Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

Ukuncedisa Abantwana Abavela Kwamanye Amazwe

Ukuncedisa Abantwana Abavela Kwamanye Amazwe

‘Angilakuthokoza okukhulu okudlula ukuzwa ukuthi abantwabami baphila ngeqiniso.’3 JOH. 4.

IZINGOMA: 41, 11

1, 2. (a) Yibuphi ubunzima abantwana abakhuliselwa kwamanye amazwe abahlangana labo? (b) Yiphi imibuzo esizaxoxa ngayo?

UMFOWETHU okuthiwa nguJoshua ohlala labazali bakhe kwelinye ilizwe uthi: “Ngisesemncane ngangikhuluma ulimi lwabazali bami nxa singekhaya lasebandleni. Kodwa ngathi sengingena isikolo ngasengisebenzisa ulimi lwakuleyondawo. Ngokuya kwesikhathi ngangingasaluzwisisi ulimi lwabazali bami lamasiko abo futhi ngangingasezwa lutho lasemihlanganweni.” Okwenzakala kuJoshua kujayelekile kwabanengi.

2 Lamuhla kulabantu abedlula 240 miliyoni abahlala emazweni abangazalelwanga kuwo. Nxa uhlala kwelinye ilizwe ungabancedisa njani abantwabakho ukuthi baqhubeke bekhonza uJehova njalo ‘bephila ngeqiniso’? (3 Joh. 4) Abanye bangancedisa njani?

BAZALI WOBANI YISIBONELO ESIHLE

3, 4. (a) Abazali bangenzani ukuze babe yisibonelo esihle kubantwababo? (b) Yiwuphi umbono okungamelanga abazali abangamaKhristu babe lawo?

3 Bazali isibonelo senu singanceda abantwabenu ukuthi babe ngabangane bakaJehova futhi bathole ukuphila okungapheliyo. Nxa bangalibona ‘lifuna kuqala uMbuso’ labo bazakwenza njalo futhi bathembe ukuthi uNkulunkulu uzabasekela ngakho konke abakudingayo. (Mat. 6:33, 34) Ngakho lingagijimisi imali loba ukufuna ukuba ngabantu abadumileyo. Kodwa zamani ukuphila lingelazinto ezinengi njalo libalekele izikwelede. Lingenza njalo liyabe lizibekela ‘inotho ezulwini’ okutsho ukuba lobuhlobo obuhle loJehova.Bala uMakho 10:21, 22; Joh. 12:43.

4 Akufanelanga litshone liphathekile lize liswele isikhathi sokuncedisa abantwabenu. Kumele libancome abantwabenu nxa bekhetha ukukhonza uJehova kulokutshona bedinga izinto ezigijinyiswa ngabantu emhlabeni lo. Ngokwesibonelo abantu namuhla bakhangelele ukuthi nxa abantwana bangakhula basebenze nzima ukuze bathuthukise impilo yabazali babo. Kodwa lina akumelanga libe lombono onjalo. Khumbulani ukuthi umbhalo uthi “abantwana akumelanga badlinzekele abazali babo, kodwa abazali badlinzekele abantwana babo.”2 Khor. 12:14.

ULIMI

5. Kungani kumele abazali bakhulume labantwababo ngoJehova?

5 Lamuhla abantu bazo “zonke izindimi lezizwe” babuya ngobunengi enhlanganisweni kaJehova. (Zek. 8:23) Abantwabakho yibo okumele uqale ngabo ukubafundisa iqiniso njalo nxa bangamazi uJehova bazathola ukuphila okungapheliyo. Kodwa nxa bengaluzwisisi ulimi olukhulumayo kungaba nzima ukuthi ubafundise iqiniso. (Joh. 17:3) Ngakho ukuze uphumelele ukufundisa abantwabakho imilayo kaJehova kumele ‘ukhulume ngayo’ ngazo zonke izikhathi.Bala uDutheronomi 6:6, 7.

6. Kungabanceda ngani abantwana ukufunda ulimi olukhulunywa ngabazali babo? (Khangela umfanekiso osekuqaliseni.)

6 Nxa uhlala kwelinye ilizwe abantwabakho bangafunda ulimi lwakuleyondawo kwabanye emphakathini loba esikolo. Kodwa ukuze balwazi ulimi lwakho lomdabuko kuqakathekile ukuthi uhlale uxoxa labo ngalo. Nxa sebelwazi kuzakuba lula ukuthi bakhulume lawe njalo bakutshele nxa kulokuthile okubahluphayo. Kanti njalo ukwazi indimi ezinengi kuyamnceda umntwana ukuthi akhaliphe kanye lokuthi enelise ukukhuluma labantu abatshiyeneyo. Kungamsiza lokuthi enelise ukwenza okunengi enkonzweni. Udadewethu okuthiwa nguCarolina ohlala labazali bakhe kwelinye ilizwe uthi, “Kumnandi ukungena lebandla elikhuluma olunye ulimi futhi ngiyakukholisa ukuncedisa ebandleni elilabamemezeli abalutshwana.”

7. Ungenzani nxa abantwabakho sebekhuluma olunye ulimi?

7 Abanye abantwana bacina bengasalukhulumi ulimi lwabazali babo ngenxa yokuthi bayabe sebejayele ulimi olukhulunywa elizweni abakulo kanye lendlela izinto ezenziwa ngayo. Nxa kunjalo ngabantwabakho zama ukufunda ulimi olukhulunywa kuleyondawo. Lokhu kuzakunceda ukuthi ubafundise ngoJehova ngoba uyabe usenelisa ukuxoxa labo, ukuzwisisa izinto abazithandayo, ukubancedisa ngomsebenzi wabo wesikolo kanye lokuxoxa lababalisi babo. Akulula ukufunda olunye ulimi ngoba kuthatha isikhathi esinengi njalo kudinga ukuthi usebenze gadalala. Kodwa lokhu akumelanga kukwenze ukhalale. Ngokwesibonelo ake sithi umntanakho kezwa endlebeni ubungeke yini uzame ukufunda ulimi lwezandla? Lokhu kwenza kucace ukuthi nxa abantwana sebekhuluma olunye ulimi kumele umzali laye azame ukulufunda. *

8. Ungabafundisa njani abantwabakho lanxa ungalwazisisi ulimi abalusebenzisayo?

8 Kungaba nzima kwabanye abazali abavela kwamanye amazwe ukukhuluma kuhle ulimi olutsha oselukhulunywa ngabantwababo. Lokhu kungabangela ukuthi behluleke ukubafundisa ulwazi ‘olusemibhalweni engcwele.’ (2 Tim. 3:15) Lanxa kunjalo bangenelisa ukubasiza abantwababo ukuthi babe ngabangane bakaJehova. Omunye umzalwane ongumdala webandla okuthiwa nguShan uthi: “Umama wayengaluqondi kuhle ulimi esasilukhuluma futhi lathi abantwana sasingalwazisisi ulimi lwakhe lomdabuko. Kodwa ukumbona etaditsha, ekhuleka njalo eqhuba ukukhonza kwemuli maviki wonke kwasenza sabona ukuthi kuqakatheke kakhulu ukuthi simazi uJehova.”

9. Abazali bangabancedisa njani abantwana abafuna ukufunda ngezindimi ezimbili?

9 Kwesinye isikhathi abanye abantwana kungadingakala ukuthi bafunde ngoJehova besebenzisa indimi ezimbili ngenxa yokuthi nxa besendlini bayabe bekhuluma ulimi lwangakibo ikanti nxa besesikolo bayabe bekhuluma olunye ulimi. Ezimeni ezinjalo abazali kuyabe sekumele basebenzise amabhuku abhalwe ngalezo ndimi njalo badawunilode lamavidiyo kanye lokunye okulalelwayo. Lokhu kutshengisa ukuthi abazali abahlala kwamanye amazwe kufanele basebenzise isikhathi sabo esinengi njalo basebenze nzima ukuze benelise ukusiza abantwababo.

IBANDLA

10. (a) Ngubani okumele akhethe ukuthi imuli izangena laliphi ibandla? (b) Kuyini okumele akwenze engakenzi isinqumo?

10 Nxa abavela kwamanye amazwe behlala lapho okungelaboFakazi abakhuluma ulimi lwabo kumele bangene lebandla elikhuluma ulimi lwakuleyondawo. (Hubo. 146:9) Kodwa kufanele baye kuliphi ibandla nxa kuyikuthi endaweni leyo kulebandla elisebenzisa ulimi lwabo lomdabuko? Inhloko yemuli kumele iqale icabangisise ngendaba le, ikhuleke ngayo futhi ixoxisane lomkayo labantwana. Ngemva kwalokho isingenza isinqumo sokuthi bazakuya kuliphi ibandla. (1 Khor. 11:3) Kodwa kuyini okumele icabangisise ngakho nxa ihluza indaba le? Ake sixoxe ngokunye kwakhona.

11, 12. (a) Abantwana bancedakala njani nxa bengena imihlangano ngolimi abaluzwisisayo? (b) Kuyini okwenza abanye abantwana bangabi lesifiso sokufunda ulimi olukhulunywa ngabazali babo?

11 Abazali kumele bakhangelisise ukuthi kuyini sibili okunganceda abantwababo. Ukungena imihlangano maviki wonke kuyabanceda abantwana ukuthi bajulise iqiniso ezinhliziyweni zabo. Loba kunjalo abazali kumele bakhumbule ukuthi nxa abantwana bengena imihlangano ngolimi abaluzwisisayo bayenelisa ukubamba izinto ezinengi. Kodwa lokhu kuba nzima kakhulu nxa bengaluzwisisi kangako ulimi olukhulunywayo. (Bala u-1 Khorinte 14:9, 11.) Kanti njalo abazali abavela kwamanye amazwe kumele bakhumbule ukuthi ulimi olukhulunywa ngekhaya kayisilo lodwa olungathinta izinhliziyo zabantwana. Ngokwesibonelo abanye abantwana bangabe besenelisa ukuphendula kuhle emihlanganweni lokwenza izinkulumo leziboniso ngolimi abalukhumayo ngakibo kube kanti abakutshoyo akuveli ezinhliyweni zabo kodwa balandela lokho abakubona kusenziwa.

12 Ulimi umntwana alukhulumayo kayisilo lodwa olungenza athande izinto azifundiswa ngabazali bakhe. Yikho kanye okwenzakala kuJoshua esike sakhuluma ngaye ekuqaliseni. Udadewabo okuthiwa ngu-Esther ubika ukuthi kuba lula ukuthi abantwana bafunde ulimi lwabazali babo nxa bezwisisa amasiko abo kanye lalokho abakukholwayo. Kodwa nxa bengawafundiswanga amasiko basuka bangabi lesifiso sokufunda ulimi lwabazali kanye lalokho abakukholwayo. Pho kuyini okungenziwa ngabazali abavela kwamanye amazwe endabeni le?

13, 14. (a) Kuyini okwenza enye imuli yayangena lebandla elisebenzisa ulimi lwakuleyondawo? (b) Kuyini okwanceda uSamuel lomkakhe ukuthi bahlale beqinile ekukhonzeni?

13 Abazali akumelanga baqakathekise lokho okufunwa yibo kuphela kodwa kumele bacabange ngalokho okunganceda abantwababo ekukhonzeni. (1 Khor. 10:24) USamuel ubaba kaJoshua lo-Esther uthi: “Mina lomkami sazinika isikhathi sokukhangela ukuthi yiluphi ulimi oluzwisiswa ngabantwabethu futhi olungabanceda ukuthi bathuthuke ekukhonzeni. Sathandaza kuJehova sicela ukuthi asincede senze isinqumo esihle. Ngemva kwalokho sananzelela ukuthi babengancedakali kangako emihlanganweni yebandla esasiyingena ngolimi lwethu yikho sacina sintshintshela ebandleni elalisebenzisa ulimi lwakuleyondawo. Sasingena imihlangano njalo sitshumayela ndawonye. Sasinxusa labanye esingena labo ukuthi bazokudla lathi futhi sasihamba labo nxa sisiyavakatsha. Konke lokhu kwanceda abantwabethu ukuthi bajayelane labazalwane futhi bamthande kakhulu uJehova. Sabona ukuthi lokhu yikho okuqakatheke kakhulu ukudlula ukubafundisa ulimi lwethu.”

14 USamuel uthi: “Mina lomkami sasiphinda singene imihlangano ngolimi lwethu ukuze sihlale siqinile ekukhonzeni. Sasihlala silokunengi kokwenza futhi kwakusitshiya sidiniwe. Kodwa siyambonga uJehova ngokubusisa imizamo yethu lokuzinikela kwethu ngoba bobathathu abantwabethu bakhetha ukusebenzela uJehova okwesikhathi sonke.”

OKUNGENZIWA NGABASAKHULAYO

15. Kuyini okwenza udade okuthiwa nguKristina wakhetha ukungena lebandla elalisebenzisa ulimi ayelusebenzisa esikolo?

15 Kwezinye izikhathi abantwana asebekhulile bangabona kungcono ukuyangena lebandla elisebenzisa ulimi abaluzwisisayo. Nxa bengenza njalo abazali akumelanga bacabange ukuthi abantwana sebebahlamukela. UKristina uthi: “Ngangingalwazi kangako ulimi lwabazali bami njalo ulimi olwalusetshenziswa emihlanganweni lwalunzima. Kodwa ngathi ngileminyaka engu-12 ngangena umhlangano wesabelo ngolimi engangilufunda esikolo futhi kwakungokokuqala ukuzwisisa lokho engangikufunda. Ngananzelela lokuthi nxa ngithandaza ngolimi lolu ngangikhuluma amazwi asuka enhliziyweni.” (ImiSeb. 2:11, 41) Ngokuhamba kwesikhathi uKristina waxoxa labazali bakhe ngendaba le futhi wacina ekhetha ukuyangena lebandla elalisebenzisa ulimi ayelufunda esikolo. UKristina uthi: “Ukufunda ngoJehova ngolimi engangiluzwisisa kwangenza ngathuthuka.” Kungakayingaphi uKristina waqalisa ukuphayona.

16. Kuyini okwenza udadewethu okuthiwa nguNadia waqhubeka engena lebandla elalisebenzisa ulimi olwalukhulunywa ngabazali bakhe?

16 Nxa ungosakhulayo ohlala kwelinye ilizwe njalo ucabanga ukungena lebandla elisebenzisa ulimi olukhulunywa kuleyondawo zibuze imibuzo elandelayo: Kungani ngifuna ukungena lebandla lelo? Ukuya kulo kuzanginceda yini ukuthi ngisondele kuJehova? (Jak. 4:8) Okwenza ngiye kulo yikuthi kangifuni ukuba seduze labazali bami yini kumbe ngibalekela imisebenzi ethile ebandleni engikulo? Omunye udadewethu okuthiwa nguNadia osebenza eBhetheli uthi: “Sathi sesikhulakhulile mina labanawami sasesifuna ukuyangena lebandla elalisebenzisa ulimi lwakuleyondawo.” Lanxa kunjalo abazali babo abazange babavumele ukuthi baye kulelobandla ngoba bananzelela ukuthi kwakungasoze kubancede. UNadia uthi: “Siyababonga abazali bethu ngokusebenza kwabo nzima besifundisa ulimi lwabo lokusikhuthaza ukuthi siqhubeke singena lebandla ababekulo. Lokhu kusincedile kakhulu njalo kusenze senelisa lokunceda abanye ukuthi bafunde ngoJehova.”

ABANYE LABO BANGANCEDISA

17. (a) UJehova uphathise bani umsebenzi wokufundisa abantwana? (b) Abazali bangaluthola ngaphi uncedo ukuze bafundise abantwababo iqiniso?

17 UJehova unike abazali umsebenzi wokufundisa abantwababo iqiniso hatshi ukuthi bafundiswe ngogogo labokhulu loba omunye umuntu. (Bala iZaga 1:8; 31:10, 27, 28.) Loba kunjalo nxa abazali abavela kwamanye amazwe bengaluqondi kuhle ulimi olukhulunywa endaweni asebekuyo bangacela usizo kwabanye. Nxa becela ukuthi abanye babaphathise kayisikho ukuthi bayabe bebalekela umsebenzi abawuphiwe nguJehova kodwa bayabe betshengisa ukuthi bafuna ukuba abantwababo bondliwe “ngokufundisa langokulaya kweNkosi.” (Efe. 6:4) Ngokwesibonelo abazali laba bangacela ukuthi abadala babanike amacebo angabanceda ekukhonzeni kwemuli langanceda abantwababo ukuthi bakhethe kuhle abangane.

Abantwana labazali bayancedakala ngokuba lobudlelwano obuhle labanye ebandleni (Khangela indima 18 lo-19)

18, 19. (a) Kubanceda njani abantwana ukuba seduze labafowethu labodadewethu abakhutheleyo ekukhonzeni? (b) Kuyini abazali okumele baqhubeke bekwenza?

18 Ngokwesibonelo kwezinye insuku abazali banganxusa ezinye izimuli nxa besenza ukukhonza kwemuli. Abasakhulayo abanengi bayathuthuka bangathola abangane abathanda uJehova ikakhulu nxa behamba labo ekutshumayeleni njalo bezilibazisa kanye labo. (Zaga. 27:17) Umzalwane okuthiwa nguShan uthi: “Angibakhohlwa abazalwane abangifaka ekhwapheni. Ngangifunda okunengi ngesikhathi bengincedisa ukulungiselela izinkulumo zesikolo ebandleni futhi ngangikholisa kakhulu nxa sibuthene sizilibazisa.”

19 Nxa ucelwe ngabazali ukuthi uncedise umntanabo kumele uqhubeke umkhuthaza ukuthi ahloniphe abazali bakhe, ukhulume kuhle ngabo njalo ungabathatheli umsebenzi wabo. Kanti njalo kumele ubalekele izenzo ezingabangela ukuthi abantu ebandleni loba emphakathini basole indlela oziphatha ngayo. (1 Phet. 2:12) Abazali akumelanga baphongunika abanye umsebenzi wokufundisa abantwababo iqiniso. Kodwa nxa bengabe becele omunye ukuthi abancedise kumele labo baqhubeke befundisa abantwababo njalo bangakhohlwa ukuthi umsebenzi lo ngowabo.

20. Abazali bangabanceda njani abantwababo ukuthi bakhonze uJehova?

20 Bazali khulekani kuJehova licele ukuthi alincedise njalo lisebenze nzima ukuze lisize abantwabenu. (Bala u-2 ImiLando 15:7.) Hlalani likhumbula ukuthi okuqakatheke kakhulu yikuthi abantwabenu babe lobuhlobo obuhle loJehova. Zamani ngazo zonke izindlela ukugcizelela iLizwi likaNkulunkulu ezinhliziyweni zabo. Kanti njalo lihlale lilethemba lokuthi bazakhula babe yizinceku zikaJehova ezithembekileyo. Nxa abantwabenu bangalandela lokho okuseLizwini likaNkulunkulu lesibonelo senu esihle, lani lizakutsho amazwi akhulunywa ngumphostoli uJohane athi: ‘Angilakuthokoza okukhulu okudlula ukuzwa ukuthi abantwabami baphila ngeqiniso.’3 Joh. 4.

^ indima 7 Khangela isihloko esithi “Ungalufunda Olunye Ulimi!” ku-Phaphama yesiZulu ka-March 2007 amakhasi 10-12.