1, 2. Kabalin na tanga-gabi nga pagimmanango, anni i nesimmu kani Pedro?

TANGA-GABI nga nagimmanango i pitu ta disipulos ni Jesus ta Bebay na Galilea ngem awan vuluvuga tu nagafuda. Inobserba ni Jesus i grupo ta pipi. “‘Iwaya nu i iko nu ta ziwanan na barangay tapenu egga makanna nu,’ kun-ni Jesus nira. Nawwaya ira, ay ariad-da ngana nga matakku i iko ta karu na nakanna da.”​—Juan 21:1-6.

² Kabalin nga nattunnag si Jesus tu pangummada, niyavuna kani Simon Pedro: “Simon nga ana ni Juan, mas dakal kari i pangaya mu niakan anne nira?” Anni pano i kayà kagian ni Jesus? Okupadu si Pedro ta pagimmanango. Yatutta, gittana iyavu ni Jesus sa nu anni talaga i tagibaloranna. Mas kari tagibaloranna i pakkafu tu manango anna pannegosio tatun anne kani Jesus anna ta ganna-gannug nga ituttudduna? Simibbag si Pedro: “Wan, Afu, ammum tu ayatat-taka.” (Juan 21:15) Talaga sinuppal ni Pablo i kinagina. Namegafu tatun, pinakurugna i ayana kani Cristo gukaban na pabbalin tu okupadu ta pangngua tu disipulos, anna pabbalin tu fundasion na ollu-siglo nga Cristiano nga kongregasion.

3. Anni ira nga peligro i mawag nga pagimmuguran na Cristiano ira?

 ³ Anni i magigiammu tam ta kinagi ni Jesus kani Pedro? Mawag nga magimmugug ittam nga ariattam ipamavulun nga makkafi i aya tam kani Cristo anna mari i fokus tam ta interes na Pappatulan. Ammu ni Jesus i problema ira nga konektadu ta pakavurungan ta maddaggun nga sistema na ganna-gannug. Ta ilustrasion ni Jesus meyannung ta mabbini, kinagina nga akseptan na karuan i “uvovug meyannung ta Pammaguray na Dios” anna mapprogreso, ngem i “avvuru-vurung ta neravvunan nga attolay tuange ta aya ta kukua ira” ay “makagurun ta uvovug.” (Mat. 13:19-22; Mar. 4:19) Wan, nu ariattam magimmugug, tentan na inaggaw nga pakavurungan i futu tam anna sesenu nga makkafi ittam ta espiritual. Yatutta sinabarangngan ni Jesus i disipulosna: “Magimmugug kamu, ta marakay nu yatun laman i talattangngawan nu i kabattug nu, pagillellaw nu, tuange ta avvuru-vurung nu nga meyannung toye ta maddaggun nga pattolay.”​—Luc. 21:34.

4. Anni i makoffun nittam tapenu ma-usito i konag na aya tam kani Cristo? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

⁴ Kagitta na kingngua ni Pedro turi ta ekspiriensana ta napaginnolay nga si Jesus, mapakurug tam i konag na aya tam kani Cristo gukaban na pangipollu ta trabahu nga niyawana nittam. Kunnasi tam masiguradu nga ibala-balayuttam nga kuan yatun? Kanayuttam nakuan iyavu ta baggi tam: ‘Anni talaga i mas tagibalorakku ta pattolè? Danuri kari inaggaw nga kukukuakku nga ari konektadu ta espiritual nga aktibidad i mas makeyawa tu pagayaya niakan?’ Meyannung tatun, innattam i tallu nga aspeto na pattolay nga nu ari nga mepangngo i pagimamma tam ay mamakkafi ta aya tam kani Cristo anna ta espiritual ira nga gannug​—sekular nga trabahu, dibersion, anna material nga ganna-gannug.

5. Anni i nebase-Biblia nga responsibilidad na ulu ira na familia?

⁵ Ari tu basta dibersion laman ni Pedro i pagimmanango​—pagaleranna yatun. Ammu na ulu na familia ira ta maddaggun nga egga i nebase-Biblia nga responsibilidadda nga iyawa i material ira nga pakawagan na familiada. (1 Tim. 5:8) Kawagadda nga mallallappo tapenu matuppal yatun nga obligasiodda. Ngem, taw nga pangurianan ira nga aggaw, maruddu nga pamegafuan na vuru-vurung yatun.

6. Ngatta problema na karuan i pagaleg tu trabahu?

⁶ Megafu ta aru nga totolay i magaleg tu pattrabahuan ngem limitadu laman i awayyada nga pappilian nga trabahu, aru nga empleyadu i mafuersa nga mattrabahu tu apaddu nga oras, nu mittan ta mas baddi i sueldu. Kanayun gapa nga mekiddaw nga mammungan i produksion yatutta mababbannag i totolay ta pisikal, mental, anna emosional. Mappeligro nga malsa ta trabahuda danuri empleyadu nga ari umanugu tatun.

7, 8. (a) Sinni nakuan i pattalokammu? (b) Anni nga importante nga leksion meyannung ta trabahu i nagigiammu na brother nga taga-Thailand?

⁷ Bilang Cristiano, mas matalo ittam kani Jehova anne ta maski sinni nga amo onu boss tam. (Luc. 10:27) Instrumento laman i sekular nga trabahu para ta tadday nga gakkag. Mattrabahu ittam tapenu suportan i pakawagattam ira ta material anna i ministerio tam. Ngem nu ariattam magimmugug, makagurun i sekular nga trabahu ta paddayarayaw tam. Angngariganna, niyistoria na tadday nga brother nga taga-Thailand: “Makapainteres i trabahù nga mappakappia tu computer, ngem aru nga oras i kananna. Yatutta, maggi awan ngana tu oras ku para ta espiritual ira nga gannug. Nalippawa ku nga  tapenu mepollù i interes na Pappatulan, kawagakku ulian i klase na trabahù.” Anni i kingnguana yaw nga brother?

⁸ “Nappasa i tanga-ragun nga pagunnug anna plano,” kunna, “naddesisionnà nga mallaku tu ice cream ta dala-dalan. Ta gafuna, marigatannà ta finansial anna nadismaya. Turi ta nakkasiringakkami na dati ira nga katrabahù, igala-galodà anna iyavuda nu ngatta mas makasta i mallaku tu ice cream anne ta mappakappia tu computer ta naka-aircon nga pattrabahuan. Nakimallo ngà kani Jehova, anna nikiddò nga uffunannà tapenu matuppal i goal ku nga mas aru i tiempò ta espiritual ira nga gannug. Ari nabbayag, nakkasta i situasion. Nabbalinnà tu mas familiar ta panamtam na customer ku ira anna mas malalaki nga magangngua tu ice cream. Tapus, mofu ngana ngamin nga ice cream nga ilakù kada aggaw. Ta kakuruganna, mas makasta lallagu i situasiokku ta finansial kumpara turi ta mappakappianà tu computer. Mas magayaya ngà ta awan ngana i problemà anna i vuru-vurukku turi ta dati nga trabahù. Pinaka-importante, natageno ku ngana nga mas madukko ngà ngana kani Jehova.”​—Bibbigan i Mateo 5:3, 6, NW.

9. Kunnasi tam mapattalupaddian i balanse nga pagimamma ta sekular nga trabahu?

⁹ I pallallappo ay makadios nga kualidad, anna egga bala-balo na nabbannagammu. (Prov. 12:14) Ngem kagitta na kinagi na brother, mawag nga melugar i sekular nga trabahu. Kinagi ni Jesus: “Asiguran nu lagu nga aleran i meyannung ta Pammaguray na Dios anna kuan nu i ipakua na. Ay iyawa na ngamin [pakawagan ta material] paga i mawag nu.” (Mat. 6:33) Tapenu mammuan nu balanse i pagimamma tam ta sekular ira nga gannug anna ta espiritual ira nga responsibilidad, iyavu ta baggi tam: ‘Mas magayaya ngà kari ta sekular nga trabahù tapus rutina laman para niakan i espiritual ira nga aktibidad?’ Makoffun i kanayun nga pannono nu anni i matageno tam ta sekular anna ta espiritual ira nga aktibidad tam tapenu mammuan nu anni talaga i tagibalorattam.

10. Anni nga importante nga leksion i nituddu ni Jesus meyannung ta prayoridad?

¹⁰ Nangiyawa tu estandarte si Jesus ta pabbalanse ta sekular anna ta espiritual ira nga gannug. Mittan nabbisita si Jesus ta balay da Maria anna Marta. Durante nga mappabibibi mapprepara tu makan si Marta, nagitubang si Maria ta arubang ni Jesus tapenu magginna sa. Turi nagaburidu si Marta megafu ta ari manguffun si Maria, kinagi ni Jesus kani Marta: “Pinili ni Maria i mapia, ay ari nga mala sa yaw.” (Luc. 10:38-42) Tudduan ni Jesus tu importante nga leksion si Marta. Tapenu ari mari i fokus megafu ta sekular ira nga gannug anna mapakurug i aya tam kani Cristo, kanayuttam nakuan nga pilian “i mapia,” i pangiyawa tu prayoridad ta espiritual ira nga gannug.

11. Anni i ituddu na Biblia meyannung ta pagibannag anna parrelaks?

¹¹ Kawagan i tiempo tapenu marrelaks anna mabanna-bannayan ta pattrabahu anna ta okupadu nga iskediul tam. Kagian na Uvovug na Dios: “Awan ngana tu mas makasta para ta tolay nu ari i kuman anna minum anna magayaya ta ngamin nga pinabbannaganna.” (Ecl. 2:24) Ammu ni Jesus i pakawagan nga magibannag nu mittan. Kabalin na kabbannag nga pallayyagayya, kinagina ta disipulosna: “Umay ittam ta malamma-lammo nga lugar nga sitta-sittam laman, tapenu magibannag kamu tu manganannuan.”​—Mar. 6:31, 32.

12. Meyannung ta pappaga-pagayaya, anni i pagimmugurattam? Mangiyawa tu angngarigan.

¹² Talaga kawagan i pappaga-pagayaya anna dibersion. Ngem egga i peligrona nga  mabbalin tu primeru nga fokus i pappaga-pagayaya ta pattoletam. Ta ollu-siglo gari, egga i appana-panono na magaru nga “Kuman anna uminum ittam ta matay ittam nonumma.” (1 Cor. 15:32) Egga gapa yatun nga espiritu ta maddaggun. Angngariganna, namegafu nga magatende ta study ira i tadday nga abbing nga lalaki nga taga-Europe. Ngem grabe i interesna ta dibersion nga niyemmanna ngana makikavulu ta Saksi ira ni Jehova. Turi kua, nalippawana gabbalaman nga narresulta laman tu problema anna pakkadismaya ira i paffokusna ta dibersion. Yatutta nituloyna i paggigiammu tu Biblia anna nabbalin tu kualipikadu nga mangilayyagayya ta mapia nga dumug. Kabalin na bawtismona, kunna: “I pabbabawyakku laman ay aru nga tiempo i nofu ku nigè nalippawa nga mas makapagayaya i passerbi kani Jehova anne ta pangipoppollu ta dibersion nga iyawana yaw nga mundo.”

13. (a) Iyilustra i peligro meyannung ta pappaga-pagayaya anna dibersion. (b) Anni i makoffun nittam tapenu mapattalupaddian i balanse nga pagimamma ta pappaga-pagayaya anna dibersion?

¹³ I gakkag na dibersion ay tapenu mabanna-bannayan anna metoli i siki-sikattam. Tapenu metuppal yatun, piga nga oras i mofu tam tatun? Nonopan yaw nga ilustrasion: “Nu mittan kakayà na aru nittam i kuman tu dulce onu dessert ngem ammu tam nga makadaral ta gawa-gawayyattam i kanayun nga pakkakan tu cake anna kendi ira. Yatutta, maruddu nga masustansia ira i kanattam. Mamakkafi gapa ta espiritual nga gawa-gawayattam i kanayun nga dibersion anna pappaga-pagayaya. Tapenu malabanan yatun, kanayuttam nakuan nga makiparte ta aktibidad ira na Pappatulan. Kunnasi tam mammuan nu balanse tam ta dibersion? Ta tadday nga ligguan, irekord tam nu piga nga oras i usan ta espiritual ira nga aktibidad, gittana pagatende ta study ira, pallayyagayya, anna ta personal onu ta paddayarayaw na familia. Tapus ikumpara tam yatun nga oras ta neyusa tam tatun nga ligguan para ta paddibersion, gittana isports, hiligmu ira, paggiraw tu telebision, onu paggayang tu video game ira. Anni i resulta na pangikumparam? Mawag kari nga limitammu i dulce onu “dessert”?​—Bibbigan i Efeso 5:15, 16.

14. Anni nakuan i makoffun nittam meyannung ta pappili tu pappaga-pagayaya anna dibersion?

¹⁴ Egga i lallaguray nga mappili na kataggi-tadday anna na ulu ira na familia nu anni nga dibersion i kayàda, basta mekunnay yatun ira nga aktibidad ta prinsipio ira na Biblia nga naggafu kani Jehova. * “Regalu na Dios” i marenu ira nga dibersion. (Ecl. 3:12, 13) Siempre, malippawa tam nga madduruma nga dibersion i pilian na kataggi-tadday. (Gal. 6:4, 5) Maski anni nga dibersion i piliattam, kayà tam nga ilugar yatun. Kinagi ni Jesus: “Nu sitaw i dian na kukuam ira, tari gapa i dian na nono mu.” (Mat. 6:21) Yatutta, i napafutuan nga pangaya tam kani Jesus i mamaguyu nittam nga ifokus i appana-panono, paguvovug, anna kukukuan ira ta aktibidad na Pappatulan imbes ta kagaggaw ira nga pakavurungan na pattolay.​—Fil. 1:9, 10.

15, 16. (a) Kunnasi mabbalin tu silu i materialismo ta Cristiano? (b) Anni nga masirib nga tabarang i niyawa ni Jesus meyannung ta material ira nga gannug?

¹⁵ Aru ta maddaggun i nakafokus ta uso ira nga istilo na sinnun, electronic gadget, anna tanakuan paga. Yatutta, mawag nga usitakkan na kada Cristiano i pakkaragana gukaban na pangiyavu ta baggina: ‘Kuruga importante ngana kari niakan i material ira nga gannug nga mas aru ngana i tiempò nga mabbibbig anna maningan ta bagu ira nga takay onu sissinnun anne ta pappreparà  para ta study ira? Okupadu ngà ngana kari ta inaggaw ira nga pakavurungan na pattolay nga awan ngana tu tiempò nga makimallo onu mabbibbig tu Biblia?’ Nu matageno tam nga kallabban ngana na aya ta material ira nga gannug i aya tam ta Cristo, nonopattam i kinagi ni Jesus: “Magimmugug kamu ta pakkelug [onu pakkakkam] nu ta anni laman nga gannug.” (Luc. 12:15) Ngatta niyawa ni Jesus yatun nga serioso nga pamappalan?

¹⁶ Kinagi ni Jesus nga “awan tu tolay nga mapparehu i passerbi na ta dua nga pakiyafuan.” Kunna paga: “Arian na nga awayya tu maggiddan i pangaya ta Dios anna pangaya ta kuartu.” Megafu ta parehu nga ikiddaw natun nga “pakiyafuan” i eksklusibo nga debosion. Kunni Jesus: “Ta awayya na tu ikalussaw na i tadday anna iddukan na i tadday. Onu mas napasikkal i passerbi na ta tadday anna uyu-uyawan na i tadday.” (Mat. 6:24) Bilang imperfekto nga tolay, kawagan nga kanayun nga labanattam i “negagangay nga karagatan na baggi,” nelagum ngana i materialismo.​—Efe. 2:3.

17. (a) Ngatta marigatan danuri totolay nga egga i nepattaggan nga appanono nga mapeggan tu balanse nga pagimamma ta material ira nga gannug? (b) Anni i makoffun nittam kontra ta materialistiko nga pakkaraga?

¹⁷ Marigatan nga mapeggan tu balanse nga pagimamma ta material ira nga gannug danuri egga nepattaggan nga appana-panono. Ngatta? Megafu ta nangngural i espiritual nga pakalippawada. (Bibbigan i 1 Corinto 2:14.) Nu natakkabban ngana i abilidad nga mangalippawa, mas mariga ngana para nira nga mapadduma i mapia ta marake. (Heb. 5:11-14) Yatutta egga i karuan nga ariadda makontrol i pakkaragada ta material ira nga gannug​—i pakkaraga nga ari vuluvuga nga makontento. (Ecl. 5:10) Mappabalo tam ta egga i pangontra ta zita na materialistiko nga appanono: i regular nga pakkakan ta Uvovug na Dios, i Biblia. (1 Ped. 2:2) Nu kunnasi nga napasikan si Jesus na monag nga pannono ta kinakurug nga naggafu ta Dios tapenu lillitan i tentasion, makoffun gapa i pangiyaplika ta prinsipio ira na Biblia tapenu malabanattam i materialistiko ira nga pakkaraga. (Mat. 4:8-10) Nu kuattam yatun, mepasingattam i pangaya tam kani Jesus anne ta maski anni nga material nga gannug.

18. Anni i determinasiommu?

¹⁸ Turi ta niyavu ni Jesus kani Pedro: “Mas dakal kari i pangaya mu niakan anne nira?” niperaddamna kani Pedro i pakawagan nga pagolluan i espiritual ira nga gannug ta pattolena. Si Pedro nga i kebalinan na ngaganna ay “Tadday nga Batu,” ay talaga nattolay segun ta ngaganna, megafu ta nangipasingan yaya tu alle-batu ira nga kualidad. (King. 4:5-20) Determinadu tam nakuan gapa ta maddaggun nga pattalupaddianan nga matuyag i pangaya tam kani Cristo, nga ipay ta mepangngo nga lugar i sekular nga trabahu, dibersion, anna material ira nga gannug. Masingan nakuan ta pappili tam ira ta pattolay i pagimamma ni Pedro nga kinagina kani Jesus: “Wan, Afu, ammum tu ayatat-taka.”