1, 2. Katapos han pagpangisda ha bug-os nga gab-i, ano nga leksyon an hinbaroan ni Pedro?

PITO han mga disipulo ni Jesus an nangisda ha bug-os nga gab-i ha Dagat han Galilea pero waray gud hira nadakop. Ha may baybayon, ginkinitaan hira han ginbanhaw nga hi Jesus. Katapos nagsiring hiya: “‘Itunod an pukot ha too nga dapit han baluto ngan makakadakop kamo.’ Igintunod nira ito, pero waray na hira pakakaalsa kay damu gud an isda.”—Juan 21:1-6.

² Katapos hira serbihan ni Jesus hin pamahaw, hiya nagsiring kan Simon Pedro: “Simon nga anak ni Juan, hinigugma mo ba ako labaw pa hini?” Ano an karuyag sidngon ni Jesus? Tungod kay hinigugma ni Pedro an pagpangisda, baga hin ginpapakianhan hiya ni Jesus kon hain gud an iya mas hinigugma—an pagpangisda ba o hi Jesus ngan an Iya mga igintutdo? Hi Pedro binaton: “Oo Ginoo, maaram ka nga hinigugma ko ikaw.” (Juan 21:15) Gintuman gud ni Pedro an iya ginsiring. Tikang hadto, padayon niya nga iginpakita an iya gugma ha Kristo pinaagi ha pagin sagipo ha pagtutdo ha mga tawo basi magin mga disipulo, ngan nagin usa hiya nga harigi ha Kristiano  nga kongregasyon han siyahan nga siglo.

3. Ha ano nga mga peligro kinahanglan magbantay an mga Kristiano?

³ Ano an aton hibabaroan ha ginsiring ni Jesus kan Pedro? Kinahanglan kita magbantay nga diri mawara an aton gugma ha Kristo ngan an aton determinasyon nga unahon an mga buruhaton han Ginhadian. Maaram gud hi Jesus nga makakaeksperyensya kita hin mga problema ngan kabaraka dinhi hinin maraot nga sistema. Ha ilustrasyon ni Jesus mahitungod han magsarabwag, hiya nagsiring nga an pipira makarawat han “pulong mahitungod han Ginhadian” ngan mag-uuswag ha tinikangan pero ‘matatabonan an pulong’ han “mga kabaraka hini nga sistema ngan an nakakalimbong nga gahum han karikohan.” (Mat. 13:19-22; Mar. 4:19) Oo, kon diri kita mag-iikmat, an adlaw-adlaw nga mga kabaraka mahimo makalimbong ha aton kasingkasing ngan magpaluya han aton espirituwalidad. Salit ginpahamangnoan ni Jesus an iya mga disipulo: “Tagi hin atensyon an iyo kalugaringon nga an iyo kasingkasing diri mabug-atan han sobra nga pagkinaon, pag-ininom, ngan han mga kabaraka ha kinabuhi.”—Luc. 21:34.

4. Ano an mabulig ha aton nga hibaroan an kahilarom han aton gugma ha Kristo? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga artikulo.)

⁴ Pariho han ginbuhat ni Pedro katapos niya makaistorya an ginbanhaw nga hi Jesus, maipapakita naton nga hinigugma gud naton an Kristo pinaagi ha pag-una han buruhaton nga iya iginsusugo ha aton. Paonan-o naton maipapakita nga padayon naton ito nga ginbubuhat? Ha panapanahon, kinahanglan naton pakianhan an aton kalugaringon: ‘Hain an akon mas hinigugma? Mas nalilipay ba ako ha adlaw-adlaw nga mga buruhaton kay ha espirituwal nga mga buruhaton?’ Basi mabaton ini, hisgotan naton an tulo nga bahin han kinabuhi nga mahimo magwara han aton gugma ha Kristo kon diri kita magigin timbang—sekular nga trabaho, pagpahalibway, ngan materyal nga mga butang.

5. Ano an Kasuratanhon nga responsabilidad han mga ulo han pamilya?

⁵ An pagpangisda diri kay hilangkagan la ni Pedro—pakabuhi niya ito. Ginkikilala han mga ulo han pamilya yana nga may-ada hira Kasuratanhon nga responsabilidad ha pagtagana han materyal nga panginahanglan han ira pamilya. (1 Tim. 5:8) Kinahanglan magin maduruto hira basi matuman nira ito. Pero hinin kataposan nga mga adlaw, an sekular nga trabaho agsob nga nagigin hinungdan han kabaraka.

6. Ano nga mga pagsari an inaatubang yana han mga nagtatrabaho?

⁶ Tungod han kakulang hin trabaho, makusog an kompetisyon. Salit inaabat han iba nga kinahanglan nira magtrabaho hin damu ka oras, bisan kon bangin gutiay la an sweldo. Ngan tungod kay gin-oobligar han mga negosyante an ira mga trabahador nga maghimo hin mas damu nga produkto, apektado gud an mga trabahador—ha pisikal, mental, ngan emosyonal. Ginbubuhat han mga trabahador an bisan ano nga ginpapabuhat han ira agaron basi diri hira mawad-an hin trabaho.

7, 8. (a) Kan kanay kita sadang magin mas maunungon? (b) Ano nga birilhon nga leksyon an hinbaroan han bugto nga taga-Thailand may kalabotan ha iya trabaho?

⁷ Sugad nga mga Kristiano, mas importante ha aton an pagin maunungon kan Jehova nga Dios kay ha aton agaron. (Luc. 10:27) Nagtatrabaho kita basi magkaada han aton nangunguna nga mga panginahanglan ngan masuportaran an aton ministeryo. Pero kon diri kita magigin mabinantayon, an sekular nga trabaho mahimo makaulang ha aton pag-alagad kan Jehova. Tagda an eksperyensya han usa nga bugto ha Thailand. Hiya nagsiring: “Nalilipay gud ako ha akon trabaho sugad nga teknisyan hin kompyuter, pero nauubos hito an akon panahon. Salit haros waray na ako oras para ha espirituwal nga mga butang. Ha urhi, nasantop ko nga basi magin una ha akon kinabuhi an mga buruhaton han Ginhadian, kinahanglan ko  mamiling hin iba nga trabaho.” Ano an iya ginbuhat?

⁸ “Katapos hin usa ka tuig nga pagplano,” siring niya, “nagdesisyon ako nga magtinda hin ice cream ha kalye. Ha tinikangan, nakurian ako ha pinansyal ngan nahulop. Kon nakikit-an ako han akon mga katrabaho hadto, gintitinawaan nira ako ngan nagpapakiana kon kay ano nga mas ginpili ko an pagtinda hin ice cream kay ha pag-ayad hin kompyuter ha opisina nga de-aircon. Nag-ampo ako kan Jehova ngan naghangyo nga buligan niya ako nga makailob ngan makab-ot an akon tumong nga magkaada mas daku nga panahon ha espirituwal nga mga buruhaton. Waray pag-iha, nagtikaopay an kahimtang. Kabisado ko na an karuyag nga rasa han akon mga kustomer ngan nagin eksperto ako paghimo hin ice cream. Ha urhi, nauubos na an akon ice cream kada adlaw. Ha pagkamatuod, mas maopay an akon kahimtang ha pinansyal yana kay han teknisyan pa ako. Mas malipayon na ako kay diri na ako naiistres ngan nababaraka, diri pariho han akon trabaho hadto. Ngan labaw ha ngatanan, nagin mas duok na ako kan Jehova.”—Basaha an Mateo 5:3, 6.

9. Paonan-o naton matitipigan an timbang nga panhunahuna ha aton sekular nga trabaho?

⁹ An pagin maduruto maopay gud nga kalidad ngan naghahatag ito hin katagbaw. (Prob. 12:14) Pero sugad han hinbaroan han gin-unabi pa la nga bugto, importante an pagin timbang ha sekular nga trabaho. Hi Jesus nagsiring: “Padayon nga unaha niyo an pagpamiling han Ginhadian ngan han iya katadongan, ngan ini ngatanan [an nangunguna nga materyal nga panginahanglan] idudugang ha iyo.” (Mat. 6:33) Basi hibaroan naton kon timbang an aton panhunahuna ha sekular nga mga buruhaton ngan espirituwal nga mga responsabilidad, maopay nga pakianhan naton an aton kalugaringon: ‘Nalilipay ngan eksayted ba ako ha akon sekular nga trabaho pero inaabat ko nga ordinaryo o rutina na la an espirituwal nga mga buruhaton?’ An paghunahuna ngan pagpamalandong kon ano an aton inaabat ha aton sekular ngan espirituwal nga mga buruhaton makakabulig ha aton nga hibaroan kon hain an aton mas hinigugma.

10. Ano nga importante nga leksyon an igintutdo ni Jesus may kalabotan ha kon ano an angay magin prayoridad?

¹⁰ Gintututdoan kita ni Jesus kon paonan-o magigin timbang ha sekular ngan espirituwal nga mga butang. Makausa, binisita hi Jesus ha balay ni Maria ngan han iya bugto nga hi Marta. Samtang okupado hi Marta ha pagpangandam hin pagkaon, ginpili ni Maria nga lumingkod ha may tiilan ni Jesus ngan namati ha Iya. Han nagreklamo hi Marta nga diri nabulig ha iya hi Maria, hi Jesus nagsiring kan Marta: “Ginpili ni Maria an maopay nga butang, ngan diri ito kukuhaon ha iya.” (Luc. 10:38-42) Gintutdoan ni Jesus hi Marta hin importante nga leksyon. Basi diri maulang han sekular nga mga butang ngan basi mapamatud-an nga hinigugma naton an Kristo, kinahanglan padayon naton nga pilion “an maopay nga butang”—an pag-una ha espirituwal nga mga butang.

11. Ano an igintututdo han Kasuratan may kalabotan ha pagpahuway ngan pagpahalibway?

¹¹ Usahay kinahanglan naton magrelaks ngan magpahalibway tikang ha aton damu nga buruhaton ngan pagin sagipo. An Pulong han Dios nasiring: ‘Waray maoroopay para hin usa ka tawo kay ha iya pagkaon ngan pag-inom, ngan pagpahimulos hin maopay ha iya kabudlay.’ (Ekles. 2:24) Maaram hi Jesus nga importante an pagpahuway. Pananglitan, katapos han duro nga pangalimbasog ha pagsangyaw, ginsidngan ni Jesus an iya mga disipulo: “Kadto kita ha mamingaw nga lugar ngan pamahuway kita didto.”—Mar. 6:28-32.

12. Kay ano nga kinahanglan kita mag-ikmat may kalabotan ha pagpahalibway ngan kaliawan? Paghatag hin ehemplo.

¹² Oo, importante gihapon an pagpahalibway ngan kaliawan. Pero kinahanglan kita mag-ikmat  nga diri ito an magin pinakaimportante ha aton kinabuhi. Han siyahan nga siglo, damu an may-ada hini nga disposisyon, “Pangaon ngan panginom kita kay buwas mamamatay kita.” (1 Cor. 15:32) Kalyap liwat yana ha kalibotan an sugad nga disposisyon. Pananglitan, usa nga batan-on nga taga-Europa an nagtikang pagtambong ha Kristiano nga mga katirok. Pero mahilig gud hiya ha kaliawan, ngan tungod hito waray na hiya makig-upod ha katawohan ni Jehova. Kondi ha urhi, nasantop niya nga an iya pagpokus ha mga kaliawan nagresulta la hin mga problema ngan kasubo. Salit iginpadayon niya an iya pag-aram ha Biblia ngan ha urhi, nagin kwalipikado hiya nga magin magwarali han maopay nga sumat. Katapos han iya bawtismo, hiya nagsiring: “Nagbabasol gud ako nga daku hinduro nga panahon an akon ginkaragan antes ko masantop nga may mas labaw nga kalipay ha pag-alagad kan Jehova kay ha pagpatagbaw ha mga kaliawan nga igintatanyag hini nga kalibotan.”

13. (a) Kay ano nga peligroso an sobra nga pagpahalibway ngan kaliawan? Iilustrar. (b) Paonan-o naton hibabaroan kon timbang kita may kalabotan ha pagpahalibway ngan kaliawan?

¹³ Nagpapahalibway kita basi marepreskohan ngan maibalik an aton pisikal nga kusog. Pero ano kadaku nga panahon an sadang naton gamiton para hito? Hunahunaa ini: Damu ha aton an naruruyag kumaon hin dessert ha panapanahon, pero maaram kita nga kon pirme kita makaon hin keyk ngan magtam-is nga pagkaon, madadaot an aton kahimsog. Salit kon karuyag naton magin mahimsog, kinahanglan nga kadam-an han aton ginkakaon masustansya nga pagkaon. Ha pariho nga paagi, an pirme pagrelaks ngan pagpahalibway magpapaluya han aton espirituwal nga kahimsog. Basi diri ito mahitabo, kinahanglan regular kita nga makigbahin ha mga buruhaton han Ginhadian. Paonan-o naton hibabaroan kon timbang kita may kalabotan ha pagpahalibway? Mahimo naton irekord ha sulod hin usa ka semana kon pira ka oras an aton nagagamit para ha espirituwal nga mga buruhaton, sugad han pagtambong ha mga katirok, pagministeryo, ngan personal ngan panpamilya nga pag-aram ha Biblia. Katapos mahimo naton ito itanding ha oras nga aton nagagamit ha pariho nga semana para ha mga pagpahalibway, sugad han pag-api hin isport, mga hilangkagan, pagkinita hin telebisyon, o pag-inuyag hin video game. Ano an iginpapakita hito? Kinahanglan ba naton ibanan an aton dessert, siring pa?—Basaha an Efeso 5:15, 16.

14. Ano an makakabulig ha aton ha pagpili hin mapulsanon nga pagpahalibway ngan kaliawan?

¹⁴ An tagsa nga indibiduwal ngan ulo han pamilya may kagawasan ha pagpili kon ano an karuyag nira nga kaliawan, pero sadang nira siguruhon nga uyon ito ha mga prinsipyo ni Jehova nga mababasa ha Biblia. * An maopay nga kaliawan regalo han Dios. (Ekles. 3:12, 13) Syempre, maaram kita nga an kada tagsa bangin magkaiba an karuyag nga kaliawan. (Gal. 6:4, 5) Anoman an aton pilion, karuyag naton nga magin timbang may kalabotan hito. Hi Jesus nagsiring: “Kon hain an imo bahandi, aadto liwat an imo kasingkasing.” (Mat. 6:21) Salit an aton hilarom nga gugma kan Jesus magpapagios ha aton nga maghunahuna, magyakan, ngan magbuhat ha paagi nga nagpapakita nga mas importante ha aton an mga buruhaton han Ginhadian kay ha adlaw-adlaw nga mga buruhaton.—Fil. 1:9, 10.

15, 16. (a) Paonan-o mahimo magin lit-ag ha usa nga Kristiano an materyalismo? (b) Ano nga maaramon nga sagdon an iginhatag ni Jesus may kalabotan ha materyal nga mga butang?

¹⁵ Damu yana an naghihingyap gud nga magkaada han pinakabag-o nga gadyet, uso nga bado, ngan iba pa. Salit kinahanglan regular nga usisahon han tagsa nga Kristiano an iya mga ginhihingyap pinaagi ha pagpakiana ha iya kalugaringon: ‘Mas importante ba ha akon an materyal nga mga  butang nga tungod hito mas daku nga panahon an akon nagagamit ha pagpinamiling ngan paghinunahuna han pinakabag-o nga model hin celfon o uso nga bado kay ha pagpangandam para ha mga katirok ha kongregasyon? Sobra ba ako ka okupado ha adlaw-adlaw nga buruhaton salit gutiay na la an akon panahon ha pag-ampo o pagbasa ha Biblia?’ Kon nasasantop naton nga mas hinigugma na naton an materyal nga mga butang kay han Kristo, sadang naton pamalandungon an ginsiring ni Jesus: ‘Pag-ikmat kontra han ngatanan nga klase hin kahakog.’ (Luc. 12:15) Kay ano nga iginhatag ni Jesus inin seryoso nga pahamangno?

¹⁶ Hi Jesus nagsiring nga “waray makakagserbi ha duha nga agaron.” Hiya nagdugang: “Diri niyo mahimo pagdunganon an pagpauripon ha Dios ngan ha Karikohan.” Kay ano? Kay an tagsa nga “agaron” nagkikinahanglan hin eksklusibo nga debosyon. Hi Jesus nagsaysay nga “masisina [kita] ha usa ngan hihigugmaon an usa” o “magpapabilin [kita] ha usa ngan babayaan an usa.” (Mat. 6:24) Tungod kay kita ngatanan diri perpekto, kinahanglan kita padayon nga makig-away kontra ha “aton makasasala nga mga hingyap,” upod na an materyalismo.—Efe. 2:3.

17. (a) Kay ano nga makuri nga magin timbang ha materyal nga mga butang an mga tawo nga nakapokus ha pagpatagbaw han ira makasasala nga mga hingyap? (b) Ano an makakabulig ha aton nga maatohan an pagin materyalistiko?

¹⁷ Makuri para ha mga tawo nga nakapokus ha pagpatagbaw han ira makasasala nga mga hingyap nga magin timbang ha materyal nga mga butang. Kay ano? Kay diri na hira nakakasabot han espirituwal nga mga butang. (Basaha an 1 Corinto 2:14.) Kon maluya na an ira abilidad ha pagsabot, nagigin mas makuri para ha ira nga mahibaroan kon ano an husto ngan sayop. (Heb. 5:11-14) Salit an iba nagkakaada sobra nga hingyap ha materyal nga mga butang—hingyap nga diri gud matatagbaw. (Ekles. 5:10) Mapasalamaton gud kita nga may-ada tambal kon nahiloan kita han pagin materyalistiko—an regular nga pagbasa han makapahimsog nga Pulong han Dios, an Biblia. (1 Ped. 2:2) Sugad la nga an pagpamalandong ha mga kamatuoran ha Kasuratan nakabulig gud kan Jesus nga madaog an mga pagsulay, an pag-aplikar ha mga prinsipyo ha Biblia makakabulig liwat ha aton nga maatohan an pagin materyalistiko. (Mat. 4:8-10) Ha pagbuhat hini, iginpapakita naton kan Jesus nga mas hinigugma naton hiya kay ha bisan ano nga materyal nga butang.

18. Ano an imo determinasyon?

¹⁸ Han ginpakianhan ni Jesus hi Pedro: “Hinigugma mo ba ako labaw pa hini?” gintututdoan niya hi Pedro nga importante nga unahon ha kinabuhi an espirituwal nga mga butang. Hi Pedro nagkinabuhi gud uyon ha kahulogan han iya ngaran nga “Usa ka Pidaso nga Bato,” kay nagpakita hiya hin mga kalidad nga sugad karig-on hin bato. (Buh. 4:5-20) Yana, determinado liwat kita nga tipigan nga marig-on an aton gugma ha Kristo pinaagi ha pagin timbang ha sekular nga trabaho, pagpahalibway, ngan materyal nga mga butang. Hinaot ipakita naton ha aton mga desisyon nga ginsusubad naton an ginsiring ni Pedro kan Jesus: “Ginoo, maaram ka nga hinigugma ko ikaw.”