1, 2. 1) ¿Tlake eyi tlamantli tlen tlauel ipati techmakatok toTeotsij? 2) ¿Tlake tikixtomasej ipan ni tlamachtili?

NOCHI tlen onka iaxka Jehová uan amo aka kipia nochi tlen ya kipia (1 Crón. 29:11, 12). Uan pampa Jehová amo tleno kitlasomati, techmaka miak tlamantli tlen tlauel tijpatiitaj. Se keski tlen nopa tlamantli katli tlauel tijpatiitaj eli 1) toTeotsij iTlanauatijkayo, 2) tlajtolmoyaualistli uan 3) tlen Biblia tlamachtia. Tojuantij tlauel tijtlaskamatiliaj Jehová pampa techmakatok ni tlamantli. Yeka moneki timomokuitlauisej, pampa tlaj amo tijchiuaskiaj, ayokmo tijpatiitaskiaj uan ayokmo tijtlaskamatiliskiaj toTeotsij. Jesús kiijtok: “Kampa eltos tlen tlauel inkipatiitaj, nopaya nojkia eltos inmoyolo” (Luc. 12:34, TNM).

² Ma tikitakaj tlake techpaleuis nojua tlauel tikiknelisej uan tijtlaskamatisej toTeotsij iTlanauatijkayo, tlajtolmoyaualistli uan tlen melauak tlamachtia Biblia. Kema tikixtontiasej sejse tlamantli, kuali ximoiljui tlake uelis tijchiuas uan kiampa nojua tlauel tijpatiitas nopa eyi tlamantli.

3. ¿Tlake kinejki kichiuas se tlanamakaketl pampa kinekiyaya kikouas se perla? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl).

³ (Xijpoua Mateo 13:45, 46). Jesús kiijtok se tlanamakaketl kitemouayaya perlas. Miak xiuitl nopa tlakatl kikouayaya uan kinamakayaya perlas. Se tonali kipantik se tlen tlauel kiixtokak, amo kema kiitstoya seyok kej nopa perla. Maske tlauel patiyo, ya kinextik tlauel kipatiitayaya uan yeka kinejki kinamakas nochi tlen kipixtoya pampa kinekiyaya kikouas.

4. ¿Tlake tijchiuasej tlaj tlauel tijpatiitaj toTeotsij iTlanauatijkayo?

⁴ ¿Tlake techmachtia nopa tlapoualistli? Nopa tlamachtili tlen toTeotsij iTlanauatijkayo eli kejuak nopa perla. Tlaj tojuantij tlauel tijpatiitaj kej kichijki nopa tlakatl, uajka nojkia tijnekisej tijkauasej tlen ueli tlamantli uan kiampa techyakantos nopa Tlanauatijkayotl (xijpoua Marcos 10:28-30). Ma tikitakaj kenijkatsa omej maseualmej kichijkej nopa.

5. ¿Tlake kichijki Zaqueo pampa kipatiitayaya toTeotsij iTlanauatijkayo?

⁵ Miakej kiixmatiyayaj Zaqueo pampa tlainamayaya impuestos uan tlauel tlatominpiayaya pampa kintlachtekiliyaya maseualmej (Luc. 19:1-9). Kema kikajki Jesús tlamachtiyaya tlen toTeotsij iTlanauatijkayo, kimatki eliyaya tlauel ipati uan yeka moyolkuepki. Kiijtok: “Xikita, toueyiteko, [...] nikinmakas tlajko tlen nijpia ika inijuantij tlen teikneltsitsij. Uan ika nochi tlen nikinkajkayajtok uan nikinkixtilik más tomij tlen monekiyaya, nikinkuepilis naui uelta tlen nikinkixtilik”. Kinejki kikuepas tlen kiichtektoya uan ayokmo kinejki tlapijpias.

6. ¿Tlake tlamantli kipatlak Rose, uan kenke kiampa kichijki?

⁶ Se siuatl katli tikiljuisej Rose kinixtokayaya siuamej uan nemiyaya iuaya se siuatl. Ya kinyakanayaya sekinok siuamej katli nojkia eliyayaj kej ya uan tlakamej katli mosiuanekij pampa kinekiyaya maseualmej ma kitlepanitakaj tlen inijuantij kichiuayayaj. Ya panotok se keski xiuitl kema kikajki nopa kuali tlamachtili tlen toTeotsij iTlanauatijkayo. Kema pejki momachtia Biblia kiitak kenijkatsa nopa kuali tlamachtili tlen toTeotsij iTlanauatijkayo tlauel ipati uan kimatki monekiyaya kipatlas miak tlamantli ipan inemilis (1 Cor. 6:9, 10). Ayokmo kinejki kinyakanas nopa maseualmej uan kikajki nopa siuatl katli iuaya nemiyaya. Rose moatsonpoliuiltik ipan 2009, uan kema panok se xiuitl mochijki precursora. Pampa tlauel kiiknelia Jehová uan iTlanauatijkayo kiyololinik ma mosentlali kichiuas tlen kuali (Mar. 12:29, 30).

7. ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij nochipa tijpatiitasej toTeotsij iTlanauatijkayo?

⁷ Tojuantij nojkia tijpatlatokej se keski tlamantli ipan tonemilis pampa tijnekij ma techyakana toTeotsij iTlanauatijkayo (Rom. 12:2). Uan nojua moneki tijpatlatosej sekinok tlamantli. Moneki timomokuitlauisej uan tijchiuasej kampeka amo tijnekisej titlapijpiasej o timomekatisej, pampa nopa uelis kichiuas ayokmo ma tijpatiitakaj toTeotsij iTlanauatijkayo (Prov. 4:23; Mat. 5:27-29). Jehová nojkia techmakatok seyok tlamantli tlen tlauel ipati katli techpaleuis nojua ma tijpatiitakaj iTlanauatijkayo ika nochi toyolo.

8. 1) ¿Kenke kiijtok Pablo tlen tijmoyauaj eltoya ipan “sokichachapali tlen axuejkaua”? 2) ¿Kenijkatsa kinextik Pablo tlauel kipatiitayaya tlajtolmoyauas?

⁸ Jesús technauatik ma tijmoyauakaj uan ma titemachtikaj nopa kuali tlamachtili tlen toTeotsij iTlanauatijkayo (Mat. 28:19, 20, TNM). Apóstol Pablo tlauel kipatiitayaya tlajtolmoyauas tlen nopa yankuik tlajtolsenkauali uan kiijtok eliyaya se tlamantli tlen  tlauel ipati tlen eltoya ipan “sokichachapali tlen axuejkaua” (2 Cor. 4:7; 1 Tim. 1:12). Maske titlajtlakolejkej uan tielij kejuak sokichajchapalmej tlen amo ipati, tlen tijmoyauaj uelis kichiuas ma timomakixtikaj tojuantij uan nojkia katli tikinkamanaljuiaj. Yeka Pablo kiijtok: “Nochi nijchiua para ma momaua nopa kuali tlajtoli, uan para uelis nijselis nojkia nopa tlateochiualistli tlen iTlajtol temaka” (1 Cor. 9:23). Pablo tlauel kipaktiyaya tlajtolmoyauas uan yeka kichiuayaya kampeka kinpaleuis sekinok ma mochiuakaj Cristo itokilijkauaj (xijpoua Romanos 1:14, 15; 2 Timoteo 4:2). Tlauel kipatiitayaya nochi nopa kuali tlamachtili, yeka tlajtolmoyajki maske tlauel kitlaijiyouiltijkej (1 Tes. 2:2). ¿Kenijkatsa uelis tijnextisej nojkia tlauel tijpatiitaj tlajtolmoyaualistli?

9. ¿Kenijkatsa uelis tijnextisej tijpatiitaj titlajtolmoyauasej?

⁹ Pablo kinextik kipatiitayaya tlajtolmoyauas kema kampa ueli kinnojnotsayaya maseualmej. Kej kichijkej nopa apóstoles uan sekinok Cristo itokilijkauaj, tojuantij nojkia titlajtolmoyauaj kampa ueli, kampa panoj miakej uan kajkalpa (Hech. 5:42; 20:20). Ma tikitakaj tlake nojua uelis tijchiuasej uan kiampa nojua tikinkamanaljuisej miakej maseualmej. Tlaj tiuelij, ma titlatekipanokaj kej precursores auxiliares o regulares, ma tijyekokaj seyok tlajtoli o ma tiakaj titlapaleuitij ipan seyok tlanechikoli o ipan seyok ueyi altepetl (Hech. 16:9, 10).

10. ¿Tlake tlateochiualistli kiselijtok Irene pampa kimoyajtok nopa kuali tlamachtili?

¹⁰ Ma timoiljuikaj ipan Irene, se tosiuaikni katli amo monamiktijtok. Ya kinekiyaya kinkamanaljuis ipan tlajtoli ruso nochi katli san asitoyaj ipan altepetl Estados Unidos. Kema kipeualtik ipan 1993, san itstoyaj 20 tlajtolmoyauanij ipan se grupo ne Nueva York. Ya panotok kipano 20 xiuitl, uan maske Irene tlajtolmoyajtok ipan nopa tlajtoli, kiijtoua: “Nojua ayamo kuali nikamanalti ruso”. Jehová tlauel kiteochijtok ininteki Irene uan sekinok pampa tlajtolmoyajtokej ika nochi ininyolo. Ipan ni tonali onka chikuasej tlanechikoli ipan tlajtoli ruso ne Nueva York. Quince maseualmej katli kinmachtik moatsonpoliuiltijkej uan sekij elij betelitas, precursores uan ueuejtlakamej. Irene kiijtoua: “Maske kemantika nimoiljuia ipan se keski tlamantli tlen ueltoskia nijchiuas, yon se tlen nopa tlamantli kichijtoskia tlauel ma niyolpaki”. Ni kinextia ya tlauel kipatiita nochi tlen kichiua kema tlajtolmoyaua.

11. ¿Tlake pano kema nojua titlajtolmoyauaj maske techtlatsakuiltiaj?

¹¹ Tlaj nojkia tlauel tijpatiitasej tlajtolmoyaualistli kej Pablo kichijki, uajka nojua titlajtolmoyauasej maske techtlatsakuiltisej (Hech. 14:19-22). Ipan xiuitl 1930-1940, ne Estados Unidos amo kinkauayayaj toikniuaj ma tlajtolmoyauakaj uan tlauel kintlatsakuiltiyayaj. Kej Pablo, inijuantij amo  majmajkej uan nojua tlajtolmoyajkej. Pampa kinejkej ma kinkauakaj tlajtolmoyauasej, miakpa yajkej kinitaj tekichiuanij. Ipan 1943, toikni Nathan Knorr, kiijtok ni kema Tribunal Supremo de Estados Unidos kinkajki ma tlajtolmoyauakaj: “Inmojuantij inkichijkej tekichiuanij ma techkauakaj titlajtolmoyauasej. Tlaj tlajtolmoyauanij ayokmo tlajtolmoyajtoskiaj, amo tleno tijmanauijtoskiaj ipan Tribunal Supremo; ayokmo aka techtlatsakuiltia pampa inmojuantij, nochi tlajtolmoyauanij katli initstokej ipan nochi Tlaltipaktli amo inkikajtokej intlajtolmoyauaj, uan tijmatij amo inkikauasej. Techkajkej ma titlajtolmoyauakaj pampa toTeko itlanechikol mosentlalijtok nojua tlajtolmoyauas”. Ipan ni tonali nojkia kiampa panotok ipan sekinok altepemej. Uajka, pampa tlauel tijpatiitaj tlajtolmoyaualistli, uelis tijchiuasej sekinok ayokmo ma techtlatsakuiltikaj.

12. ¿Tlake timosentlalijtokej tijchiuasej?

¹² Tlaj tlauel tijpatiitaj tlajtolmoyaualistli, uajka amo san tijnekisej tijchiuasej “miak horas” kema titlajtolmoyauasej. Tijnekij tijchiuasej kampeka tijmoyauasej ika nochi toyolo nopa kuali tlamachtili (Hech. 20:24; 2 Tim. 4:5). ¿Tlake titemachtisej kema titlajtolmoyauasej? Ma tikitakaj seyok tlamantli tlen tlauel ipati katli toTeotsij techmakatok.

13, 14. 1) ¿Tlake nopa tlamantli tlen “sosoltik” uan tlamantli tlen “yankuik” katli Jesús kiijtok ipan Mateo 13:52? 2) ¿Tlake techpaleuis ma tikixmajtiakaj sekinok tlamantli tlen Biblia tlamachtia?

¹³ Nochi nopa tlamachtili tlen Jehová techmakatok eli seyok tlamantli tlen tlauel ipati (2 Sam. 7:28; Sal. 31:5). ToTata amo tleno kitlasomati uan yeka kinmachtia tlen melauak nochi itekipanojkauaj. Kema achtoui technextilijkej tlen Biblia kiijtoua, tijpeualtijkej tikixmatij tlamachtili ipan Biblia uan ipan amatlajkuiloli, uan nojkia tijyekojkej sekinok tlamantli ipan uejueyi tlanechikolistli uan ipan tlanechikoli. Ipan nochi tonali tlen panotok, tlauel miak tlamachtili tijyekojtokej, uan kej Jesús kiijtok, sekij tlamachtili sosoltik uan sekij yankuik (xijpoua Mateo 13:52). Jehová techpaleuis nojua ma tikixmajtiakaj sekinok yajyankuik tlamachtili tlaj kuali timomachtisej “keja tijtemoskiaj se tlamantli tlen nelpatiyo” (xijpoua Proverbios 2:4-7). ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej ni?

¹⁴ Moneki kuali timomachtisej Biblia uan amatlajkuiloli, uan moneki tijchiuasej kampeka tikitasej tlake techmachtia. Tlaj kiampa tijchiuasej, tijyekosej tlamantli tlen melauak katli amo tijmatiyayaj uan elis kej nopa tlamantli tlen yankuik (Jos. 1:8, 9; Sal. 1:2, 3). Nopa achtoui pilamochtsi katli nama tikixmatij kej Tlen Tematiltia, tlen kiski ipan julio, 1879, kiijtok: “Tlen melauak eli kejuak se xochitl pilsiltsi tlen ixuak kampa tlauaktok, uan nopa xiuitl tlen amo kuali kiyaualoua uan kiijiyomiktia pampa tlauel momiakilijtok. Tlaj tijneki tijpantis, moneki kuali titlachixtos; [...] tlaj tijneki tijpias, moneki timopachos. Amo san ximokaua san ika se tlamachtili tlen melauak katli eli kejuak se xochitl. [...] Xikinnechiko sekinok; nojua xijtemojto”. Moneki nojua tlauel tijnekisej tikixmatisej sekinok yajyankuik tlamantli tlen Biblia tlamachtia.

15. 1) ¿Tlake tlamantli eli kejuak tlamachtili tlen “sosoltik”? 2) ¿Tlake tlamachtili tlauel tijpatiita?

¹⁵ Kema pejkej timomachtiaj Biblia tijyekojkej tlamachtili tlen tlauel ipati. Uelis tikijtosej eli kejuak tlamachtili tlen “sosoltik” pampa elki tlen achtoui tijyekojkej uan tlauel tijpatiitakej. ¿Tlake nopa tlamachtili tlen achtoui tijyekojkej? Tijyekojkej Jehová techchijchijki uan mosentlalijtok kichiuas kuali ma tiitstokaj. Nojkia tijyekojkej tlauel techiknelia, yeka kititlanki iKone ma techmakixtiki tlen tlajtlakoli uan mikilistli. Uan nojkia techmachtijkej toTeotsij iTlanauatijkayo  kitlamiltis tlaijiyouilistli uan kichiuas ma tiitstokaj ika tlaseuilistli uan ika pakilistli (Juan 3:16; Apoc. [Rev.] 4:11; 21:3, 4).

16. ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj mopatla kej moixtomayaya se tlamachtili?

¹⁶ Kemantika moneki sampa moixtomas kenijkatsa tijkuamachiliaj se tlajtolpanextili o se texto. Kema kiampa pano, moneki tijchiuasej kampeka kuali timomachtisej tlen yankuik moixtonki uan timoyoliljuisej ipan tlen timomachtiaj (Hech. 17:11; 1 Tim. 4:15). Amo san moneki tikitasej kenijkatsa moixtoma nama, nojkia moneki kuali timomachtisej uan kiampa tijmatisej tlake tlamantli mopatlatok uan kenke. Tlaj kej nopa tijchiuasej, uajka elis se yankuik tlamantli tlen melauak katli tlauel tijpatiitasej. ¿Kenke tlauel ipati tijchiuasej nopa?

17, 18. ¿Kenijkatsa techpaleuia toTeotsij itonal?

¹⁷ Jesús tlamachtik toTeotsij itonal uelis techpaleuis ma tikilnamikikaj tlen timomachtijtokej (Juan 14:25, 26). ¿Kenijkatsa toTeotsij itonal kipaleuik se toikni? Ma tikitakaj tlen kipanok se toikni tlen itoka Peter. Ipan 1970, kema kipixtoya 19 xiuitl pejki tlatekipanoua ipan kali Betel ne Gran Bretaña. Se tonali, kema tlajtolmoyauayaya kajkalpa, kiski se telpokatlakatl tentsone. Peter kitlajtlanik tlaj kipaktiskia kikuamachilis Biblia. Nopa tlakatl kiiljuik ya eliyaya se tlamachtijketl judío. Nopa tlakatl kinejki kipinaualtis, yeka kitlajtlanik: “Telpokatl, ¿tijmati ipan tlake tlajtoli moijkuilok pilamochtsi Daniel?”. Peter kinankilik: “Se achi tlen nopa pilamochtsi moijkuilok ipan arameo”. Peter kiijtoua: “Nopa tlamachtijketl mosentlachilik pampa kuali nijnankilik, uan na nojkia. ¿Kenijkatsa nijmatki tlake nijnankilis? Kema niasito nochaj nijtlachilik nopa pilamochtsitsij Tlen Tematiltia uan ¡Despertad! katli yankuik kistoya, uan nijpantik nopa tlamachtili kampa moixtomayaya pilamochtsi Daniel moijkuilok ipan arameo” (Dan. 2:4). ToTeotsij itonal uelis techpaleuis ma tikilnamikikaj tlen tijpojtokej uan tlen tikajoktokej kej se tlamantli tlen tlauel ipati (Luc. 12:11, 12; 21:13-15).

¹⁸ Tlaj tlauel tijpatiitaj nopa tlamachtili tlen melauak katli Jehová techmachtia, toyolo techyololinis ma tijnekikaj tijyekosej tlamachtili tlen tlauel ipati: tlen achtoui timomachtijkej uan tlen yankuik timomachtijtokej. Tlaj kiampa tijchiuasej, uajka nojua tlauel tikiknelisej uan tijpatiitasej tlen Jehová techmachtia uan kuali timokualchijchijtosej kema tikinmachtisej sekinok.

19. ¿Kenke moneki tijchijtosej kampeka tlauel tikiknelijtosej nopa tlamantli tlen tlauel ipati katli tijselijtokej?

¹⁹ Satanás uan katli kinnauatia kinekij kichiuasej ayokmo ma tijpatiitakaj nopa eyi tlamantli tlen tlauel pati katli techmakatok Jehová. Tlaj amo timomokuitlauiaj, Satanás ueliskia techkajkayauas uan peuas tijnekisej tijpiasej miak tomij o tlauel titlapijpiasej. Apóstol Juan kiijtok “panoti ni Tlaltipaktli uan nochi tlen itstokej ipani, uan nochi nopa tlamantli tlen yajuantij kinekij” (1 Juan 2:15-17). Yeka, moneki tijchijtosej kampeka uan kiampa nojua tlauel tikiknelisej nopa tlamantli tlen tlauel ipati katli tijselijtokej.

20. ¿Tlake timosentlalijtok tijchiuas uan kiampa nochipa tijpixtos tlen Jehová mitsmakatok?

²⁰ Amo xijkaua yon se tlamantli ma kichiua ayokmo xijpatiita toTeotsij iTlanauatijkayo. Tlauel xijpatiita tlajtolmoyaualistli uan xitlajtolmoyaua ika nochi moyolo. Nochipa ximomachtijto tlen melauak katli Biblia tlamachtia. Kiampa tijpias tlamantli tlen tlauel ipati ipan iluikak kampa “axkikuasej kuatsipimej, niyon tlachtekinij axuelis kiuikasej”. Pampa kej Jesús kiijtok, “kampa eltos tlen tlauel inkipatiitaj, nopaya nojkia eltos inmoyolo” (Luc. 12:33, 34, TNM).