Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

“Nte Afo Amama Mi Akan Mmọ Emi?”

“Nte Afo Amama Mi Akan Mmọ Emi?”

“Simon eyen John, nte afo amama mi akan mmọ emi?”​—JOHN 21:15.

IKWỌ: 128, 45

1, 2. Nso iketịbe ke Peter ama akada ofụri okoneyo oyom iyak ikwe?

MBET Jesus itiaba ẹma ẹwat ke Inyan̄ Galilee ke ofụri okoneyo ẹyom iyak, edi mmọ ikomụmke iyak ndomokiet. Edi ke eyo akade ndisiere, Jesus ama ada ke mbenesụk okụt nte mmọ ẹkpade utom, onyụn̄ ọdọhọ mmọ ete: “ ‘Ẹduọk iyịre ke n̄kan̄ nnasia ubom ndien mbufo ẹyemụm n̄kpọ.’ Ntre mmọ ẹduọk, edi mmọ ikemeke ndikot iyịre koro iyak ẹwakde.”​—John 21:1-6.

2 Ke Jesus ama ọkọnọ mmọ udia ẹdia usenubọk oro, enye ama obụp Peter ete: “Simon eyen John, nte afo amama mi akan mmọ emi?” Nso ke Jesus okobụp Peter m̀mê enye ama akan imọ? Peter ama enen̄ede ama ukọiyak. Etie nte Jesus okobụp Peter m̀mê enye ama imọ akan ukọiyak. Ndi Peter ama enen̄ede ama iyak ye utom ukọiyak akan Jesus ye se Jesus ekesikpepde? Peter ama ọbọrọ Jesus ete: “Ọbọn̄, afo ọmọfiọk ete mmama fi.” (John 21:15) Peter ama owụt ke imọ imenen̄ede ima Jesus. Toto ke usen oro enye ama esịn idem ọkwọrọ ikọ onyụn̄ enen̄ede an̄wam esop eyo mme apostle.

3. Ntak emi anade ikpeme idem?

3 Nso ke mbụme oro Jesus okobụpde Peter ekpep nnyịn? Se ikpepde edi ke ana ikpeme idem mbak ima oro imade Jesus idibịt, mbak nnyịn idinyụn̄ iyak n̄kpọ ndomokiet ada itie n̄kpọ Abasi. Jesus ama enen̄ede ọfiọk ke editịmede esịt oyokpon etieti ke ererimbot emi. Ke uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde aban̄a asuan n̄kpasịp, enye ọkọdọhọ ke ndusụk owo ẹyenyịme “ikọ obio ubọn̄” ke nsonso oro, edi ke nte ini akade, ke “editịmede esịt editịm n̄kpọ emi ye abian̄a abian̄a odudu inyene [ayababa] ikọ oro” owot. (Matt. 13:19-22; Mark 4:19) Edieke nnyịn mîkpemeke, editịmede esịt uwem emi ekeme ndimen nnyịn mmen inyụn̄ iyakke isịn idem inam n̄kpọ Abasi. Ntak edi oro Jesus okodụride mbet esie utọn̄ ete: “Ẹkpeme idem mbak uyụhọ udia ye ọkpọsọn̄ un̄wọn̄ mmịn ye editịmede esịt uwem emi ẹdinam esịt mbufo [akabade odobi].”​—Luke 21:34.

4. Nso idin̄wam nnyịn ifiọk m̀mê imenen̄ede ima Christ? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

4 Edieke inịmde n̄kpọ Abasi akpa ke uwem nnyịn, emi oyowụt ke imenen̄ede ima Jesus ukem nte Peter akamade. Didie ke ikeme ndika iso nnam emi? Ọfọn isibụp idem nnyịn ite: ‘Nso ke mma n̄kan? Ndi ini nnamde n̄kpọ Abasi ke esịt esinem mi akan m̀mê ini nnamde n̄kpọ en̄wen?’ Ẹyak ineme n̄kpọ ita oro edide edieke nnyịn mîkpemeke, ekeme ndinam ima oro imade Christ ye n̄kpọ Abasi ebịt. N̄kpọ ita oro ẹdi, utom, se isinamde ke ini iduọkde odudu, ye inyene.

KÛYAK UTOM ADA KPUKPRU INI FO

5. Nso ke Ikọ Abasi ọdọhọ ibuot ufọk anam?

5 Utom ukọiyak ke Peter ekesida ọnọ ubon esie udia. Ana mme ibuot ufọk ẹti ke Ikọ Abasi ọdọhọ ke mmọ ẹnyene ndinọ ubon mmọ se ẹdiade. (1 Tim. 5:8) Ntre, ana mmọ ẹsịn idem ẹnam utom man ubon mmọ ẹnyene se ẹdiade. Edi utom ọkọn̄ owo ibuot akaha ke utịt ini emi.

6. Ndusụk utom etie didie mfịn?

6 Utom anana etieti. Ntre mme owo ẹsinam se ẹkekeme man ẹnyene utom. Owo ifan̄ oro ẹnyenede utom ẹben̄e idem ndinam se ededi oro ẹdọhọde mmọ ẹnam, ekpededi ndinam utom ediwak hour edi ẹbọ ekpri okụk. Idahaemi, ndusụk itieutom ẹyom esisịt mbonutom ẹnam utom emi ediwak owo ẹkpenamde man mmọ ẹnen̄ede ẹdia udori. Ndien emi esinam idem emem mbonutom, anam mmọ ẹdọn̄ọ, inyụn̄ iyakke mmọ ẹkop inemesịt. Ẹsision̄o mbonutom oro mîmaha ndiwot idem nnam utọ ọkpọsọn̄ utom oro ke utom.

7, 8. (a) Uyo anie ke ikpesikop ikan? (b) Brọda kiet ke Thailand okokụt ke utom imọ anam imọ nso?

7 Nnyịn ikọt Abasi isikop uyo Abasi ikan uyo eteutom nnyịn. (Luke 10:27) Nnyịn isidaha utom nte abasi, edi isinam utom man ikeme ndise mban̄a idem nnyịn inyụn̄ itiene in̄wam ke utom ukwọrọikọ. Edi edieke nnyịn mîkpemeke, utom ekeme ndida ini oro ikpadade inam n̄kpọ Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, Brọda kiet ke Thailand ọkọdọhọ ete: “Mma nsima utom udiọn̄ kọmputa, edi utom emi ama esidia ini mi etieti. Akayak nsịn̄ n̄kpekesinyeneke ini nnọ n̄kpọ Abasi aba. Mma ndikụt ke ana nyom utom en̄wen nnam man n̄keme ndisịn idem nnam n̄kpọ Abasi.” Nso ke enye akanam?

8 Enye ọkọdọhọ ete: “Ke mma n̄ketie n̄kere se ndinamde nnyụn̄ mbọk okụk nnịm ke ufan̄ isua kiet, mma mbiere ndinam ice cream nsan̄a nnyam ke efak. N̄kpọ ama ọsọn̄ ye ami ke nsonso oro, mma nnyụn̄ nyom nditre. Mbon oro ikesidiọn̄de kọmputa kiet ẹma ẹsisak mi ke ini mmọ ẹkụtde mi nnyamde ice cream. Mmọ ẹma ẹsidọhọ m̀mê nso ikpanam n̄kere ke ndinyam ice cream eyekpe mi akan ndisịne ke ọfis emi ẹsịnde n̄kpọ unam ufọk ebịt ndiọn̄ kọmputa. Mma mben̄e Jehovah nte an̄wam mi nyọ man n̄keme ndinyene ini nnam n̄kpọ esie. Ikebịghike n̄kpọ ama ọtọn̄ọ ndifọn. Mma ndifiọk utọ ice cream oro mme owo ẹsimade, mma ndinyụn̄ nnen̄ede ndiọn̄ọ ndinam ice cream. Nte ini akade, ice cream mi ikesikemke-kem owo ubọk. Mma nnyene okụk n̄kan ini oro n̄kesidiọn̄de kọmputa. Esịt enem mi idahaemi tutu sia nnyeneke ọkpọsọn̄ editịmede esịt oro n̄kesinyenede ke ini n̄kesidiọn̄de kọmputa. Ata akpan n̄kpọ edi ke ini emi ndien ke nnen̄ede n̄kpere Jehovah.”​—Kot Matthew 5:3, 6.

9. Nso idin̄wam nnyịn ifiọk se imade ikan?

9 Jehovah oyom nnyịn isịn idem inam utom inyụn̄ idia ufọn utom nnyịn. (N̄ke 12:14) Kpa ye oro, ọfọn ikpep n̄kpọ ito Brọda oro ke Thailand, ikûnyụn̄ uyak utom ada ini oro ikpadade inam n̄kpọ Abasi. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹka iso, ndien, ndibem iso nyom obio ubọn̄ ye edinen ido esie, ndien ẹyedian kpukpru n̄kpọ emi [oro edi udia, ọfọn̄, ye itieidụn̄] ẹnọ mbufo.” (Matt. 6:33) Nso idin̄wam nnyịn ifiọk m̀mê imama utom nnyịn ikan n̄kpọ Abasi? Imekeme ndibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi esịt esinen̄ede enem mi ke ini nnamde utom akan ini nnamde n̄kpọ Abasi? Ndi nsinyụn̄ nnam n̄kpọ Abasi ke nnam didie?’ Nditie n̄kere nte esitiede nnyịn ke idem ke ini inamde utom ye ke ini inamde n̄kpọ Abasi ayan̄wam nnyịn ifiọk se imade ikan.

10. Jesus okowụt ke nso ke ikpada nte akpa n̄kpọ ke uwem nnyịn?

10 Jesus ama owụt se ikpadade nte akpa n̄kpọ ke uwem nnyịn. Isan̄ kiet, enye ama aka ekese Mary ye Martha. Martha ama ọsọsọp ọtọn̄ọ ndinam udia, edi Mary ama aka eketie okop se Jesus ekpepde. Ke ini Martha akayatde esịt ke Mary idịghe idin̄wam imọ, Jesus ama ọdọhọ Martha ete: “Mary . . . emek eti udeme eke owo mîdibọhọ enye.” (Luke 10:38-42) Emi ama ekpep Martha ata akpan n̄kpọ. Ikpanaha nnyịn iyak n̄kpọ ekededi anam ima oro imade Christ ebịt, akpana inyụn̄ ika iso imek “eti udeme,” oro edi, iyak n̄kpọ Abasi edi akpa ke uwem nnyịn.

SE ISINAMDE KE INI IDUỌKDE ODUDU INYỤN̄ INEMDE IDEM NNYỊN ESỊT

11. Nso ke Ikọ Abasi etịn̄ aban̄a ndiduọk odudu?

11 Ifọnke inam utom utom iduọkke odudu. Imesikop idem inem ke ini iduọkde odudu. Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Idụhe se ifọnde ye owo ikan ndidia nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ nnyụn̄ nnam ukpọn̄ esie okụt se ifọnde ke ọkpọsọn̄ utom esie.” (Eccl. 2:24) Jesus ama ọfiọk ke ọfọn isiduọk odudu. Isan̄ kiet, ke mmọ ẹma ẹkenyọn̄ ukwọrọikọ ẹdi, enye ama ọdọhọ mbet esie ete: “Mbufo ẹdi ke idem mbufo ikpọn̄ ke ndobo ndobo ebiet ẹdiduọk odudu esisịt.”​—Mark 6:31, 32.

12. Nso ke oyom ikpeme? Nọ uwụtn̄kpọ.

12 Ọfọn isiduọk odudu inyụn̄ inem idem nnyịn esịt. Edi oyom ikpeme mbak mme n̄kpọ oro isinamde ke ini iduọkde odudu m̀mê inemde idem nnyịn esịt idida ofụri ini nnyịn. Ediwak owo ke eyo mme apostle ẹkesidọhọ ẹte: “Ẹyak nnyịn idia inyụn̄ in̄wọn̄, koro nnyịn iyakpa n̄kpọn̄.” (1 Cor. 15:32) Ediwak owo ẹnyụn̄ ẹtie ntre mfịn. Ke uwụtn̄kpọ, akparawa kiet ke Edem Usoputịn Europe ama ọtọn̄ọ ndidụk mbono esop ini kiet ko. Edi enye ama ama udia uwem m̀mê ndinọ idem inemesịt tutu enye etre ndisidụk mbono esop. Nte ini akakade, enye ama edikụt ke emi akakam esesịn imọ ke afanikọn̄ utu ke ndinam imọ ikop inemesịt. Ntre enye ama afiak ọtọn̄ọ ndikpep Bible onyụn̄ odot ndisitiene n̄ka ukwọrọikọ. Ke enye ama akana baptism, enye ọkọdọhọ ete: “N̄kukụre n̄kpọ oro abiakde mi edi ke mma mbiat ini n̄kaha mbemiso ndide ndifiọk ke ndinam n̄kpọ Jehovah enen̄ede anam owo okop inemesịt, idịghe ndida mme n̄kpọ ererimbot emi nnem idem nnyịn esịt.”

13. (a) Tịn̄ se ikemede nditịbe edieke idade kpukpru ini nnyịn iduọk odudu inyụn̄ inem idem esịt. (b) Nso ke ikpanam mbak emi iditịbe?

13 Mme n̄kpọ oro isinamde inem idem nnyịn esịt esinam ifiak ikop odudu. Edi, ndi emi ọwọrọ ke akpana ida ofụri ini nnyịn inam emi? Ke uwụtn̄kpọ: Ediwak nnyịn imesima ndita inịn̄e inin̄e uyo nnyụn̄ ndia swid. Edi iyọdọn̄ọ edieke isitade inịn̄e inịn̄e uyo inyụn̄ idia swid kpukpru ini utu ke ndidia eti udia emi edinamde idem ọsọn̄ nnyịn. Kpasụk ntre, edieke idade kpukpru ini nnyịn iduọk odudu inyụn̄ inem idem esịt, emi idiyakke nnyịn isịn idem inam n̄kpọ Abasi. Idisan̄a didie ifiọk m̀mê mme n̄kpọ oro isinamde ke ini iduọkde odudu ada ofụri ini nnyịn? Ke ufan̄ urua kiet, imekeme ndiwet ini oro idade inam n̄kpọ Abasi, utọ nte ndidụk mbono esop, ndika ukwọrọikọ, ndikpep Bible ke idem nnyịn m̀mê nditie ye ubon nnyịn n̄kpep. Ekem imen ini emi idomo ye ini oro ikadade ibre bọl, ise TV, ibre mbre kọmputa, m̀mê ida inam mme n̄kpọ en̄wen oro imade ke urua oro. Ewe ke ikabiat ini ikan? Ndi se ikụtde owụt ke edi se ifiakde ision̄o ubọk ke mme n̄kpọ oro isinamde inem idem esịt?​—Kot Ephesus 5:15, 16.

14. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ke ini iyomde ndimek se idinamde ke ini iduọkde odudu m̀mê inemde idem nnyịn esịt?

14 Kpukpru nnyịn imenyene ifụre ndimek se idinamde ke ini iduọkde odudu m̀mê inemde idem nnyịn esịt, amakam edi se imekde idịghe se Ikọ Abasi akpande. * Ibuot ufọk edimek eke ubon esie. Abasi oyom nnyịn ikop inemesịt. (Eccl. 3:12, 13) Edi sia imade n̄kpọ nsio nsio, ekeme ndidi nnyịn idinamke ukem n̄kpọ ke ini iduọkde odudu m̀mê inemde idem nnyịn esịt. (Gal. 6:4, 5) Se ededi oro imekde ndinam, ikpanaha iyak oro edi akpa n̄kpọ ke uwem nnyịn. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ebiet emi n̄kpọuto fo odude, do ke esịt fo edidu n̄ko.” (Matt. 6:21) Edieke inen̄erede ima Jesus, se ikerede, se itịn̄de, ye se inamde oyowụt ke n̄kpọ Obio Ubọn̄ Abasi ke ima ikan.​—Phil. 1:9, 10.

KPEME IDEM YE UMA-INYENE

15, 16. (a) Nso ikeme nditịbe edieke imade inyene? (b) Nso item ke Jesus ọkọnọ aban̄a ndima inyene?

15 Ediwak owo mfịn ẹsisịn ibuot ẹsịn itọn̄ ẹyom mbufa n̄kpọ oro ẹsion̄ode ẹdi, utọ nte ọfọn̄, TV, fon, m̀mê tablet. Mmọdo, ọfọn kpukpru nnyịn ibụp idem nnyịn mme mbụme oro ẹtienede mi man ise m̀mê imesitiene inam ntem: ‘Ndi mmama inyene tutu ini oro ndade ndụn̄ọde nnyụn̄ ntie n̄kere mbufa moto m̀mê ọfọn̄ oro ẹsion̄ode ẹdi okpon akan ini oro nsidade ntịm idem nnọ mbono esop? Ndi mme n̄kpọ oro nsinamde ke usen ke usen ẹsiyak mi nnyene ini mbọn̄ akam m̀mê n̄kot Bible?’ Edieke ikụtde ke imama inyene ikan Jesus Christ, ọfọn inam ikọ Jesus emi: “Ẹkpeme idem ke kpukpru orụk edisịn esịt ke n̄kpọ owo.” (Luke 12:15) Ntak emi enye eketịn̄de ikọ emi?

16 Jesus ama ọdọhọ ke “baba owo kiet ikemeke ndidụk ufụn nnọ eteufọk iba,” onyụn̄ ọdọhọ ke owo “ikemeke ndidụk ufụn nnọ Abasi ye Inyene.” Idụhe-du nte ikemede ndima “Abasi ye Inyene” ukem ukem. Jesus ọkọdọhọ ke nnyịn ‘iyasua kiet inyụn̄ ima enye eken, mîdịghe iyadiana ye kiet inyụn̄ isịn enye eken ke ndek.’ (Matt. 6:24) Sia nnyịn mîfọnke ima, ọfọn ika iso in̄wana ye “se idọn̄de obụkidem nnyịn,” esịnede ndima inyene.​—Eph. 2:3.

17. (a) Ntak emi esisọn̄de mbon oro ẹmade inyene ndima n̄kpọ Abasi? (b) Nso idin̄wam nnyịn ikûma inyene?

17 Esisọn̄ mbon emi ẹmade inyene ndima n̄kpọ Abasi. Ntak-a? Sia mmọ idaha n̄kpọ Abasi nte akpa n̄kpọ ke uwem mmọ. (Kot 1 Corinth 2:14.) Sia inyene ekịmde mmọ enyịn, esinen̄ede ọsọn̄ mmọ ndifiọk se inende ye se ikwan̄ade. (Heb. 5:11-14) Emi esinam ndusụk mmọ ẹyom ndinyene kpukpru n̄kpọ, edi inyene isiyụhọke owo. (Eccl. 5:10) Edieke ikotde Ikọ Abasi kpukpru usen, emi ayan̄wam nnyịn ikûma inyene. (1 Pet. 2:2) Jesus ama akan idomo ke ntak emi enye ekesitiede ekere se enye okotde ke Ikọ Abasi. Edieke nnyịn n̄ko itiede ikere se ikotde ke Bible inyụn̄ inamde se ikotde, emi ayan̄wam nnyịn ikûma inyene. (Matt. 4:8-10) Ndinam mme n̄kpọ emi oyowụt Jesus ke imama enye ikan inyene.

Nso ke afo ada nte akpa n̄kpọ ke uwem fo? (Se ikpehe 18)

18. Nso ke afo ebiere ndinam?

18 Ke ini Jesus okobụpde Peter, “Nte afo amama mi akan mmọ emi?” enye okoyom Peter ọfiọk ke n̄kpọ Abasi ekpedi akpa n̄kpọ ke uwem esie. Peter ọwọrọ “Akamba Itiat.” Ndien ukem nte akamba itiat mîsisehekede, Peter ama ọsọn̄ọ ada anam n̄kpọ Abasi. (Utom 4:5-20) Nnyịn n̄ko imebiere ke nnyịn idiyakke utom, se isinamde ke ini iduọkde odudu, ye inyene anam nnyịn itre ndima Jesus. Ẹyak mme n̄kpọ oro imekde ndinam owụt ke ikpebe Peter emi ọkọdọhọde Jesus ete: “Ọbọn̄, afo ọmọfiọk ete mmama fi.”

^ ikp. 14 Se ibuotikọ oro “Ndi Unọ Idem Nduọkodudu Fo Ẹfọn?” ke Enyọn̄-Ukpeme October 15, 2011, page 9-12, ikpehe 6-15.