1, 2. (a) Kpale wa la mingi ti amolenge so aga gango awara? (b) Ahundango ndo wa la e yeke kiri tënë na ni na yâ ti article so?

JOSUÉ atene: “Na ngoi so mbi ngbâ lani kete, mbi yeke tene yanga ti kodro ti babâ na mama ti mbi so aga gango na yanga-da nga na ngoi ti abungbi. Me na peko ti so mbi komanse ti gue na ekole, mbi komanse ti ye yanga ti kodro ti ndo ni. A sara ngu mingi ape, mbi tene gï yanga ti kodro ti ndo ni. Mbi mä lani yâ ti aye so a yeke fa na ngoi ti abungbi ape nga mbi bâ lani so ngobo ti mbi na ti babâ na mama ti mbi ayeke oko ape.” Ye so asi na Josué gï lo oko ape.

² Laso, azo ahon kutu 240 ayeke na yâ ti kodro so a dü ala dä ape. Tongana mo yeke babâ wala mama so aga gango, tongana nyen la mo lingbi ti sara si amolenge ti mo awara lege nzoni ti ye Jéhovah nga ti ‘ngbâ ti tambela na yâ ti tâ tënë’? (3 Jean 4). Ambeni zo alingbi ti mû maboko tongana nyen?

3, 4. (a) Tongana nyen la ababâ na amama alingbi ti zia nzoni tapande na amolenge ti ala? (b) Nyen la a lingbi ababâ na amama aku ni pëpe na mbage ti amolenge ti ala?

³ Ababâ na amama, tongana ala ye ti tene songo ti amolenge ti ala na Jéhovah akpengba nga ala wara fini ti lakue lakue, a lingbi ala zia na ala  nzoni tapande. Tongana amolenge ti ala abâ so ala yeke “gi kozoni Royaume ti Nzapa”, amolenge ni ayeke zia bê ti ala na Jéhovah ti mû na ala ye so ala bezoin ni lâ oko oko (Mat. 6:33, 34). Ala duti na ye mingi na yâ ti fini ti ala ape. Ala zia akua so ala yeke sara na Jéhovah kozo na gingo aye ti sese. Ala sara kue ti sara bon ape. Ala gi “mosoro na yayu” so ti tene ala gi ti tene Jéhovah abâ ala na nzoni lê me ala gi pëpe amosoro wala “gloire so alondo na azo”.—Diko Marc 10:21, 22; Jean 12:43.

⁴ Zia lâ oko pëpe si akua ahon ndö ti mo na mo wara ngoi pëpe ti duti na amolenge ti mo. Zia si ala hinga so a yeke nzere na mo mingi tongana ala mû desizion ti zia Jéhovah kozo me pëpe ti gi kota ndo wala mosoro ndali ti ala wani wala ndali ti mo. Duti pëpe na bango ndo ti azo so ayeke aChrétien ape so ala tene a yeke amolenge la ayeke sara si gigi ti ababâ na amama ti ala aduti nzoni. Girisa ape so “a yeke ti amolenge ti bata ye ndali ti kekereke ti ababâ na amama ti ala pëpe, me a yeke ti ababâ na amama ti bata ye ndali ti kekereke ti amolenge ti ala.”—2 aCor. 12:14.

5. Ngbanga ti nyen la a lingbi ababâ na amama asara tënë ti Jéhovah na amolenge ti ala?

⁵ Tongana ti so a tene kozo awe, azo ti “ayanga ti kodro nde nde kue” ayeke ga gbani na yâ ti bungbi ti Jéhovah (Zach. 8:23). Me kpale ti yanga ti kodro alingbi ti sara si a yeke ngangu na mo ti fa tâ tënë na amolenge ti mo. Amolenge ti mo ayeke akozo zo so a lingbi mo manda Bible na ala, na tongana ala “gi ti hinga” Jéhovah ala yeke wara fini ti lakue lakue (Jean 17:3). Ti tene amolenge ti mo ahinga afango ye ti Jéhovah, a lingbi mo “fa ni na ala” lakue.—Diko Deutéronome 6:6, 7.

6. Tongana amolenge ti mo amanda yanga ti kodro ti mo, ala yeke bâ nzoni dä tongana nyen? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

⁶ Na nyen na nyen amolenge ti mo ayeke manda yanga ti kodro ti ndo so ala yeke dä na ekole nga na lege ti ambeni zo. Me ala yeke manda yanga ti kodro ti mo tongana mo yeke sara lisoro na ala lakue. Tongana amolenge ti mo atene yanga ti kodro ti mo, a yeke duti ngangu na ala ape ti sara lisoro na mo nga ti fa na mo atënë ti bê ti ala. Me ambeni ye ti nzoni ni ayeke nga dä. Tongana amolenge ti mo ayeke tene yanga ti kodro use, a yeke sara si ngangu ti gbungo li ti ala aga nzoni ahon ti kozo nga a yeke mû maboko na ala ti hinga abango ndo ti ambeni zo. A lingbi nga ti zi lege na ala ti fa tënë mingi. Carolina, so babâ na mama ti lo aga gango, atene: “A nzere na e mingi ti duti na yâ ti congrégation so ayeke tene mbeni yanga ti kodro nde. Nga ti mû maboko na ndo so a bezoin awafango tënë dä mingi ayeke pendere mingi.”

7. Nyen la mo lingbi ti sara tongana azo ti sewa ti mo ayeke na kpale ti tene yanga ti kodro oko?

⁷ Ye oko, tongana amolenge so aga gango ayeke manda yanga ti kodro nga na ngobo ti ndo so ala yeke dä, ambeni alingbi ti duti na nzara ti sara lisoro na azo na yanga ti kodro ti ababâ na amama ti ala ape na ala lingbi même ti tene ni nzoni ape. Ababâ na amama, tongana a yeke ye so asi na amolenge ti ala la, ala lingbi ti manda yanga ti kodro ti ndo so ala yeke dä kete? A yeke duti ngangu na ala ape ti fa lege na amolenge ti ala tongana aChrétien tongana ala mä yâ ti alisoro ti ala, angia so ala yeke sara, adevoir ti ala ti ekole nga tongana ala lingbi ti sara lisoro droit na azo so ayeke fa mbeti na ala na ekole. Tâ tënë, ti manda mbeni fini yanga ti kodro abezoin ngoi, nga a lingbi zo asara ngangu nga lo sara terê ti lo kete. Me tongana mbeni ye asara si mê ti molenge ti mo akanga, mo yeke gi ti manda yanga ti awambongi ti sara lisoro na lo ape? Molenge so ayeke sara lisoro nzoni na mbeni yanga ti kodro nde, a lingbi a sara nga tongaso ndali ti lo, ni la ape? *

8. Tongana nyen la mo lingbi ti mû maboko na amolenge ti mo atâa mo tene yanga ti kodro ti ndo ni nzoni ape?

⁸ Ti tâ tënë ni, a lingbi ti duti ngangu na  ababâ na amama so aga gango ti tene fini yanga ti kodro ti amolenge ti ala nzoni. Ye so alingbi ti sara si a yeke ngangu ti mû maboko na amolenge ti ala ti mä yâ ti “atënë ti Nzapa so a sû na mbeti”. (2 Tim. 3:15). Tongana a yeke ye so asi na mo la, mo lingbi ti ngbâ ti mû maboko na amolenge ti mo ti hinga Jéhovah nga ti ye lo. Mbeni ancien so iri ti lo ayeke Shan atene: “Mama ti e so ayeke bata e gï lo oko ahinga yanga ti kodro so e yeke tene ni nzoni ape, nga mbi na aita ti mbi ti wali e yeke tene yanga ti kodro ti lo nzoni ape. Me tongana e bâ so lo yeke manda Bible, lo yeke sambela nga lo yeke sara ngangu ti mû li ni na vorongo Nzapa na yâ ti sewa yenga oko oko, e bâ so ti hinga Jéhovah ayeke lani kota ye mingi.”

9. Tongana nyen la ababâ na amama alingbi ti mû maboko na amolenge ti ala so ayeke peut-être na bezoin ti manda ye na ayanga ti kodro use?

⁹ Ambeni molenge ayeke peut-être na bezoin ti manda ye na ndö ti Jéhovah na ayanga ti kodro use: yanga ti kodro so a yeke tene na ekole nga na ti so a yeke tene na yanga-da. Ndani la, ambeni babâ na mama ayeke sara kua na ambeti so a imprimé ni, aye so a enregistré ni nga na avidéo na ayanga ti kodro ni use kue. A yeke polele, a lingbi ababâ na amama so aga gango amû ngoi mingi nga ala sara ngangu ti mû maboko na amolenge ti ala ti kpengba songo ti ala na Jéhovah.

10. (a) Zo wa la adoit ti soro congrégation ti yanga ti kodro so sewa alingbi ti gue dä? (b) Nyen la a lingbi lo sara ni kozo ti mû desizion?

¹⁰ Tongana “awande” alango ayo na aTémoin so ayeke tene yanga ti kodro ti ala, a lingbi ala gue na congrégation ti yanga ti kodro ti ndo so ala yeke dä (Ps. 146:9). Me tongana mbeni congrégation so ayeke nduru na ala ayeke sara bungbi na yanga ti kodro ti ala, a lingbi mokonzi ti sewa ni asoro congrégation so ayeke nzoni ndali ti sewa ti lo. Kozo ti tene lo mû desizion ni, lo yeke gbu li ti lo nzoni nga lo yeke sambela na ndö ti tënë ni, lo yeke hunda nga bango ndo ti wali ti lo nga na ti amolenge ti lo na ndö ni (1 aCor. 11:3). Aye wa la mokonzi ti sewa ayeke bâ ni na ngoi so lo yeke mû desizion? Amama-ndia ti Bible wa la alingbi ti mû maboko na lo? Zia e bâ ambeni.

11, 12. (a) Tongana nyen la yanga ti kodro ayeke sara ngangu na ndö ti aye so mbeni molenge ayeke manda na abungbi? (b) Ngbanga ti nyen la ambeni molenge aye pëpe ti manda yanga ti kodro ti ababâ na amama ti ala?

¹¹ A lingbi ababâ na amama abâ ye so amolenge ti ala ayeke biani na bezoin ni. Ti tene amolenge amä yâ ti atâ tënë ti Bible nzoni, ala bezoin ngoi mingi ahon akete ngoi so a yeke mû ti manda ye na ndö ti Bible yenga oko oko na ngoi ti abungbi. Me gbu li ti mo na ndö ti ye so: Amolenge alingbi ti wara ye ti nzoni na ngoi ti abungbi so a sara ni na yanga ti kodro so ala mä yâ ni nzoni gï ndali ti so ala yeke dä, peut-être ala manda ye mingi ahon ti so ababâ na amama ti ala apensé. Me tongana amolenge ni ahinga yanga ti kodro ni nzoni ape, a lingbi ti duti nde. (Diko 1 aCorinthien 14:9, 11.) Yanga ti kodro so a dü mbeni molenge na ni ayeke lakue gï ni la ayeke ngbâ ti sara ngangu na ndö ti gbungo li ti lo nga na bango ndo ti lo ape. Biani, ambeni molenge alingbi ti manda ti mû acommentaire, ti fa tënë nga ti sara adevoir na yanga ti kodro ti babâ na mama me sân ti tene atënë ni alondo na bê ti ala.

¹² Na ndö ni, a yeke gï yanga ti kodro la ayeke ndu bê ti molenge ape. A yeke ye so asi lani na Josué so e sara tënë ti lo fade na tongo nda ti article so. Esther, ita ti lo ti wali, atene: “Ti amolenge so ade kete, yanga ti kodro, ngobo nga na bungbi ti nzapa ti ababâ na amama ti ala ayeke kue oko.” Tongana amolenge abâ so ngobo ti ala na ti ababâ na amama ti ala ayeke oko ape, ala yeke ye ti manda pëpe yanga ti kodro nga na atënë ti mabe ti ababâ na amama ti ala. Nyen la ababâ na amama so aga gango alingbi ti sara?

13, 14. (a) Ngbanga ti nyen la mbeni koli na wali ti lo so ala ga gango ague na sewa ti ala na congrégation ti yanga ti kodro ti ndo ni? (b) Tongana nyen la babâ na mama ni angbâ ti bata kpengba songo ti ala na Jéhovah?

¹³ Ababâ na amama so ayeke aChrétien azia  aye so amolenge ti ala abezoin ni kozo na aye so agbu bê ti ala (1 aCor. 10:24). Samuel, babâ ti Josué na Esther, atene: “Mbi na wali ti mbi e gi ti bâ amolenge ti e ti hinga na yanga ti kodro wa la tâ tënë andu bê ti ala nga e sambela Jéhovah ti mû na e ndara. Ye so e bâ ni lani ayeke ye so anzere na e wani ape. Me na ngoi so e bâ so ala wara ye ti nzoni mingi ape na abungbi so a sara na yanga ti kodro ti e, e mû desizion ti gue na congrégation ti yanga ti kodro ti ndo so e yeke dä. E na ala kue e yeke gue na abungbi nga e yeke fa tënë lakue. E tisa nga lani aita ti ndo ni ti tene e na ala e te ye nga ti tene e na ala e gue e sara ngia na mbeni ndo. Aye so kue amû lani maboko na amolenge ti e ti hinga aita nga ti hinga Jéhovah, tongana Nzapa ti ala, Babâ ti ala nga Kamarade ti ala. E bâ so ye so ayeke kota mingi ahon ti tene ala hinga yanga ti kodro ti e.”

¹⁴ Samuel akiri atene: “Ti tene e wani e kpengba songo ti e na Jéhovah, mbi na wali ti mbi e yeke gue nga na abungbi so a sara na yanga ti kodro ti e. E yeke lani na aye mingi ti sara nga e fatigué. Me singila na Jéhovah so asara tufa na ndö ti ngangu nga na asacrifice so e sara. Amolenge ti e ota kue ayeke sara na Jéhovah na yâ ti kua ti ngoi kue.”

15. Ngbanga ti nyen la mbeni ita-wali so iri ti lo ayeke Kristina abâ lani so lo lingbi ti sara nzoni ye mingi na yâ ti congrégation ti yanga ti kodro ti ndo so lo yeke dä?

¹⁵ Na ngoi so amolenge akono, ala lingbi ti bâ so ala lingbi ti sara na Jéhovah nzoni mingi na yâ ti congrégation ti yanga ti kodro so ala mä yâ ni nzoni. Tongana a yeke tongaso, a lingbi ababâ na amama ti ala apensé ape so amolenge ti ala ayeke ke ala la. Kristina atene: “Mbi hinga yanga ti kodro ti babâ na mama ti mbi kete, me fason so a yeke tene na ni na ngoi ti abungbi ni akpengba mingi na mbi. Na ngoi so mbi yeke na ngu 12, mbi gue na mbeni kota bungbi so a sara ni na yanga ti kodro so mbi yeke tene na ekole. Ti kozoni ti tene mbi hinga so tënë so mbi yeke mä ni lani ayeke tâ tënë la! Mbeni nzoni ye ni asi na ngoi so mbi komanse ti sambela na yanga ti kodro so mbi yeke tene na ekole. Mbi lingbi ti tene na Jéhovah atënë so alondo tâ na bê ti mbi.” (Kus. 2:11, 41). Na ngoi so Kristina awara ngu 18, lo sara lisoro na ndö ti tënë ni na babâ na mama ti lo nga lo mû desizion ti gue na congrégation ti yanga ti kodro ti ndo ni. Lo tene: “Ti manda ye na ndö ti Jéhovah na yanga ti kodro so mbi yeke tene na ekole apusu lani mbi ti sara aye mingi.” Kete na pekoni, Kristina aga pionnier permanent nga lo yeke na ngia mingi.

16. Ngbanga ti nyen la Nadia, mbeni ita-wali, ayeke na ngia so lo ngbâ lani na yâ ti congrégation ti yanga ti kodro ti babâ na mama ti lo?

¹⁶ Amaseka, ala bâ so ala ye ti gue na congrégation ti yanga ti kodro ti ndo so ala yeke dä? Tongana a yeke tongaso, ala hunda terê ti ala ngbanga ti nyen la ala ye ti gue. Tongana ala gue na congrégation ni so, a yeke mû maboko na ala ti ga nduru mingi na Jéhovah? (Jacq. 4:8). Wala ala ye ti gue tongaso si ababâ na amama ti ala abâ ndo na ndö ti ala mingi ape, wala ti tene ala sara ngangu mingi ape ti manda ye? Nadia, so ayeke sara kua fadeso na Béthel, atene: “Na ngoi so mbi na aita ti mbi e wara lani ngu bale-oko na ndo ni, e ye lani ti gue na congrégation ti yanga ti kodro ti ndo so e yeke dä.” Me babâ na mama ti ala abâ lani so hongo ti ala ni ayeke sara nzoni na songo ti ala na Jéhovah ape. “Laso e kiri singila mingi na babâ na mama ti e so asara lani kue ti fa na e yanga ti kodro ti ala nga ala zia si e ngbâ na yâ ti congrégation ti yanga ti kodro ti ala. A ga na e aye ti nzoni mingi nga a sara si lege azi na e mingi ti mû maboko na ambeni zo ti hinga Jéhovah.”

17. (a) Jéhovah amû kua ti fango ye na amolenge na azo wa? (b) Tongana nyen la ababâ na amama alingbi ti gi mungo maboko ti fa tâ tënë na amolenge ti ala?

¹⁷ Jéhovah amû na ababâ na amama kua ti fango tâ tënë na amolenge ti ala, me pëpe na a-âta wala ambeni zo nde. (Diko aProverbe 1:8; 31:10, 27, 28.) Me ababâ na amama so  ahinga pëpe yanga ti kodro ti ndo so ala yeke dä abezoin peut-être mungo maboko ti ndu bê ti amolenge ti ala. Tongana ababâ na amama ahunda ti tene a mû maboko na ala, a ye pëpe ti tene so ala yeke gi ti kpe kua so a mû na ala ti fa ye na amolenge ti ala. Me a lingbi ti bâ mungo maboko so tongana mbeni ye so ala yeke sara ti fa ye na amolenge ti ala na lege ti “wango ti gbotongo mê so alondo na Jéhovah.” (aÉph. 6:4). Na tapande, ababâ na amama alingbi ti hunda a-ancien ti fa na ala ambeni ye so ala lingbi ti leke ti sara na ngoi ti vorongo Nzapa na yâ ti sewa nga ti mû maboko na ala ti wara anzoni kamarade ndali ti amolenge ti ala.

18, 19. (a) Tongana nyen la aita so akpengba alingbi ti mû maboko na amaseka? (b) Nyen la a lingbi ababâ na amama angbâ ti sara?

¹⁸ Na tapande, ngoi na ngoi ababâ na amama alingbi ti tisa ambeni sewa ti bungbi na ala na ngoi so ala yeke voro Nzapa na yâ ti sewa. Nga, amaseka mingi ayeke gue na li ni nzoni tongana ala sara kamarade na aita so akpengba so na tapande ala na ala ayeke fa tënë nga ayeke sara angia legeoko (aProv. 27:17). Shan, so e sara tënë ti lo fade, atene: “Mbi yeke dabe ti mbi lakue na aita-koli so amû lani mbi na gbe ti kpangbi ti ala. Na ngoi so ala yeke mû lani maboko na mbi ti leke adevoir ti bungbi, mbi manda aye mingi. Angoi so e sara ngia ndo oko anzere na mbi mingi.”

¹⁹ Biani, a lingbi ala so ababâ na amama asoro ala ti mû maboko na amolenge ti ala asara lakue si amolenge ni angbâ ti ne ababâ na amama ti ala na lege so ala yeke tene nzoni tënë ti ala nga ala mû place ti ala ape. Na ndö ni, a lingbi ala sara pëpe ambeni ye so azo ti congrégation wala azo ti gigi alingbi ti bâ ni tongana sioni sarango ye (1 Pi. 2:12). A lingbi ababâ na amama amû kua ti ala ti fango tâ tënë na amolenge ti ala na ambeni ita nde pëpe. A lingbi ala bâ ndo na ndö ti aye so aita ayeke sara ti mû maboko na amolenge ti ala nga ala ngbâ ti fa ye na ala.

20. Tongana nyen la ababâ na amama alingbi mû maboko na amolenge ti ala ti ga anzoni wakua ti Jéhovah?

²⁰ Ababâ na amama, ala sambela Jéhovah ti mû maboko na ala, na ala sara ye kue so ala lingbi ti sara ti mû maboko na amolenge ti ala. (Diko 2 Chronique 15:7.) Ala zia songo ti amolenge ti ala na Jéhovah kozo na aye so agbu bê ti ala. Ala sara kue ti tene atënë ti yâ ti Bible andu bê ti amolenge ti ala. Ala ngbâ ti duti na confiance so amolenge ti ala alingbi ti ga anzoni wakua ti Jéhovah. Tongana amolenge ti ala asara ye alingbi na ye so ayeke na yâ ti Bible nga ala mû nzoni tapande ti ala, tënë ti bê ti ala na ti bazengele Jean ayeke duti oko. Lo tene: “So mbi mä a tene amolenge ti mbi angbâ ti tambela na yâ ti tâ tënë, mbeni ye ti zia ngia na bê ti mbi ti hon so ayeke dä pëpe.”—3 Jean 4.