1, 2. (a) Na cava na tolu na iyau vakayalo e solia vei keda o Jiova? (b) Cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

O JIOVA e vutuniyau duadua e vuravura vaka kina e lomalagi. (1 Vei. 29:11, 12) Ni Tama daulomasoli, e lomasavu ni wasea nona iyau vakayalo vei ira kece era taleitaka na kena yaga. Eda vakavinavinaka gona ni solia tu vei keda na iyau vakayalo, me vaka na (1) Matanitu ni Kalou, (2) na noda cakacaka vakaitalatala e veivakabulai, kei na (3) talei ni ka dina ena nona Vosa! Ke da sega ni qaqarauni, eda rawa ni vakawalena da qai viritaka laivi na iyau qori. Ia ke da via taura matua tiko ga, meda vakayagataka vinaka da qai vakamareqeta. E kaya o Jisu: “Na vanua e tiko kina nomudou iyau, ena tiko tale ga kina na yalomudou.”—Luke 12:34.

² Meda dikeva mada qo na sala eda rawa ni uqeti kina meda dei ena noda taleitaka na Matanitu, na cakacaka vakaitalatala, kei na ka dina. Ni o cakava qori, vakasamataka vakabibi na sala me titobu kina nomu taleitaka na iyau vakayalo.

3. Na cava e bolea na dauveivoli me cakava me rawata kina na mataniciva saulevu? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

³ Wilika na Maciu 13:45, 46. E tukuna o Jisu e dua na dauveivoli e vaqara mataniciva. Ena veiyabaki sa sivi, macala ga ni dau volia qai volitaka tale e levu na mataniciva. Ia sa kunea qo e dua na mataniciva talei sara, dua na ka nona marau ena gauna e raica kina. Ke via volia, ena volitaka kece nona iyau. Sa wacava na kena talei vua na mataniciva qori.

4. Na cava eda na cakava ke da taleitaka dina na Matanitu ni Kalou me vakataki koya na dauveivoli?

⁴ Na cava eda vulica? Na ka dina ni Matanitu ni Kalou e vaka na mataniciva saulevu ya. Ke da taleitaka dina me vakataki koya na dauveivoli, eda na tu vakarau ni biuta na ka kece meda vakarurugi ena Matanitu qori da qai yalodina kina. (Wilika Marika 10:28-30.) Meda dikeva mada qo e rua rau cakava sara ga qori.

5. E vakaraitaka vakacava o Sakiusa ni taleitaka na Matanitu ni Kalou?

⁵ O Sakiusa e nodra iliuliu na daukumuni ivakacavacava, e vutuniyau ni dau taura vakatawadodonu na ilavo. (Luke 19:1-9) Ia e rogoci Jisu na turaga sega ni yalododonu qo ni vunautaka tiko na Matanitu ni Kalou, e talei vua na veika e rogoca, mani cakava sara kina e dua na ka. E kaya: “Au na solia e veimama na noqu iyau vei ira na dravudravua, Turaga. Au na sauma lesu tale ga vakava na ka au taura vakatawadodonu.” E biuta laivi nona iyau e taukena vakatawadodonu, kei na nona kocova na veika vakayago.

6. Na veisau cava e vakayacora o Rosi me vakarurugi ena Matanitu ni Kalou, na cava e cakava kina qori?

⁶ Ena vica na yabaki sa oti, a rogoca e dua na yalewa eda na vakatoka me o Rosi na itukutuku ni Matanitu ni Kalou, ia e veimoceri tiko vakayalewa. A peresitedi ni dua na isoqosoqo e valataka nodra dodonu na dau veimoceri vakatagane se vakayalewa. Ni vulica na iVolatabu o Rosi, e raica na kena talei na ka dina ni Matanitu ni Kalou. Ia e raica ni vinakati me cakava e levu na veisau. (1 Kor. 6:9, 10) E uqeti koya me vakacegu mai na nona itutu, me tinia tale ga nona veimoceri tiko vakayalewa. A papitaiso ena 2009, qai painia tudei ena yabaki ga e tarava. E titobu cake nona lomani Jiova kei na nona Matanitu, sega ni nona gagadre vakayago.—Mari. 12:29, 30.

7. Eda na taleitaka tiko ga vakacava mai vu ni lomada na Matanitu ni Kalou?

⁷ Macala ga ni levu na veisau eda sa cakava me rawa nida vakarurugi ena Matanitu ni Kalou. (Roma 12:2) Ia e sega ni kena ibalebale qori ni sa oti na noda cakacaka. Meda qarauna eso na ka eda dau malele kina, me vaka na domodomoiyau kei na gagadre ca ni veiyacovi. (Vkai. 4:23; Maciu 5:27-29) Meda taleitaka tiko ga mai vu ni lomada na Matanitu ni Kalou, sa vakarautaka kina vei keda o Jiova e dua tale na iyau talei.

8. (a) Na cava e tukuna kina na yapositolo o Paula ni noda cakacaka vakaitalatala e vaka na ‘iyau talei ena saqa qele’? (b) E vakaraitaka vakacava o Paula ni talei vua na cakacaka vakaitalatala?

⁸ A lesi keda o Jisu meda vunautaka da qai vakavulica na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. (Maciu 28:19, 20) E kila na yapositolo o Paula na kena rui talei na cakacaka vakaitalatala. E vakamacalataka ni vaka na ‘iyau talei ena saqa qele’ na nona cakacaka vakaitalatala ni veiyalayalati  vou. (2 Kor. 4:7; 1 Tim. 1:12) Macala ga nida sega ni uasivi da qai vaka na saqa qele, ia na itukutuku eda kacivaka e rawa nida bula tawamudu kina, kei ira era rogoca. E tukuna kina o Paula: “Au cakava na ka kece ena vuku ni itukutuku vinaka, meu bau vakaivotavota ena kena tukuni yani.” (1 Kor. 9:23) Io, na nona taleitaka na cakacaka vakaitalatala o Paula e uqeti koya me gumatua ena veivakatisaipelitaki. (Wilika Roma 1:14, 15; 2 Timoci 4:2.) E vukei koya qori me vosota na veitusaqati. (1 Ces. 2:2) Me vakataki Paula, na cava meda cakava meda taleitaka kina na cakacaka vakaitalatala?

9. Na cava eso na sala eda vakaraitaka kina nida taleitaka na cakacaka vakaitalatala?

⁹ Dua na sala e vakaraitaka kina o Paula nona taleitaka na cakacaka vakaitalatala, oya nona dau qara na sala me vunau kina vei ira eso tale. Me vakataki ira na yapositolo kei ira na lotu vaKarisito taumada, eda vunau tawalokuci, vunau e matanalevu, kei na vunau e veivale. (Caka. 5:42; 20:20) Me salavata kei na keda ituvaki, eda qara na sala meda vakarabailevutaka kina noda cakacaka vakaitalatala, de dua eda na painia veivuke se painia tudei. Eda na rairai vulica tale ga e dua na vosa vou, toki ena dua tale na yasayasa se dua tale na vanua.—Caka. 16:9, 10.

10. E vakalougatataki vakacava na nona gugumatua o Irene?

¹⁰ Dikeva mada na ivakaraitaki i Irene, e dua na tacida yalewa dawai mai Merika. Dua na ka nona vinakata me vunau vei ira na isenivalu era vosa vakaRusia. A cakava qori ena 1993 nira le 20 toka ga na dautukutuku ena iwasewase lailai ena vosa vakaRusia e Niu Yoka. Rauta ni 20 na yabaki nona gumatua voli o Irene ena yalava qori. E kaya: “Au se sega sara ni kenadau ena vosa vakaRusia.” Ia e vakalougatataka o Jiova na nona gugumatua kei ira tale ga na vo ni mataveitacini. Nikua, sa ono na ivavakoso vosa vakaRusia e Niu Yoka. Ratou sa papitaiso e tinikalima na vuli iVolatabu i Irene. Eso era veiqaravi e Peceli, painia, eso tale ga era qase ni ivavakoso. E kaya o Irene, “Niu vakasamataka eso tale na isausau au rawa ni tadolova, sega ni dua e vakamarautaki au vakalevu me vaka na kena qo.” Io, e talei dina vua na cakacaka vakaitalatala!

11. Na cava e yaga kina nida vunau tiko ga nida vakacacani?

¹¹ Ke talei vei keda na cakacaka vakaitalatala, eda na vakatotomuria na yapositolo o Paula e vunau tiko ga ni tusaqati vakalevu. (Caka. 14:19-22) Ena loma ni 1930 vakacaca kei na itekitekivu ni 1940, era tusaqati vakalevu na tacida mai Merika. Me vakataki Paula, era sega ni soro nira vunau tiko ga. Era valataka e levu na kisi  ena mataveilewai na tacida me taqomaki kina na noda dodonu ni vunau. Ena dua noda qaqa ena Mataveilewai Cecere e Merika ena 1943, e vakamacalataka kina o Brother Nathan H. Knorr: “Eda qaqa ena nomuni sega ni soro. Ke ra sega ni toso tiko ga na dautukutuku, ena sega na veilewai ena Mataveilewai Cecere, ia ena vukumuni na dautukutuku era na tomana tiko ga nodra cakacaka na tacida e veiyasa i vuravura, era sega ni soro me yacova ni oti na veivakacacani. Na lewa qo e yavutaki ena nodra qaqa na tamata ni Kalou era yalodina tiko ga.” Na nodra sega tale ga ni soro na tacida ena so tale na vanua era qaqa kina ena mataveilewai. Io, noda taleitaka na cakacaka vakaitalatala eda na tudei tiko ga kina nida vakacacani.

12. Na cava o nakita mo cakava ena nomu cakacaka vakaitalatala?

¹² Nida okata na cakacaka vakaitalatala me iyau talei e solia o Jiova, eda na sega ni kauaitaka ga noda aua. Eda na solia noda vinaka taucoko meda “vunautaka vakavinaka sara na itukutuku vinaka.” (Caka. 20:24; 2 Tim. 4:5) Ia na cava eda na vakavulica? Dikeva mada e dua tale na iyau e solia na Kalou.

13, 14. Na cava na “valeniyau” e vakamacalataka o Jisu ena Maciu 13:52, eda na vakatawana vakacava?

¹³ Na ikatolu ni noda iyau vakayalo na noda taukena na ka dina e vakatakilai mai. O Jiova e Kalou ni ka dina. (2 Sam. 7:28; Same 31:5) Ni Tama dauloloma, e vakatakila na ka dina vakalou vei ira na rerevaki koya. Ena imatai ni gauna eda rogoca kina na ka dina, sa rawa nida kumuna na ka dina mai na nona Vosa, na iVolatabu, noda ivola tabaki, noda soqo ni veiwasewase, soqo lalai kei na soqoni e veimacawa. Ni toso na gauna, sa tiko tale ga vei keda na ka e vakamacalataka o Jisu, oya na “valeniyau” ni ka dina eda sa kila makawa kei na kena eda sa qai kila qo. (Wilika Maciu 13:52.) Ke da qara na ka dina qori me vaka noda qara na iyau vuni, ena vukei keda o Jiova meda kumuna ena noda “valeniyau” na ka dina vou e talei. (Wilika Vosa Vakaibalebale 2:4-7.) Eda na cakava vakacava qori?

¹⁴ E dodonu me tiko noda ituvatuva vinaka ni vuli vakataki keda kei na noda vakekeli ena Vosa ni Kalou kei na noda ivola. Ena vukei keda qori meda kunea na ka dina ena rairai “vou” baleta nida sega ni kila tu e liu. (Josua 1:8, 9; Same 1:2, 3) Na imatai ni itabataba ni Vale ni Vakatawa e tabaki ena Julai 1879, e tukuni kina: “Na ka dina e vaka na senikau lailai totoka ena loma ni veikauloa, e solegi qai voleka tale ga ni vakamatei ena nodra tubu sivia na co ca ni ka lasu. Ke o via raica, mo sa na vakararai vinaka sara ga. . . . Ke o via taukena, o na cuva sobu sara ga mo taura mai. Kua ni nanuma ni dua ga na senikau ni ka dina. . . . Kumukumuni tiko ga, vakasaqaqara tiko ga.” Io, meda gumatua tiko ga ni tawana noda valeniyau ni ka dina.

15. Na cava eda na rairai okata kina eso na ka dina me ka “makawa”? Na ka dina cava o dau taleitaka?

¹⁵ Eda rogoca eso na ka dina ena imatai sara ga ni gauna eda veimaliwai kina kei ira na tamata ni Kalou. E okati qori me ka dina “makawa” nida se qai vulica ena gauna eda lotu vaKarisito kina. Na cava e okati kina? Noda mai kila ni Dauveibuli o Jiova, e Vu ni Bula, e tiko nona inaki me baleti keda na kawatamata. Eda vulica tale ga ni vakarautaka vakayalololoma na Kalou na Luvena me isoro ni veivoli meda sereki kina mai na valavala ca kei na mate.  Toso na gauna eda vulica ni nona Matanitu ena vakaotia na rarawa kece, eda rawa ni bula tawamudu ena veiyaloni kei na mamarau ena ruku ni nona veiliutaki.—Joni 3:16; Vkta. 4:11; 21:3, 4.

16. Na cava meda cakava ni veisautaki noda kila me baleta e dua na ka dina?

¹⁶ Ni toso na gauna, e dau veiveisau na ka eda kila me baleta eso na parofisai se tikinivolatabu. Ni caka qori, meda qara na gauna meda vulica vinaka kina da qai vakasamataka vakatitobu. (Caka. 17:11; 1 Tim. 4:15) Eda na saga meda kila vinaka na veiveisau lelevu e caka vaka kina na duidui lalai ena ka dina eda kila makawa kei na kena e vou. Ena sega kina ni yali mai na noda valeniyau na ka dina eda se qai rogoca. Cava e yaga kina na sasaga qo?

17, 18. Ena vukei keda vakacava na yalo tabu?

¹⁷ A vakaraitaka o Jisu ni yalo tabu ni Kalou ena vakalesuya ina noda vakasama na ka eda sa vulica. (Joni 14:25, 26) Ena vukei keda vakacava qori nida kacivaka na itukutuku vinaka e matanalevu? Dikeva na ivakaraitaki i Peter. A tekivu veiqaravi e Peceli mai Peritania ena 1970 ni se qai yabaki 19. Ni vunau tiko e veivale, e sotava e dua na turaga kumi levu. E taroga sara o Peter ke taleitaka me kila na iVolatabu. Dua na ka nona kurabui na turaga qo, e kaya ni Jiu qai dua vei ira na rapai. E via vakatovolei Peter, mani taroga, “Cauravou, o kila na vosa cava e volai kina na ivola i Taniela?” E sauma o Pita, “E volai vakatikina ena vosa vakaArame.” E kaya o Peter, “E kurabui na rapai niu kila na isaunitaro—ia au kurabui sara vakalevu! Au mai kila vakacava na kena isau? Niu lai raica na Vale ni Vakatawa kei na Yadra! ni vica na vula sa oti, au kunea e dua na ulutaga e vakamacalataki kina ni volai na Taniela ena vosa vakaArame.” (Tani. 2:4, ftn.) Io, na yalo tabu e rawa ni vakalesuya mai na noda vakasama na ka eda wilika qai maroroya ena noda valeniyau.—Luke 12:11, 12; 21:13-15.

¹⁸ Ke talei vei keda na vuku i Jiova, ena uqeti keda qori meda kumuna ena noda valeniyau na ka dina eda kila makawa kei na kena e vou. Nida taleitaka da qai vakavinavinakataka tiko ga vakalevu na vuku i Jiova, eda na vakarautaki vinaka ena vunau e matanalevu.

19. Na cava meda taqomaka kina na noda iyau vakayalo?

¹⁹ E saga tiko o Setani kei na nona vuravura me vakamalumalumutaka se vakaleqa vakadua na noda taleitaka na iyau vakayalo eda sa veivosakitaka mai. Eda sega ni galala mai na nona ilawaki. E rawarawa nida temaki meda saga na cakacaka saulevu, meda tatadrataka na bula vutuniyau se noda domodomoiyau. E vakadreta sara ga na yapositolo o Joni ni sa takali tiko yani na vuravura qo kei na kena gagadre. (1 Joni 2:15-17) Koya gona, meda gugumatua ni qarauna na ka eda dau taleitaka, meda mareqeta da qai vakavinavinakataka tiko ga na iyau vakayalo.

20. Na cava o nakita dei mo cakava mo mareqeta tiko ga kina nomu iyau vakayalo?

²⁰ Mo tu vakarau ni biuta na ka ena rawa ni vakaleqa nomu mareqeta na Matanitu ni Kalou mai vu ni lomamu. Mo vunau tiko ga vagumatua, kua vakadua ni raica vakamamada na cakacaka ni veivakabulai qo. Qara tiko ga na ka dina. Ni o cakava qori, o na tara na nomu “iyau mai lomalagi e sega ni oti rawa, qai sega ni volekata rawa yani na daubutako, e sega tale ga ni kania na sarasara. Na vanua e tiko kina nomudou iyau, ena tiko tale ga kina na yalomudou.”—Luke 12:33, 34.