1, 2. Ŵasambiri ŵati ŵatchezera kukoma somba, kasi Yesu wakamufumba vichi Petrosi?

ŴASAMBIRI ŵa Yesu 7 ŵakatchezera usiku wose kuti ŵakome somba mu Nyanja ya Galileya kweni ŵakawera mawoko ghawaka. Yesu uyo panyengo iyi wakaŵa kuti wawuskika, wakaŵawonanga apo wakaŵa mumphepete mwa nyanja. Yesu wakati kwa iwo: “‘Ponyani mukwawu kumalyero kwa boti ndipo muzisangenge.’ Ntheura ŵakaponya, kweni ŵakatondeka kuwuguzira mu boti chifukwa cha unandi wa somba.”—Yoh. 21:1-6.

² Yesu wakati waŵapa ŵasambiri ŵake chakurya chamulenji, wakafumba Simoni Petrosi kuti: “Simoni mwana wa Yohane, kasi ukunitemwa ine kuluska izi?” Kasi Yesu wakanenanga vichi? Petrosi wakatemwanga chomene kukoma somba. Vikuwoneka kuti Yesu wakafumbanga Petrosi icho wakatemwanga chomene. Kasi wakatemwanga chomene somba na bizinesi ya somba kuluska Yesu na ivyo wakasambizganga? Kweni Petrosi wakazgora kuti: “Enya, Fumu, mukumanya kuti nkhumutemwani.” (Yoh. 21:15) Ivyo Petrosi wakachita, vikulongora kuti ivyo wakayowoya vikaŵa vyaunenesko. Kufuma pa  nyengo iyi, wakalongora nadi kuti wakamutemwanga Khristu. Wakatangwanikanga na ntchito ya kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri, ndipo wakawovwira chomene mu mpingo wa Ŵakhristu ŵakwambilira.

3. Kasi Ŵakhristu ŵakwenera kuŵa maso na vichi?

³ Kasi fumbo ilo Yesu wakafumba Petrosi likutisambizga vichi? Tikwenera kuŵa maso kuti chitemwa chithu pa Khristu chileke kuzizima na kuleka kutemwa chomene vinthu vya Ufumu. Yesu wakamanya ivyo vingachitika para munthu wakuŵika chomene mahara ku vyenjezgo vya nyengo yino. Mu ntharika yake ya mumiji, Yesu wakati ŵanyake ŵazamupulika “mazgu gha Ufumu” na kuya panthazi, kweni “vyenjezgo vya nyengo yino na nkhongono yakupusika ya usambazi” yizamufyolonganiska mazgu. (Mat. 13:19-22; Mrk. 4:19) Uwu mbunenesko nadi. Para tingaleka kuchenjera, vinthu vya zuŵa na zuŵa vingatipangiska kuti tileke kulimbikira vinthu vyauzimu. Lekani Yesu wakachenjezga ŵasambiri ŵake kuti: “Muŵe maso, mitima yinu yileke kutangwanika na vinthu nga nkhurya mwakujumphizga, kumwa chomene, ndiposo vyenjezgo vya umoyo.”—Luka 21:34.

4. Ni mafumbo wuli agho ghangatovwira kumanya usange tikumutemwa chomene Khristu? (Wonani chithuzithuzi chakwamba.)

⁴ Nga umo Petrosi wakachitira Yesu wati wamufumba, nase tingalongora kuti tikumutemwa chomene Khristu para tikuŵika ntchito yakupharazga iyo wali kutipa pa malo ghakwamba. Kasi tingachita wuli kuti tilutilire kuchita nthena? Nyengo zose tikwenera kujifumba kuti: ‘Kasi nkhutemwa chomene vichi? Kasi nkhuŵa wakukondwa chomene para nkhuchita vinthu vyakuthupi panji para nkhuchita vinthu vyauzimu?’ Pa nkhani iyi, tiyeni tidumbiskane vinthu vitatu ivyo usange tingaviŵika pa malo ghambura kwenelera, vingatipangiska kuti chitemwa chithu pa Khristu na vinthu vyauzimu chambe kuchepa. Vinthu ivi ni ntchito yakulembeka, vyakusanguluska, kweniso kutemwa chomene vinthu vyakuthupi.

5. Kasi ŵafumu ŵali na udindo wuli?

⁵ Petrosi wakatemwanga waka kukoma somba yayi. Bizinesi iyi ndiyo yikamovwiranga kuti wapwelelere banja lake. Mazuŵa ghano ŵafumu ŵakumanya kuti ŵali na udindo wa mu Malemba wakuti ŵapwelelerenge mabanja ghawo. (1 Tim. 5:8) Ŵakwenera kulimbikira kuti ŵafiske udindo wawo. Kweni mu mazuŵa ghaumaliro agha, ŵanthu ŵakwenjerwa chomene na ntchito yakulembeka.

6. Kasi ŵanthu ŵakukumana na masuzgo wuli uko ŵakugwira ntchito?

⁶ Pakuti ntchito zikusoŵa kweni ŵanthu awo ŵakupenja ntchito mbanandi, lekani ŵantchito ŵanandi ŵakugwira maora ghanandi, ndipo nyengo zinyake ŵakupokera malipiro ghachoko. Kweniso makampani ghakukhumba kupanga vinthu vinandi kweni ghakulemba ŵantchito ŵachoko. Ntheura ŵantchito ŵakuvuka chomene, ŵakusuzgika maghanoghano, ndiposo ŵakwenjerwa. Ŵantchito awo ŵakulondezga yayi ivyo makampani ghawo ghakukhumba, ŵakuŵalekeska ntchito.

7, 8. (a) Kasi tikwenera kugomezgeka chomene kwa njani? (b) Kasi mubali wa ku Thailand wakasambirapo vichi pa nkhani ya ntchito iyo wakagwiranga?

⁷ Pakuŵa Ŵakhristu, tikwenera kugomezgeka chomene kwa Yehova Chiuta kuluska ku ntchito yithu. (Luka 10:27) Ntchito yakulembeka njakuti yitipenge waka vinthu vyakukhumbikwa. Tikugwira ntchito kuti tisange vinthu vyakuthupi kweniso kuti tisange vyakukhumbikwa apo tikuchita uteŵeti. Kweni para tingapusa, ntchito yakulembeka yingatitimbanizga vinthu vyauzimu. Mwachiyelezgero, mubali munyake ku Thailand, wakalongosora kuti: “Nkhayitemwanga chomene ntchito yane yakunozga makompyuta. Kweni nkhagwiranga maora ghanandi chomene.  Ntheura nkhaŵavya nyengo yakuchitira vinthu vyauzimu. Paumaliro nkhawona kuti nkhwenera kusintha ntchito kuti niŵikenge vya Ufumu pa malo ghakwamba.” Kasi mubali uyu wakachita wuli?

⁸ Mubali uyu wakati: “Nkhati nanozgeka kwa chaka chimoza, nkhawona kuti nileke ntchito na kwamba kuguliska ayisikirimu mu misewu. Kukwambilira, ndalama yikanisuzganga ndipo ŵanyane ŵakanigongoweskanga. Para nakumana na ŵanyane awo nkhagwiranga nawo ntchito, ŵakanisekanga. Kweniso ŵakanifumbanga chifukwa icho nkhalekera ntchito yakunozga makompyuta mu ofesi na kwamba kuguliska ayisikirimu pa muhanya. Nkhalomba kwa Yehova na kumupempha kuti wanovwire kuzizipizga mwakuti niŵe na nyengo yinandi yakuchitira vinthu vyauzimu. Pakati pajumpha nyengo yichoko waka vinthu vikamba kwenda makora. Makasitomara ghane ghakanizgoŵera ndipo nkhamba kupanga ayisikirimu muwemi uyo ŵakamutemwanga. Ayisikirimu yose uyo nanyamura zuŵa lililose wakamaranga. Nkhamba nkhusanga ndalama zinandi kuluska apo nkhagwiranga ntchito yakunozga makompyuta. Ivi vikanovwira kuti niŵe wakukondwa. Pasono nkhwenjerwa yayi panji kusuzgika maghanoghano nga umo vikaŵira apo nkhagwiranga ntchito. Ndipo chakuzirwa chomene ntchakuti nili paubwezi wakukhora chomene na Yehova.”—Ŵerengani Mateyu 5:3, 6.

9. Kasi tingachita wuli kuti tiwonenge ntchito yakulembeka mwakwenelera?

⁹ Yehova wakukhumba kuti tilimbikirenge ntchito, ndipo vinthu vingatiyendera makora para tikuchita nthena. (Zinth. 12:14) Kweni nga umo mubali uyo tamuzunura mu ndime iyo yajumpha wanguyowoyera, ntchito yakulembeka yikwenera kuŵa pa malo ghakwenelera. Yesu wakati: “Ipo lutilirani kupenja dankha Ufumu na urunji wake, ndipo vinthu vinyake vyose ivi [vinthu vyakuthupi] visazgikirengeko kwa imwe.” (Mat. 6:33) Kuti timanye usange tikuwona vinthu vyakuthupi mwakwenelera na kuŵika vinthu vyauzimu pakwamba, ntchiwemi kujifumba kuti: ‘Kasi nkhuwona kuti ntchito yane ndiyo yikunikondweska chomene kuluska vinthu vyauzimu? Panji kasi nkhuwona kuti vinthu vyauzimu ni vyambura kuzirwa chomene kweniso vikunibowa?’ Para tingaghanaghanirapo pa mafumbo agha na kupima umo tikuwonera ntchito yithu na vinthu vyauzimu, vingatovwira kumanya ivyo tikutemwa chomene.

10. Kasi Yesu wakasambizga vichi ivyo tikwenera kuŵika pakwamba?

¹⁰ Yesu wakawonanga vinthu vyakuthupi mwakwenelera na kuŵika vinthu vyauzimu pakwamba. Nase tingasambirako kwa iyo. Nyengo yinyake, Yesu wakaluta ku nyumba ya Mariya na mukuru wake Marita. Apo Marita wakatangwanikanga na kuphika, Mariya wakasankha kukhala pafupi na Yesu na kutegherezga kwa iyo. Apo Marita wakadandawuranga kuti Mariya wakumovwirako yayi ntchito, Yesu wakaphalira Marita kuti: “Mariya wasora chigaŵa chiwemi, ndipo palije uyo wamupokenge.” (Luka 10:38-42) Yesu wakasambizga Marita fundo yakuzirwa. Kuti tileke kutimbanizgika na vinthu vyakuthupi na kulongora kuti tikumutemwa Khristu, tikwenera kulutilira kusankha “chigaŵa chiwemi,” kuŵika vinthu vyauzimu pa malo ghakwamba.

11. Kasi Malemba ghakuti wuli pa nkhani ya kupumura na kukondwapo?

¹¹ Pakuti tikutangwanika na ntchito, nyengo zinyake tikukhumbikwira kupumura na kukondwapo. Mazgu gha Chiuta ghakuti: “Palije chiwemi kuluska kuti munthu warye na kumwa na kusangwa na mulimo wake.” (Muph. 2:24) Yesu wakamanyanga kuti ntchakuzirwa kuŵa na nyengo yakupumura. Nyengo yinyake ŵakati ŵapharazga, wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Zaninge, imwe mwekha ku malo ghamayiyi na kupumulapo pachoko.”—Mrk. 6:31, 32.

12. Chifukwa wuli tikwenera kuŵa maso na vyakusanguluska? Yowoyani chiyelezgero.

 ¹² Vyakusanguluska ni viwemi chifukwa vikutovwira kukondwapo na kupumura. Kweni pakuŵa ngozi usange vyakusanguluska taviŵika pakwamba mu umoyo withu. Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, ŵanthu ŵanandi ŵakaŵa na mtima wakuti: “Tiyeni tirye na kumwa, chifukwa machero tifwenge.” (1 Kor. 15:32) Mu vyaru vinandi, ŵanthu ŵanandi ŵali na maghanoghano agha mazuŵa ghano. Mwachiyelezgero, munyamata munyake ku Western Europe wakamba kuwungana na mpingo. Kweni chifukwa chakuti wakatemwanga chomene vyakusanguluska, wakaleka kuwungana na Ŵakaboni ŵa Yehova. Kweni nyengo yikati yajumphapo, wakawona kuti kutemwa chomene vyakusanguluska kukamuchemeranga waka masuzgo kweniso wakakhuŵaranga waka. Ntheura wakambiraso kusambira Baibolo na kuŵa mupharazgi wa makani ghawemi. Wati wabatizika, wakati: “Nkhudandawura kuti nkhananga nyengo yinandi pambere nindawemo kuti munthu wakuŵa wakukondwa chomene para wakuteŵetera Yehova kuluska kutemwa chomene vyakusanguluska ivyo charu chikupeleka.”

13. (a) Yowoyani chiyelezgero icho chikulongora kuti mbuheni kutemwa chomene vyakusanguluska. (b) Ntchivichi chingatovwira kuti tiwonenge mwakwenelera vyakusanguluska?

¹³ Chifukwa chikuru icho tikuŵira na vyakusanguluska chakuti tipumure na kusanga nkhongono. Kasi tikwenera kumalira nyengo yitali wuli pa vyakusanguluska? Ghanaghanirani chiyelezgero ichi: Ŵanthu ŵanandi ŵakutemwa kurya makeke apo na apo. Kweni ŵangapwetekeka para nyengo yiliyose ŵangakhalira waka kurya makeke na switi. Tikwenera kurya chakurya cha magulu ghose kuti tiŵe na umoyo uwemi. Mwakuyana waka, para nyengo zose tikukhalira waka kuchita vyakusanguluska tingalwara mwauzimu. Kuti ivi vileke kuchitika, nyengo zose tikwenera kutangwanika na vinthu vyauzimu. Kasi tingamanya wuli usange tikuwona vyakusanguluska mwakwenelera panji yayi? Tingalemba unandi wa nyengo iyo tamalira pa vinthu vyauzimu mu sabata, nga nkhuwungana, kupharazga, kusambira patekha, na sambiro la mbumba. Para tachita nthena, tiyaniske na nyengo iyo tamalira pa vyakusanguluska sabata iyo, nga ni maseŵero, kuwonelera TV, panji kuseŵera magemu pa TV panji pa kompyuta. Para mwayaniska, kasi vikulongora kuti mukutemwa chomene vichi? Kasi ivyo tasanga vikulongora kuti tikukhumbikwira kusintha yayi?—Ŵerengani Ŵaefeso 5:15, 16.

14. Ntchivichi chingatovwira kuti tisankhenge makora vyakusanguluska?

¹⁴ Mitu ya mabanja kweniso waliyose payekha wangasankha vyakusanguluska ivyo wakutemwa chikuru vikukolerana na fundo za Yehova. * Vyakusanguluska viwemi “ntchawanangwa chakufuma kwa Chiuta.” (Muph. 3:12, 13) Mbunenesko kuti taŵanthu tikutemwa vyakusanguluska vyakupambana. (Gal. 6:4, 5) Kweni vyakusanguluska ivyo tasankha tikwenera kuviŵika pa malo ghakwenelera. Yesu wakati: “Uko kuli usambazi wako, ndiko mtima wako uŵengeso.” (Mat. 6:21) Para tikumutemwa Yesu, vitovwirenge kuti tighanaghanirenge, kuyowoya, na kudangizga vinthu vya Ufumu kuluska vinthu vyakuthupi.—Fil. 1:9, 10.

15, 16. (a) Kasi Mkhristu wangatimbanizgika wuli para wakutemwa chomene vinthu vyakuthupi? (b) Kasi Yesu wakapeleka ulongozgi wuli pa nkhani ya kutemwa chomene vinthu vyakuthupi?

¹⁵ Ŵanthu ŵanandi mazuŵa ghano ŵakughanaghanira waka umo ŵangasangira mafashoni ghaphya, mafoni, makompyuta, matabuleti agho ghafuma sono, na vinyake. Lekani ntchakuzirwa kuti Mkhristu waliyose wajisandenge. Wangajifumba kuti: ‘Kasi vinthu vyakuthupi ndivyo ni  vyakuzirwa chomene kwa ine? Kasi nyengo iyo nkhumalira pa kughanaghanira na kufufuza galimoto panji fashoni iyo yafuma sono yikuluska iyo nkhumalira pa kunozgekera maungano? Kasi nkhutangwanika chomene na vinthu vyakuthupi na kutondeka kusanga nyengo yakulombera panji kuŵerenga Baibolo?’ Para tawona kuti tikutemwa chomene vinthu vyakuthupi kuluska Khristu, tikwenera kughanaghanira mazgu gha Yesu ghakuti: “Chenjerani na mtundu uliwose wa uryezi.” (Luka 12:15) Chifukwa wuli Yesu wakapeleka chenjezgo ili?

¹⁶ Yesu wakati “palije uyo wangateŵetera nga ni muzga wa mabwana ghaŵiri.” Yesu wakayowoyaso kuti: “Vingachitika yayi kuti pa nyengo yimoza muŵe ŵazga ŵa Chiuta na Usambazi.” Vili nthena chifukwa “mabwana” ghose ghaŵiri ghakhumbenge kuti tighateŵetere. Yesu wakati nyengo zinyake ‘titinkhenge yumoza na kutemwa munyake’ panji ‘tidemelerenge kwa yumoza na kuyuyura munyake.’ (Mat. 6:24) Pakuŵa ŵanthu ŵakwananga, tose tikwenera kuyezgayezga kulimbana na “makhumbiro gha thupi lithu,” na mtima wakutemwa chomene vinthu vyakuthupi.—Efe. 2:3.

17. (a) Chifukwa wuli ŵanthu awo ŵakutemwa chomene vyakuthupi vikuŵasuzga kuti ŵawonenge vinthu vyakuthupi mwakwenelera? (b) Ntchivichi chingatovwira kuti tileke kutemwa chomene vinthu vyakuthupi?

¹⁷ Ŵanthu awo ŵakutemwa chomene vyakuthupi vikuŵasuzga kuti ŵawonenge vinthu vyakuthupi mwakwenelera. Chifukwa wuli vikuŵasuzga? Chifukwa chakuti vyauzimu vikwendamo yayi mu mutu. (Ŵerengani 1 Ŵakorinte 2:14.) Para nkhongono zawo zakamanyiro zatimbanizgika, chikuŵa chakusuzga kupambaniska pakati pa chiwemi na chiheni. (Heb. 5:11-14) Lekani ŵakuŵa na khumbiro likuru la vinthu vyakuthupi, ndipo ŵakutondeka kukhorwa pa umoyo. (Muph. 5:10) Chakukondweska ntchakuti pali nthowa iyo yingatovwira kuti timazge suzgo ili. Tiŵerengenge Baibolo zuŵa lililose, ilo ni Mazgu gha Chiuta. (1 Pet. 2:2) Yesu wakaghanaghaniranga unenesko wa mu Baibolo ndipo vikamovwira kuti watonde viyezgo. Nase para tikulondezga fundo za mu Baibolo, vitovwirenge kuti tileke kutemwa chomene vinthu vyakuthupi. (Mat. 4:8-10) Para tichitenge nthena, tilongorenge kuti tikumutemwa chomene Yesu kuluska vinthu vyakuthupi.

18. Kasi mwaŵikapo mtima kuchitachi?

¹⁸ Apo Yesu wakafumbanga Petrosi kuti: “Kasi ukunitemwa ine kuluska izi?” wakamukumbuskanga kuti ntchakuzirwa kuŵika vinthu vyauzimu pa malo ghakwamba. Petrosi, uyo zina lake likung’anamura kuti “Chilibwe,” wakachita nadi vinthu kuyana na zina lake. Wakaŵa wakukhora nga ni libwe. (Mil. 4:5-20) Mazuŵa ghano, tikuŵikapo mtima kuti tilutilire kutemwa Khristu, na kuŵika ntchito, vyakusanguluska, na vinthu vyakuthupi pa malo ghakwenelera. Mphanyi ivyo tikusankha mu umoyo withu vyalongora kuti tikutemwa Yesu nga umo Petrosi wakachitira, apo wakati: “Fumu, mukumanya kuti nkhumutemwani.”