1, 2. Ee Piyɛ́ɛ nyì ɖɔ nú zǎn ɖokpo blebu gudo é ɔ, nǔ tɛ é ka kplɔ́n?

AHWANVU Jezu tɔn tɛnwe nyì ɖɔ zǎn ɖokpo blebu mɛ ɖò Galilée Xù ɔ jí, amɔ̌, ye ka wlí nǔtí ǎ. Jezu Klisu e è fɔ́n sín kú é ɖò xù ɔ tó bo mɔ ye sɛ́dó. Enɛ gudo ɔ, é ɖɔ nú ye ɖɔ: “‘Mi bo nyì ɖɔ ɔ dó ɖisixwé nú tɔjihun ɔ, enɛ ɔ mi na mɔ hweví wlí.’ Ye ka nyì ɖɔ ɔ dó ɖisixwé nugbǒ, bɔ ɖɔ ɔ wlí hweví gègě, kaka bɔ ye sɔ́ sixu dɔn tɔ́n ǎ.”​—Jaan 21:1-6.

² Ee Jezu na nùɖuɖu ye gudo é ɔ, é lilɛ kpannukɔn Sinmɔ́ɔ Piyɛ́ɛ bo ɖɔ: “Sinmɔ́ɔ Jaan ví, a yí wǎn nú mì hú elɔ lɛ à?” Etɛ xó ɖɔ wɛ Jezu ka ɖè? Piyɛ́ɛ yí wǎn nú hwehuhu kpɛɖé. Enɛ wu ɔ, é cí ɖɔ Jezu ɖò kinkanbyɔ wɛ ɖɔ, etɛ é ka ɖó wanyiyi jɔ wanyiyi na é jí ɖɔhun. É yí wǎn nú hwehuhu kpo hwehuhuzɔ́ tɔn kpo hú Jezu kpo nǔ e é kplɔ́n lɛ é kpo wɛ à? Piyɛ́ɛ na xósin bo ɖɔ: “Ɛɛn Aklunɔ; a tuùn ɖɔ un yí wǎn nú we.” (Jaan 21:15, nwt) É ɖò wɛn ɖɔ Piyɛ́ɛ zán gbɛ̀ sɔgbe kpo xó e é ɖɔ é kpo. Sín finɛ ɖido ɔ, é xlɛ́ ɖɔ emi yí wǎn nú Klisu, bo hɛn alɔnu tɔn ján ɖò blòbló bonu mɛ lɛ na huzu ahwanvu sín azɔ̌ ɔ mɛ, bo lɛ́ huzu dotín ɖokpo nú agun Klisanwun tɔn xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn.

3. Awovinú tɛ lɛ wu Klisanwun lɛ ka ɖó na ɖò acéjí dó?

³ Etɛ xó ɖěɖee Jezu ɖɔ nú Piyɛ́ɛ lɛ é ka sixu kplɔ́n mǐ? Mǐ ɖó  na nɔ acéjí bo na na tɛn nǔ ɖebǔ, bonu é na vɔ́da nú wǎn e mǐ yí nú Klisu é bo lɛ́ fɛ́ ayi mǐtɔn sín Axɔsuɖuto ɔ sín nǔ lɛ jí ǎ. Jezu tuùn lee gbɛ̀ elɔ nɔ gbidi kɔ nú mǐ, bo nɔ lɛ́ ɖó adohu adohu nú mǐ gbɔn é. Ðò lǒ e Jezu dó dó nǔkúndotɔ́ ɔ wu é mɛ ɔ, é ɖɔ ɖɔ mɛɖé lɛ na yí “axɔsuɖuɖu Mawu tɔn sín xó,” bɔ tlolo hwɛ̌ ɔ, ye na yì nukɔn, amɔ̌, lé “gbɛmɛ fí sín tagba lɛ, dɔkun gbɛmɛ fí tɔn sín mɛdindɔn lɛ” na “vunbla xó ɔ.” (Mat. 13:19-22; Mak. 4:19) Nugbǒ ɔ, nú mǐ ma ɖò acéjí ǎ ɔ, linkpɔ́n ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn lɛ na flú ayixa mǐtɔn, bo na zɔ́n bɔ mǐ sɔ́ na yì nukɔn ɖò gbigbɔ lixo ǎ. Amɔ̌, Jezu gb’akpá nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Mi bo cɔ́ miɖée, bonu nǔ ɖu dingan, ahan nu dingan, kpodo gbɛmɛ tagba lɛ kpan ma wá cyɔn ayi mitɔn jí . . . ó.”​—Luk. 21:34.

4. Etɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na gbéjé lee wanyiyi e mǐ ɖó nú Klisu é gɔ́ngɔ́n gbɔn é kpɔ́n? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

⁴ Lee mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ bló gbɔn hwenu e Jezu e è fɔ́n sín kú é kplɔ́n nǔ i gudo é ɔ, mǐ nɔ ɖè lee wanyiyi e mǐ ɖó nú Klisu é gɔ́ngɔ́n gbɔn é xlɛ́, gbɔn azɔ̌ e é sɔ́ d’así nú mǐ é sísɔ́ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ gblamɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu kanɖeji ɖɔ mǐ kpó ɖò mɔ̌ bló wɛ gbɔn? Sín hweɖenu jɛ hweɖenu ɔ, mǐ ɖó na nɔ kanbyɔ mǐɖée ɖɔ: ‘Etɛ un ka yí wǎn na hugǎn? Agbazazɔ́ ce wɛ nɔ hɛn awǎjijɛ wá nú mì hugǎn à, alǒ azɔ̌ gbigbɔ tɔn lɛ? Ðò linlin enɛ mɛ ɔ, mi nú mǐ ni gbéjé nǔ e mǐ ma zé ɖó tɛn e jɛxa ye lɛ é mɛ ǎ ɔ, ye sixu vɔ́da nú wanyiyi e mǐ ɖó nú Klisu kpo nǔ gbigbɔ tɔn lɛ kpo é atɔn kpɔ́n, nǔ enɛ lɛ wɛ nyí agbazazɔ́, ayiɖeɖayi kpo nǔɖokan lɛ kpo.

5. Azɔ̌ tɛ Biblu ka sɔ́ d’así nú tatɔ́ xwédo tɔn lɛ?

⁵ Piyɛ́ɛ nɔ hu hwe dó ɖè ayi ɖ’ayǐ na ǎ, loɔ, agbazazɔ́ tɔn wɛ. Tatɔ́ xwédo tɔn lɛ tuùn ɖɔ Biblu zɔ́n azɔ̌ emi, bɔ emi na kpé nukún dó hudo agbaza tɔn xwédo emitɔn tɔn wu. (1 Tim. 5:8) Ye ɖó na w’azɔ̌ syɛnsyɛn bo na sú hudo enɛ sín dò. Amɔ̌, ɖò azǎn gudogudo tɔn elɔ lɛ mɛ ɔ, agbazazɔ́ nyí nùɖé bo nɔ ɖó adohu adohu nú mɛ hwɛhwɛ.

6. Etɛwu agbazazɔ́ wiwa ka nɔ ɖó adohu adohu nú mɛ tawun ɖò égbé?

⁶ Ðó azɔ̌ ma sɔ́ tíìn ǎ, bɔ agba wɛ è nɔ hwlɛn kaka cobo nɔ wá mɔ wutu ɔ, é nɔ wá ɖò dandan mɛ ɖɔ mɛ e è yí dó azɔ̌mɛ lɛ é gègě ni w’azɔ̌ nú táan gègě, bɔ hweɖelɛnu ɔ akwɛ kpɛɖé wɛ ye ka nɔ yí. Gɔ́ na ɔ, ɖó azɔ̌xwé lɛ ɖò tintɛnkpɔn wɛ bo na zán azɔ̌watɔ́ kpɛɖé dó ɖè nǔ gègě tɔ́n wutu ɔ, enɛ nɔ zɔ́n bɔ azɔ̌watɔ́ lɛ nɔ ɖó linkpɔ́n, bɔ nǔ nɔ cikɔ nú ye, lobɔ ye tlɛ nɔ lɛ́ jɛ azɔn. Nú mɛ e ye yí dó azɔ̌mɛ lɛ é ɖě ma jló na savɔ̌ mɔhun lɛ dó azɔ̌xwé ɔ tamɛ ǎ ɔ, azɔ̌ sixu gblé dó è.

7, 8. (a) Mɛ̌ mǐ ka ɖu gbejininɔ mǐtɔn sín axɔ dó jɛ nukɔn? (b) Nǔ xɔ akwɛ tɛ nɔví sunnu Thaïlande tɔn ɖé ka kplɔ́n dó azɔ̌ tɔn wu?

⁷ Ðó mǐ nyí Klisanwun wutu ɔ, mɛ e mǐ ɖu gbejininɔ sín axɔ dó jɛ nukɔn é wɛ nyí Jehovah, é nyí mɛ e yí mǐ dó azɔ̌ mɛ é ǎ. (Luk. 10:27) Agbazazɔ́ ɔ, nǔ e na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na kpé nukún dó mǐɖée wu é kpowun wɛ. Mǐ nɔ w’azɔ̌ bo na dó mɔ agbaza sín nǔ e ɖò taji lɛ é, bá dó kpé sinsɛnzɔ́ mǐtɔn wu. Amɔ̌, enyi mǐ ma cɔ́ mǐɖée ǎ ɔ, agbazazɔ́ sixu dó afɔgblɛ̌gblɛ̌ afɔ mɛ nú mǐ ɖò sinsɛn-biblo mǐtɔn kɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɔví sunnu e nɔ nɔ Thaïlande é ɖé ɖɔ: “Ɔdinatɛ́ɛ wɛ un nɔ blóɖó bo yí wǎn na tawun, amɔ̌, é nɔ byɔ ɖɔ má w’azɔ̌ nú ganxixo gègě. Enɛ zɔ́n bɔ un nɔ ɖibla ba hwenu kpò nú nǔ gbigbɔ tɔn lɛ. Un wá mɔ ɖɔ, bo na dó sɔ́ nǔ Axɔsuɖuto ɔ tɔn lɛ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, un ɖó na huzu azɔ̌ e un nɔ wà é.” Etɛ nɔví sunnu enɛ ka wà?

⁸ É tinmɛ ɖɔ: “Ee un bló tuto nú xwè ɖokpo mɔ̌ gudo é ɔ, un wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ  un na nɔ sà nǔ ɖò ali jí, bo jɛ glási-lɛ̌ɛnɔ sà jí. Ðò bǐbɛ̌mɛ ɔ, un mɔ wuvɛ̌ ɖò akwɛ linu tawun bɔ awakanmɛ kú mì. Enyi un mɔ azɔ̌gbɛ́ ce xóxó lɛ ɔ, ye nɔ ko mì, bo nɔ kanbyɔ mì ɖɔ etɛwu un ka lin ɖɔ glási-lɛ̌ɛnɔ sisa kpɔ́n te hú ɔdinatɛ́ɛ biblóɖó ɖò xɔ fífá ɖé mɛ à jí. Un xoɖɛ sɛ́dó Jehovah bo byɔ ɛ ɖɔ é ni d’alɔ mì, bonu má ɖu ɖ’eji lobonu nǔ e nya wɛ un ɖè, bo na mɔ táan gègě nú nǔ gbigbɔ tɔn lɛ é ni kpa mì. É sɔ́ lín ǎ bɔ nǔ lɛ jɛ te kpɔ́n jí. Un wá tuùn nǔ e nɔ víví nu nú axisinɔ ce lɛ é, bo lɛ́ nyɔ́ glási-lɛ̌ɛnɔ ɔ ɖa hugǎn. Zaan ɔ, un jɛ glási-lɛ̌ɛnɔ e un nɔ bló lɛ é bǐ sà jí ayihɔngbe ayihɔngbe. Nugbǒ ɔ, un vo ɖò akwɛ linu hú hwenu e un ɖò ɔdinatɛ́ɛzɔ́ wà wɛ é. É zɔ́n bɔ un ɖó awǎjijɛ hugǎn, ɖó un sɔ́ nɔ nɔ adohu adohu jí alǒ ɖó linkpɔ́n e un nɔ ɖó ɖò azɔ̌ ce xóxó ɔ kɔn é ǎ. Nǔ e ɖò taji hugǎn é wɛ nyí ɖɔ, dìn ɔ, un mɔ ɖɔ un sɛkpɔ Jehovah hugǎn.”​—Xà Matie 5:3, 6, nwt.

9. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó agbazazɔ́ mǐtɔn wu gbɔn?

⁹ Azɔ̌ syɛnsyɛn wiwa ɔ, jijɔ Mawu tɔn ɖé wɛ, bɔ enyi è w’azɔ̌ gbɔn mɔ̌ ɔ, è nɔ mɔ ajɔ tɔn. (Nùx. 12:14) É ɖò mɔ̌ có, lee nɔví sunnu e wu mǐ ɖɔ xó dó wá yì é kplɔ́n gbɔn é ɔ, é jɛxa ɖɔ è ni zé agbazazɔ́ ɖó tɛn e jɛxa ɛ ɔ mɛ. Jezu ɖɔ: “Axɔsuɖuɖu Mawu tɔn kpodo jlǒ tɔn wiwa kpo ni nɔ mya nukún nú mi jɛ nukɔn; enɛ ɔ, é na na nǔ enɛ lɛ bǐ [agbaza sín nǔ e ɖò dandan lɛ é] mi.” (Mat. 6:33) Bonu mǐ na kpɔ́n ɖɔ mǐ ka ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó nǔ agbaza tɔn lɛ kpo azɔ̌ gbigbɔ tɔn lɛ kpo wu à jí ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni kanbyɔ mǐɖée ɖɔ: ‘Un ka nɔ mɔ agbazazɔ́ ce dó mɔ nǔ e nɔ dɔn mì, bo nɔ na awǎjijɛ mì é, lobo ka nɔ kpɔ́n azɔ̌ gbigbɔ tɔn lɛ dó mɔ nǔ yayǎ ɖé alǒ nǔ e è na bló mɔ̌tɔn mɔ̌tɔn é ɖé wɛ à? Tamɛ linlin dó lee nǔ nɔ cí nú mǐ dó agbazazɔ́ kpo gbigbɔ sín azɔ̌ lɛ kpo wu é jí na d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na tuùn nǔ e mǐ yí wǎn na tawun é.

10. Nǔ xɔ akwɛ tɛ Jezu ka kplɔ́n mɛ dó nǔ e è na sɔ́ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ é wu?

¹⁰ Jezu sɔ́ kpɔ́ndéwú lee è na ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó nǔ agbaza tɔn lɛ kpo nǔ gbigbɔ tɔn lɛ kpo wu gbɔn é tɔn ɖ’ayǐ. Jezu yì ba Mali kpo nɔví nyɔnu tɔn Mata kpo kpɔ́n gbè ɖokpo ɖò xwé yetɔn gbè. Hwenu e Mata ɖò xɛ́ xò wɛ bo ɖò nùɖuɖu ɖa wɛ é ɔ, Mali ka junjɔn afɔ Jezu tɔn lɛ kpá bo ɖò tó ɖó è wɛ. Ee Mata húnhún nǔ ɖɔ dó Mali wu ɖɔ é kún ɖò alɔ dó emi wɛ ó é ɔ, Jezu ɖɔ n’i ɖɔ: “Mali wɛ . . . sɔ́ akpá ɖagbe ɔ, bɔ mɛɖé na yí sín así tɔn ǎ.” (Luk. 10:38-42) Nǔ xɔ akwɛ ɖé kplɔ́n Mata wɛ Jezu ɖè. Bonu mǐ ma na lɔn nú nǔ agbaza tɔn lɛ na fɛ́ ayi mǐtɔn ǎ, lobo na xlɛ́ wanyiyi e mǐ ɖó nú Klisu é ɔ, mǐ ɖó na kpó ɖò “akpá ɖagbe ɔ” sɔ́ wɛ, é wɛ nyí ɖɔ mǐ na sɔ́ nǔ gbigbɔ tɔn lɛ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ.

11. Etɛ Mawuxówema ɔ ka kplɔ́n mɛ dó gbɔjɛ wu?

¹¹ Mǐ ɖó hudo hwenu ɖé lɛ tɔn bo na gbɔjɛ, lobo na mɔ agbɔ̌n sín azɔ̌ syɛnsyɛn mǐtɔn kpo tito mǐtɔn e ján é kpo sí. Xó Mawu tɔn ɖɔ: “Nùɖé sɔ́ nyɔ́ nú gbɛtɔ́ ɖò gbɛmɛ zɛ é na ɖu nǔ, bo nu ahan, bo ɖu azɔ̌ e é wà ɔ sín gbɛ̀ wu ǎ.” (Nùt. 2:24) Jezu tuùn ɖɔ é ɖò dandan ɖɔ è ni gbɔjɛ ɖò hweɖelɛnu. Gbè ɖokpo ɔ, ee ye jɛ tagba tawun bo ɖekúnnu gbɔn fí gègě gudo é ɔ, é ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Mi wá mǐ ni jɛ vo fí e mɛɖé ma ɖè ǎ é, bonu mi na gbɔjɛ kpɛɖé.”​—Mak. 6:31, 32.

12. Nú nǔ e kàn gbɔjɛyiyi kpo ayiɖeɖayi kpo é ɔ, etɛ wu mǐ ka ɖó na nɔ acéjí dó? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé.

¹² Nugbǒ ɔ, gbɔjɛyiyi kpo ayiɖeɖayi kpo nɔ sú dò taji ɖé. É ɖò mɔ̌ có, awovinú ɖokpo ɖò finɛ, é wɛ nyí ɖɔ ayiɖeɖayi sixu wá huzu nǔ taji hugǎn ɔ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ. Ðò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, mɛ  gègě wá ɖó linlin elɔ: “Mǐ ni ɖu nǔ, bo nu ahan, ɖó sɔ ɔ, mǐ na kú.” (1 Kɔ. 15:32) Linlin enɛ ɖokpo ɔ lɛ́ gbakpé fí gègě ɖò gbɛ̀ égbé tɔn mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖò xwè ɖé lɛ ɖíe ɔ, dɔnkpɛvu e nɔ nɔ Gbadahweji Elɔpu tɔn e ɖé jɛ kplé Klisanwun tɔn lɛ yì jí. Amɔ̌, wǎn e é yí nú ayiɖeɖayi é wá syɛn tawun, kaka bɔ é ɖó gbɛ̌dido xá togun Jehovah tɔn te. Amɔ̌ hwenu ɖò yiyi wɛ é ɔ, é wá mɔ ɖɔ tagba kpo awakanmɛ kú mɛ kpo kɛɖɛ jɛn ayiɖeɖayi e wá huzu nǔ taji nú emi é nɔ hɛn wá. Enɛ wu ɔ, é lɛ́vɔ jɛ Biblu kplɔ́n jí, bo wá jɛxa bo nyí wɛnɖagbejlatɔ́ ɖé. Ðò baptɛm tɔn gudo ɔ, é ɖɔ: “Nǔ ɖokpo géé e vɛ́ nú mì é wɛ nyí táan tobutobu e un gú, cobo wá mɔ nukúnnú jɛ mɛ ɖɔ Jehovah sinsɛn nɔ hɛn awǎjijɛ wá nú mɛ hú ayiɖeɖayi e gbɛ̀ elɔ nɔ xwlé mɛ lɛ é gbé nyinya flàflá tɔn.”

13. (a) Jlɛ̌ awovinú e ɖò gbɔjɛyiyi kpo ayiɖeɖayi kpo mɛ é dó nùɖé wu. (b) Etɛ ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó gbɔjɛyiyi kpo ayiɖeɖayi kpo wu?

¹³ Linlin e wu gbɔjɛyiyi kpo ayiɖeɖayi kpo dó tíìn é wɛ nyí ɖɔ ye na fá kɔ nú mǐ, bɔ mǐ na lɛ́ mɔ hlɔnhlɔn. Bonu nǔ na dó nyí mɔ̌ ɔ, táan nabi mǐ ka na zán na? Lin tamɛ dó nùjlɛdonǔwu elɔ jí: Mǐ mɛ gègě nɔ ba na ɖu nǔ e víví lɛ é ɖò hweɖelɛnu, loɔ, mǐ mɔ ɖɔ nǔ víví ɖuɖu dingan na dó azɔn agbaza mǐtɔn. Enɛ wu ɔ, nùɖuɖu hunsin ɖagbe tɔn lɛ wɛ mǐ nɔ ɖu hugǎn. Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, gbɔjɛyiyi kpo ayiɖeɖayi zɛ xwé wu kpo na vɔ́da nú ganjininɔ mǐtɔn ɖò gbigbɔ lixo. Nú mǐ na nyì alɔ nú enɛ ɔ, mǐ na nɔ ɖ’alɔ ɖò azɔ̌ Axɔsuɖuto ɔ tɔn lɛ mɛ ɖò gbesisɔmɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu wà gbɔn bo tuùn ɖɔ linlin e mǐ ɖó dó ayiɖeɖayi wu é ɖò jlɛ̌ jí? Ðò aklunɔzán gbla ɖokpo mɛ ɔ, mǐ sixu lɛ́n ganxixo nabi e mǐ zán dó azɔ̌ gbigbɔ tɔn lɛ, ɖi kplé lɛ yiyi, kúnnuɖiɖe kpo Biblu kplɔnkplɔn mɛɖesunɔ tɔn alǒ xwédo tɔn kpo tamɛ é. Enɛ gudo ɔ, mǐ sixu sɔ́ jlɛ́ dó ganxixo nabi e mǐ zán ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo ɔ mɛ dó ayiɖeɖayi lɛ, ɖi lɔnyiji-lɔnfɔnkan-yihundida, telée kpinkpɔn alǒ ayihundida video jí tɔn lɛ tamɛ é wu. Etɛ nùjlɛdonǔwu ɔ ka xlɛ́? É ka byɔ ɖɔ a ni bló huzuhuzu ɖé wɛ à?​—Xà Efɛzinu lɛ 5:15, 16.

14. Etɛ ka ɖó na xlɛ́ ali mǐ bɔ mǐ na cyan ayiɖeɖayi lɛ?

¹⁴ Mǐ bǐ kpo tatɔ́ xwédo tɔn lɛ kpo vo, bo na sɔ́ ayiɖeɖayi e jló mǐ é, ayiɖeɖayi ɔ ni vɛ́ ko sɔgbe kpo nugbodòdó Biblu tɔn e Jehovah sɔ́ ɖ’ayǐ lɛ é kpo. * “Mawu wɛ na” ayiɖeɖayi ɖagbe lɛ. (Nùt. 3:12, 13) Mǐ mɔ nukúnnú jɛ wu ɖɔ ayiɖeɖayi e mɛɖé sɔ́ é sixu gbɔn vo nú ee mɛ ɖevo na sɔ́ é.(Ga. 6:4, 5) Enyi mǐ na bo tlɛ sɔ́ ayiɖeɖayi ɖebǔ ɔ, mǐ na jló ɖɔ é ni nɔ tɛn e jɛxa ɛ é mɛ. Jezu ɖɔ: “Fí ɖee dɔkun towe ɖè ɔ, finɛ wɛ ayi towe lɔmɔ̌ na nɔ.” (Mat. 6:21) Hǔn, wǎn e mǐ yí nú Jezu kpo ayi mǐtɔn bǐ kpo é na sísɛ́ mǐ, bɔ linlin mǐtɔn, xóɖiɖɔ mǐtɔn kpo nǔwiwa mǐtɔn lɛ kpo na nɔ jinjɔn azɔ̌ Axɔsuɖuto ɔ tɔn lɛ jí jɛ nukɔn, é na nyí dó nǔ e mǐ nɔ wà ayihɔngbe ayihɔngbe lɛ é jí ǎ.​—Fili. 1:9, 10, nwt.

15, 16. (a) Ali tɛ nu agbaza sín nǔ lɛ gbé nyinya ka sixu huzu mɔ ɖé nú Klisanwun ɖé ɖè? (b) Wě e nùnywɛ kpé é tɛ Jezu ka ɖè xá mɛ dó nǔ agbaza tɔn lɛ wu?

¹⁵ Nǔ e nɔ gbà tamɛ nú mɛ gègě égbé é wɛ nyí lee ye na wà gbɔn bo na ɖó nǔ e ɖò zo jí lɛ é, ɖi nǔzinzan, alokan, ɔdinatɛ́ɛ kpo nǔ ɖevo lɛ kpo. Enɛ wu ɔ, Klisanwun ɖokpo ɖokpo ɖó na nɔ gbéjé jlǒ tɔn lɛ kpɔ́n ɖò gbesisɔmɛ gbɔn nǔ elɔ lɛ kinkanbyɔ éɖée gblamɛ: ‘Agbaza sín nǔ lɛ ka wá ɖò taji nú mì, bɔ un nɔ zán hwenu gègě dó ba  nǔ dò dó mɔ̌to e ɖò zo jí é, alǒ avɔ e ɖò zo jí é jí, lobo nɔ lin tamɛ dó ye jí, hú táan e un nɔ zán dó sɔnǔ nú kplé lɛ é wɛ à? Azɔ̌ e un nɔ wà ayihɔngbe ayihɔngbe lɛ é nɔ ɖu ayi mɛ nú mì sɔmɔ̌, bɔ un nɔ zán hwenu kpɛɖé dó xoɖɛ alǒ xà Biblu wɛ à?’ Nú mǐ ɖó ayi wu ɖɔ wanyiyi e mǐ ɖó nú agbaza sín nǔ lɛ é jɛ ta yí sín wanyiyi e mǐ ɖó nú Klisu é sí jí ɔ, mǐ ɖó na lin nǔ kpɔ́n dó xó e Jezu ɖɔ é jí: “Mi cɔ́ miɖée dó nukúnkɛ́ndídó wu.” (Luk. 12:15) Etɛwu Jezu ka gb’akpá syɛnsyɛn enɛ nú mɛ?

¹⁶ Jezu ɖɔ: “Mɛɖé sixu sɛ̀n gǎn wè ǎ.” É ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Mi sixu sɛ̀n Mawu bo lɛ́ sɛ̀n dɔkun ǎ.” Ðó “gǎn” wè lɛ bǐ na byɔ ɖɔ è ni sɔ́ mɛɖée bǐ jó nú emi mlɛ́mlɛ́. Jezu lɛ́ ɖɔ gɔ́ na ɖɔ mǐ na “gbɛ́ wǎn nú mɛ ɖě, bo na yí wǎn nú mɛ ɖě” alǒ mǐ na “setónú nú mɛ ɖě, bo na vɛtoli nú mɛ ɖě.” (Mat. 6:24) Ðó mǐ nyí gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ wutu ɔ, mǐ mɛ bǐ ɖó na kpó ɖò ahwan fun xá “hwɛhuhu sín ninɔmɛ” lɛ wɛ, kaka jɛ agbaza sín nǔ lɛ gbé nyinya jí.​—Efɛ. 2:3.

17. (a) Etɛwu é ka nɔ vɛwǔ nú mɛ ɖěɖee ɖó jlǒ agbaza tɔn lɛ é, bɔ ye na ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó agbaza sín nǔ lɛ wu? (b) Etɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na fun ahwan xá jlǒ agbazanú lɛ gbé nyinya tɔn?

¹⁷ É nɔ vɛwǔ nú mɛ e ɖó jlǒ agbaza tɔn lɛ é bonu ye na ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó agbaza sín nǔ lɛ wu. Etɛwu? Ðó jlǒ yetɔn lɛ ko cyɔn yɛ linlin gbigbɔ tɔn yetɔn lɛ jí. (Xà 1 Kɔlɛntinu lɛ 2:14.) Ee jlǒ yetɔn lɛ cyɔn yɛ nǔwukpikpé nukúnnúmɔjɛnǔmɛ tɔn yetɔn jí é ɔ, é vɛwǔ nú ye bɔ ye na mɔ vogbingbɔn e ɖò nǔ ɖagbe kpo nǔ nyanya kpo tɛntin é. (Ebl. 5:11-14) É sín enɛ wu ɔ, ye mɛ ɖé lɛ sɔnǔ nú jlǒ e zɛ gbě é dó nǔ agbaza tɔn lɛ wu, jlǒ enɛ ɔ, è ka sixu sú dò tɔn bɔ é na jɛmɛ nú mɛ gbeɖé ǎ. (Nùt. 5:11) Awǎjijɛnú wɛ é nyí ɖɔ nùɖé tíìn bo na d’alɔ mǐ bɔ linlin agbaza sín nǔ lɛ gbé nyinya tɔn ɔ na wà nǔ dó mǐ wu ǎ, é wɛ nyí Xó Mawu tɔn Biblu xixa ɖò gbesisɔmɛ. (1 Pi. 2:2, 3) Lee tamɛ linlin kpɔ́n dó Xó nugbǒ Mawu tɔn jí na hlɔnhlɔn Jezu, bɔ é ɖu ɖò mɛtɛnkpɔn jí gbɔn é ɔ, mɔ̌ jɛn nugbodòdó Biblu tɔn lɛ zinzan na d’alɔ mǐ lɔ, bɔ mǐ na fun ahwan xá jlǒ agbaza sín nǔ lɛ gbé nyinya tɔn gbɔn. (Mat. 4:8-10) Nú mǐ bló mɔ̌ ɔ, mǐ nɔ xlɛ́ Jezu ɖɔ mǐ yí wǎn n’i hú nǔ agbaza tɔn ɖebǔ.

18. Etɛ a ka kanɖeji bo na wà?

¹⁸ Hwenu e Jezu kanbyɔ Piyɛ́ɛ ɖɔ: “A yí wǎn nú mì hú elɔ lɛ à?” ɔ, flínflín i wɛ é ɖè ɖɔ é ɖó na zé nǔ gbigbɔ tɔn lɛ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɖò gbɛzán tɔn mɛ. Nugbǒ ɔ, Piyɛ́ɛ zán gbɛ̀ sɔgbe xá nyikɔ tɔn e sín tinmɛ nyí “Awinnya” é, ɖó é ɖè jijɔ e cí awinnya ɖɔhun lɛ é xlɛ́. (Mɛ. 4:5-20) Mǐ lɔ kanɖeji égbé ɖɔ wanyiyi e mǐ ɖó nú Klisu é kún na sɛ̀ dò ó, bo nɔ zé agbazazɔ́, ayiɖeɖayi kpo agbaza sín nǔ lɛ kpo ɖó tɛn e jɛxa ye lɛ é mɛ. Mi nú gbeta e kɔn mǐ nɔ wá lɛ é ni nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó linlin e Piyɛ́ɛ ɖó, bo ɖɔ nú Jezu ɖɔ: “Aklunɔ, a tuùn ɖɔ un yí wǎn nú we” é.