Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Bix jeʼel u yáantaʼal u paalal le «j-táanxel luʼumiloʼob[oʼ]»

Bix jeʼel u yáantaʼal u paalal le «j-táanxel luʼumiloʼob[oʼ]»

«Minaʼan uláakʼ baʼal beetik u jach kiʼimaktal in wóol tiʼ lelaʼ: le in wojéeltik láayliʼ táan u xíimbal in paalaloʼob tiʼ le jaajoʼ.» (3 JUAN 4)

KʼAAYOʼOB: 88, 41

1, 2. 1) ¿Baʼax ku aktáantik u paalal le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

«TIN CHICHNILEʼ kin tʼanik u idioma in taataʼob tin wotoch bey xan teʼ múuchʼuliloʼ. Chéen baʼaleʼ ka káaj in bin escuelaeʼ maas utschaj tin wich le idioma ku tʼaʼanal teʼeloʼ. Ka máan wa jaypʼéel jaʼaboʼobeʼ joʼopʼ in tʼaan chéen teʼ idioma tin kanaj teʼ escuelaoʼ. Pʼáat maʼ tin naʼatik le muchʼtáambaloʼ yéetel maʼ in wojel baʼaxoʼob suukaʼan u beetik in taataʼob tu luʼumoʼobiʼ.» Bey u yaʼalik Joshua. Le baʼax úuchtiʼoʼ jach suuk u yúuchul tiʼ le máaxoʼob ku binoʼob kajtal táanxel luʼumiloʼ.

2 Bejlaʼeʼ maas tiʼ 240 millones máakoʼob ku binoʼob kajtal yaanal luʼumil. Wa taatatsilech yéetel kajaʼanech táanxel luʼumileʼ, ¿bix jeʼel a wáantik a paalal utiaʼal maʼ u xuʼulul u meyajtikoʼob Jéeobaeʼ? (3 Juan 4). ¿Bix jeʼel u yáantaʼal le taatatsiloʼob tumen u maasil sukuʼunoʼoboʼ?

TAATATSILEʼEX, TSʼÁAʼEX MAʼALOB EJEMPLO

3, 4. 1) ¿Bix jeʼel u tsʼáaik maʼalob ejemplo le taatatsiloʼob tiʼ u paalaloʼoboʼ? 2) ¿Baʼax maʼ unaj u páaʼtik le taatatsiloʼob tiʼ u paalaloʼoboʼ?

3 Taatatsileʼex, a tsʼáaikeʼex junpʼéel maʼalob ejemplo tiʼ a paalaleʼexeʼ jach kʼaʼanaʼan utiaʼal maʼ u xuʼulul u meyajtikoʼob Jéeoba yéetel ka yanaktiʼob kuxtal minaʼan u xuul. Wa a paalaleʼex ku yilkoʼob táan a «kaxtikeʼex táanil u Reino Dios[eʼ]», letiʼobeʼ yaan xan u kankoʼobeʼ Jéeobaeʼ sáamsamal ku tsʼáaik baʼaxoʼob kʼaʼabéet tiʼ máaxoʼob meyajtik (Mat. 6:33, 34). Tsʼáaʼex táanil a meyajtikeʼex Jéeoba, maʼ a chʼíikil a kaxteʼex ayikʼaliloʼob. Kaneʼex kuxtal chéen yéetel junpʼíit baʼaloʼob yéetel maʼ a pʼaxkabaʼex. Kaxteʼex «ayikʼaliloʼob teʼ kaʼan» utiaʼal ka u kʼameʼex Jéeobaoʼ, maʼ a kaxtikeʼex ayikʼaliloʼob mix «u nojbeʼenil chéen máakoʼob» (xok Marcos 10:21, 22; Juan 12:43).

4 Kex yaʼab meyaj ka beetkeʼexeʼ jóoʼseʼex tiempo utiaʼal a wantaleʼex yéetel a paalaleʼex. Ken u chʼaʼtukult a paalal u tsʼáaikoʼob táanil u meyajtikoʼob Jéeoba tu lugar u jach kʼaj óoltaʼaloʼob tu yóokʼol kaab Satanás, bey xan tu lugar u náajaltikoʼob taakʼin utiaʼal u xupoʼob wa utiaʼal u tsʼáaikoʼobteʼex yaʼab baʼaloʼobeʼ, aʼaleʼextiʼob maʼalob baʼax ku beetkoʼob. Junpuliʼ maʼ unaj u tuklik le taatatsiloʼob wa unaj u kíimskuba meyaj u paal utiaʼal ka tsʼaʼabaktiʼob junpʼéel maʼalob kuxtaliʼ. Kʼaʼajakteʼexeʼ «letiʼe taatatsiloʼob ku páaʼtaʼal ka u líiʼsoʼob taakʼin utiaʼal u paalaloʼoboʼ, maʼ le paalaloʼob utiaʼal u taataʼoboʼ» (2 Cor. 12:14).

PAKLAN ÁANTABAʼEX YÉETEL LE IDIOMAOʼ

5. ¿Baʼax jach kʼaʼabéet u beetik le taatatsiloʼoboʼ?

5 Le Bibliaoʼ u yaʼalmiliʼ yaan u yokol ichil u kaajal Dios máakoʼob jejeláas u idiomaʼob yéetel u luʼumiloʼobeʼ (Zac. 8:23). Wa a paalal maʼatech u naʼatkoʼob tubeel le idioma ka tʼankoʼ jeʼel u talamtal a kaʼansiktiʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Maʼ a tuʼubsikeʼ le máaxoʼob maas unaj a tsʼáaik xook tiʼoboʼ a paalal, chéen bey jeʼel u kʼaj óoltikoʼob Jéeoba utiaʼal ka kuxlakoʼob minaʼan u xuuloʼ (Juan 17:3). Jeʼex k-ilkoʼ mantatsʼ unaj a kaʼansik tiʼ a paalal baʼax ku yaʼalik Jéeoba (xok Deuteronomio 6:6, 7).

6. ¿Baʼax utsil ku taasik tiʼ a paalal u kankoʼob le idioma a wojloʼ? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

6 Maʼ xaaneʼ teʼ escuela wa tiʼ uláakʼ máakoʼob ken u kan a paalal le idioma ku tʼaʼanal teʼ luʼum tuʼux bineʼexoʼ. Chéen baʼaleʼ wa mantatsʼ ka tsikbal yéetel a paalal ichil a idiomaeʼ chéen ken a tsʼáa cuentaeʼ tsʼoʼok xan u kankoʼob. Wa ku naʼatik a idioma a paalaleʼ maas chéen chʼaʼabil ken u tsikbaltoʼobtech bix u yuʼubikubaʼob. Pero yaan uláakʼ utsiloʼob ku taasik. U kanik le paalal maas tiʼ junpʼéel idiomaoʼ ku yáantaj utiaʼal u jeʼepajal u tuukuloʼob yéetel utiaʼal u naʼatkoʼob bix u tuukul uláakʼ máakoʼob. Tsʼoʼoleʼ ku yáantaj utiaʼal u binoʼob kʼaʼaytaj jejeláas tuʼuxoʼob. Carolina, kajaʼan táanxel luʼumil yéetel u taataʼobeʼ, ku yaʼalik: «Jatsʼuts in wilik in wantal tiʼ junpʼéel múuchʼulil yaanal u idiomail. Jach uts tin tʼaan in bin áantaj tuʼux maas kʼaʼabéet».

7. ¿Baʼax jeʼel a beetik wa yaanal u idioma a paalaleʼ?

7 Wa a paalal ku suuktal u kuxtaloʼob yéetel ku kankoʼob le idioma tuʼux bineʼex kajtaloʼ, maʼ xaaneʼ yaan u pʼáatal maʼ uts tu tʼaan u tsikbaloʼob ta wéetel ichil a idiomaiʼ. Taatatsileʼex, wa bey u yúuchul yéetel a paalaleʼexoʼ maʼalob ka a chan kaneʼex le idioma ku tʼankoʼoboʼ. Wa ka beetkeʼex beyoʼ yaan u yáantaj utiaʼal a kaʼansiktiʼob baʼax ku yaʼalik Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ yaan a kanik bix uts tu tʼaan u náaysik u yóoloʼob, baʼax tareail ku tsʼaʼabaltiʼob escuela yéetel yaan u páajtal a tsikbal yéetel u maestroʼob. U jaajileʼ ku bisik tiempo u kanik máak junpʼéel idioma, kʼaʼabéet u tsʼáaik u yóoliʼ yéetel maʼ u kʼuuxil ken utskíintaʼak baʼax ku yaʼalik. ¿Máasaʼ jach jeʼel u taasik utsil wa ka u beet máak lelaʼ? Tukle: «Wa ka kóokchajak a paaleʼ, ¿máasaʼ jeʼel a tsʼáaik a wóol a kan señas utiaʼal a tsikbal tu yéeteleʼ? ¿Maʼ wa túun bey unaj a beetik wa yaanal u idioma a paaliʼ?». *

8. ¿Bix jeʼel a wáantik a paalal wa maʼatech u tʼankoʼob a idiomaeʼ?

8 Maʼ xaaneʼ yaan taatatsiloʼobeʼ maʼ tu páajtal u tʼaanoʼob tubeel ichil u idioma u paalaloʼob. Lelaʼ jeʼel u talamkúuntik u kaʼansiktiʼob baʼax ku yaʼalik «le Kiliʼich Tsʼíiboʼob[oʼ]» (2 Tim. 3:15). Wa bey u yúuchultechaʼ, láayliʼ jeʼel u páajtal a wáantik a paalal u kʼaj óoltoʼob yéetel u yaabiltoʼob Jéeobaeʼ. Shan, juntúul ancianoeʼ, ku yaʼalik: «In maamaeʼ chéen tu juunal tu líiʼsoʼon yéetel maʼatech u tʼanik tubeel le idioma kin tʼanik yéetel in kiikoʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ maʼatech k-tʼanik maʼalob le idioma u yojloʼ. Chéen baʼaleʼ t-ilaj bix tu tsʼáajil u yóol xook, u orar yéetel u líiʼskuba utiaʼal u nuʼuktik le adoración ich familia cada semanaoʼ, leloʼ tu yáantoʼon k-il jach kʼaʼanaʼan k-kʼaj óoltik Jéeoba».

9. ¿Bix jeʼel u yáantik u paalal le taatatsiloʼob wa ku kʼaʼabéettal u kaʼansaʼaloʼob ich kaʼapʼéel idiomaoʼ?

9 Wa a paalal ku naʼatkoʼob a idioma bey xan le tu kanoʼob escuelaoʼ, maʼ xaaneʼ yaan u kʼaʼabéettal a kaʼanskoʼob ichil le kaʼapʼéel idiomaʼoboʼ. Utiaʼal a beetik lelaʼ jeʼel u páajtal u meyajtech le publicacionoʼoboʼ, le grabacionoʼob yéetel le videoʼob yanoʼob ichil le idiomaʼob ku naʼatik a paalaloʼ. Chéen baʼaleʼ kʼaʼabéet a maas jóoʼsik tiempo bey xan a maas tsʼáaik a wóol a wáant a paalal u natsʼubaʼob tiʼ Jéeoba.

TIʼ BAʼAX MÚUCHʼULIL UNAJ A WANTALEʼEX

10. 1) ¿Máax unaj u chʼaʼtuklik tiʼ baʼax múuchʼulil unaj u yantal le familiaoʼ? 2) ¿Baʼax jeʼel u yáantik le taatatsil u yil baʼax unaj u beetkoʼ?

10 Wa mix junpʼéel múuchʼulil yaan naatsʼ tuʼux ku tʼaʼanal u idioma le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ unaj u binoʼob teʼ múuchʼulil tuʼux kʼuchoʼoboʼ, kex yaanal u idiomail (Sal. 146:9). Chéen baʼaleʼ wa yaan junpʼéel múuchʼulil naatsʼ tiʼob ichil u idiomaʼobeʼ, letiʼe taatatsil ken u chʼaʼtukult baʼax maas maʼalob utiaʼal u yatan bey xan u paalaloʼ. Baʼaleʼ táanil tiʼ u yéeyik baʼax ken u beeteʼ unaj u kʼáatik u yáantaj Jéeoba yéetel u jach ilik baʼax maas maʼalob ka u beetoʼob. Kʼaʼabéet xan u chʼaʼik en cuenta baʼax ku tuklik u yatan yéetel u paalal (1 Cor. 11:3). ¿Baʼax unaj u chʼaʼik en cuenta? ¿Máakalmáak le tekstoʼob jeʼel u yáantik u chʼaʼtukult baʼax unaj u beetkoʼ?

11, 12. 1) ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa maʼ tu naʼatik le chan paal u idiomail le múuchʼuliloʼ? 2) ¿Baʼaxten yaan paalaloʼobeʼ maʼ taak u kankoʼob u idioma u taataʼobiʼ?

11 Taatatsileʼex, ilawileʼex jach baʼax kʼaʼabéet tiʼ a paalaleʼex. Utiaʼal u kʼuchul tu puksiʼikʼal a paalaleʼex baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ maʼ chéen yaan yéetel u binoʼob kaanbal cada semana teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Wa tiaʼan a paalal tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux ku naʼatkoʼob baʼax ku tsoʼololeʼ, yaʼab baʼal jeʼel u kankoʼobeʼ, kex bey a wóol maʼeʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ bey u yúuchul wa tiaʼanoʼob tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux istikyaj u naʼatkoʼob baʼax ku tsoʼololiʼ (xok 1 Corintoiloʼob 14:9, 11). Le idioma ku tʼanik le taatatsiloʼoboʼ yaan kʼiineʼ maʼ letiʼe kun antal tu tuukul yéetel tu puksiʼikʼal u paalaloʼoboʼ. Yaan mejen paalaleʼ maʼalob u comentaroʼob yéetel u máanskoʼob le jaatsoʼob ichil le idioma ku tʼanik u taataʼoboʼ, chéen baʼaleʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa jach tu puksiʼikʼaloʼob ku jóokʼol le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ.

12 U jaajileʼ maʼ chéen le idioma unaj u yutstal tu tʼaan juntúul paaloʼ. Bey u yeʼesik le baʼax úuch tiʼ Joshua, le máax tiʼ tsʼoʼok k-yáax tʼaanoʼ. Esther, u kiikeʼ ku yaʼalik: «Le mejen paalaloʼoboʼ ku yutstal tu yich u idioma u taataʼob, baʼax suuk u beetkoʼob yéetel u religionoʼob». Chéen baʼaleʼ wa maʼ tu líikʼil le chan paal jeʼex líiʼsaʼabik u taataʼoboʼ, maʼ kun taaktal u kanik le idiomaoʼ yéetel maʼ kun utstal tu yich u religión u taataʼob. ¿Baʼax túun unaj u beetik le taatatsiloʼob ku líikʼil u paalaloʼob tiʼ yaanal luʼumiloʼ?

13, 14. 1) ¿Baʼaxten tu kʼexaj u múuchʼulil junpʼéel familia? 2) ¿Baʼax tu beetaj le sukuʼun yéetel u yatan utiaʼal u muʼukʼaʼantal u fejoʼoboʼ?

13 Le taatatsiloʼob meyajtik Jéeobaoʼ kex yaan baʼax uts tu tʼaanoʼobeʼ, ku kʼexkoʼob utiaʼal u maas meyajtaʼal Jéeoba tumen u paalaloʼob (1 Cor. 10:24). Samuel, u taata Joshua yéetel Esthereʼ, ku yaʼalik: «Teen yéetel in wataneʼ joʼopʼ k-ilik tiʼ baʼax idiomail maas uts tu tʼaan u kaanbal le paalaloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ t-kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u tsʼáatoʼon naʼatil utiaʼal k-ilik baʼax unaj k-beetik. Le baʼax tu yeʼesajtoʼon Jéeobaoʼ maʼ letiʼe baʼax k-páaʼtik kaʼachoʼ. Chéen baʼaleʼ le ka t-ilaj maʼatech u jach jóoʼskoʼob u yutsil le muchʼtáambaloʼob ichil k-idiomaoʼ, t-chʼaʼtuklaj k-kʼexik k-múuchʼulil. Ka joʼopʼ k-bin túun tu yéeteloʼob kʼaʼaytaj yéetel muchʼtáambal ichil le idioma maas ku naʼatkoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ k-invitartik janal le sukuʼunoʼob t-otochoʼ yéetel k-bin xíimbal tu yéeteloʼob. Tu yoʼolal le baʼaxoʼob t-beetaʼ tu bisubaʼob yéetel le sukuʼunoʼoboʼ yéetel tu yiloʼob Jéeoba bey u Taataʼob yéetel u amigoʼobeʼ. Tsʼoʼok k-ilkeʼ maas maʼalob ka u yaabiltoʼob Jéeoba tu lugar u kankoʼob k-idioma».

14 Samueleʼ ku seguer u yaʼalik: «Teen yéetel in wataneʼ utiaʼal u seguer k-muʼukʼaʼankúuntik k-fejeʼ k-bin uʼuy le muchʼtáambal ichil k-idiomaoʼ. U jaajileʼ yaʼab baʼax k-beetik kaʼachi yéetel k-kaʼanal. Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ jach tu bendecirtaj tuláakal le baʼaxoʼob t-beetoʼ. Bejlaʼeʼ tu yóoxtúulil k-paalal táan u xupkubaʼob u meyajtoʼob Jéeoba».

BAʼAX JEʼEL U BEETIK LE PAALALOʼOBOʼ

15. ¿Baʼaxten tu tuklaj Kristina maas maʼalob ka yanak tiʼ junpʼéel múuchʼulil ku naʼatik u idiomail?

15 Ken nuukchajak le paalaloʼoboʼ, maʼ xaaneʼ ku tuklikoʼob maas jeʼel u yáantajoʼob wa tiaʼanoʼob tiʼ junpʼéel múuchʼulil ku naʼatkoʼob maʼalob u idiomaileʼ. Wa ka úuchuk lelaʼ le taatatsiloʼoboʼ maʼ unaj u tuklikoʼob wa táan u tsʼaʼabaloʼob juntséelil tumen u paalaloʼobiʼ. Kristinaeʼ ku yaʼalik: «Teneʼ kin chan naʼatik u idioma in taataʼob, chéen baʼaleʼ istikyaj in naʼatik baʼax ku tsoʼolol teʼ muchʼtáambaloʼ. Le yaanten 12 añosoʼ binen tiʼ junpʼéel asamblea ichil le idioma tin kanaj teʼ escuelaoʼ. Yáax úuchik in naʼatik le baʼax ku tsoʼololoʼ. Uláakʼ baʼax káaj in beetkeʼ letiʼe in orar ichil le idioma maas kin naʼatikoʼ. Tin wuʼuyaj tin puksiʼikʼal ku jóokʼol le baʼaxoʼob kin waʼalik tiʼ Jéeobaoʼ» (Bax. 2:11, 41). Le ka tu cumplirtaj 18 añoseʼ, Kristinaeʼ tu yaʼalaj tiʼ u taataʼob bix u yuʼubikuba ka tu chʼaʼtuklaj u bin tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux ku tʼaʼanal le idioma maas ku naʼatikoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «In kaanbal yoʼolal Jéeoba ichil le idioma tin kanaj teʼ escuelaoʼ le áanten in maas meyajte». Ka máan kʼiineʼ Kristinaeʼ káaj u meyajtik Jéeoba yéetel kiʼimak óolal bey precursora regulareʼ.

16. ¿Bix u yuʼubikuba Nadia tumen maʼ tu kʼexaj u múuchʼuliliʼ?

16 Táankelem, yéetel x-lóoʼbayan, ¿maas wa maʼalob a wilik ka yanakech tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux ku tʼaʼanal le idioma maas ka naʼatikoʼ? Wa beyoʼ, ¿jach baʼaxten a kʼáat antaliʼ? ¿Taak wa a beetik tumen yaan u yáantkech a maas bisaba yéetel Jéeoba? (Sant. 4:8). ¿Taak wa a kʼexkaba tumen maʼ a kʼáat ka u yil a taataʼob baʼax ka beetkiʼ? ¿Wa tumen tsʼoʼok u pʼáatal maʼ taak a meyajtik Jéeobaiʼ? Nadia, táan u meyaj Beteleʼ ku yaʼalik: «Teen, in kiikoʼob yéetel in sukuʼuneʼ t-chʼaʼtuklaj kaʼach k-kʼexik k-múuchʼulil». Chéen baʼaleʼ maʼ chaʼab tiʼob tumen u taataʼobiʼ tumen u yojloʼob jeʼel u náachtaloʼob tiʼ Jéeobaeʼ. Nadiaeʼ ku yaʼalik: «Toʼoneʼ jach k-tsʼáaik u diosboʼotikil tiʼ k-taataʼob tumen tu tsʼáaj u yóol u kaʼansoʼobtoʼon le idioma ku tʼankoʼoboʼ. Lelaʼ tsʼoʼok u kiʼimakkúuntik k-óol yéetel tsʼoʼok u tsʼáaik tuʼux k-áantik uláakʼ máakoʼob u kʼaj óoltoʼob Jéeoba».

BIX JEʼEL U YÁANTAJ U MAASILEʼ

17. 1) ¿Tiʼ máax u kʼubéentmaj Jéeoba ka kaʼansaʼak le paalaloʼoboʼ? 2) ¿Bix jeʼel u yáantaʼal le taatatsiloʼob u kaʼansoʼob tiʼ u paalaloʼob u tsolnuʼukoʼob Jéeobaoʼ?

17 Jéeobaeʼ tiʼ le taatatsiloʼob u kʼubéentmaj ka u kaʼans tiʼ u paalaloʼob baʼax ku yaʼalik u Tʼaanoʼ, maʼ tiʼ le abuelotsiloʼoboʼ mix tiʼ yaanal máakiʼ (xok Proverbios 1:8 yéetel 31:10, 27, 28). Le oʼolaleʼ wa le taatatsiloʼob maʼ tu naʼatkoʼob le idioma ku tʼaʼanal teʼ luʼumil tuʼux binoʼoboʼ, kʼaʼabéet u yáantaʼaloʼob utiaʼal ka béeyak u kaʼansik u paalaloʼob. U kʼáatkoʼob áantajeʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa táan u pʼatkoʼob tiʼ yaanal máak ka u kaʼans u paalaloʼobiʼ. Baʼaxeʼ táan u beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u kaʼansiktiʼob «u tsolnuʼuk Jéeoba» (Efe. 6:4). Maʼ xaaneʼ le taatatsiloʼoboʼ jeʼel u páajtal u kʼáatkoʼob tiʼ le ancianoʼob baʼaxoʼob jeʼel u beetkoʼob teʼ adoración ich familiaoʼ wa bix jeʼel u kaxtikoʼob maʼalob amigoʼob utiaʼal u paalaloʼobeʼ.

Yaʼab utsil ku taasik u muchʼkuba le taatatsiloʼob bey xan le paalaloʼob yéetel le sukuʼunoʼoboʼ (Ilawil xóotʼol 18 yéetel 19)

18, 19. 1) ¿Bix u yáantaj u biskuba u paalal le j-táanxel luʼumiloʼob yéetel uláakʼ sukuʼunoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax unaj u seguer u beetik le taatatsiloʼoboʼ?

18 Le taatatsiloʼoboʼ cada wa baʼax kʼiineʼ jeʼel u páajtal u invitartikoʼob uláakʼ sukuʼunoʼob ken u beetoʼob u adoración ich familiaʼobeʼ. Yaʼab paalaleʼ ku tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob Jéeoba ikil u biskubaʼob yéetel máaxoʼob beetik beyoʼ. Maʼ xaaneʼ ken jóokʼkoʼob kʼaʼaytaj wa ken u muchʼuba u náays u yóoloʼob (Pro. 27:17). Shan, le máax tiʼ tsʼoʼok k-yáax tʼaaneʼ, ku yaʼalik: «Maʼ tin tuʼubsik bix áantaʼabiken tumen uláakʼ sukuʼunoʼob. Yaʼab baʼaloʼob tin kanaj tiʼob úuchik u yáantkenoʼob in líiʼsinba yéetel le jaatsoʼob kin máansik teʼ muchʼtáambaloʼ. Jach uts tin tʼaan le baʼaxoʼob k-múul beetik tu yéeteloʼob utiaʼal k-náaysik k-óoloʼ».

19 Chéen baʼaleʼ le máaxoʼob kun yéeybil utiaʼal áantik u paalal le sukuʼunoʼoboʼ kʼaʼabéet u yáantkoʼob le paalal u respetart u taataʼoboʼ. Lelaʼ ku beetkoʼob ken tʼaanakoʼob maʼalob tiʼ le taatatsiloʼoboʼ yéetel ken u yiloʼob maʼ u taaskubaʼob bey letiʼob le taatatsiloʼoboʼ. Maʼ unaj u beetkoʼob u tuklaʼal baʼal kʼaas tumen le múuchʼulil wa tumen uláakʼ máakoʼoboʼ (1 Ped. 2:12). Kex maʼ kʼaas ka u kʼáatoʼob áantajeʼ, le taatatsiloʼoboʼ unaj u seguer u kaʼansik u paalaloʼob tumen tiʼ letiʼob kʼubéentaʼan ka u beetoʼob. Tsʼoʼoleʼ unaj u yilkoʼob bix u bin u yáantaʼal u paalaloʼob.

20. ¿Bix jeʼel u yáantik u paalal le taatatsiloʼob utiaʼal ka chúukpajak u yóoloʼob tiʼ Jéeobaoʼ?

20 Taatatsileʼex, kʼáateʼex u yáantaj Jéeoba yéetel maʼ u xuʼulul a tsʼáaik a wóol a kaʼans a paalaleʼex (xok 2 Crónicas 15:7). Maʼ a kaxtikeʼex chéen a wutsileʼex, baʼaxeʼ áant a paalaleʼex u maas bisubaʼob yéetel Jéeoba. Beeteʼex tuláakal le ku páajtal utiaʼal ka kʼuchuk tu puksiʼikʼaloʼob u tsolnuʼukoʼob Jéeoba. Maʼ a tuklikeʼex wa mix bikʼin ken u chʼaʼtukult u meyajtikoʼob Jéeoba. Wa ka tsʼáaikeʼex maʼalob ejemplo tiʼob yéetel wa ku beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, yaan a wuʼuyikabaʼex jeʼex apóstol Juaneʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj yoʼolal le sukuʼunoʼob ku yilik kaʼach bey u paalaleʼ: «Minaʼan uláakʼ baʼal beetik u jach kiʼimaktal in wóol tiʼ lelaʼ: le in wojéeltik láayliʼ táan u xíimbal in paalaloʼob tiʼ le jaajoʼ» (3 Juan 4).

^ xóot’ol 7 Ilawil le xook «Usted puede aprender otro idioma» jóokʼ tiʼ ¡Despertad! marzo tiʼ 2007, táan juʼun 10 tak 12.