JEHOVAH JIWHEYẸWHE dotuhomẹna Klistiani lẹ nado nọ doafọna jijọho bosọ nọ ylọ jijọho dọ nujọnu taun to gbẹzan yetọn mẹ. Eyin mí doafọna jijọho, e nọ zọ́n bọ sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ nọ duvivi jijọho susugege tọn. Ehe nọ gọalọ nado dọ̀n mẹhe ma yiwanna whẹgbè lẹ wá agun Klistiani tọn mẹ.

Di apajlẹ, bokọnọ he diyin de to Madagascar doayi pọninọ he to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn go. E dọna ede dọ, ‘Eyin n’na kọnawudopọ hẹ sinsẹ̀n de janwẹ, be ehe wẹ e na yin.’ To ojlẹ de godo, e dealọ sọn afinyọnnuwiwa mẹ, bo yí osun susu lẹ do jla ninọmẹ alọwle tọn etọn he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe do bosọ lẹzun sinsẹ̀n-basitọ Jehovah, yèdọ Jiwheyẹwhe jijọho tọn lọ tọn de.

Taidi dawe enẹ, to whemẹwhemẹ, gbẹtọ fọtọ́n susu lẹ wẹ nọ wá mọ jijọho he yé ko dín bo bapò lọ to agun Klistiani tọn mẹ. Ṣigba, Biblu dohia to aliho he họnwun mẹ dọ “awuwhàn sinsinyẹn po wiwọ́ po” to agun mẹ sọgan hẹn họntọnjiji lẹ gble bo fọ́n nudindọn dote. (Jak. 3:14-16) Ayajẹnu wẹ e yin dọ Biblu sọ na mí ayinamẹ dagbe lẹ gando lehe mí sọgan dapana nuhahun lẹ bo hẹn jijọho dote do go. Nado mọ lehe mí sọgan wàmọ do, mì gbọ mí ni gbadopọnna numimọ jọnun gbẹ̀mẹ tọn delẹ.

“E ma nọ bọawuna mi nado wazọ́n dopọ hẹ mẹmẹsunnu de. To gbèdopo he mí to gbigbó do ode awetọ ji, omẹ awe wá finẹ bo mọ mí.”​—CHRIS.

“Mẹmẹyọnnu de he n’basi tito bo nọ saba tọ́n hẹ to lizọnyizọn lọ mẹ doalọtena tito mítọn to ajiji mẹ. Enẹgodo, e ma tlẹ sọ nọ dọho hẹ mi ba. N’ma yọ́n nue zọ́n paali.”​—JANET.

“N’to hodọ hẹ omẹ awe to alokan ji. Dopo to yé mẹ dọ edabọ bọ n’lẹndọ e ko ṣí alokan etọn. Enẹgodo, n’jẹ ohó etọn ylankan dọna omẹ awetọ ji, mẹdiẹ ka gbẹ́ pò to okàn lọ nù.”​—MICHAEL.

“To agun mítọn mẹ, gbehosọnalitọ awe jẹ dẹ́sọ-dẹ́mẹ tindo ji. Mẹdopo wá bẹ adán do omẹ awetọ ji. Podọ dẹ́sọ-dẹ́mẹ yetọn hẹn mẹdevo lẹ gbọjọ.”​—GARY.

A sọgan lẹndọ nuhahun enẹlẹ ma sinyẹn sọmọ. Ṣogan, dopodopo yetọn wẹ sọgan hẹn awugble dẹn-to-aimẹ wá na mẹhe go e gando lẹ to numọtolanmẹ-liho podọ to gbigbọ-liho. Ṣigba, homẹ towe na hùn nado yọnẹn dọ, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu enẹlẹ po dín jijọho gbọn dotẹnmẹ nina Biblu nado deanana yé dali. Anademẹ Biblu tọn tẹlẹ wẹ a lẹndọ yé hodo nado tindo kọdetọn dagbe?

 “Mì duadi do mìdelẹ go to aliji blo.” (Jen. 45:24) Ayinamẹ he Josẹfu na nọvisunnu etọn lẹ to whenue yé lẹkọ jei otọ́ yetọn dè niyẹn. Lehe ayinamẹ enẹ gọ́ na nuyọnẹn do sọ! Eyin mẹde ma nọ dava numọtolanmẹ etọn lẹ bo nọ gblehomẹ aplà, e sọgan doadihomẹna mẹdevo lẹ ga. Chris wá mọdọ goyiyi po awuwhiwhle nado kẹalọyi anademẹ po wẹ yin awugbopo emitọn lẹ. Nado basi vọjlado, e vẹvẹna mẹmẹsunnu he po e po dọjlẹ lọ bo dovivẹnu nado nọ dava homẹgble etọn. To whenue azọ́nwatọgbẹ́ Chris tọn mọ vivẹnu he do e te nado diọ, ewọ lọsu basi vọjlado. Todin, yé to Jehovah sẹ̀n dopọ po ayajẹ po.

“Fie wedide dopọ ma tin te, tito lẹ nọ gboawupo.” (Howh. 15:22) Janet wá mọdọ emi dona ylọ nugbo enẹ dọ nujọnu dogọ. E basi dide nado ‘dewe dopọ,’ kavi dọho hẹ mẹmẹyọnnu etọn. To hodọdopọ yetọn whenu, Janet yí zinzin do biọ to mẹmẹyọnnu lọ si nado vò bo dọ numọtolanmẹ etọn. Hodọdopọ lọ ma bọawu to tintan whenu, amọ́ e wá pọnte dile yé wá to hodọdo nuhahun lọ ji po ogbè fifá po. Mẹmẹyọnnu lọ wá mọdọ emi ma mọnukunnujẹ whẹho lọ mẹ dai wẹ podọ e ma tlẹ gando Janet go. E vẹvẹ, podọ yé omẹ awe lẹ gọjẹ Jehovah sẹ̀n ji dopọ.

“To whelọnu lo, eyin hiẹ hẹn nunina towe ja agbà lọ kọ̀n bo flin to finẹ dọ mẹmẹsunnu towe tindo nude sọta we, jo nunina towe do finẹ to agbà lọ nukọn, bo tọ́nyi. Yì dín jijọho hẹ mẹmẹsunnu towe whẹ́.” (Mat. 5:23, 24) A sọgan flin ayinamẹ enẹ he Jesu na to Yẹwhehodidọ Osó ji tọn lọ mẹ. Michael jẹflumẹ to whenue e wá mọdọ emi ko yinuwa po mẹtọnmahopọn po bo masọ jọmẹ. E magbe nado dovivẹnu bo dín jijọho. E gbọn whiwhẹ dali yì mọ mẹmẹsunnu he e ko gbleawuna lọ bo vẹvẹ. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? Michael dọmọ: “Mẹmẹsunnu ṣie jona mi sọn ahun mẹ wá.” Họntọnjiji yetọn sọ vọ́ bẹjẹeji.

“Mì nọ to linsinyẹn hẹ ode awetọ bo nọ to jijona ode awetọ sọn ojlo mẹ wá zọnmii eyin mẹde tlẹ tindo whẹwhinwhẹ́n nado wọ́ po mẹdevo po.” (Kol. 3:12-14) To whẹho gbehosọnalitọ ojlẹ dindẹn tọn awe lọ lẹ tọn mẹ, mẹho homẹdagbenọ de gọalọna yé nado lẹnnupọndo kanbiọ ehe nkọ lẹ ji: ‘Be mí omẹ awe lẹ tindo jlọjẹ nado hẹn mẹdevo lẹ blawu na gbemanọpọ mítọn wutu ya? Be mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe de nugbo ma nado jẹpọ bo zindonukọn nado to Jehovah sẹ̀n to jijọho mẹ ya?’ Yé kẹalọyi ayinamẹ mẹho lọ tọn bo yí i do yizan mẹ. Todin, yé nọ wazọ́n dopọ ganji to lizọnyizọn lọ mẹ.

Eyin mẹde gbleawuna mí, nudagbe wẹ e na yin nado hodo anademẹ Biblu tọn he ṣẹṣẹ yin nùdego to Kolosinu lẹ 3:12-14 mẹ lọ. Mẹsusu  ko mọdọ yé sọgan gbọn whiwhẹ dali jonamẹ poun bo wọnji nujijọ lọ go. Eyin to vivẹnudido delẹ godo, nulẹ ma pọnte janwẹ, be nunọwhinnusẹ́n he to Matiu 18:15 mẹ sọgan yin hihodo ya? Nugbo wẹ dọ ayinamẹ Jesu tọn tofi dlẹnalọdo afọdide he dona yin zize to whenue mẹde waylando sinsinyẹn de sọta mẹdevo. Ṣigba, ayinamẹ Jesu tọn ehe sọgan yin afọdide he e na biọ dọ mí ni ze to whẹho ehe mẹ. Dọnsẹpọ mẹmẹsunnu towe kavi mẹmẹyọnnu towe poun bo yí whiwhẹ po homẹdagbe po do tẹnpọn nado dọhodo whẹho lọ ji bo didẹ ẹ.

Na nugbo tọn, Biblu bẹ ayinamẹ yọ́n-na-yizan devo lẹ hẹn. Nado yí yé do yizan mẹ po kọdetọn dagbe po, mí dona wleawuna “sinsẹ́n gbigbọ tọn . . . [yèdọ] owanyi, ayajẹ, jijọho, homẹfa, homẹdagbe, dagbewà, yise, walọmimiọn, mawazẹjlẹgo.” (Gal. 5:22, 23) Kẹdẹdile amì dido na maṣinu de nọ zọ́n bọ e nọ wazọ́n ganji do, mọ wẹ jẹhẹnu jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn enẹlẹ nọ hẹn afọdide jijọho dindin tọn lẹ bọawu do niyẹn.

Gbẹtọ-yinyin—yèdọ jijọ he dopodopo mítọn tindo he nọ gbọnvo sọn mẹde ji jẹ mẹde ji lẹ—sọgan hẹn họntọnjiji yin awuvivinu. Vogbingbọn gbẹtọ-yinyin tọn lẹ sọgan sọ hẹn wiwọ́ wá. Mẹho numimọnọ de na apajlẹ ehe dọmọ: “Mẹhe nọ kuwinyan sọgan mọdọ e nọ vẹawu na emi nado nọpọ́ hẹ mẹdevo he nọ gbàdo-mẹmẹ bosọ nọ yawudomẹ. Vogbingbọn enẹ sọgan taidi nuhe ma yin nujọnu; ṣogan, e sọgan hẹn nuhahun sinsinyẹn lẹ wá.” Ṣigba, be a nọ mọdọ mẹhe gbẹtọ-yinyin yetọn gbọnvo taun lẹ dona ko tindo nuhahun de dandan wẹ ya? Eyọn, lẹnnupọndo awe to apọsteli lẹ mẹ ji. Omẹ nankọ wẹ Pita yin? A sọgan nọ mọ ẹn taidi mẹhe nọ dọ linlẹn etọn madoadúdẹji bosọ nọ yinuwa po sọmawhe po. Bọ Johanu lo? Mí sọgan nọ mọ ẹn taidi mẹhe tindo owanyi bosọ nọ saba ṣọ́ ede to ohó po walọ po mẹ. A sọgan mọ whẹwhinwhẹ́n delẹ he wutu apọsteli awe enẹlẹ ma na jẹpọ. E taidi dọ gbẹtọ-yinyin yetọn gbọnvo. Etomọṣo, yé  wazọ́n dopọ. (Owalọ 8:14; Gal. 2:9) Mọdopolọ, e yọnbasi dọ Klistiani he tindo gbẹtọ-yinyin voovo lẹ ni wazọ́n dopọ to egbehe.

Vlavo to agun towe mẹ, mẹmẹsunnu de tin he ohó po walọ etọn lẹ po ma nọ jẹ towe ji. Ṣigba, a yọnẹn dọ Klisti kú na ẹn, podọ a dona do owanyi hia ẹ. (Joh. 13:34, 35; Lom. 5:6-8) Enẹwutu, kakati nado sánkanna haṣinṣan towe hẹ omẹ enẹ mlẹnmlẹn kavi tẹnpọn nado nọ dapana ẹn, kanse dewe dọ: ‘Be mẹmẹsunnu ṣie to nude wà he e họnwun dọ e ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ wẹ ya? Be ewọ gbọn kanyinylan dali to kọgbidina mi wẹ ya? Kavi be gbẹtọ-yinyin mítọn lẹ gbọnvo poun wutu wẹ ya?’ Humọ, kanbiọ titengbe devo die: ‘Detẹ to jẹhẹnu dagbe etọn lẹ mẹ wẹ n’sọgan mọaleyi sọn?’

Kanbiọ titengbe de wẹ ehe yin. Eyin mẹlọ yin mẹde he nọ yawu dọho bọ hiẹ ka yin gbẹtọ abọẹ-abọẹ, lẹnnupọndo lehe e nọ bọawuna ẹn nado bẹ hodọdopọ jẹeji to lizọnyizọn lọ mẹ do ji. A sọgan biọ to e si nado wazọ́n dopọ hẹ ẹ to lizọnyizọn lọ mẹ bo pọ́n nuhe a sọgan plọn sọn e dè. Eyin e nọ saba tlúalọ, bọ hiẹ ka nọ sinyẹn-fẹ̀n pẹẹde, naegbọn a ma na doayi ayajẹ he nọ wá sọn nunina mẹhomẹ lẹ, awutunọ lẹ kavi mẹhe to nuhudo mẹ lẹ mẹ go? Nuagokun lọ wẹ yindọ, eyin gbẹtọ-yinyin mìtọn lẹ tlẹ gbọnvo, hiẹ po mẹmẹsunnu towe po sọgan gbẹ́ dọnsẹpọ mìde dogọ gbọn ayiha zizedo jẹhẹnu dagbe ode awetọ tọn lẹ ji dali. Nugbo wẹ dọ mì sọgan nọma lẹzun họntọn vivẹ́ lẹ, ṣigba mọwiwà sọgan zọ́n bọ mì na nọpọ́ bo yidogọna jijọho—yèdọ jijọho mìtọn podọ agun lọ blebu tọn.

Euodia po Sintiki po sọgan ko tindo jijọ kavi gbẹtọ-yinyin he gbọnvo lẹ. Ṣogan, apọsteli Paulu na tuli yé “nado tindo linlẹn dopolọ to Oklunọ mẹ.” (Flp. 4:2) To aliho dopolọ mẹ, be a na doafọna yanwle enẹ gọna jijọho he nọ zọnpọ hẹ ẹ ya?

Taidi ogbé ylankan he to wúwú yì aga to vounvoun lẹ ṣẹnṣẹn to jipa de mẹ, numọtolanmẹ agọ̀ he mí tindo gando mẹdevo lẹ go lẹ sọgan fọ́n bo to sinsinyẹn deji, adavo mí  dovivẹnu nado họ̀nadọna yé. Eyin mẹde nọ duadi to ahun etọn mẹ, e tlẹ sọgan bẹpla gbigbọ agun lọ tọn. Eyin mí yiwanna Jehovah po mẹmẹsunnu mítọn lẹ po, mí na wà nuhe go mí pé lẹpo ma nado dike gbemanọpọ lẹ ni dotukla jijọho omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn kavi dekanpona ẹn.

Eyin mí nọ dọhodo wiwọ́ kavi gbemanọpọ lẹ ji po yanwle lọ po nado dín jijọho, ehe sọgan hẹn kọdetọn dagbe lẹ wá. Lẹnnupọndo numimọ mẹmẹyọnnu ehe tọn ji, e dọmọ: “N’do numọtolanmẹ lọ dọ mẹmẹyọnnu de nọ yinuwa hẹ mi taidi dọ yọpọvu de wẹ n’yin nkọ. Ehe dotukla mi taun. Dile homẹgble ṣie to sinsinyẹn deji, n’wá jẹ gbèylan na ẹn ji. N’lẹndọ, ‘E ma nọ na mi sisi he n’jẹna, enẹwutu, yẹnlọsu ma na nọ do sisi hia ẹ ba.’”

Enẹgodo, mẹmẹyọnnu ehe wá jẹ nulẹnpọn ji do nuyiwa ewọ lọsu tọn lẹ ji. “N’jẹ awugbopo ṣie titi lẹ mọ ji, podọ ehe hẹn mi jẹflumẹ taun. N’mọdọ n’dona vọ́ pọndohlan ṣie jlado. To whenue n’ko hodẹ̀ hlan Jehovah do whẹho lọ ji godo, n’họ̀ nunina pẹvi de yì na mẹmẹyọnnu lọ bo kannu do kalti de ji na ẹn nado vẹvẹ na nuyiwa ylankan ṣie. Mí gbò míde fán bo yigbe dọ mí na dogodo whẹho lọ. Mí ma ko sọ do nuhahun devo gbede.”

Gbẹtọ lẹ tindo nuhudo jijọho tọn taun. Etomọṣo, eyin nude gando otẹn kavi yindidi yetọn go, susu yetọn nọ jẹ nuyiwa ji to aliho he ma nọ yidogọna jijọho mẹ. Nugbo enẹ gando susu mẹhe ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ tọn go, ṣigba to sinsẹ̀n-basitọ he tindo yinkọ etọn to ota lẹ ṣẹnṣẹn, jijọho po pọninọ po dona pavava. E gbọdo Paulu nado wlan dọmọ: “Yẹn . . . to mì vẹ̀ nado nọ zinzọnlin sọgbe hẹ oylọ he mẹ mì yin yiylọ do, mì nọ yí whiwhẹ po walọmimiọn mlẹnmlẹn po gọna homẹfa do nọ sinyẹnlin hẹ ode awetọ to owanyi mẹ, bo nọ yí vivẹnudido vẹkuvẹku do hẹn dopo-yinyin gbigbọ tọn go to gẹdẹ pọninọ jijọho tọn mẹ.” (Efe. 4:1-3) “Gẹdẹ pọninọ jijọho tọn” ehe họakuẹ taun. Mì gbọ mí ni hẹn ẹn lodo dogọ, bo magbe nado nọ didẹ gbemanọpọ depope he sọgan fọ́n to ṣẹnṣẹn mítọn.