1, 2. Fuo Petero mangi atĩo yuru sasasa, ginipai namangi fuko?

GA YESU abawiriki saba amangi sunge atĩo yuru sasasa rogo Baime Gariraya, ono ka i aziongo atĩo ya. Yesu naima zinga be kpio aru pangba ime yo ki biyo. Fuani, ko ki ya fu yo: “ ‘Oni bá pio ku kumbabe kurungba, oni abi ra abi.’ I ki nimo ka ba ha, awere ka si adu nga wa ka i gbe he be rimbasa atĩo ya.”—Yo. 21:1-6.

² Fuo Yesu fu riahe nga ga wiso fuyo, ko aˈaria tiko koyo du Simona Petero ni ki ya: “Simona wiri Yoane, mo nakpi nyemu re bakere ti [agira re?” NW ] Ginihe Yesu aafura ane tipaha? Petero aima kpinyemu manga atĩo ni kerehe. Sidu, si nawira wa Yesu aasana ko tipa guhe ko akpinyemuhe akpi gbe. Ya mo ko akpinyemu manga atĩo gbiati sunge baga atĩo kisusi wai ko akpinyemu Yesu gbiati agu apai ko aayugoho? Petero akaragapai fuko ki ya: “Ii, Gbia; mo ini ya mi nakpi nyemu ro.” (Yo. 21:15) Nirengo, Petero aima raka ringbisihe kuti gu fugoko re. Naatona ti gu regbo re ka ndu kumbatayo, ko aima yugo gako nyemuse tipa Kristo ni fuko tiko sa sunge sa aboro ni abawiriki, na ki da ni nyanyakipa boro rogo gu dungurati nga ga aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã.

3. Gini kereapai si aida aKristano du na rubangirise na ni?

 ³ Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti agu afugo Yesu apehe fu Petero re? Si naida ani du na rubangirise ka zanga mbu gaani nyemuse tipa Yesu si rungbura, na ka zanga mbu kura apai si gbe berãrani kusayo ti agu apai nga ga Kindo. Yesu aima ino gupai nga raka nika duadu ni kpakarakpakaraha rogo gi zegino re, na ani nika gbiatirani agbia na fudifudiapai gbiati abakabangirise. Rogo ga Yesu sanza nangia ga bamitunga, ko ape gupai nga kura aboro kinaho nika dia ‘gu pangbanga nga ga Ngbi’ kugume na ki mangi sonakumbatayo amanga ti tonatonaha, ono “berã pa zegino, na gu nangaahe nga ga ũkumuko” ki “kandasi gu pai re.” (Mt. 13:19-22; Mk. 4:19) Nirengo, ka ani adunga na rubangirise ya, agu abakabangirise nga ga raka ima rengba ka nanga ngbadurani yo na ki sarani ani zere rogo toro yo. Si du Yesu aza gako abawiriki ti ni nga: “Oni bánda tironi, oni ka hisa kpotoroni yo na bakere riahe, na kpibuda, na berã pa gi unga re.”—Rk. 21:34.

4. Ginipai nika undo rani ani wisigi ba dunguro gaani nyemuse tipa Kristo? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

⁴ Kina wai Petero amangihe tingbafuo gako fugo na Yesu naaima zinga be kpio, ani nayugo ba dunguro gaani nyemuse tipa Kristo ni peresa ani pa gu sunge mbatayo ko nafuhe furani. Wai du rengbe ani kaa manga gipai re kindi? Ti kura aregbo, si naida ani sana tirani nga: ‘Ginihe mi akpinyemuhe gbe? Ya mo bakere gi ngbarago naye ti manga agu apai nga ga zegino, watadu agu apai nga ga toro?’ Nibi gipai re, ani furanga tipa apai biata nga ga raka nga gu ka ani amaanga ha rogo gaha ndikidi bangiriba ya, si ima rengba ka rungburasi gaani nyemuse tipa Kristo gbiati agu apai nga ga toro, agi apai re nga, sunge marã, zambuasitise, gbiati aũzegino.

5. Gini tindiro Ziazia Kekeapai namoihe rii abariikporo?

⁵ Sunge atĩo aadunga fu Petero ni kina gu sunge gbua naafu ngbarago fuko te, si angia gu sunge ko anaaraka mbikoho. Abariikporo areme ima inopa gu tindiro Ziazia Kekeapai namoihe riyo nga ga ngerefuo agu azingo nga ga gayo aborokporo. (1 Tim. 5:8) Si naida i mangi sunge nyanyaki tipa ka tinda gu tindiro re. Ono tie, ti gi yangara areme re, sunge marã dedede naye na bakabangirise.

6. Gini akpakarapai namanga areme rogo abasunge?

⁶ Mbiko gupai nga asunge gbua tooni, si kini sa gupai nga aboro niimangi abaangirã tipaha, dungu amangisunge namangasunge tipa badungu asaa, na tipa umba marã a ti kura aregbo. Berewe a, abasunge nakiiso asunge awere kina kumbatayo, na gipai re nasa aboro i du na mbugo ti kpotoyo na berãyo yo. Agu amangisunge aidanga kaa mangasunge ku gii regbo yo ya, i ima rengba ka do yo ti sunge.

7, 8. (a) Da nga gu bangua boro du ani ni rururani funi? (b) Gini nyanyakipa pai wirina sa Thailand yo awirikihe tipa gako sunge?

⁷ Wangia ani aKristano, gu bangua boro du ani ni rururani funi nga Yekova, angianga gaani bairasunge ya. (Rk. 10:27) Sunge marã gbua tipa ka undo boro. Ani namangasunge tipa ka gbia agu ahe ani azingo tipaha na tipa ka songoda gaani sunge tungusapai. Ono tie, ka ani adunga na rubangirise ya, sunge marã ima rengba ka gberesapa gaani irisombori. Ni kpiapai, wirina sa Thailand yo ape gupai nga: “Gimi sunge mi aamangaha nga ga mbakada akompiuta aima du ni wene sunge, ono mi aamangasunge tipa dungu asaa. Ni sangbana gipai re, regbo aadunga berewe bere tipa agu apai nga ga toro te. Niyangaraha, mi aye ka ino gupai nga tipa ka maa agu apai nga  ga toro mbatayo, si aaida mi aria gi sunge.” Ginipai gi wirina re amangihe?

⁸ Ko ape gupai nga: “Fuo mi mbakadi tire tipa he wa garã sa, mi adiberã kada ni babagi ahe bangiri gene, na kini bagi ice cream (crème glacée). Ti tonatonaha, mi aasota asota kaa gbia marã na mi kidu rogo gberãrago. Ho mi anaagbia agu aboro ni ani anaamangasunge na yo mbata, i anaamoma re kini sana re nga tipagine mi aaberã ti ni nga baga ice cream ngba ti mbakada akompiuta rogo wene zezeredi ba. Mi amangi kparakpee fu Yekova, ki sanako ko undo re mi sovura kuti gu kpakarapai re na ki da ti gu gimi sasa nga ga du na bakere regbo bere tipa agu apai nga ga toro. Fuo bete regbo, apai atona ka ngba. Gimi ice cream aima ye ka ngba ti aboro ni kerehe, na mi ki da ni wene bamangi ice cream. Fuo regbo ngbutuko, i atona kaa ngbe gimi ice cream naabaha naˈauru dũ. Raka re aima ngba kisusi gu regbo mi aambakada akompiuta. Si ima sa re mi du na bakere ngbarago bambiko gu fudifudiapai gbiati abakabangirise mi adu na ni ba gi kuru sunge yo, si awere berewe te. Na gu nyakipaha anyaka gbe nga, mi awere mbembedi gbe na Yekova.”—Oni gedi Matayo 5:3, 6.

9. Wai rengbe ani kadu na ruru bipai tipa gaani sunge marã?

⁹ Yekova na ngbarago ho du ani ni ngangarã tingba sunge, na manga nyanyaki sunge naye na mosoro. (Snz. 12:14) Ono wa vura duhe wo, a wa gu wirina i nipepa ko kuari re awirikihe, si naida ani moi sunge marã rogo gaha ndikidi bangiriba. Yesu aya: “Oni gbáta gako ngbi mbata, na gako rurupai; i ki kpamia agi ahe re [agu ahe du oni na zingoho] dunduko fu roni kuti ni.” (Mt. 6:33) Tipa ani ini singia ani na ruru bipai tipa agu asunge nga ga marã gbiati agu asunge nga ga toro, si ni wenepai ani sana tirani nga: ‘Ya mo mi nabi gi sunge marã ni bawenehe, ono kini bi agu apai nga ga toro ni kungbo apai watadu ni dogodapai?’ Berãkurii wai ani abi gaani sunge marã gbiati agu apai nga ga toro rengbe ka undo rani ani ini ginihe ani nakpinyemuhe gbe.

10. Gini nyanyakipa pai Yesu ayuguhe nibipa peresapa apai mbatayo?

¹⁰ Yesu ayugu wai furani si aida ani du na ruru bipai tipa agu asunge nga ga marã gbiati agu apai nga ga toro. Ti kura regbo sa, Yesu andu ka bi aMaria na wirinari nangia Marata kpuyo yo. Marata atona ka manga riahe fuko, ono Maria asungu pati ndu Yesu kaa gia agu apai ko aapekaha. Ho Marata aakpakanahe ni ki ya Maria aundongo ri te, Yesu aya fu Marata wẽ: “Maria asia gu wene pai re, i adía nga ha be ri te.” (Rk. 10:38-42) Yesu aayugo nyanyakipa pai fu Marata. Tipa ka banda tirani ka agu asunge nga ga marã gbenga berãrani ya, na tipa ka yugo gaani nyemuse tipa Kristo, si naida ani naandu kindi kumbatayo kaa sia “wene pai,” du rogoyo nga ka peresapa agu apai mbatayo nga ga toro.

11. Ginipai Ziazia Kekeapai ayugoho nibipa ongoda gbiati zambuasitise?

¹¹ Si naida aida ani naadia regbo kaa ongoda na kini zambuasi tirani ti gaani nyanyaki sunge gbiati gu dungu apai du tirani. Fugo Mbori nape gupai nga: “A nga he ho ngba fu boro susi gu pai nga ni ta ri he ni mbiri he, te, rago ki ningba angba ti ni mbiko gani sunge.” (Batu. 2:24) Yesu aima ino gupai nga si naida aida ani naaongoda ti kura aregbo. Fuo mangayo dezirepai kakaka tipa gbanga regbo, ko ape gupai fu gako abawiriki nga: “Oni yé ni sa roni ku nvuo yo, ka ongoda toni.”—Mk. 6:31, 32.

12. Nibipa zambuasitise gbiati aũngbarago, gini rubangirise si aida boro du na ni? Oni funga kpiapai.

¹² Nirengo, si naida zambuasitise aida na aũngbarago rogo gaani raka yo. Ono tie, gu  kerepai duho nga si ima rengba kada ni gupai ani aperesapaha mbatayo rogo gaani raka yo. Rogo bambata sa kama agarã, dungu aboro adu na gu berãpai nga “Ani rí he ki nimbiri he, bambiko gba ani akpí akpi.” (1 Kor. 15:32) Kina gu bangisa bipai re du areme a rogo dungu apapara zegino. Ni kpiapai, agarã kusayo, paranga kumba Putu yo ku Padiyo atona nduge tipa agu adunguratise nga ga aKristano. Ono ko aima kpinyemu aũngbarago ni kerehe, na si ki sako ko mbu kodatiko na ga Yekova aboro. Ono tie, fuo bete regbo kusa, ko aye ka rugatiko na gupai nga mera ko fuo aũngbarago aye na kina akpakarapai gbiati gberãrago kutiko. Sidu, ko atona wisigo Ziazia Kekeapai berewe, na fuani ko ki rẽ kada ni batungusi wene pangbanga. Fuo zioko bapatiza, ko aya: “Gu yangarapai mi abira tire na ni nga, mi aima gberesa regbo ni kerehe mbata fu mi ini gupai nga iriso Yekova naye na bakere ngbarago kisusi mera fuo agu aũngbarago nga ga gi zegino re.”

13. (a) Oni penga pa gu kpiapai nayugo gu kerepai du ti zambuasitise na aũngbarago. (b) Ginipai rengbe ka undo rani ani du na ruru bipai tipa zambuasitise gbiati aũngbarago?

¹³ Aũngbarago nafu ngbarago furani na kini sarani ani du wenengai. Sidu, si naida ani naadia bakio regbo wai kuti aũngbarago? Oni berãnga kurii gipai re: Badungu rani kinaho ninaaida aida kaa ri nzinziri ahe ti kura aregbo, ono ani ima ino gupai nga ka ani ari gu nzinziri ahe ari kindi duwa kéké gbiati arawa, si ima rengba ka ye na kaza kuti rani. Sidu, ani naari kina gu riahe gbe ngba tipa kpotorani. Wakina gure a, ka ani adia bakere regbo adia kindi kuti zambuatise gbiati aũngbarago, si ima rengba ka rungburasi rani rogo toro yo. Tipa ka gupai re mangingo rani ya, si naida ani naamanga agu apai dedede nga ga toro. Wai du rengbe ani ka ino singia ani na ruru bipai tipa zambuasitise? Ani rengbe ka sia poso sa na ki ke bange agu asaa ani adiaha kuti agu apai nga ga toro, wa agu nga du pati adunguratise, tungusapai gbiati wisigo Ziazia Kekeapai nisase watadu gu wisigo Ziazia Kekeapai nga ga aborokporo vuru gu poso re yo. Fuani, ani ki ringbisihe na bange agu asaa ani adiaha rogo gu bangisa poso yo re kuti aũngbarago, wa agu nga ngi kandi, manga agu apai nafu ngbarago fu boro, bi terevizioni, watadu ngi agu ambaro nga ga vidio. Ginipai gamo ringbisapai nika yugoho? Ya mo si aida mo mbu ri bete “nzinziri ahe”?—Oni gedi AEfeso 5:15, 16.

14. Ginipai rengbe ka undo rani ani sia wene zambuasitise gbiati aũngbarago?

¹⁴ Aboro ni basasa gbiati abariikporo na ranirii beyo ka sia agu aũngbarago i aidaha, ono nga gu du na ngbaya dagbaha na agu arugute nga ga Yekova du rogo Ziazia Kekeapai. * Wene zambuasitise nga ga “Mbori gamahe.” (Batu. 3:12, 13) Rengo ngaha nga, ani ima ino gupai nga aboro na asiapai ni bakiakia nibipa zambuasitise. (Gara. 6:4, 5) Singia gini ngbatunga zambuasitise du ani asiaha, si naida ani moihe rogo gaha ndikidi bangiriba. Yesu aya: “Bara ho du ga ũkumuko ni, ngbaduro du kina ku ho a.” (Mt. 6:21) Sidu, gaani nyemuse tipa Yesu nika fõngbaduraniyo ani peresipa agu apai nga ga Kindo mbatayo rogo gaani aberã, afugo, gbiati gaani mangaapai kuba peresapa agu apai mbatayo nga ga raka.—Frp. 1:9, 10.

15, 16. (a) Rogo gini gene rengbe nyemu aũzegino kada ni gbina fu Kristano? (b) Gini wene rugute Yesu afuhe nibipa aũzegino?

¹⁵ Badungu aboro areme na bakere nyemu gu vovo aroko nakura, gu vovo ahe aboro birĩ-ino-mangaahe akusaha, gbiati kura ahe a. Sidu, ai Kristano si aida ni naawisigo gani  nyemuahe dedede ni sana ni ti ni na asanahe wa agu nga: ‘Ya mo aũzegino ima da fere ni nyanyakipa pai kisusi si ki sare mi naadia bakere regbo kaa berã na kini weteke pa gu vovo atorombiri watadu aroko nakura kisusi gu mi adiaha kaa mbakada adunguratise? Ya mo mi nadia bakere regbo kina kuti agu apai nga ga raka regbo kidu bere gbua tooni tipa kparakpee watadu geda Ziazia Kekeapai?’ Ka ani bi gupai nga nyemu aũzegino ima kio tirani kisusi nyemu Kristo, si naida ani berẽkurii agu afugo Yesu nga: ‘Oni bandatironi ti ngbatunga angbaduse dunduko.’ (Rk. 12:15, NW) Tipagine Yesu afu gu nyanyaki zahe re ti ni?

¹⁶ Yesu ape gupai nga “a nga boro sa ka ra fu abaira ue te.” Ko ape gupai berewe nga: “Ka oni ata ra nga fu Mbori nira fu ũzegino a te.” Si wo mbiko gupai nga, Yesu aya agu “abaira ue” re dunduko naida gupai nga boro ra fu kina ni sa. Singia ani “asóga gu ni sa, ki kpi nyemu gu ni” watadu ani “aká kuti gu ni sa, ki payasi pa gu ni.” (Mt. 6:24) Wangia ani kpakpa aboro, ani dunduko si aida ani nasovura aso kindi kuti “gu nyemuhe nga ga bororani,” kodihe na nyemu aũzegino.—Ef. 2:3.

17. (a) Tipagine duhe ti ni ni mbumbuhe fu agu aboro naberã kina pa agu apai nga ga borose i du na ruru bipai tipa aũzegino? (b) Ginipai naundo rani ani sovura kuti nyemu aũzegino?

¹⁷ Si ima mbu fu agu aboro naberã kina pa agu apai nga ga borose i du na ruru bipai tipa aũzegino. Tipagine duhe ti ni wo? Bambiko agu apai nasayo i ini agu apai nga ga toro, si ni mumungoho. (Oni gedi 1 AKorindo 2:14.) Bara sa du gayo bera ni mumungoho, si ni mbumbuhe fuyo i kpara rurupai ti irairapai. (Eb. 5:11-14) Ni sangbana gipai re, kura aboro nasonosa bakere nyemu aũzegino, nga gu ka i aambisanga ha nyasi koyo ya. (Batu. 5:10) Si ni pa ngbarago nga, ziga kinaho tipa gu kaza nga ga kpinyemu aũzegino, si nga: Fugo Mbori nga Ziazia Kekeapai, nga gu si aida ani naagedaha ti aregbo dũ. (1 Pet. 2:2) Kina wai berãkurii gu rengo nga ga Mbori anyakasi Yesu ko dibe aˈasada, kinawo a pa manga ani sunge na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai aundo rani ani sovura kuti nyemu aũzegino. (Mt. 4:8-10) Ni manga ani he wo, ani nayugo gupai fu Yesu nga ani ima kpinyemuko kisusi aũzegino.

18. Ginipai mo nadiberã ka mangaha?

¹⁸ Ho Yesu asana Petero ni nga: “Mo nakpi nyemu re bakere ti [agira re?” NW ], ko aatingida Petero na pa peresa ko pa agu apai nga ga toro mbatayo rogo gako raka. Petero, du rogo rimoko yo nga “Mbia,” aima raka nirengo kuti rimoko, sidu, ko aima sonosa agu asino naadu wa kina mbia. (Amo. 4:5-20) Wakina gure, ani ima diaberã areme a ka nye nyanyaki rogo gaani nyemuse yo tipa Kristo, ki moi sunge marã, zambuasitise, gbiati aũzegino kina rogo gaha ndikidi bangiriba. Gaani asiapai rogo raka yo yugungo gupai ayugo nga ani na kina gu ngisa bipai Petero adu na ni ho ko aya ni fu Yesu wẽ: “Gbia; mo ini ya mi nakpi nyemu ro.”