YEHOVA CHIUTA wakuchiska Ŵakhristu kuti ŵatemwenge mtende. Wakukhumba nyengo zose tiŵenge pamtende na ŵanyithu. Para Ŵakhristu ŵaunenesko ŵachita nthena, ŵakukhala makora. Ŵanthu ŵakuwaro awo ŵakutemwa yayi vyakwambana, ŵakukopeka na mpingo waunenesko para ŵakuwona kuti muli mtende.

Mwachiyelezgero, ng’anga yinyake yakutchuka ku Madagascar yikawonanga umo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakutemwerana. Mu mtima yikati, ‘Para ningamba kusopa, ninganjira chisopa ichi.’ Nyengo yikati yajumphapo, ng’anga iyi yikaleka kuchita vyamizimu. Yikanozga nthengwa yake nangauli vikayitolera myezi yinandi. Pamanyuma yikamba kusopa Yehova, Chiuta wamtende.

Ŵanthu ŵanandi chaka chilichose ŵakuchita nga ni munthu uyu. Ŵakwiza mu mpingo waunenesko ndipo ŵakusanga mtende uwo ŵakapenjanga. Kweni Baibolo likuyowoya kuti para mu mpingo muli “sanji yikuru na mphindano,” ŵanthu ŵangamba kwambana ndipo mungaŵavya mtende. (Yak. 3:14-16) Chakukondweska ntchakuti mu Baibolo muli ulongozgi uwemi uwo ungatovwira kuti paleke kuŵa masuzgo agha ndipo mtende ulutilire. Sono tiyeni tiwone umo ulongozgi wa mu Baibolo ukawovwilira ŵanyake awo ŵakapambana maghanoghano.

CHRIS wakati: “Tikakolerananga yayi na mubali uyo tikagwiranga lumoza ntchito. Zuŵa linyake apo tikakalipirananga, ŵanthu ŵaŵiri ŵakiza na kwamba kuwonelera.”

JANET wakati: “Mudumbu uyo tikatemwanga kupharazgira lumoza, mwamabuchi wakaniphalira kuti nisange munyake wakwenda nayo. Kweniso wakaleka kuniyowoyeska. Nkhamanyanga yayi chifukwa chake.”

MICHAEL wakati: “Zuŵa linyake tikadumbiskananga pa foni taŵatatu. Munyithu yumoza wakalayira ndipo nkhaghanaghananga kuti wadumura foni. Nkhamba kuphalira munyane viheni vya iyo pa foni. Kweni wakapulikanga chifukwa wakaŵa kuti wandadumure.”

GARY wakati: “Mu mpingo withu, ŵapayiniya ŵaŵiri ŵakayambana. Yumoza wakamba kukalipira munyake. Awo ŵakawonanga, ŵakakhuŵara chomene.”

Mungawona nga masuzgo agha ghakaŵa ghakuru yayi. Kweni waliyose uyo vikamukhwaska wakate wapwetekekenge mwauzimu na kusuzgika maghanoghano. Chakukondweska ntchakuti ŵabali na ŵadumbu aŵa ŵakamazga mphindano ndipo ŵakaŵaso pamtende. Wose ŵakalondezga ulongozgi wa mu Baibolo. Kasi mukughanaghana kuti ŵakalondezga fundo wuli za mu Baibolo?

 “Mungambananga yayi mu nthowa.” (Gen. 45:24) Yosefe wakaphalira ŵakuru ŵake ulongozgi uwu apo ŵakaweleranga kwa awiskewo. Ukaŵa ulongozgi uwemi chomene. Para munthu wakujiwezga yayi ndipo wakukwiya luŵiro, wangakwiyiska ŵanyake. Chris wakawona kuti wakaŵa na suzgo la kujitemwa ndipo wakakhumbanga yayi kupokera ulongozgi. Kweni wakakhumba kusintha. Wakaluta kwa mubali uyo ŵakakalipirananga na kuphepiska. Pamanyuma wakaŵikapo mtima kuti wajikorenge. Uyo wakagwiranga nayo lumoza ntchito wakati wawona Chris wakuyezgayezga kusintha, nayo wakamba kusintha. Pasono ŵakuteŵetera lumoza Yehova mwakukondwa.

“Vinthu vikulongosoka yayi para palije kudumbiskana.” (Zinth. 15:22) Janet wakawona kuti wakwenera kulondezga ulongozgi wa lemba ili. Wakaghanaghana za “kudumbiskana” na mudumbu yura. Apo ŵakadumbiskananga, Janet wakachita mwamahara kuti mudumbu wafwatuke kuyowoya ivyo vikamukhuŵazga. Pakwamba, ŵadumbu aŵa mitima yikaŵa muchanya apo ŵakadumbiskananga. Kweni ŵakati ŵalutilira kudumbiskana, mitima yikakhazikika ndipo ŵakadumbiskana mwamtende. Mudumbu munyake yura wakawamo kuti wakapulikiska uheni nkhani yinyake iyo Janet yikamukhwaskanga yayi. Wakaphepiska, ndipo wose ŵakuteŵeteraso lumoza Yehova.

“Usange ukwiza na chawanangwa chako ku jotchero ndipo penepara wakumbuka kuti mubali wako wali nawe na kafukwa, uchileke chawanangwa chako penepapo panthazi pa jotchero. Ulute, ukawezgerepo dankha mtende na mubali wako.” (Mat. 5:23, 24) Mukwenera kuti mukukumbuka kuti Yesu wakayowoya ulongozgi uwu pa upharazgi wake wa pa Phiri. Michael vikamukhwaska chomene wakati wawamo kuti ivyo wakayowoya vikaŵa viheni chomene. Wakaŵikapo mtima kuti wawezgerepo mtende. Wakajiyuyura, ndipo wakaluta kwa mubali yura na kuphepiska. Ntchivichi chikachitika? Michael wakati: “Mubali wakanigowokera kufumira pasi pa mtima.” Ŵakambaso kutemwana.

“Lutilirani kuzizipizgirana na kugowokerana na mtima wose usange munthu wali na chifukwa chakudandawulira na munyake.” (Kol. 3:12-14) Ŵapayiniya ŵaŵiri awo ŵakaŵa kuti ŵateŵetera nyengo yitali, mulara munyake wakaŵawovwira kuti ŵaghanaghanire mafumbo agha: “Kasi ntchakwenelera kuti taŵaŵiri tikhuŵazge ŵanyithu chifukwa cha ivyo takhuŵazgana tekha? Kasi tili na chifukwa chakulekera kuzizipizgirana na kulutilira kuteŵetera Yehova mwamtende? Ŵakapulikira ulongozgi wa mulara ndipo ŵakamazga mphindano zawo. Pasono ŵakutemwana ndipo ŵakupharazgira lumoza makani ghawemi.

 Para munthu wamukhuŵazgani, mungachita makora kulondezga ulongozgi wa pa Ŵakolose 3:12-14. Ŵanthu ŵanandi ŵawona kuti para ŵajiyuyura, ŵakumugowokera waka uyo waŵabudira na kuluwako. Para mwayezgayezga kumazga nkhani iyo kweni vikusuzga, kasi mungalondezga yayi ulongozgi wa pa Mateyu 18:15? Pa lemba ili, Yesu wakayowoya ivyo munthu wangachita para wabudirana na munyake vinthu vikuru. Kweni mungalondezga fundo zake. Lutani kwa mubali panji mudumbu winu na kuyezga kudumbiskana nayo mwakuzika ndiposo mwakujiyuyura kuti nkhani yimare.

Mu Baibolo muliso masachizgo ghanyake agho ghangatovwira. Kweni kuti vyose vyende makora, mukwenera kulongora ‘vipambi vya mzimu, nga chitemwa, chimwemwe, mtende, kuzikira, lusungu, uwemi, chipulikano, kuzika, na kujikora.’ (Gal. 5:22, 23) Nga umo mafuta ghakovwilira mashini kuti ghagwire makora ntchito, para tili na mikhaliro yakukondweska Chiuta iyi, yikovwira chomene para tikukhumba kuwezgerapo mtende.

Waliyose wa ise wali na mikhaliro yakupambana na ŵanyake. Ichi chikovwira kuti tiŵe na mabwezi ghakupambanapambana. Kweni tingambana chifukwa cha kupambana mikhaliro. Mulara munyake uyo wateŵetera nyengo yitali wakati: “Munthu uyo wali na soni vingamusuzga kukhala na munthu uyo wakutemwa kuyowoyayowoya panji mulankhasi. Nangauli yingawoneka nga ni nkhani yichoko, kweni vingambiska masuzgo ghakuru.” Kweni kasi mukughanaghana kuti ŵanthu awo ŵali na mikhaliro yakupambana vingachitika yayi kutemwana? Tiyeni tidumbiskane za ŵapositole ŵaŵiri. Kasi Petrosi wakaŵa wuli? Para mukuŵerenga Baibolo, panji mukuwona kuti wakaŵa wakupupuluma kweniso wakutemwa kuyowoya. Wuli pakuyowoya za Yohane? Panji mukuwona kuti wakaŵa wachitemwa chifukwa cha ivyo wakayowoyanga na kuchita. Pali vifukwa vyakupulikikwa ivyo mungaghanaghanira kuti ŵapositole ŵaŵiri aŵa ndimo ŵakaŵira nadi. Vikuwoneka kuti ŵakaŵa ŵakupambana  nadi. Kweni ŵakateŵeteranga Chiuta mwakukolerana. (Mil. 8:14; Gal. 2:9) Ichi chikulongora kuti Ŵakhristu awo mikhaliro yawo njakupambana ŵangateŵetera lumoza mwakukolerana.

Panji mu mpingo winu muli mubali munyake uyo vyakuyowoya na vyakuchita vyake vikumubowani. Kweni mukumanya kuti Khristu wakamufwira ndipo mukwenera kumulongora chitemwa. (Yoh. 13:34, 35; Rom. 5:6-8) Ntheura m’malo mwa kumugega panji kudumura ubwezi, jifumbani kuti: ‘Kasi mubali uyu wakuchita vinthu ivyo Baibolo likukana? Kasi wakuchita vinthu ivyo ni vyakupweteka nadi? Panji tikupambana waka vyakuchita?’ Kweni fumbo lakuzirwa chomene ndakuti: ‘Kasi wali na mikhaliro wuli yiwemi iyo ningasambirako?’

Fumbo laumaliro ndilo ndakuzirwa chomene. Para munthu wakutemwa kuyowoyayowoya ndipo imwe mukutemwa yayi, ghanaghanirani umo vingalekera kumusuzga kwamba kudumbiskana na ŵanthu mu uteŵeti. Mungamupempha kuti mukapharazgire lumoza. Mungakazizwa na ivyo mungakasambirako. Para iyo wakutemwa kupako ŵanyake, kweni imwe muli ŵanonono, wonani umo iyo wakukondwera chifukwa cha kupeleka vinthu ku ŵachekuru, ŵalwari, panji ŵakusuzgika. Apa fundo njakuti, nanga mikhaliro yinu yingaŵa yakupambana na mubali munyake, mungaŵa paubwezi usange mukulaŵiska pa ivyo wakuchita makora. Tikung’anamura kuti para mwachita nthena muŵenge paubwezi wa kandapo nane nikandepo yayi, kweni muchitirenge lumoza vinthu ndipo muŵenge na mtende mu mtima. Kweniso mu mpingo muŵenge mtende.

Yuwodiya na Sintike ŵakwenera kuti ŵakaŵa na mikhaliro yakupambana. Kweni mpositole Paulosi wakaŵachiska kuti “ŵayane maghanoghano mu Fumu.” (Fil. 4:2) Kasi namwe mulondezgenge ivyo Paulosi wakayowoya kweniso ivyo tadumbiskana kuti mu mpingo muŵe mtende?

Para munyithu tikumughanaghanira viheni, vikuyana waka na thondo ilo lili munda wa maluŵa. Tikwenera kuzguramo maghanoghano  ghaheni kuti ghaleke kuthaza. Para munthu wakutinkha munyake, mtende ukutimbanizgika mu mpingo. Para tikutemwa Yehova na ŵabali ŵithu, tiyezgeyezgenge kuti mtende uleke kutimbanizgika mu mpingo chifukwa cha mphindano zithu.

Usange tapambana maghanoghano tikudumbiskana na kuwezgerapo mtende, tizamuwona kuti vinthu vikwenda makora chomene. Wonani ivyo vikachitikira mudumbu munyake. Wakati: “Nkhawonanga kuti mudumbu munyake wakachitanga nane vinthu nga nili kamwana. Vikanikwenyerezganga chomene. Vikati vyafika pakunikwana, nkhamuzgoranga waka de de. Mu mtima nkhati, ‘Wakunichindika yayi, nane nimuchindikengepo cha.’”

Mudumbu uyu wakamba kughanaghanirapo nkharo yake. Iyo wakati “Nkhayamba kuwona nkharo yiheni iyo nili nayo, ndipo nkhakhuŵara na ivyo nkhawona. Nkhamanya kuti nkhwenera kusintha maghanoghano ghane. Nkhati nalomba kwa Yehova, nkhagulira mudumbu yura chawanangwa chichoko waka na kumulembera kadi, kumuphepiska chifukwa cha nkharo iyo nkhamulongoranga. Tikavumbatirana ndipo tikakolerana kuti tiluweko waka vyose ivyo vikachitikanga. Tindayambaneposo m’paka sono.”

Ŵanthu ŵakukhumba chomene mtende. Kweni ŵakwamba kuchita vinthu vyambura mtende para ŵawona kuti ŵayuyurikenge panji kukhizgika. Umu ndimo ŵanthu awo ŵakuleka kusopa Yehova ŵakuchitira. Kweni ise tikuchemeka na zina la Yehova na kumusopa tikwenera kukolerana nyengo zose ndipo pakati pithu pakwenera kuŵa mtende. Yehova wakawovwira Paulosi kuti walembe kuti: “Nkhumuŵeyani kuti mwendenge mwakwenelera ntchemo iyo mukachemeka nayo. Muŵe ŵakujiyuyura, ŵakuzika, ŵakuzikira, ndipo muzizipizgiranenge mu chitemwa. Muyezgeyezge kusungilira umoza wa mzimu mu chakukakira cha mtende.” (Efe. 4:1-3) “Chakukakira cha mtende” ntchakuzirwa chomene. Tiyeni tilutilire kukhozga mtende na kuyezgayezga kumazga luŵiro mphindano.