Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

U Thusa Vhana Vha “Vhatsinda”

U Thusa Vhana Vha “Vhatsinda”

“A thi na tshiitisi tshihulwane tsha u livhuha tshi fhiraho hetshi, tsha u pfa uri vhana’nga vha khou bvela phanḓa vha tshi tshimbila ngohoni.”—3 YOH. 4.

NYIMBO: 88, 41

1, 2. (a) Ndi thaidzo ifhio ine vhana vhanzhi vha bvaho kha maṅwe mashango vha sedzana nayo? (b) Kha ino thero ri ḓo haseledza mbudziso dzifhio?

JOSHUA o ri: “U bva ndi tshee lutshetshe, hayani ndo vha ndi tshi amba luambo lwa ḓamuni u katela na tshivhidzoni. Fhedzi musi ndi tshi thoma tshikolo, ndo vha ndi tshi vho takalela u amba luambo lwe lwa vha lu tshi ambiwa fhethu he ra vha ri tshi dzula hone. Nga murahu ha miṅwaha i si gathi, ndo vha ndi tshi vho amba luambo lwa henefho fhedzi. Ndo vha ndi sa koni u pfesesa zwe zwa vha zwi tshi ambiwa miṱanganoni nahone ndo vha ndi si tsha pfesesa na mvelele ya vhabebi vhanga.” Tshenzhelo ya Joshua yo ḓowelea.

2 Ṋamusi, vhathu vha fhiraho 240 000 000 vha dzula kha maṅwe mashango. Arali ni mubebi ane a bva kha ḽiṅwe shango, ni nga thusa hani vhana vhaṋu uri vha vhe na tshibuli tsha u vha na vhushaka havhuḓi na Yehova na u “tshimbila ngohoni”? (3 Yoh. 4) Nahone vhaṅwe vha nga thusa hani?

VHABEBI, VHEANI TSUMBO YAVHUḒI

3, 4. (a) Vhabebi vha nga vhetshela hani vhana vhavho tsumbo yavhuḓi? (b) Vhabebi a vho ngo fanela u lavhelela mini kha vhana vhavho?

3 Vhabebi, tsumbo ya vhoiwe ndi ya ndeme vhukuma u itela uri vhana vhaṋu vha wane vhutshilo vhu sa fheli. Musi vhana vhaṋu vha tshi ni vhona ni tshi “ṱoḓa Muvhuso wa Mudzimu” u thoma, na vhone vha guda u ḓitika nga Yehova tshifhinga tshoṱhe. (Mat. 6:33, 34) Nga zwenezwo, vhetshelani vhana vhaṋu tsumbo yavhuḓi. Vheani Muvhuso wa Mudzimu u thoma, hu si zwithu zwi vhonalaho. Lwelani u sa mbwandamela zwikolodoni. Ṱoḓani “lupfumo [lwa] ṱaḓulu”—lune lwa vha u takalelwa nga Yehova—nṱhani ha u funesa tshelede kana u “huliswa nga vhathu.”—Vhalani Marko 10:21, 22; Yoh. 12:43.

4 Ni songo vhuya na dzula no farakanea, lune na kundelwa u vha na tshifhinga na vhana vhaṋu. Vha vhudzeni uri ni ḓirwa khana ngavho musi vha tshi dzhia phetho ya u vhea Yehova u thoma, nṱhani ha uri vha ḓiṱoḓele kana u ṱoḓela inwi bvumo kana lupfumo. Iledzani mavhonele a shango a uri vhana vha fanela u ita uri vhabebi vhavho vha kapule mapfura nga lebula. Humbulani uri, “vhana a vha lavhelelwi uri vha vhulungele vhabebi vhavho, fhedzi vhabebi vha tea u vhulungela vhana vhavho.”—2 Vhakor. 12:14.

VHABEBI, LWELANI U KUNDA THAIDZO DZINE DZA NGA VHA HONE

5. Ndi ngani vhabebi vha tshi fanela u amba na vhana vhavho nga ha Yehova?

5 Samusi zwo dzula zwo ambiwa, vhathu “vha mirafhorafho ya vha-nnḓa” vha khou dzhena ndanguloni ya Yehova. (Sak. 8:23) Fhedzi u sa kona zwavhuḓi luambo zwi nga ita uri zwi ni konḓele u gudisa vhana vhaṋu ngoho. Vhana vhaṋu ndi vhone vhagudiswa vha Bivhili vha ndeme nahone u ‘ḓivha’ havho Yehova zwi amba vhutshilo vhu sa fheli khavho. (Yoh. 17:3) U itela uri vhana vhaṋu vha gude nga ha zwine Yehova a zwi funza, ni fanela u ‘amba’ navho tshifhinga tshoṱhe.—Vhalani Doiteronomio 6:6, 7.

6. Vhana vhaṋu vha nga vhuyelwa hani nga u guda luambo lwaṋu lwa ḓamuni? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

6 Khamusi vhana vhaṋu vha ḓo guda luambo tshikoloni na hune na dzula hone, fhedzi vha guda luambo lwa ḓamuni arali ni tshi amba navho tshifhinga tshoṱhe. Musi vhana vhaṋu vha tshi amba luambo lwaṋu lwa ḓamuni, zwi ḓo vha lelutshela uri vha ni vhudze nḓila ine vha ḓipfa ngayo. Zwiṅwe hafhu, musi vhana vhaṋu vha tshi ḓivha nyambo nnzhi zwi ita uri vha vhe na vhukoni ha u humbula na u kona u davhidzana. Zwi nga dovha zwa vha vulela zwibuli zwa u ita zwo engedzeaho vhuḓinḓani. Carolina ane vhabebi vhawe vha vha vhatsinda, o ri: “U vha tshivhidzoni tsha luṅwe luambo zwi a takadza. Nahone ndi zwavhuḓi u thusa hune ha vha na ṱhoḓea khulwane.”

7. Ni nga ita mini arali vhana vhaṋu vha tshi amba luṅwe luambo muṱani?

7 Naho zwo ralo, musi vhana vhane vha bva kha maṅwe mashango vha tshi thoma u ḓowela mvelele ya henefho na luambo, vhaṅwe vhavho a vha tsha takalela nahone a vha tsha kona u amba luambo lwa vhabebi vhavho lwa ḓamuni. Vhabebi, arali vhana vhaṋu vha kha honoho vhuimo, naa ni nga kona u guda luṅwe lwa luambo lwa henefho? Ni nga kona u alusa vhana vhaṋu nga nḓila ya Vhukriste arali ni tshi kona u pfesesa zwine vha zwi amba, nḓila ine vha ḓimvumvusa ngayo na tshuṅwahaya dzavho nahone ni nga kona u davhidzana nga ho livhaho na vhadededzi vhavho. Ndi ngoho uri u guda luṅwe luambo zwi ṱoḓa vhuḓidini, u ḓiṱukufhadza nahone zwi dzhia tshifhinga. Fhedzi hu pfi mini arali ṅwana waṋu a nga dzinga nḓevhe, naa a ni nga lingedzi u guda luambo lwa zwanḓa u itela u davhidzana nae? Na ṅwana ane a amba luṅwe luambo, vhabebi vhawe vha fanela u ita vhuḓidini ha u guda lwonolo luambo, a si zwone kani? *

8. Ni nga kona hani u thusa vhana vhaṋu arali ni sa koni luambo zwavhuḓi?

8 Ndi ngoho uri zwi nga konḓela vhaṅwe vhabebi vhane vha bva kha maṅwe mashango u amba zwavhuḓi luambo luswa lune lwa ambiwa nga vhana vhavho. Zwenezwi zwi nga konḓela vhabebi uri vha kokomedze nḓivho ya “maṅwalo makhethwa” kha vhana vhavho. (2 Tim. 3:15) Arali ni kha honoho vhuimo, ni nga kona u thusa vhana vhaṋu u ḓivha Yehova na u mu funa. Muṅwe muhulwane ane a pfi Shan o ri: “Mme ashu vha re vhoṱhe vho vha vha sa pfesesi zwavhuḓi luambo lwe ra vha ri tshi lu amba nahone nṋe na khaladzi anga ro vha ri sa koni u amba luambo lwavho zwavhuḓi. Fhedzi musi ri tshi vha vhona vha tshi guda, u rabela na nḓila ine vha fara ngayo vhurabeli ha muṱa vhege iṅwe na iṅwe, ro kona u pfesesa uri u ḓivha Yehova ndi zwa ndeme.”

9. Vhabebi vha nga thusa hani vhana vhane vha guda nga nyambo mbili?

9 Vhaṅwe vhana vha nga guda nga ha Yehova nga nyambo mbili—luambo lune vha lu shumisa tshikoloni na luambo lune vha lu shumisa hayani. Kha honoho vhuimo, vhaṅwe vhabebi vha shumisa khandiso, u thetshelesa zwo rekhodiwaho na dzividio nga dzenedzo nyambo mbili. Vhabebi vhane vha bva kha maṅwe mashango vha fanela u fhedza tshifhinga tsho engedzeaho na vhana vhavho nahone vha fanela u ita vhuḓidini ha u vha thusa uri vha vhe na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova.

NI FANELA U YA KHA TSHIVHIDZO TSHIFHIO?

10. (a) Ndi nnyi ane a fanela u dzhia phetho ya tshivhidzo tshine muṱa wa fanela u ṱanganela khatsho? (b) U fanela u ita mini a sa athu u dzhia phetho?

10 Musi “vhatsinda” vha tshi dzula kule na Ṱhanzi dzine dza amba luambo lwavho, vha fanela u ḓikonanya na tshivhidzo tsha henefho. (Ps. 146:9) Fhedzi arali hu na tshivhidzo tsini tshine tsha shumisa luambo lwaṋu lwa ḓamuni, hu takuwa mbudziso ine ya ri: Ndi tshivhidzo tshifhio tshine muṱa waṋu wa fanela u ya khatsho? Ṱhoho ya muṱa i fanela u dzhia phetho musi yo no humbulisisa, u rabela na u amba nga hazwo na mufarisi na vhana. (1 Vhakor. 11:3) Ṱhoho ya muṱa i fanela u dzhiela nzhele mini? Ndi ifhio nyeletshedzo i bvaho Bivhilini ine ya nga thusa? Kha ri ṱolisise zwi tevhelaho.

11, 12. (a) Luambo lu kwama hani mbilu ya ṅwana musi e miṱanganoni? (b) Ndi ngani vhaṅwe vhana vha sa ṱoḓi u guda luambo lwa vhabebi vhavho lwa ḓamuni?

11 Vhabebi vha fanela u ṱhogomela zwine zwa vha zwa khwine kha vhana vhavho. Vhukuma, hu sa londwi luambo lune lwa shumiswa, uri ṅwana a kone u pfesesa ngoho zwavhuḓi, a zwi ḓitiki fhedzi nga u ya miṱanganoni vhege iṅwe na iṅwe lwa awara dzi si gathi. Fhedzi ṱhogomelani zwi tevhelaho: Vhana vha nga kona u pfesesa zwiṅwe zwithu musi miṱangano i tshi farwa nga luambo lune vhana vha lu pfesesa khwine, khamusi vha nga pfa zwinzhi u fhira nḓila ine vhabebi vha humbula ngayo. Vhana vha nga si kone u guda zwo engedzeaho arali vha sa koni u pfesesa luambo nga vhuḓalo. (Vhalani 1 Vhakorinta 14:9, 11.) Luambo lwa ṅwana lwa ḓamuni kanzhi a si luambo lune lwa kwama nḓila ine a humbula na u ḓipfa ngayo. Zwi re zwone ndi uri, vhaṅwe vhana vha nga guda u fhindula, u ita misumbedzo na u vhea nyambo nga luambo lwa vhabebi vhavho lwa ḓamuni, fhedzi zwi sa bvi mbiluni.

12 Zwiṅwe hafhu, ṅwana ha ṱuṱuwedzwi nga luambo fhedzi. Zwenezwo ndi zwe zwa ite kha Joshua we a bulwa mathomoni a ino thero. Khaladzi awe Esther o ri: “Vhana vhaṱuku vha vhona hu si na phambano vhukati ha luambo, mvelele na vhurereli zwa vhabebi vhavho.” Arali vhana vha sa pfesesi mvelele ya vhabebi vhavho, vha nga kha ḓi sa ṱoḓa u guda luambo lwa vhabebi vhavho na zwine vha zwi tenda. Vhabebi vhane vha bva kha maṅwe mashango vha nga ita mini?

13, 14. (a) Ndi ngani vhaṅwe vhavhingani vhane vha bva kha maṅwe mashango vho pfulutshela kha tshiṅwe tshivhidzo? (b) Vhenevho vhabebi vho dzula hani vho khwaṱha nga lwa muya?

13 Vhabebi vha Vhakriste vha vhea ṱhoḓea dza lwa muya dza vhana vhavho u thoma u fhira zwine vha zwi ṱoḓa. (1 Vhakor. 10:24) Samuel khotsi a Joshua na Esther vho ri: “Nṋe na mufumakadzi wanga ro sedza luambo lune lwa kwama mbilu dza vhana vhashu nahone ra rabela uri ri vhe na vhuṱali. Ro wana phindulo ye ra vha ri songo i lavhelela. Fhedzi musi ri tshi vhona uri a vha vhuyelwi nga vhuḓalo miṱanganoni ya luambo lwashu, ro dzhia phetho ya u pfulutshela kha luambo lwa henefho lune vha lu pfesesa. Roṱhe ro vha ri tshi ya miṱanganoni nahone ri tshi shela mulenzhe vhuḓinḓani. Ro dovha ra ramba khonani dza henefho zwiḽiwani na madaloni. Zwenezwi zwoṱhe zwo thusa vhana vhashu uri vha ḓowelane na vhahashu na u ḓivha Yehova Mudzimu sa Khotsi avho na Khonani yavho. Ro dzhia zwenezwi zwi zwa ndeme u fhira u sokou ḓivha luambo lwashu.”

14 Samuel o dovha a ri: “U itela uri ri dzule ro khwaṱha muyani, nṋe na mufumakadzi wanga ro vha ri tshi ya miṱanganoni ya luambo lwashu lwa ḓamuni. Ro vha ro farakanea nahone ro vha ro neta. Fhedzi ri livhuha Yehova nge a fhaṱutshedza vhuḓidini hashu na zwe ra ḓidzima zwone. Vhana vhashu vhararu vha khou shumela Yehova tshumelo ya tshifhinga tsho ḓalaho.”

ZWINE VHASWA VHA NGA ZWI ITA

15. Ndi ngani muṅwe wahashu we a vha a tshi pfi Kristina o vhona zwi khwine u pfulutshela tshivhidzoni tsha luambo lune a lu pfesesa?

15 Vhana vho no aluwaho vha nga ṱhogomela uri ndi khwine vha tshi shumela Yehova tshivhidzoni tshine tsha shumisa luambo lu kwamaho mbilu dzavho. Arali zwo ralo, vhabebi a vho ngo fanela u vhona u nga vhana vhavho vho vha ṱutshela. Kristina o ri: “Ndo vha ndi sa ḓivhi zwavhuḓi luambo lwa vhabebi vhanga, fhedzi ndo vha ndi sa pfesesi nga vhuḓalo zwe zwa vha zwi tshi funzwa miṱanganoni. Musi ndi na miṅwaha ya 12, ndo ya buthanoni ḽa luambo lwe lwa vha lu tshi ambiwa tshikoloni. Lwa u tou thoma, ndo kona u pfesesa uri zwe nda vha ndi tshi khou zwi pfa ndi ngoho! Ho dovha ha vha na tshanduko musi ndi tshi thoma u rabela nga luambo lwe nda vha ndi tshi lu amba tshikoloni. Ndo kona u amba na Yehova zwi tshi bva mbiluni!” (Mish. 2:11, 41) Musi Kristina o no aluwa, o haseledza na vhabebi vhawe nga ha enea mafhungo nahone a dzhia phetho ya u pfulutshela tshivhidzoni tsha henefho. O dovha a ri: “U guda nga ha Yehova nga luambo lune nda lu amba tshikoloni zwo ita uri ndi dzhie vhukando.” Hu si kale, Kristina o vha muvulanḓila wa tshifhinga tsho ḓalaho.

16. Ndi ngani wahashu ane a pfi Nadia o takalela u sa pfuluwa tshivhidzoni tsha luṅwe luambo?

16 Vhaswa, naa ni vhona u nga ni nga takalela u pfulutshela tshivhidzoni tsha luambo lune na lu pfesesa? Arali zwo ralo, ḓivhudziseni uri ndi ngani. Naa u pfulutshela kha tshenetsho tshivhidzo zwi ḓo ni thusa uri ni sendele tsini-tsini na Yehova? (Yak. 4:8) Kana naa ni ṱoḓa u pfuluwa nga nṱhani ha uri a ni ṱoḓi u langiwa kana u sa ita zwo engedzeaho? Nadia ane zwino a vha muraḓo wa muṱa wa Bethele, o ri: “Musi nṋe na vhana vhahashu ri miṅwahani ya vhufumi, ro vha ri tshi ṱoḓa u pfulutshela tshivhidzoni tsha he ra vha ri tshi dzula hone.” Fhedzi vhabebi vhawe vho vha vha tshi zwi ḓivha uri u pfuluwa ha vhana vhavho zwi ḓo vha khakhisa nga lwa muya. Nadia o dovha a ri: “Zwino ri livhuha vhabebi vhashu nge vha shuma nga nungo dzoṱhe u itela u ri gudisa luambo lwavho lwa ḓamuni na u dzula kha tshenetsho tshivhidzo. Zwo ri khwaṱhisa vhukuma nahone zwo ri vulela zwibuli zwa u thusa vhaṅwe u ḓivha Yehova.”

NḒILA INE VHAṄWE VHA NGA THUSA NGAYO

17. (a) Yehova o hwesa vhafhio vhuḓifhinduleli ha u alusa vhana? (b) Vhabebi vha nga wana hani thuso ya u gudisa vhana vhavho ngoho?

17 Yehova o hwesa vhabebi vhuḓifhinduleli ha u alusa vhana vhavho ngohoni, hu si vhomakhulu kana vhaṅwe vhathu. (Vhalani Mirero 1:8; 31:10, 27, 28.) Zwiṅwe hafhu, vhabebi vha sa ḓivhi luambo lune lwa ambiwa hune vha dzula hone, vha nga ṱoḓa thuso u itela u swikelela mbilu dza vhana vhavho. Musi vhabebi vha tshi ṱoḓa thuso, zwenezwo a zwi ambi uri vha khou lingedza u iledza vhuḓifhinduleli ha u alusa vhana vhavho; nṱhani hazwo, ndi tshipiḓa tsha u alusa vhana vhavho “nga u vha laya na u vha ṱuṱuwedzela zwa Yehova.” (Vhaef. 6:4) Sa tsumbo, vhabebi vha nga humbela nyeletshedzo kha vhahulwane vha tshivhidzo ya nḓila ine vha nga fara ngayo vhurabeli ha muṱa na u vha thusa u ṱoḓela vhana vhavho khonani dzavhuḓi.

Vhana na vhabebi vha a vhuyelwa musi vha tshi ḓikonanya na tshivhidzo (Sedzani dziphara 18, 19)

18, 19. (a) Vhaṅwe Vhakriste vha nga thusa hani vhaswa? (b) Vhabebi vha fanela u bvela phanḓa vha tshi ita mini?

18 Sa tsumbo, nga zwiṅwe zwifhinga, vhabebi vha nga ramba miṅwe miṱa u ṱanganela navho kha vhurabeli ha muṱa. Zwiṅwe hafhu, vhaswa vhanzhi vha lwela u ḓikonanya na Vhakriste vho vhibvaho nahone vha ṱuwa navho musi vha tshi ya u huwelela na u ita zwiṅwe zwithu navho. (Mir. 27:17) Shan we a bulwa mathomoni o ri: “Ndi kha ḓi humbula zwavhuḓi vhahashu vhe nda vhumba navho vhukonani. Musi vha tshi nthusa nga nyambo, ndo guda zwinzhi tshifhinga tshoṱhe. Nahone ndo vha ndi tshi takalela zwithu zwe ra vha ri tshi zwi ita sa tshigwada.”

19 Vhukuma, vhathu vhane vha khethwa nga vhabebi uri vha thuse vhana vhavho, vha fanela u vha ṱuṱuwedza u ṱhonifha vhabebi vhavho, u amba zwithu zwavhuḓi nga havho nahone a vho ngo fanela u dzhia vhuḓifhinduleli ha vhabebi ha u alusa vhenevho vhana. Zwiṅwe hafhu, vhenevho vhathu vhane vha khou thusa vhenevho vhana vha fanela u iledza vhuḓifari vhune ha ḓo ita uri vhathu vha tshivhidzoni na vha shango vha sale vhe na mbudziso. (1 Pet. 2:12) Vhabebi a vho ngo fanela u hwesa vhaṅwe vhathu uri vha gudise vhana vhavho ngoho. Vha fanela u sedza nḓila ine vhenevho vhathu vha thusa ngayo vhana vhavho nahone vha fanela u bvela phanḓa vha tshi gudisa vhana vhavho nga tshavhukoma.

20. Vhabebi vha nga thusa hani vhana vhavho u vha vhashumeli vha Yehova vhavhuḓi?

20 Vhabebi, humbelani thuso kha Yehova nga thabelo nahone ni ite zwoṱhe zwine na nga kona. (Vhalani 2 Koronika 15:7.) Vheani vhushaka ha vhana vhaṋu na Yehova u thoma. Itani zwoṱhe zwine na nga kona u itela uri Ipfi ḽa Mudzimu ḽi kwame mbilu ya ṅwana waṋu. Bvelani phanḓa ni tshi fulufhela uri ṅwana waṋu a nga vha mushumeli wa Yehova wavhuḓi. Musi vhana vhaṋu vha tshi ita zwo ṅwalwaho Ipfini ḽa Mudzimu na u tevhela tsumbo yaṋu yavhuḓi, ni ḓo ḓipfa nga nḓila i fanaho na ya muapostola Yohane musi a tshi amba zwi tevhelaho nga ha vhana vhawe vha lwa muya: “A thi na tshiitisi tshihulwane tsha u livhuha tshi fhiraho hetshi, tsha u pfa uri vhana’nga vha khou bvela phanḓa vha tshi tshimbila ngohoni.”—3 Yoh. 4.

^ phar. 7 Sedzani thero ine ya ri, “You Can Learn Another Language!” kha Awake! ya March 2007, masiaṱ. 10-12.