1, 2. (a) I vyuma ci vitatu vino Yeova watupeela? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

YEOVA u wakwatisya icuma mwi yulu na pano nsi. (1 Mila. 29:11, 12) Pa mulandu wakuti Yeova a Tata witu uwaya na ukapekape, akapeela vyuma vyakwe kuli yayo yonsi akailuka vino ivyuma vivyo vyacindama. Tukataizya sana ukuti Yeova watupeela ivyuma vyakwe, nupya pali vivyo paya na (1) Uwene Wakwe Leza, (2) umulimo witu wakusimikila, na (3) icumi icaya muli Baibo! Nomba ndi cakuti tutacenjile, tungata ukutaizya pa vintu vivyo nu kuta ukuviomvya. Pakuti tutwalilile ukutaizya pa vintu vii, tulinzile ukulaviomvya lyonsi nu kuzifya ukutemwa kwitu ukwa vintu vii. Yesu watiile: “Ukuli vyuma vinu u kuli ni myenzo inu kwene.”—Luka 12:34.

² Lekini tusambilile pali vino tungacita pakuti tutandike ukutemwa Uwene, umulimo wa kusimikila alino ni cumi, alino na vino tungacita pakuti tutwalilile ukutemwa ivintu vivyo. Lino tukucita vivyo, lekeni twaelenganya na pa vintu ivingatwazwa ukukomya ukutemwa kwitu mu cuma cakwe Leza.

3. I vyani vino umulonsi umu cilangililo cakwe Yesu waipeelisye ukucita pakuti akwate imbeela iiya? (Lolini cikope cakutandikilako.)

³ Welengini Mateo 13:45, 46. Yesu walanzile pa cilangililo ca mulonsi uwalondanga imbeela. Pa myaka iingi, mulonsi wii afwile wakalanga nu kukazya imbeela izingi. Nomba umuku uu wazanyile imbeela iyali iiyele uku mbeela zyonsi zino walolapo nupya lino waiweni, umwenzo wakwe wazanzile cuze. Nomba pakuti akale imbeela iiya walondekwanga ukukazya vyonsi vino wakweti. Uzye mwalola vino imbeela iyo yacindime kuli aliwe?

4. Ndi cakuti twatemwa Uwene Wakwe Leza wakwe vino umulonsi wiya watemilwe imbeela, i vyani vino tulacita?

⁴ I vyani vino tukusambililako uku cilangililo ci? Icumi icikalanda pa Wene Wakwe Leza caya wa mbeela ya mutengo. Ngi cakuti twatemwa Wene wakwe vino umulonsi watemilwe imbeela iiya, tulaipeelesya ukutaluka uku vintu vyonsi pakuti tuye pali yano yalateekwa nu Wene kwene uwo. (Welengini Mako 10:28-30.) Lekini tulande pa yantu yaili acisile vivyo kwene.

5. Uzye Zakeyo walangilile uli ukuti walondesyanga ukuya umu Wene Wakwe Leza?

⁵ Zakeyo wali umukalamba wakwe ya kasonkesya uwali umukama pa mulandu ni mpiya zino wapokanga umu ucenjezi. (Luka 19:1-9) Nomba lino umonsi wiya uvwile Yesu akusimikila pa Wene, wilwike ucindami wa mazwi yano uvwanga nu kucita vivyo kwene vino uvwile. Watiile: “Mwene uvwa! Ndapeela citika wa vyuma vyane ku apina. Nupya ndi natala nacenjezya umwi cili consi, ndamuwezezya maila yani kulingana ni cintu cico.” Watiile ukuomba umulimo wa lufyengo nupya wali ni nsansa.

6. Pakuti Rose aye pali yano yalateekwa nu Wene Wakwe Leza, i vyani vino wacisile, nupya u mulandu ci uno wacitile vivyo?

⁶ Imyaka iingi yatipita kufuma pano mama umwi uno tumati Rose, uulungananga nu mwanaci muze uvwile ilandwe pa Wene. Wali ali mukalamba mu kaungwe akalwisyanga ukukwata insambu zya kutwalana aonsi yatupu na anaci yatupu. Lino Rose wasambililanga Baibo, wilwike ucindami wa cumi cino wasambililanga pa Wene Wakwe Leza. Nomba wizile aelenganya ukuti alinzile ukusenuka umu vintu ivingi. (1 Kol. 6:9, 10) Umwenzo wakwe wamulenzile ukuta umulimo uno waombanga nu kuta ukwikala pamwi na wino uulungananga nawe. Rose wawatiziwe umu 2009, nupya umwaka uwalondelilepo watandike ukuomba upainiya. Watemilwe sana Yeova nu Wene wakwe ukucila ivintu vyuze vyonsi ivya untunze.—Mako 12:29, 30.

7. Tungacita uli pakuti tutwalilile ukutemwa Uwene Wakwe Leza?

⁷ Avino na sweingi twacita, twasenuka umu vintu ivingi pakuti sile tuye pali yano yalateekwa nu Wene Wakwe Leza. (Loma 12:2) Nanti ciye vivyo umulimo witu wa kusenuka utasila. Tulinzile ukumanya ivintu ivingalenga tutatwalilila ukutemwa Leza nu Wene wakwe, ivili wa kutemwisya impiya alino ni vili vyonsi ivingalenga twalondesya ukucita ulalelale. (Mapi. 4:23; Mate. 5:27-29) Yeova watupeela icuma na cuze ica mutengo icingatwazwa ukutwalilila ukutemwa Uwene wakwe.

8. (a) U mulandu ci uno Paulo wakolanyizizye umulimo wa kusimikila uku ‘nyungu muno cuma casungwa’? (b) Uzye Paulo walangilile uli ukuti watemilwe umulimo wa kusimikila?

⁸ Iusyini ukuti Yesu watupeezile umulimo wa kusimikila nu kusambilizya antu ilandwe lisuma ilya Wene Wakwe Leza. (Mate. 28:19, 20) Umutumwa Paulo wilwike ucindami wa mulimo wa kusimikila. Walanzile ukuti umulimo wa kusimikila pa cipangano cipya waya wa ‘nyungu muno cuma casungwa.’ (2 Kol. 4:7; 1 Tim. 1:12) Nanti icakuti fwefwe nyungu izitamalilika, ilandwe lino tukasimikila lingalenga tuye nu umi  wa pe pamwi na yayo akuvwa vino tukusimikila. Pa mulandu wakuti Paulo wamanyile vii, watiile: “Nkacita vii vyonsi pamulandu wi Landwe, pakuti ningakumako ku kupolelelwa ukwaya mwi landwe.” (1 Kol. 9:23) Mu cumi kutemwa kuno Paulo watemilwe umulimo wa kusimikila kwalenzile aombesya sana umu mulimo wa kupanga asambi. (Welengini Loma 1:14, 15; 2 Timoti 4:2.) Nu kucita vii kwalenzile azizimizye amezyo aipisye. (1 Tesa. 2:2) Tungalanga uli ukuti twatemwa umulimo wa kusimikila umu musango uwo?

9. Iinzila ci zimwi zino tungalangilamo ukuti tukataizya umulimo witu wa kusimikila?

⁹ Paulo walangilile ukuti wataizyanga umulimo wa kusimikila pano lyonsi lino wazana antu walandanga nayo. Wakwe vino atumwa na Ina Klistu yakutandikilako yacitanga, naswe tukasimikila ukuli konsi, uku ncende ukukazanwa antu aingi, alino nu ku ng’anda ni ng’anda. (Mili. 5:42; 20:20) Ndi cakuti umi witu ukutuzumilizya tukalonda inzila zino tungalundulwilamo umulimo witu wa kusimikila, limwi tungaombako upainiya wa nsita inono nanti uwa nsita yonsi. Tungasambililako ululimi luze, ukukuukila uku ncende yuze umu mpanga itu, nanti sile ukukuukila uku mpanga yuze.—Mili. 16:9, 10.

10. Uzye ya Irene yapolelilwe uli pa mulandu wakuti yalondesyanga ukunenako yauze ilandwe lisuma?

¹⁰ Uvwini ivyacisile ya Irene, ya nkazi asimbe akaikala uku United States. Yalondesyanga ukulasimikila uku antu akavwanga ululimi lwa ku Russia aakuukila uku United States. Lino yatandike ukucita vivyo umu 1993, yali sile ya kasimikila 20 ali umwi umba ilya antu avwanganga ululimi lwa ku Russia ilyali umu musumba wa New York. Pa myaka 20, ya Irene yaombisye umwi umba ilikaomvya ululimi lulo. Ya Irene yalanzile yati: “Na ndakai ntamanya ningo ukuvwanga ululimi lwa ku Russia.” Lelo Yeova wapolelela ukucincila kwao na kwakwe yauze. Ndakai, umu musumba wa New York mwaya ivilongano 6 ivikaomvya ululimi lwa ku Russia. Pa antu yayo paya na ali 15 yano yasambililanga Baibo na ya Irene nupya yawatiziwa. Yamwi pali yayo yakaombeela pi ofesi lyakwe ya Nte, yamwi a painiya, alino yauze a eluda. Ya Irene yalanzile yati: “Ndi cakuti nelenganya pa mauyo yauze yano nali nu kufikilizya, nkazana ukuti pasi uli onsi ungandetela uluzango ndi vii.” Mu cumi yatemilwe sana umulimo wa kusimikila!

11. I visuma ci ivikacitika ndi cakuti twatwalilila ukusimikila asi mulandu nu kuzunyiwa?

¹¹ Ndi cakuti twatemwa sana umulimo wa kusimikila, tulaya wa mutumwa Paulo, uwatwalilile ukusimikila asi mulandu nu kuzunyiwa. (Mili. 14:19-22) Mu myaka yakwe ya 1930 nu ku kutandika kwakwe ya 1940, aina amu United States yayakanyanga sana umulimo wa kusimikila. Nomba wakwe vino Paulo wacisile,  nayo yatwalilile ukusipa nu kusimikila. Pakuti aina itu yatwalilile ukucita vivyo, yalwisizye sana pakuti yakwate insambu zya kusimikila. Umu 1943, lino Umwina Nathan H. Knorr, walandanga pa kucimvya kuno yacimvizye umu Cilye Cikalamba ica ku U.S. watiile: “Twati tucimvya pa mulandu nu kulwisya kwinu. Ndi cakuti mutatwalilila ukusimikila, nga kutaali imilandu ya kulondolola umu Cilye Icikalamba; nomba a pa mulandu wakuti mwe ya kasimikila, mwe ina itu umu nsi yonsi mwatwalilile ukulwisya nupya mucili mukutwalilila mpaka ukuzunyiwa kukasile. Nupya vivyo vilacitika pa mulandu wa kucimvya kwa yantu yakwe Leza aasipe.” Nupya ukusipikizya kwene ukwa ina umu mpanga zyuze kwalenga kuye ukucimvya kwa musango uwo. Mu cumi kwene ukutemwa umulimo wa kusimikila kungalenga tucimvye ukuzunyiwa.

12. I vyani vino mukulondesya ukucita pa mulimo winu wa kusimikila?

¹² Ndi cakuti tukulola ukuti umulimo wa kusimikila icuma ica mutengo icafuma kuli Yeova, tutalapenda sile insita. Lelo tulaezya na maka “kukosola ilandwe lisuma lya pa mulandu wa cikuku cakwe Leza.” (Mili. 20:24; 2 Tim. 4:5) Nomba i vyani vino tulinzile ukusambilizya yauze? Lekini tulande na pa cuma cuze cino Leza watupeela.

13, 14. Uzye ‘iinkoma’ ci iya cuma ino Yesu walanzile pali Mateo 13:52, nupya tungatwalilila uli ukuzuzya inkoma iyo?

¹³ I cuma cakwe citatu i cumi icasookololwa. Yeova a Leza wa cumi. (2 Sam. 7:28; Masa. 31:5) Pa mulandu wakuti a Tata uwaya na ukapekape, wapeelako yayo yonsi akamutiina icumi icafiswa. Ukufuma lino tuvwile icumi pa muku wa kutandikilapo, twakwata isyuko lya kumanya icumi icaya muli Baibo, mu mpapulo zitu, cino tukasambilila uku maukongano akalamba na anono, alino na pa kulongana kwitu kwakwe cila mulungu. Pa nsita itaali tukamanya icumi cino Yesu watiile ‘icuma ca mu nkoma’ ica mpiti ni ca ndakai. (Welengini Mateo 13:52.) Yeova alatwazwa ukulonganika icumi icipya pakuti ciye ‘icuma ca mu nkoma’ ndi cakuti tukulonda icumi ca musango uwo wa cuma icafiswa. (Welengini Mapinda 2:4-7.) Tungacita uli vivyo?

¹⁴ Tulinzile ukutandika ukuisambilizya Baibo sweineco alino nu kulondelezya ivyeo ivyaya umwi Zwi Lyakwe Leza alino nu mu mpapulo zitu. Na cii cilalenga twalondelezya icumi ‘icipya’ pa mulandu wakuti ala tutaacimanyile mpiti. (Yoswa 1:8, 9; Masa. 1:2, 3) Lupungu Lwa Mulinzi lwakutandikilako, ulwafumile umu Julai 1879, lwatiile: “Icumi caya wi luwa umu lwanga, ilyazingulukwa ni vimelwa ivili apiipi nu kulivimbilikizya. Ndi cakuti mwacizana mulinzile ukucuvwikisya. . . . Ndi cakuti mungacimanya mulinzile ukulaciomvya. Nanti icakuti mwamanya sile icumi panono. . . . Mwalondesya ukumanyilapo na vyuze ivingi.” Tulinzile ukulondesya ukumanyilapo icumi na cuze nu kutwalilila ukuzuzya inkoma.

15. U mulandu ci uno tungalandila ukuti icumi cimwi i ca “mpiti,” nupya i cumi ci cimwi cino mwatemwa sana?

¹⁵ Twamanyile icumi ca mutengo lino twatandike sile ukuya pamwi na antu yakwe Leza. Nupya icumi cico tungati i ca ‘mpiti,’ pano ala twacimanyile nu kucitaizya lino twatandike sile ukuya Aina Klistu. Uzye i cumi ci cimwi cicindame cino mwasambilila? Twasambilila ukuti Yeova ali Kaumba witu nupya Kapeela wa Umi nu kuti akalonda antu yakikale ningo. Nupya twasambilila nu kuti Leza witu wa kutemwa watupiile impolelwa lino watumile umwana wakwe ukuti tungakululwa uku maifyo ni mfwa. Twasambilila nu kuti Uwene ulasisyapo ukucula konsi nupya tulikala amanda pe umu nsi muno mulaya umutende ni nsansa lino Uwene Wakwe  Leza ulaateeka.—Yoa. 3:16; Umbw. 4:11; 21:3, 4.

16. I vyani vino tulinzile ukucita ndi cakuti vino twamanyile vyasenuka?

¹⁶ Insita zimwi vino twamanya pa masesemo ya muli Baibo ni vipande vimwi vya mu malembelo vingasenuka. Ndi cakuti vino twamanyile vyasenuka, tulinzile ukupatulako insita ikulu ukuwelenga ningo ningo ivyeo vivyo nu kwelenganyapo. (Mili. 17:11; 1 Tim. 4:15) Tutalinzile sile ukuvwikisya ivintu ivikulu vyativisenuka lelo tulinzile nu kuvwikisya utuntu sile utunono utwatitusenuka nu kumanya upusano uli pali vino twamanyile mpiti ni vipya. Ndi twacita vivyo ale tulasunga icumi icipya umu nkoma itu. U mulandu ci uno ukucita vivyo kwacindamila?

17, 18. Uzye umupasi wa muzilo ungatwavwa uli?

¹⁷ Yesu wasambilizye ukuti umupasi wakwe Leza ungatwazwa ukwiusya ivintu vino twasambilila. (Yoa. 14:25, 26) Uzye umupasi ungatwazwa uli ndi cakuti tukusimikila uku yantu aingi? Uvwini ivyacitikile umwina Peter. Umu 1970 ya Peter yali ni myaka 19 nupya ala alino yacitandika sile ukuombeela pa Betele. Lino yasimikilanga uku ng’anda ni ng’anda, yazanyile umonsi umwi uwali ni vilezu vitali ni nyele zitali. Ya Peter yuzizye umonsi wiyo ndi cakuti angatemwa ukuvwikisya vino Baibo ikalanda. Umonsi wiya camuzungwisye, watiile umu ng’anda ii mukaikala ya simapepo ya Ayuda. Pakuti sile umonsi wiya aezye ya Peter, wayuzizye ati: “Mulumendo uzye ibuku lyakwe Danieli lyalembiilwe umu lulimi ci?” Ya Peter yaswike yati: “ciputulwa cimwi calembiilwe umu Cialamaiki.” Ya Peter yalanzile nu kuti: “Simapepo wiya wazungwike sana pa kuvwa ukuti namanyile icasuko, nomba nene nazungwike sana! I cani calenzile manye icasuko? Lino naile uku ng’anda naile ndola umu Lupungu na muli Awake! ya magazini aafumile umwezi wafumileko, nazanyile icipande icalondolwile ukuti ibuku lyakwe Danieli lyalemvilwe umu Cialamaiki.” (Dan. 2:4) Mu cumi umupasi wa muzilo ungatwazwa ukwiusya vino twacisambilile alino na vino twamanya mpiti vino twasunga umu nkoma itu.—Luka 12:11, 12; 21:13-15.

¹⁸ Ndi cakuti twatemwisya amano afuma kuli Yeova, imyenzo itu ilatulenga ukuti twapakila icumi cipya ni ca mpiti umu nkoma zitu. Lino ukutemwa kwitu nu kutaizya pa mano yakwe Yeova kukuya kukukulilako, tulaaya aipekanye lyonsi ukuya ya kakosoola uku yantu yonsi.

19. U mulandu ci uno tulinzile ukucingilila ivyuma vitu ivikafuma kuli Leza?

¹⁹ Satana na antu ya mu nsi yakwe yakaezya na maka lyonsi ukututoovola nanti ukutonona pakuti tutataizya pa vyuma ivikafuma kuli Leza vino twasambilila umu cipande cii. Tutacingililwa uku micenjelo yakwe Satana. Tungapumbukila sile zuwa zuwa uku vintu vya sile sile ivili wa ncito isuma, umi wa ukankala, nanti uku lunkumbwa lwa manso uku vyuma vya untunze. Umutumwa Yoane akatwiusyako ukuti insi ii ikupita pamwi nu lunkumbwa ululi mwenemo. (1 Yoa. 2:15-17) Fwandi tulinzile ukuombesya pakuti tuicingilile uku vintu vii alino nu kucingilila ukutemwa kwitu nu kutaizya pa vyeo ivisuma vino tukasambilila vyakwe Leza.

20. I vyani vino mukulondesya ukucita pakuti mwacingilila ivyuma vinu ivikafuma kuli Leza?

²⁰ Mwaipeelesya ukusenka uku vintu ivili vyonsi ivingalenga mute ukutemwa uwene wakwe Leza. Mwatwalilila ukuya acincile lino mukusimikila, mutalinzile ukuta ukutaizya pa mulimo witu uwa kusimikila. Nupya mwatwalilila ukulonda icumi icafiswa. Ndi mukucita vivyo, mulaasungila “vyuma vinu mwiyulu muno vitalatala vipunguke, pano aivi yatangafikako nu kwiya, nu wonyi nao utangalya vyuma vivyo. Pano ukuli vyuma vinu u kuli ni myenzo inu kwene.”—Luka 12:33, 34.