1, 2. (a) Mɛnɔmɛ ji kekleekle nihi nɛ Yesu munyu nɛ ngɛ Mateo 24:12 ɔ kɔɔ a he? (b) Mɛni blɔ nɔ nɛ Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi womi ɔ tsɔɔ kaa Kristofohi fuu nɛ a hi si blema a je suɔmi kpo ngɛ? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

YESU tsɔɔ kaa níhi nɛ ma kadi “je nɛ ɔ nyagbe be” ɔ a kpɛti kake ji kaa “suɔmi nɛ nihi babauu ngɛ ɔ nya maa jɔ.” (Mat. 24:3, 12, NW) Ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, Yuda bi nɛ a deɔ ke a ji Mawu we bi ɔ ha nɛ suɔmi nɛ a ngɛ kɛ ha Mawu ɔ nya jɔ.

² Se Kristofohi fuu nɛ a hi si ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ ya nɔ nɛ a ‘fiɛɛ sane kpakpa a nɛ kɔɔ Yesu Kristo he ɔ,’ nɛ a je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ Mawu kɛ a nyɛmimɛ Kristofohi, kɛ nihi nɛ a he we Mawu yi ɔ. (Níts. 2:44-47; 5:42) Se Yesu se nyɛɛli komɛ nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ ha nɛ a suɔmi ɔ nya jɔ.

3. Eko ɔ, mɛni ha nɛ suɔmi nɛ ni komɛ nɛ a ji Kristofohi ngɛ ɔ nya jɔ ɔ?

³ Yesu Kristo nɛ a tle lɛ si ɔ de Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi nɛ a ngɛ Efeso ɔ ke: “I kɛ mo ngɛ sane ko. O sume mi hu kaa bɔ nɛ o suɔ mi sa a.” (Kpoj. 2:4) Mɛni he je nɛ Yesu de jã a? Eko ɔ, Kristo se nyɛɛli nɛ ɔmɛ ngɔ a juɛmi kɛ ma he lo nya níhi nɛ ngɛ a be ɔ mi ɔ nɔ. (Efe. 2:2, 3) Yayami pɔ he ngɛ Efeso kaa bɔ nɛ e pɔ he ngɛ mahi fuu a nɔ  mwɔnɛ ɔ. Efeso ji sika ma, nɛ nihi nɛ a ngɛ mi ɔ yeɔ ngɔɔmi, a jeɔ a hɛ ja wawɛɛ, nɛ a suɔ si himi nɛ ngɛ gbɔjɔɔ. E ngɛ heii kaa a foɔ mɛ pɛ a nɔ́ mi, nɛ enɛ ɔ ha we nɛ a je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ ni kpahi. Jehanɛ hu ɔ, je mi bami yaya pɔ he wawɛɛ ngɛ lejɛ ɔ.

4. (a) Ngɛ mɛni blɔhi a nɔ nɛ nihi a suɔmi nya jɔ mwɔnɛ ɔ? (b) Mɛni níhi etɛ nɛ e sa nɛ wa ha nɛ wa suɔmi ɔ nya nɛ wa ngɛ mi?

⁴ Gbami nɛ Yesu gba kaa nihi a suɔmi nya maa jɔ ɔ ngɛ mi bae ngɛ wa be nɛ ɔ mi hulɔ. Mwɔnɛ ɔ, suɔmi nɛ nihi ngɛ kɛ ha Mawu ɔ nya ngɛ jɔe daa jenanɛɛ. Nihi ayɔhi abɔ kua Mawu, nɛ a susu kaa adesa blɔ nya tomihi ma nyɛ ma tsu a nyagbahi a he ní. Enɛ ɔ he ɔ, suɔmi nɛ nihi nɛ a sɔmɔ we Yehowa Mawu ɔ ngɛ kɛ ha a sibi ɔ nya ngɛ jɔe kulaa. Se loloolo ɔ, kaa bɔ nɛ e ba ngɛ Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ a blɔ fa mi ɔ, anɔkuale Kristofohi nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ hu a suɔmi ɔ nya ma nyɛ maa jɔ. Wa ma susu níhi etɛ nɛ e sa nɛ wa ha nɛ wa suɔmi ɔ nya nɛ wa ngɛ mi ɔ a he: (1) Suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa, (2) suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ, (3) kɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha wa nyɛmimɛ.

5. Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa suɔ Mawu ɔ?

⁵ Ligbi nɛ Yesu bɔ kɔkɔ ngɛ suɔmi nɛ he maa jɔ ɔ he ɔ, jamɛ a ligbi ɔ nɔuu ɔ, e sɛ hlami nɛ e tsɔɔ suɔmi nɛ he hia pe kulaa a. E de ke: “Suɔ Nyɔmtsɛ, o Mawu ɔ kɛ o tsui tsuo, kɛ o klaa tsuo, kɛ o juɛmi tsuo. Enɛ ɔ ji kekleekle mlaa, kɛ mlaa nɛ kle pe kulaa.” (Mat. 22:37, 38) Niinɛ, ke wa suɔ Yehowa wawɛɛ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ waa ye e mlaa amɛ a nɔ, wa ma fĩ si, nɛ wa maa hie yayami. (Kane La 97:10.) Se kɛ̃ ɔ, Satan kɛ e je ɔ bɔɔ mɔde kaa a ma ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Mawu ɔ nya nɛ jɔ.

6. Ke suɔmi nɛ nihi ngɛ ha Mawu ɔ nya jɔ ɔ, mɛni lɛ jeɔ mi kɛ baa?

⁶ Juɛmi nɛ nihi nɛ a ngɛ je ɔ mi mwɔnɛ ɔ hɛɛ ngɛ suɔmi he ɔ dɛ kulaa. A be suɔmi ha Bɔlɔ ɔ, mohu ɔ, a ‘foɔ mɛ nitsɛmɛ pɛ a nɔ mi.’ (2 Tim. 3:2) Satan je ɔ haa nɛ nihi ngɔɔ a juɛmi kɛ maa “níhi nɛ he lo ɔ dii se, níhi nɛ hɛngmɛ dii se, kɛ níhi nɛ nihi fĩaa kɛ fɔɔ nɔ ɔ” a nɔ. (1 Yoh. 2:16) Bɔfo Paulo bɔ Kristofohi kɔkɔ ngɛ níhi nɛ he lo ɔ dii se ɔ a he. E de ke: ‘He lo nya níhi a he juɛmi ɔ kɛ gbenɔ baa, ejakaa nɔ nɛ susuɔ he lo mi níhi a he ɔ, e ngɛ Mawu nyɛe.’ (Rom. 8: 6, 7) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, nihi nɛ a kɛ a juɛmi maa he lo nya níhi fuu a se dimi, kɛ bɔmi nami nɔ ɔ, ná we bua jɔmi nitsɛnitsɛ, nɛ e yeɔ mɛ awi wawɛɛ.—1 Kor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10.

7. Mɛni ma nyɛ maa pee oslaa kɛ ha Kristofohi mwɔnɛ ɔ?

⁷ Ngɛ ma komɛ a nɔ ɔ, nihi fuu nɛ a he we yi kaa Mawu ko ngɛ ɔ, kɛ nihi nɛ a heɔ su tsakemi tsɔɔmi ɔ yeɔ ɔ haa nɛ suɔmi nɛ nihi ngɛ ha Mawu ɔ nya jɔɔ, aloo a haa nɛ nihi he we yi kaa Mawu ngɛ. A haa nɛ nihi susuɔ kaa nihi nɛ a he ye kaa Bɔlɔ ko ngɛ ɔ biɛɛ, aloo a li womi mi. Jehanɛ hu ɔ, nihi fuu buɔ je mi si kpali wawɛɛ pe Bɔlɔ ɔ. (Rom. 1:25) Ke wa buɔ a tsɔɔmi ɔmɛ tue ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ ma puɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ, nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha lɛ a nya maa jɔ.—Heb. 3:12.

8. (a) Mɛni si fɔfɔɛhi nɛ woɔ nɔ kɔni mi nyu nɛ Yehowa sɔmɔli kɛ ma nyɛ maa kpe? (b) Mɛni bua womi munyu lɛ ngɛ La 136?

⁸ Ke wa kɔni mi jɔ̃ ɔ, lɔ ɔ hu ma nyɛ ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi nɛ gbɔjɔ, nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Mawu ɔ nya maa jɔ. Akɛnɛ wa ngɛ Satan je ɔ mi he je ɔ, wɔ tsuo waa kɛ si fɔfɔɛhi nɛ woɔ nɔ kɔni mi nyu ma nyɛ maa kpe be komɛ. (1 Yoh. 5:19) Amlɔ nɛ ɔ po ɔ, eko ɔ, bwɔmi, hiɔ aloo ohia ha nɛ wa ngɛ nɔ́ nae. Aloo eko ɔ, wa ma susu kaa wa he be se nami  tsɔ. Níhi nɛ wa ngɛ blɔ hyɛe ɔ nɛ a bɛ mi, aloo wɔ nitsɛmɛ wa gbɔjɔmihi hu ma nyɛ ma ha nɛ waa hao. Se kɛ̃ ɔ, e sɛ nɛ si fɔfɔɛ nɛ ɔmɛ nɛ a ha nɛ wa susu kaa Yehowa kua wɔ. Mohu ɔ, e sa nɛ wa pue wa yi mi tɛ ngɛ munyuhi nɛ tsɔɔ kaa suɔmi nɛ Yehowa ngɛ kɛ ha wɔ ɔ ngɛ kɛ yaa neneene ɔ he. Wa naa munyu nɛ ɔ ngɛ La 136:23 ɔ. Lejɛ ɔ de ke: “Benɛ wa yi fi wawɛɛ ɔ, lɛ nɛ e kai wɔ; ejakaa e suɔmi ɔ ngɛ kɛ yaa neneene!” Niinɛ, suɔmi nɛ Yehowa ngɛ kɛ ha e sɔmɔli ɔ se pui gblegbleegble. Enɛ ɔ he ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa e nuɔ wa “kue fami” ɔmɛ, nɛ e tsuɔ he ní.—La 116:1; 136:24-26.

9. Mɛni lɛ ye bua Paulo nɛ e ya nɔ nɛ e suɔ Mawu ɔ?

⁹ Paulo pee e ní kaa la polɔ ɔ, nɛ e pue e yi mi tɛ ngɛ bɔ nɛ Yehowa ye kɛ bua lɛ ha a he, nɛ enɛ ɔ wo lɛ he wami wawɛɛ. Paulo ngma ke: ‘Yehowa ji ye he piɛɛlɔ, i be gbeye yee. Mɛni adesa ma nyɛ maa pee mi?’ (Heb. 13:6) Hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ mi wa nɛ Paulo ngɛ kaa Yehowa susuɔ e he ɔ ye bua lɛ nɛ e nyɛ nɛ e gblee nyagbahi nɛ e kɛ ngɛ kpee ngɛ si himi mi ɔ mi. Paulo ha we nɛ nyagbahi nɛ e kɛ kpe ɔ nɛ wo e kɔni mi nyu. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, benɛ a wo Paulo tsu ɔ, e ngma sɛ womihi fuu nɛ woɔ nɔ he wami. (Efe. 4:1; Filip. 1:17; Filem. 1) Niinɛ, benɛ Paulo kɛ kahi nɛ nya wa ngɛ kpee po ɔ, e ya nɔ nɛ e ha nɛ suɔmi nɛ e ngɛ kɛ ha Mawu ɔ mi wa. Mɛni ye bua lɛ nɛ e nyɛ pee jã? E ya nɔ nɛ e ngɔ e hɛ kɛ fɔ ‘Mawu nɛ woɔ wɔ bua ngɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ mi, nɛ e woɔ wa bua ngɛ haomihi tsuo a mi’ ɔ nɔ. (2 Kor. 1:3, 4) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ wa ma nyɛ maa kase Paulo konɛ wa ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a mi nɛ wa?

10. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a mi nɛ wa?

¹⁰ Paulo tsɔɔ blɔ kake nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a mi nɛ wa. E de ke: “Nyɛɛ sɔle be tsuaa be.” Pee se ɔ, e kpale ngma ke: “Nyɛɛ hi sɔlee daa.” (1 Tes. 5:17; Rom. 12:12) Waa kɛ Mawu sɛɛɔ ní kɛ guɔ sɔlemi nɔ, nɛ lɔ ɔ ji kekleekle blɔ nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ konɛ huɛ bɔmi kpakpa nɛ hi waa kɛ lɛ wa kpɛti. (La 86:3) Ke wa he be nɛ wa je wa tsui mi tsuo kɛ sɔle ha Yehowa a, lɔ ɔ maa ye bua wɔ konɛ waa hɛ wɔ kɛ su wa hiɔwe Tsɛ ɔ he wawɛɛ. ‘Lɛ pɛ ji nɔ nɛ buɔ kue fami tue’. (La 65:2) Jehanɛ hu ɔ, ke wa ngɛ nɔ mi mami kaa Yehowa buɔ sɔlemi tue ɔ, suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha lɛ ɔ mi waa. Wa yɔseɔ kaa ‘nɔ tsuaa nɔ nɛ tsɛɔ Yehowa a, Yehowa hɛɛ lɛ kɛ suu e he.’ (La 145:18) Hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ wa ngɛ kaa Yehowa suɔ wɔ nɛ e yeɔ bua wɔ ɔ, haa nɛ wa nyɛɔ daa wa hemi kɛ yemi he kahi a nya.

11, 12. Mɛni ma nyɛ ma ha nɛ wa ná suɔmi nɛ mi kuɔ kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ?

¹¹ Akɛnɛ wa ji Kristofohi he je ɔ, wa suɔ anɔkuale ɔ. Mawu Munyu ɔ lɛ haa nɛ wa leɔ anɔkuale ɔ. Yesu sɔle kɛ ha e Tsɛ ɔ, nɛ e de ke: ‘O munyu ɔ ji anɔkuale.’ (Yoh. 17:17) Enɛ ɔ he ɔ, ja nɔ ko ná Mawu Munyu ɔ he anɔkuale nile loko e ma nyɛ ma de ke e suɔ anɔkuale ɔ. (Kol. 1:10) Se pi anɔkuale nile nɛ nɔ ko ma ná a kɛkɛ nɛ he hia. Nɔ nɛ ngma La 119 ɔ ha nɛ wa na nɔ́ nɛ e sa nɛ waa pee kɛ tsɔɔ kaa wa suɔ Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ. (Kane La 119:97-100.) Anɛ wa heɔ be kɛ pueɔ wa yi mi tɛ ngɛ Ngmami ɔ he daa ligbi lo? Ke wa susu bɔ nɛ Baiblo mi anɔkuale ɔ yeɔ bua wɔ ngɛ si himi mi ha a he ɔ, suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ mi maa wa.

¹² La polɔ ɔ ya nɔ nɛ e de ke: “O mlaa a ngɔɔ loo! E ngɔɔ pe hwo tete po.” (La 119:103) Jã kɛ̃ nɛ e peeɔ wɔ ke wɔ hu wa kane Baiblo kasemi womihi nɛ Mawu asafo ɔ pee ha wɔ ɔ. Ke wa ná niye ní ko nɛ wa bua jɔ he ɔ, wa toɔ wa tsui si kɛ yeɔ lɛ  saminya. Jã kɛ̃ nɛ ke wa to wa tsui si kɛ kase ní ɔ, wa ma kai anɔkuale “munyuhi nɛ ngɔɔ” ɔ, nɛ waa kɛ maa ye bua ni kpahi.—Fiɛlɔ 12:10.

13. Mɛni ha nɛ Yeremia suɔ Ngmami ɔ mi anɔkuale ɔ, nɛ kɛ lɔ ɔ ye bua lɛ ha kɛɛ?

¹³ Gbalɔ Yeremia suɔ anɔkuale nɛ ngɛ Ngmami ɔ mi ɔ wawɛɛ. Mo kadi bɔ nɛ Mawu munyu ɔ ha nɛ e bua jɔ ha. E de ke: ‘O kɛ mi tu munyu, nɛ i nu nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ o de mi ɔ fitsofitso. Yehowa Tabohiatsɛ Mawu, o nɔ́ ji mi, nɛ enɛ ɔ he je ɔ, o munyu ɔ ha nɛ i ná bua jɔmi kɛ be nɔ.’ (Yer. 15:16) Akɛnɛ Yeremia pue e yi mi tɛ ngɛ Mawu munyu nɛ he jua wa a he he je ɔ, e nu sisi fitsofitso. Enɛ ɔ he ɔ, e bua jɔ wawɛɛ kaa Mawu biɛ ɔ ngɛ e nɔ. Anɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ ha nɛ wa bua jɔɔ kaa Mawu biɛ ɔ ngɛ wa nɔ, nɛ wa bua jɔ he blɔ nɛ wa ngɛ kaa wa maa fiɛɛ e Matsɛ Yemi ɔ kɛ ha nihi ngɛ nyagbe ligbi nɛ ɔ mi ɔ he lo?

14. Mɛni hu wa ma nyɛ maa pee konɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ mi nɛ wa?

¹⁴ Ngɛ Baiblo ɔ kɛ Baiblo kasemi womihi nɛ wa maa kane ɔ se ɔ, mɛni hu ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ná suɔmi kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ? Ke wa yaa asafo mi kpehi daa a, lɔ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ mi nɛ wa. Blɔhi titli nɛ a guɔ nɔ kɛ tsɔɔ wɔ ní ɔ a kpɛti kake ji Hwɔɔmi Mɔ ɔ nɛ waa kɛ kaseɔ Baiblo ɔ daa otsi ɔ. Bɔ nɛ pee nɛ waa nu ní kasemi ɔ sisi saminya a, e sa nɛ wa dla wa he kɛ ha Hwɔɔmi Mɔ ɔ kasemi daa otsi. Blɔ kake nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ pee jã ji kaa wa maa kane ngmamihi nɛ a tsɛ se ɔ tsuo. Ligbi etɛ nɛ ɔ, wa nyɛɔ gblaa Hwɔɔmi Mɔ ɔ ngɛ jw.org wɛbsaiti ɔ nɔ, nɛ wa nyɛɔ kaneɔ ngɛ JW Library app ɔ nɔ ngɛ gbihi fuu a mi hulɔ. Womihi nɛ a ma nyɛ maa kane ngɛ fon aloo tablɛti nɔ ɔ haa nɛ wa nyɛɔ kaneɔ ngmamihi nɛ a tsɛ se ngɛ munyu nɛ a maa kase ɔ mi ɔ tɛɛ nɛ e he be hiae kaa wa bli wa Baiblo ɔ po. Se wa ngɛ kasee ngɛ tablɛti loo fon nɔ jio, wa ngɛ kasee ngɛ womi nitsɛ mi jio, ke wa kane ngmami nɛ ɔmɛ saminya, nɛ wa pue wa yi mi tɛ ngɛ he ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ mi nɛ wa.—Kane La 1:2.

15, 16. (a) Kaa bɔ nɛ Yohane 13:34, 35 ɔ tsɔɔ, mɛni mlaa nɛ Yesu wo wɔ? (b) Mɛni tsakpa lɛ ngɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha wa nyɛmimɛ, kɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Mawu kɛ Baiblo ɔ a kpɛti?

¹⁵ Gbɔkuɛ nɛ e nɔ jena a maa gbe Yesu ɔ, e de e kaseli ɔmɛ ke: “Jehanɛ ɔ, mlaa he i ngɛ nyɛ woe; nyɛɛ suɔ nyɛ sibi kaa bɔ nɛ i suɔ nyɛ ɔ. Ke nyɛ suɔ nyɛ sibi ɔ, kɛkɛ nɔ tsuaa nɔ maa le kaa ye kaseli ji nyɛ.”—Yoh. 13:34, 35.

¹⁶ Suɔmi nɛ wa ma ná kɛ ha wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ɔ kɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a ngɛ tsakpa. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke wa sume wa nyɛmimɛ ɔ, wa be nyɛe ma de ke wa suɔ Mawu, nɛ ke wa sume Mawu ɔ, wa be nyɛe ma de ke wa suɔ wa nyɛmimɛ. Bɔfo Yohane ngma ke: “Nɔ nɛ sume e nyɛmi nɛ e naa kɛ hɛngmɛ ɔ, kɛ e maa pee kɛɛ nɛ e maa suɔ Mawu nɛ e nɛ ɔ.” (1 Yoh. 4:20) Jehanɛ hu ɔ, suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa kɛ wa nyɛmimɛ ɔ kɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Baiblo ɔ ngɛ tsakpa. Mɛni he je? Ejakaa ke nɔ ko suɔ Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ, lɔ ɔ haa nɛ e jeɔ e tsui mi nɛ e kɛ mlaahi nɛ ngɛ Ngmami ɔ mi nɛ tsɔɔ kaa waa suɔ Mawu kɛ wa nyɛmimɛ ɔ tsuɔ ní.—1 Pet. 1:22; 1 Yoh. 4:21.

17. Mɛni blɔhi a nɔ wa ma nyɛ maa gu kɛ tsɔɔ kaa wa suɔ wa nyɛmimɛ?

¹⁷ Kane 1 Tesalonika Bi 4:9, 10. Mɛni ji ní komɛ nɛ wa ma nyɛ maa pee kɛ ha wa nyɛmimɛ ngɛ asafo ɔ mi kɛ tsɔɔ kaa wa suɔ mɛ? Eko ɔ, e he maa hia nɛ o ye bua nyɛmi ko nɛ e wa ngɛ jeha mi konɛ e nyɛ nɛ e ya asafo mi kpehi. Eko ɔ, yalɔyo ko maa hia o yemi kɛ buami konɛ e nyɛ nɛ e dla ní komɛ nɛ puɛ ngɛ e we mi. (Yak. 1:27) Jokuɛwi jio, nikɔtɔmahi jio, e sa nɛ wa ná deka kɛ ha wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a kɔni mi jɔ̃, aloo a hao, aloo a kɛ ka kpahi ngɛ kpee ɔ, nɛ waa wo mɛ he wami konɛ a ná bua womi. (Abɛ 12:25; Kol. 4:11) Ke waa kɛ wa munyu tutui kɛ wa ní peepee tsɔɔ kaa wa susuɔ “nihi nɛ waa kɛ mɛ hɛɛ hemi kɛ yemi kake ɔ” a he wawɛɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa suɔ wa nyɛmimɛ niinɛ.—Gal. 6:10.

18. Mɛni maa ye bua wɔ konɛ wa dla pɛ tsɔwitsɔwi nɛ baa waa kɛ wa nyɛmimɛ wa kpɛti ɔ?

¹⁸ Baiblo ɔ gba kɛ fɔ si kaa ngɛ je yaya nɛ ɔ “nyagbe ligbi ɔmɛ” a mi ɔ, nihi ma fo mɛ nitsɛmɛ pɛ a nɔ mi, nɛ a hɛ maa kɔ̃. (2 Tim. 3:1, 2) Akɛnɛ wa ji Kristofohi he je ɔ, e sa nɛ waa bɔ mɔde wawɛɛ konɛ wa ná suɔmi kɛ ha Mawu, Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ, kɛ wa nyɛmimɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, be komɛ ɔ, pɛ tsɔwitsɔwi ma nyɛ maa ba waa kɛ wa nyɛmimɛ wa kpɛti. Se ke wa je suɔmi mi nɛ waa kɛ wa nyɛmimɛ dla pɛ nɛ ngɛ wa kpɛti ɔ, nihi tsuo nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ ma ná he se! (Efe. 4:32; Kol. 3:14) Enɛ ɔ he ɔ, nyɛ ko ha nɛ wa suɔmi ɔ nya nɛ jɔ kɔkɔɔkɔ! Mohu ɔ, nyɛ ha nɛ waa ya nɔ nɛ wa ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa kɛ e Munyu ɔ, kɛ wa nyɛmimɛ ɔ mi nɛ wa.