Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

Ungabasiza Njani Abantwana Abavela Kwezinye Iinarha?

Ungabasiza Njani Abantwana Abavela Kwezinye Iinarha?

“Akukho okungithokozisa kangaka ngaphandle kokuzwa bona abantwana bami bakhamba eqinisweni.”—3 JWA. 4.

IINGOMA: 88, 41

1, 2. (a) Abantwana abavela kwezinye iinarha baqalana namiphi imiraro? (b) Ngimiphi imibuzo ezokuphendulwa esihlokwenesi?

UJOSHUA uthi: “Solo ngabelethwa begikhuluma ilimi lababelethi bami abababaleki ngilisebenzisa nebandleni. Izinto zathoma ukugaya ngomunye umhlathi nangithoma ukufunda, ngathoma ukuthanda ilimi ebelikhulunywa endaweni ebesifudukele kiyo. Bese ngemva kweminyaka embalwa ngabe sengilazi kuhle ilimelo. Phela nesifundweni bengingasalizwisisi ilimi engalimunyako nesiko lababelethi bami bese ngingasalizwisisi.” Into eyehlakalela uJoshua le, banengi abantwana abaqalene nayo.

2 Sikhuluma nje, kunabantu abangaphezu kwee-240 000 000 abahlala eendaweni abangakabelethelwa kizo. Alo nawumbelethi umbuzo oqakathekileko ngothi, yini ongayenza ukusiza abantwana bakho bona babe nobuhlobo obuhle noJehova begodu ‘bakhambe eqinisweni’? (3 Jwa. 4) Abanye bangasiza ngani?

BABELETHI, YIBANI ZIIMBONELO ZOKULINGISWA

3, 4. (a) Ababelethi bangaba njani sibonelo ebantwaneni babo? (b) Yini ababelethi okungakafuzi bayilindele ebantwaneni babo?

3 Babelethi nanifuna abantwana benu bakhambe eqinisweni, babekeleni isibonelo. Phela nabanibona ‘nifuna umBuso kaZimu qangi,’ nabo bazokufunda ukuthembela kuJehova bona abatlhogomele. (Mat. 6:33, 34) Yeke thobekani, ningaphileli izinto zakanokutjho kodwana zideleni niphilele izinto zakaZimu. Ningathomi nizikghame ngeenkolodo, kodwana zibekeleni ‘umnono ezulwini,’ nilwele ukuthandwa nguJehova. Ningabi phasi phezulu nigijimisana nemali namkha “ukudunyiswa babantu.”—Funda uMarkosi 10:21, 22; Jwa. 12:43.

4 Okhunye godu okufuze nikubalekele kukuba majadu khulu kangangobana nize ningasabi nesikhathi nabantwana benu. Babuke nabatjengisa bona bafuna ukubeka izinto zakaZimu qangi emaphilwenabo kunokufuna izinto zakanokutjho. Godu kubalekele ukucabanga njengabantu abanengi abathi umntwana kufuze asebenzele ababelethi bakhe, umbono loyo akusiwo wobuKrestu. Khumbula “abantwana abakameli ukondla ababelethi kodwana babelethi ekumele bondle abantwana.”—2 Kor. 12:14.

BABELETHI HLULANI ISIQABO SELIMI

5. Kubayini ababelethi kufuze bakhulume ngoJehova nabantwana babo?

5 Kwaphorofidwa bona abantu abavela “kizo zoke izizwe ezihlukeneko,” bazokugijimela ehlanganweni kaJehova. (Zak. 8:23) Yeke ilimi lingaba siqabo nawufundisa abantwana bakho amaqiniso. Phela abantwana bakho baziimfundo zakho eziqakatheke khulu, begodu ‘ukwazi’ kwabo uJehova kuzokutjho ukuphila kwabo okungapheliko. (Jwa. 17:3) Abantwana bakho nabazakufunda kuhle ngoJehova kufuze ukhethe isikhathi esihle ‘sokukhuluma’ nabo ngeliZwi lakaZimu.—Funda uDuteronomi 6:6, 7.

6. Abantwana bakho bangasizeka njani ngokufunda ilimi elikhulunywa nguwe? (Qala isithombe esisekuthomeni.)

6 Abantwana bakho kungenzeka bazokujayela ilimi abalifunda esikolweni namkha emphakathini, kodwana ilimi lakho bazolifunda nakhibe ubakhulumisa ngalo kanengi. Ukubakhulumisa ngelakho ilimi angeze kubenze bona bakghone ukukhuluma nawe kwaphela, kodwana kuzobavulela namanye amathuba. Phela abantwana bakho nabafunda ukukhuluma amalimi amanengi nakho lokho kuhle, ngombana kuzobasiza bona bangabi nobudisi bokukhuluma nabantu. Godu kungabapha namathuba wokuthi bayokutjhumayela nemasimini akhuluma amanye amalimi. Isibonelo salokho nguCarolina, ababelethi bakhe bebangahlali enarheni ababelethelwa kiyo, uthi: “Bekumnandi begodu kuthabisa khulu ukuba sebandleni elikhuluma elinye ilimi nokutjhumayela lapho kunetlhogeko yabatjhumayeli beendaba ezimnandi.”

7. Yini okufuze yenziwe nange niba nomraro wokungasakhulumi ilimi linye emndenini?

7 Iqiniso kukuthi abantwana nabathoma ukujayela indawo namasiko amatjha, abanye bangathoma ukungasalithandisisi ilimi elikhulunywa babelethi babo. Babelethi nange umntwanenu athoma ukuzizwa njalo ngelimi lenu, nitjho bona angeze kwaba kuhle na nange ningafunda okungasenani linye lamalimi akhulunywa endaweni enifudukele kiyo? Kazi nange ungajayela indlela abantwana bakho abakhuluma ngayo, abazithabisa ngayo nemisebenzi abayenza esikolweni uzokukghona ukubafundisa ngendlela ephumelelako, begodu nakukghonakalako akhuyokucocisana nabotitjhere babo. Ungalibali bona nawuzakufunda elinye ilimi kufuze uthobeke, uzame begodu lokho kungathatha isikhathi. Akhesithi nakho-ke umntwanakho uba simumu, utjho bona angeze wafunda ilimi lezandla ukwenzela bona uzokukghona ukukhuluma naye? Ukufunda elinye ilimi akusimdlalo, yeke umntwana ofunde elinye ilimi utlhoga ukubukwa. *

8. Ungabasiza njani abantwana bakho bona bathande uJehova ngitjho nanyana ungalazi kuhle ilimi abalikhulumako?

8 Nase sikhuluma iqiniso, abanye ababelethi kungababhalela ukukhuluma ilimi elifundwe bantwana babo. Yeke lokho kungakwenza kube maphorodlha khulu bona ababelethi bafundise kuhle abantwana babo “imitlolo ecwengileko.” (2 Thim. 3:15) Ngitjho nanyana uqalane nomraro-kazi wakosodiye lo, ungakghona ukusiza abantwana bakho bona bathande uJehova. Isibonelo salokho ngumma kaShan, uShan uthi ngommakhe: “Umma wasikhulisa ayedwa, begodu bekangalizwisisi kuhle nelimi ebelikhulunywa ngimi nabodadwethu, kodwana nasimbona afunda, athandaza begodu enza koke okusemandlenakhe bona sibe nokukhulekela komndeni qobe veke, lokho kwasenza sazwisisa bona kuqakatheke kangangani ukwazi uJehova.” Sikhuluma nje uShan ungumdala webandla.

9. Abantwana nabakhuluma amalimi amabili, ababelethi bangaba fundisa njani?

9 Abanye abantwana kungafuze basebenzise amalimi amabili nabafunda ngoJehova, okulilimi elikhulunywa esikolweni abafunda kiso nelimi elikhulunywa ekhaya. Yeke ababelethi abanengi basebenzisa iincwadi, izinto ezirekhodiweko namavidiyo wawo womabili amalimi la. Kusebaleni-ke bona ababelethi abathuthele kwenye inarha kufuze basebenze ngamandla basize abantwana babo bathande uJehova ngeenhliziyo zabo zoke.

KUFUZE NIHLANGANYELE NEBANDLA ELISEBENZISA LIPHI ILIMI?

10. (a) Emndenini ngubani okufuze athathe isiqunto sokuthi umndeni kufuze uhlanganyele nebandla elikhuluma liphi ilimi? (b) Yini okufuze ayenze ngaphambi kokuthi athathe isiqunto?

10 Abantu abavela kwezinye iinarha ngebanga lokuthi bahlala kude naboFakazi abakhuluma ilimi abalizwisisako, kufuze bahlanganyele namanye amabandla akhuluma amanye amalimi. (Rhu. 146:9) Akhesithi kunebandla elikhuluma ilimi lakho lendabuko lapho nifudukele khona, umbuzo kungaba ngilo: Umndenakho kufuze uhlanganyele nebandla elikhuluma liphi ilimi? Ihloko yomndeni kufuze icabangisise, ithandaze beyibuze abantwana nomkayo ngendaba leyo, bese ithatha isiqunto. (1 Kor. 11:3) Ngiziphi izinto ihloko yomndeni okufuze icabangisise ngazo? Ngiziphi iinkambiso ekufuze icabangisise ngazo? Akhesikhulume ngezimbalwa zazo.

11, 12. (a) Ilimi libathinta njani abantwana nakufundiswako esifundweni? (b) Kubayini abanye abantwana bangabhala ukuthanda ilimi lababelethi babo?

11 Ababelethi kufuze bacabangisise ngezinto ezitlhogwa bantwana babo. Ngitjho nanyana abantwana banganamraro welimi, kodwana nabazakuthanda amaqiniso akukaneli ukufunda ama-awara ambalwa esifundweni qobe veke nje kwaphela. Akhucabange nganapu ubujamo: Nange abantwana baya ebandleni elikhuluma ilimi abalizwisisako bangafunda okukhulu kangangobana nababelethi babo bangayeleli. Kungaba yinto ehlukileko-ke abantwana nabangazwisisi ilimi kuhle. (Funda 1 Korinte 14:9, 11.) Ilimi umntwana akhule alikhuluma akutjho bona uzokuhlala alikhuluma. Abanye abantwana bangaze bafunde ukuphendula esifundweni, ukwenza imiboniso nokuthula iinkulumo ngelimi lababelethi babo, kodwana abakutjhokho kungenzeka akuphumi ngehliziyweni.

12 Ilimi akusilo lodwa elenza umntwana athinteke ihliziyo. Ngilokho okwenzeka kuJoshua ekhesakhuluma ngaye ekuthomeni. Udadwabo u-Esther uthi: “Abantwana nabasesebancani kuba lula ukufunda isiko lababelethi, ilimi labo nekolwabo.” Yeke nabazizwa bangathandi amasiko wababelethi babo, angeze balithanda ilimi nekolo yababelethi babo. Alo yini engenziwa babelethi abavela kwezinye iindawo?

13, 14. (a) Kubayini omunye umndeni owathuthela kwenye inarha waya ebandleni eliragwa ngelimi lendawo? (b) Ababelethi bahlala njani batjhidelene noZimu?

13 Ababelethi abamaKrestu kufuze baqiniseke bona abantwana babo bahlala banobuhlobo obuhle noZimu, yeke kufuze badele koke abakuthandako ngebanga lalokho. (1 Kor. 10:24) USamuel uyise lakaJoshua no-Esther, uthi: “Mina nomkami sacabangisisa sifuna ukubona ukuthi ngiliphi ilimi elithiya abantwana bethu bona bathuthukise ubuhlobo babo noZimu, sathandaza sabawa uJehova bona asiphe ukuhlakanipha. Wasiphendula ngendlela ebesingakayilindeli. Sathi nasilemuka bona akunalitho abalidobhako emihlanganweni yebandla eragwa ngelimi lethu, sathuthela ebandleni elikhuluma ilimi lendawo leyo. Besiya qobe esifundweni nesimini. Besimema abantu bona bazokudla nathi sizithabise. Koke lokho kubasizile abantwabethu, kwabenza bajayelana nabanakwethu nabodadwethu. Kwabenza bathatha uJehova njengoBababo noMnganabo khenge bamthathe njengoZimabo kwaphela. Lokho bekuqakatheke ukudlula ukufunda nokuzwisisa ilimi lethu.”

14 USamuel unaba uthi: “Nasizakuhlala sitjhidelene noZimu, mina nomkami bekufuze siye emihlanganweni eragwa ngelimi lethu. Besihlala simajadu, begodu besihlala sidiniwe. Kodwana siyamthokoza uJehova ngokubusisa lokho ebesilinga ukukwenza nalokho esikudelileko. Abantwabethu bobathathu njalo basebenzela uJehova isikhathi esizeleko.”

LOKHO ABANTU ABATJHA ABANGAKWENZA

15. UKristina walemuka njani bona angenza okungeziweko nakangahlanganyela nebandla elisebenzisa ilimi lendaweni leyo?

15 Abantwana abakhulakhulileko bangalemuka bona kuyakghonakala ukulotjha uJehova khudlwana ngelimi abalizwisisa kuhle. Ababelethi akukafaneli bacabange bona abantwababo bayabahlanukela. UKristina nakakhumbulako uthi: “Bengilazi lapha nalapha ilimi elikhulunywa babelethi bami, kodwana bengingalizwa nakuragwa ngalo imihlangano. Nangineminyaka elitjhumi nambili, ngaya emhlanganweni omkhulu ngelimi engilikhuluma esikolweni. Kwaba kukhani ngilizwa kuhle iqiniso. Izinto zathoma ukutjhuguluka nangithandaza ngelimi engilikhuluma esikolweni. Bengikhuluma noJehova ngehliziywami yoke.” (IzE. 2:11, 41) Wathi nakakhulako, uKristina wacoca nababelethi bakhe, wathuthela ebandleni elikhuluma ilimi lendawo. Nakaragako uthi: “Ukufunda ngoJehova ngelimi engalifunda esikolweni kwangenza ngathatha amagadango.” Khenge kumthathe isikhathi eside, waba liphayona lesikhathi esizeleko.

16. Kubayini uNadia athatjiswa kukuthi wahlala ebandleni elikhuluma ilimi lekhabo?

16 Bantu abatjha, nicabanga bona ningaphumelela na nange ningahlanganyela nebandla elisebenzisa ilimi lendawo? Nange nicabanga njalo akhenizibuze bona kubayini nicabanga njalo. Akhuzibuze bona ukuthuthela kwakho ebandlenelo kuzokusiza na bona uthuthukise indlela othanda ngayo uJehova? (Jak. 4:8) Namkha use ufuna ukuthuthela khona ngoba ucabanga bona uzokutjhaphuluka nofana ubalekela umsebenzi? UNadia osebenza eBethel uthi: “Mina nabantwana bakwethu sathi nasithoma ukungena eminyakeni yobutjha, sakhetha ukuthuthela ebandleni elisebenzisa ilimi lalapho.” Kodwana ababelethi babo balemuka bona lokho angeze kwathuthukisa ubuhlobo babo noZimu. Uyaraga uthi, “namhlanjesi siyabathokoza ababelethi bethu ngokusebenza kwabo ngamandla bona basifundise ilimi labo nokusihlalisa ebandleni elikhuluma ilimi esalimunyako. Kusisize khulu ekuphileni kwethu begodu kwasivulela namathuba amanengi wokwazi uJehova.”

ABANYE BANGASIZA NJANI?

17. (a) Bobani uJehova abaphe umsebenzi wokukhulisa abantwana? (b) Yini engasiza ababelethi bona bafundise abantwana babo amaqiniso?

17 UJehova unikele ababelethi ilungelo lokukhulisa abantwana babo bebabafundise namaqiniso, akhenge athi kufuze bakhuliswe bogogo namkha abanye abantu. (Funda izAga 1:8; 31:10, 27, 28.) Yeke ababelethi abangalazi kuhle ilimi elikhulunywa endaweni abathuthele kiyo, bangatlhoga ukusizwa bona bakghone ukufikelela iinhliziyo zabantwana babo. Nokho lokho akutjho ukuthi kufuze bangasafundisi abantwana babo ngoZimu, kodwana lokho kungaba ngenye yezinto ezingasiza ekutheni bakhulise abantwana babo “esifundisweni nemyalweni [“kaJehova, NW”].” (Efe. 6:4) Ababelethi bangabawa abadala bona babaphe imibono ngokuthi bangakuraga njani ukukhulekela komndeni nokuthi bangabatholela njani abantwana babo abangani abalungileko.

Ababelethi nabantwana kukhulu abakufundako nababa nesikhathi namalunga webandla (Qala iingaba 18, 19

18, 19. (a) Abanakwethu nabodade abanobuhlobo obuhle noZimu bangabasiza njani abantu abatjha? (b) Ababelethi yini okufuze baragele phambili bayenza?

18 Ababelethi bangakhetha ukumema imindeni ehlukahlukeneko bona bazokuba nayo ekukhulekeleni komndeni kwabo kanengi ngendlela abangakghona ngayo. Abantu abatjha abanengi batlhoga abantu abangakhamba nabo esimini bebazithabise nabo ngendlela eyamukelwa nguZimu. (IzA. 27:17) UShan ekhesakhuluma ngaye eengabeni esibuya kizo, uthi: “Ngisabakhumbula kuhle nje abanakwethu abawa bavuka nami. Bengithi nangineenkulumo esikolweni sekonzo, bangisize begodu kunengi khulu engakufunda kibo. Bekuba mnandi khulu ngitjho nalokha nasiba neenkhathi zokuzigedla.”

19 Abantu abasiza ababelethi babantwana akukafuzi benze abantwana bangasahloniphi ababelethi babo ngitjho nanyana kungathiwa batjho kwenze njani, kunalokho kufuze bahlale babakhuluma kuhle ababelethi ebantwaneni begodu bakhumbule lapho kufuze baphelele khona. Okhunye okufuze kubalekelwe babantu abasiza ababelethi kukwenza izinto ezingenza abantu bacabange ukuthi kunokuziphatha okumbi okwenzekako namkha ikohlakalo ekhona. (1 Pit. 2:12) Omunye nomunye umbelethi kufuze azifundisele umntwanakhe ngoZimu. Kufuze banande bahlola ukuthi abantwana babo bafundiswa kuhle na.

20. Ababelethi bangabasiza njani abantwana babo bona babe ziinkhonzi ezithembekileko zakaJehova?

20 Babelethi bawani uJehova anisize, begodu nani nisebenze ngamandla. (Funda 2 IinKronike 15:7.) Ubuhlobo bomntwanakho noJehova abuze phambili ekuphileni kwakho, udele nanyana yini oyithandako ngebanga lalokho. Yenza koke ongakwenza bona iliZwi lakaZimu lifikelele ihliziyo yomntwanakho. Ungalilahli ithemba, hlala ukholelwa bona umntwanakho ngelinye ilanga uzokuba mumuntu olotjha uJehova. Emaswapheleni abantwana bakho nase baphila ngeliZwi lakaZimu begodu balingisa nesibonelo sakho, uzozizwa ngendlela umpostoli uJwanisi ebekazizwa ngayo ngabantwana bakhe abathanda uZimu, wathi: “Akukho okungithokozisa kangaka ngaphandle kokuzwa bona abantwana bami bakhamba eqinisweni.”—3 Jwa. 4.

^ isig. 7 Funda isihloko esithi “Ungalufunda Olunye Ulimi!” ePhaphameni! kaMatjhi 2007, kk. 10-12.