1, 2. (a) Anton mairap ya situasyon so naeeksperiensya na dakel ya immigrant ya ananak? (b) Anto ran tepet so pantongtongan tayo ed sayan artikulo?

“NEN ugaw ak ni, say uusaren kon lenguahe ed abung tan ed kongregasyon et say lenguahe na immigrant ya atateng ko,” kuan nen Joshua. “Balet nen maneeskuela ak la, mas labay ko lan usaren so lenguahe ed lugar ya panaayaman mi. Pigay taon labat et balbaleg lay anguman. Agko la natalosan iray aral ed kongregasyon, tan agak la pamilyar ed kultura na atateng ko.” Aliwan si Joshua labat so makakaeksperiensya na ontan.

² Natan, masulok ya 240,000,000 ya totoo so inmalis ed sarili ran bansa tan manaayam lad arum ya bansa. No sakey kan immigrant ya ateng, panon mon natulongan iray ananak mo ya onaligwas ed espiritual tan mantultuloy ya ‘manakar ed katuaan’? (3 Juan 4) Tan panon met ya makatulong so arum?

3, 4. (a) Panon ya nipanengneng na atateng so maong ya alimbawa ed ananak da? (b) Antoy agnepeg ya ilaloan na saray ateng ed ananak da?

³ Atateng, importante so alimbawa yo pian makapanakar iray ananak yo ed dalan paonlad bilay ya andi-anggaan. No nanenengneng  da ya ‘aanapen yo nin unona so Panarian,’ naaralan day manmatalek ed si Jehova parad inagew-agew ya pankaukolan da. (Mat. 6:33, 34) Kanian gawa yon simpli so bilay yo. Iyuna yo iray espiritual imbes ya saray materyal a bengatla—aliwan say kabaliktaran. No nayari et iwasan yoy onutang. Anapen so “kayamanan ed tawen”—say pabor nen Jehova—aliwan say kayamanan ed dalin odino “say gloria na totoo.”—Basaen so Marcos 10:21, 22; Juan 12:43.

⁴ Agkayo komon magmamaliw ya sobran busy, ya anggapo lay panaon yod ananak yo. Ipaamta yo ya proud kayod sikara no mandesisyon iran iyuna ed bilay da si Jehova imbes ya magmaliw a sikat o mayaman—balanglan parad sarili da odino parad sikayo. Agyo aaligen so panagnonot na mundo ya obligasyon na ananak ya ikdan na mainawan bilay iray ateng da. Tandaan, “saray ananak et ag-iilaloan a mantipon parad saray atateng da, noagta saray atateng so mantipon parad saray ananak da.”—2 Cor. 12:14.

5. Akin et nepeg ya salitaen na atateng ed ananak da so nipaakar ed si Jehova?

⁵ Singa nipropesiya la, saray totoon “nanlapud amin a lenguahe na saray nasyon” et onloloob ed organisasyon nen Jehova. (Zac. 8:23) Balet lapud pandurumaan na lenguahe et nayarin nairapan kayon ibangat so katuaan ed ananak yo. Saray anak yo so sankaimportantian ya iyaaralan yo na Biblia, tan kaukolan dan “kabaten” si Jehova pian nawalaan iray bilay ya andi-anggaan. (Juan 17:3) Pian naaralan da iray bangat nen Jehova, nepeg yon ‘salitaen iratan’ ed amin ya pankanawnawa.—Basaen so Deuteronomio 6:6, 7.

6. Anto ray maong ya resulta no naaralan na ananak yo so lenguahe yo? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

⁶ Posiblin naaralan na ananak yo so lokal a lenguahe diad eskuelaan tan diad saray walad kaliberliber da, balet naaralan day lenguahe yo no lanang yon uusaren itan no mitotongtong kayod sikara. Wala ray maong ya resulta no amta na ananak yo so lenguahe yo. Mas mainomay day mitongtong ed sikayo tan ibaga so nalilikna ra. Ontan met, no duaran lenguahe so amta ra, mas onaligwas so abilidad dan mannonot tan mas marunong iran mibagay ed arum. Nayarin mas naikdan iray pankanawnawan palaknaben so ministeryo da. “Maliket so walad foreign-language congregation,” so imbaga nen Carolina, ya saray ateng to et nanlapud arum a bansa. “Balibali ontulong ed lugar ya mas baleg so pankaukolan.”

7. Antoy nayarin gawaen yo no nandumaan so lenguahe ya uusaren ed pamilya yo?

⁷ Balet, no naaralan la na ananak so kultura tan lenguahe ed lugar ya panaayaman da, ompan arum ed sikara et agda la labay ya usaren odino agda la amta so lenguahe na immigrant ya atateng da. Atateng, no ontan iray anak yo, sarag yo kasin aralen so lokal a lenguahe? Mas mainomay yon pabalegen ed katuaan iray anak yo no natalosan yoy panagsalita, panagligliwaan, tan aktibidad dad eskuelaan tan no makapitongtong kayo ed saray teacher da. Tua, say panaral na arum ya lenguahe et mankaukolan na panaon, sagpot, tan kapaabebaan. Balet isip yo pa, no bilang ta telek so anak yo, agta manaral kayo na sign language pian makapitalosan kayo ed sikato? Agta ontan met so gawaen yo no arum a lenguahe so mas kabisadon salitaen na anak yo? *

8. Panon yon natulongan iray anak yo no agyo masyadon kabisado so lenguahe ra?

⁸ Siempre, nayarin wala ray immigrant ya ateng ya agdan talaga nakabisado so lenguahe na ananak da. Lapud satan, ompan nairapan iran ibangat ed ananak da so aralem ya katuaan ed “masanton sulat.” (2 Tim. 3:15) No  ontan so situasyon yo, natulongan yo nin siansia iray anak yo ya kabaten tan aroen si Jehova. “Single mother si nanay mi tan daiset labat so natalosan to ed amta min lenguahe, tan agmi met masyadon kabisado na saray atsik so lenguahe to,” so nanonotan na elder ya si Shan. “Balet no nanenengneng mi ya manaaral, manpipikasi, tan gagawaen toy anggaay nayarian ton ikondukta so family worship mi kada simba, atalosan mi ya talagan importante ya kabaten min maong si Jehova.”

9. Panon ya natulongan na atateng so ananak da no kaukolan day manaral na Biblia ed duaran lenguahe?

⁹ Wala ray ananak ya kaukolan dan aralen so nipaakar ed si Jehova ed duaran lenguahe—say lenguahe ed eskuelaan da tan say lenguahe ed abung da. Pian nagawaan itan, uusaren na arum ya ateng iray inimprintan literatura, audio recording, tan video ed duaran lenguahe. Kanian, doblin panaon tan sagpot so kaukolan na saray immigrant ya ateng pian natulongan da ray anak da ya nawalaan na malet a relasyon ed si Jehova.

10. (a) Siopay nepeg ya mandesisyon no dinan ya kongregasyon so atendian na pamilya? (b) Antoy nepeg ton gawaen antis ya mandesisyon?

¹⁰ No saray “dayon miaayam” et arawi ed kawalaan na arum ya Tasi ya kapareho day lenguahe, kaukolan day onatendi ed kongregasyon ya manguusar na lokal a lenguahe. (Sal. 146:9) Balet no walay asingger ya kongregasyon a manguusar na lenguahe yo, say tepet: Dinan ya kongregasyon so atendian na pamilya yo? Say ulo na pamilya so nepeg ya mandesisyon, balet antis ton gawaen itan nepeg ton nonoten a maong, ipikasi, tan itongtong itan ed asawa tan ananak to. (1 Cor. 11:3) Anto ray nepeg ya ikonsidera na ulo na pamilya? Anto ran prinsipyo so onaplika? Pantongtongan tayo so pigara.

11, 12. (a) Akin et importante so lenguahe pian minabang so ugaw ed saray aral? (b) Akin et aglabay na arum ya ananak ya aralen so lenguahe na atateng da?

¹¹ Importantin amtaen na atateng no anton talagay nakaukolan na ananak da. Siempre, antokaman so lenguahe na sakey ya ugaw, aliwa labat ya pigaran oras ya edukasyon ed Biblia diad sinimban aral so nakaukolan to pian natalosan ton maong so katuaan. Balet isipen pa: No say lenguahen uusaren ed aral et natatalosan ya maong na ugugaw, anggan wadman ira labat et wala lay naaralan da, tan ompan mas dakel ni nen say iisipen na atateng da. Balet aliwan ontan so resulta no agmasyadon natalosan na ugugaw so lenguahe. (Basaen so 1 Corinto 14:9, 11.) Tan agto labay ya ibagan say lenguahen abangonan na ugaw et atan met lay mansiansian lenguahe na nonot tan puso to. Diad tua, wala ray ugugaw ya sarag day mankomento, mangiter na presentasyon, tan nawalaan na parte diad lenguahe na atateng da balet agtalaga itan manlalapud puso ra.

¹² Sakey ni, aliwa labat ya lenguahe so makakaimpluensya ed puso na ugaw. Ontan si Joshua, ya abitla ed gapo. Nanonotan ni nen atsi ton si Esther, “parad ugugaw, sankakaiba so lenguahe, kultura, tan relihyon na atateng da.” No agpamilyar iray ananak ed kultura na immigrant ya atateng da, ompan agda la labay ya aralen so lenguahe—anggan say pananisia—na atateng da. Antoy nepeg ya gawaen na saray ateng?

13, 14. (a) Akin et nandesisyon so immigrant ya sanasawa ya onalis so pamilya ra ed kongregasyon ya manguusar na lokal a lenguahe? (b) Panon ya nansiansian mabiskeg so espiritualidad na sarayan ateng?

¹³ Iyuuna na Kristianon atateng so espiritual a pankaabigan na ananak da nen say sarilin panlabayan da. (1 Cor. 10:24) Oniay imbaga nen Samuel ya tatay nen Joshua tan Esther: “Inobserbaan mi nen asawak iray anak mi pian  nanengneng mi no dinan ya lenguahe so ontulong ed sikaran onaligwas ed espiritual, tan nampikasi kami parad karunongan. Say ebat ed satan et aliwan mainomay parad sikamin sanasawa. Balet nen anengneng mi ya ag-ira masyadon minanabang ed saray aral ed lenguahe mi, nandesisyon kamin onalis ed kongregasyon ya manguusar na lokal a lenguahe. Sankakaiba kamin onaatendi ed saray aral tan mibibiang ed ministeryo. Iimbitaan mi met iray agagi ed balon kongregasyon mi ya mangan tan ompasyar. Amin iya et akatulong ed ananak mi ya nakabat iray agagi tan si Jehova, aliwa labat ya bilang Dios da noagta Ama tan Kaaro da. Ninonot mi ya mas importante iya nen say kabisadoen day lenguahe mi.”

¹⁴ Imbaga ni nen Samuel: “Pian mansiansian mabiskeg so espiritualidad mi nen asawak, mimiaral kamin dua ed kongregasyon ed lenguahe mi. Busy kamin maong tan nakekesawan met. Pero misasalamat kamid si Jehova ta bebendisyonan to ray sagpot tan sakripisyo mi. Amin ya taloran anak mi et full-time ya manlilingkor ed si Jehova.”

15. Akin ya inisip nen Kristina ya mas dakel so nagawaan to no walad kongregasyon ya manguusar na lokal a lenguahe?

¹⁵ No baleg la ray ananak, nayarin isipen da ya mas makapanlingkor irad si Jehova no wala rad kongregasyon ya say lenguahe et natatalosan dan maong. No ontan, agkomon nononoten na atateng ya agla ira labay ya nakaiba na ananak da. “Walay daiset ya amtak ed lenguahe na atateng ko, balet mairap kon natalosan iray salitan uusaren diad aral,” so nanonotan nen Kristina. “Nen 12 so taon ko, inmatendi ak ed kombension ed lenguahen uusaren ed eskuelaan mi. First time ya atalosan kon say narerengel ko et katuaan! Say sakey nin agko nalingwanan et nen ginapoan koy manpikasi ed lenguahen uusaren ed eskuelaan mi. Nibabagak la ed si Jehova no antoy walad pusok!” Nen baleg lay Kristina, imbaga to itan ed saray ateng to tan nandesisyon ya onalis ed kongregasyon ya manguusar na lokal a lenguahe. Nanonotan to ni: “Nen naaralan koy nipaakar ed si Jehova ed lenguahen uusaren ed eskuelaan mi, apakiwas ak.” (Gawa 2:11, 41) Ag-abayag, nagmaliw ya maliket ya regular payunir si Kristina.

16. Akin et maliket so sister ya si Nadia ya sikatoy nansiansia ed foreign-language congregation?

¹⁶ Sikayo ran kabataan, kasin mas labay yo ed kongregasyon ya manguusar na lokal a lenguahe? No ontan, antoy rason yo? Kasin mas onapit kayo ed si Jehova no onalis kayo ed satan ya kongregasyon? (Sant. 4:8) Odino onalis kayo ta agyo labay ya nabantayan kayon maong na ateng yo odino lapud mas daiset so gawaen ditan? “Nen tinedyer kami la ya sanaagi, labay mi onalis ed kongregasyon ya manguusar na lokal a lenguahe,” so imbaga nen Nadia, ya natan et manlilingkor lad Bethel. Balet amta na saray ateng da ya say iyalis da et agmakatulong ed espiritualidad na ananak da. “Misalsalamat kami ed saray ateng mi ta nanseetan dan ibangat ed sikami so lenguahe ra tan pinansiansia da kami ed foreign-language congregation. Lapud satan et maliket so bilay mi tan mas dinmakel so pankanawnawa min ontulong ed arum ya kabaten si Jehova.”

17. (a) Siopay angiteran nen Jehova na responsabilidad ya manpabaleg ed ananak? (b) Antoy nayarin gawaen na atateng pian natulongan iran ibangat so katuaan ed ananak da?

¹⁷ Saray ateng—aliwan saray laki tan bai odino arum ni—so angiteran nen Jehova na responsabilidad ya pabalegen ed katuaan iray  ananak da. (Basaen so Proverbio 1:8; 31:10, 27, 28.) Balet no ag-amta na saray ateng so lokal a lenguahe, ompan kaukolan day tulong pian nasabi so puso na ananak da. No manpatulong ira, agto labay ya ibagan paulyanan da lay responsabilidad dan pabalegen ed katuaan iray ananak da. Imbes, kabiangan itan ed pamabaleg dad ananak da “diad disiplina tan panamilin nen Jehova.” (Efe. 6:4) Singa bilang, nayarin onkerew na suhestion iray atateng ed saray elder ed kongregasyon no panon dan ikondukta so panagdayew na pamilya tan no panon dan tulongan iray ananak dan nawalaay maong iran kaulop.

18, 19. (a) Panon ya natulongan na maespiritual ya agagi iray kabataan? (b) Antoy nepeg ya tuloytuloy ya gawaen na atateng?

¹⁸ Sagpaminsan et nayarin imbitaan na atateng so arum a pamilya ed panagdayew na pamilya ra. Dakel met so kabataan ya natutulongan na saray maespiritual ya agagin nakakaulop dad ministeryo tan diad panagligliwaan. (Pro. 27:17) “Agko nalingwanan iray brother ya tinmulong ed siak,” so nanonotan nen Shan, ya abitla niman. “No iibaan da ak ya mangiparaan na saray asainmin kod aral, dakel so nanaaralan ko. Tan nai-enjoy koy miulop ed sikara no manrerelaks kami.”

¹⁹ Siempre, saramay pilien na atateng ya ontulong ed ananak da et kaukolan ya lanang dan ipaseseg ya respetoen day atateng da. Nagawaan da iya no positiboy ibabaga ra nipaakar ed atateng da, tan agda aalaen so responsabilidad na ateng. Ontan met, saramay ontutulong et kaukolan dan paliisan so antokaman a kagagawa ya nayarin isipen na agagi o arum a totoo ya makapuy odino agmanepeg. (1 Ped. 2:12) Anggaman nayarin manpatulong ed arum iray ateng, sikara nin siansia so akanresponsabilidad ya ibangat so katuaan ed ananak da. Nepeg dan subaybayan so itutulong na arum tan tuloytuloy dan ibangat iray anak da.

20. Panon ya natulongan na atateng iray anak da ya magmaliw ya maong a lingkor nen Jehova?

²⁰ Atateng, ipikasi yod si Jehova ya tulongan to kayo, tan gawa yoy anggaay nayarian yo. (Basaen so 2 Awaran 15:7.) Iyuna yo so relasyon na anak yo ed si Jehova nen say sarilin pankaabigan yo. Gawa yoy amin a nayarian yo ya onsabi ed puso na anak yo so Salita na Dios. Agkayo naeekalay ilalo ya magmaliw ya maong a lingkor nen Jehova so anak yo. No uunoren na ananak yo so Salita na Dios tan aaligen day alimbawa yo, nalikna yo met so alikna nen apostol Juan ed espiritual ya ananak to: “Anggapo lay mas panliliketan ko nen say saya: a narengel kon manaakar ed katuaan iray ananak ko.”—3 Juan 4.