьн жи бәрдәԝам кьн хԝәха зарʹед хԝә һин кьн у ширәт кьн.

20. Ча де-бав дькарьн али зарʹед хԝә бькьн, кӧ бьбьнә хьзмәткʹаред Йаһоԝа?

²⁰ Де-бавно, бона аликʹарийе Йаһоԝарʹа дӧа бькьн у чь дәсте ԝә те бькьн. (Бьхунә 2 Дирок 15:7.) Бьра достийа зарʹед ԝә тʹәви Йаһоԝа сәр щийе пешьн бә. Алийе хԝәда һʹәму тьшти бькьн сәва Хәбәра Хԝәде бьгьһижә дьле зарʹа. Тʹӧ щар баԝәрийа хԝә ӧнда нәкьн кӧ зарʹед ԝә дькарьн бьбьнә хьзмәткʹаред баш. Гава зарʹед ԝә гьлийед жь Хәбәра Хԝәде бьдьнә хәбате у чʹәʹв бьдьнә ԝә, һуне жи мина Йуһʹәннайе шанди хԝә тʹәхмин кьн, йе кӧ дәрһәԛа зарʹед хԝәйи рʹӧһʹани гот: «Шабуна мьнә жь ве мәстьр тʹӧнә, чахе дьбьһем кӧ зарʹед мьн нава рʹастийеда дьжин» (3 Йуһʹн. 4).