TE Jehová ya skʼan te ayuk ta koʼtantik te lamalkʼinal te bitʼil j-abatotik yuʼun sok te ya jpastik tulan ta staele. Kʼalal jich ya jpastike, te smelelil j-abatotik ya jmulantik bayal lamalkʼinal. Te lamalkʼinal-abi ya stijbey yoʼtan bayal ants winiketik te jich ya x-ochik tal ta kongregasion.

Jich bitʼil, ay jtul j-akʼchamel winik te naʼbil sba ta lek ta lum Madagascar, chajpnax la yil-a te ay lamalkʼinal ta stojol te testigoetik yuʼun Jehová. La snop yoʼtan: «Teme ay la sta yorail te ya x-ochon ta jun relijion, jaʼ sok te testigoetik yuʼun Jehová». Ta patil bael la yijkʼitay jilel spisil te bintik smakojbey skʼoplal te espiritismo, kʼax bayal u swenta ya stojobtes te nujpunel yuʼun jich bitʼil ya yal te Biblia sok kʼot ta testigo yuʼun Jehová te Dios yuʼun lamalkʼinal.

Jich bitʼil te j-akʼchamel winik, bayal ta mil ants winiketik ta jujun jaʼbil ya staik ta kongregasion te lamalkʼinal te yakik ta sleele. Jaʼukmeto, te Biblia jamal ya yal te «tiʼtiʼoʼtantaywanej» sok te jach kʼop ta yutil kongregasion ya yakʼ sxat sbaik te machʼa yamigoinej sbaik sok ya yakʼ bayal wokolil (Santiago 3:14-16). Te Biblia jaʼnix jich ya yakʼ lekil tsitsel te ya skoltayotik ta skomel te wokoliletik-abi sok ta stael lamalkʼinal. Kiltik bin-utʼil schʼuunojik spasel ta skuxlejalik chaʼoxtul ants winiketik.

«Maba lek la kil jba sok jtul hermano te ya jokin jba ta aʼtel soke. Ta jun buelta, kʼalal yak kutbel jbatik-ae, och tal chaʼtul ants winiketik, la yilik te yakotik ta tulan kʼope» (XCHI TE CHRIS).

«Jtul hermana te spisil-ora ya jokin jba sok ta scholel skʼop Dios, la sta yorail te ma la sjokinonix sok ma la skʼopononix. Ma la jnaʼ stojol bin yuʼun te jich la spase» (XCHI TE JANET).

«Oxtul yakotik ta kʼop ta telefono-a, jaʼnax yuʼun ay jtul te la yal te ma xkʼopojixe, la jkuy te la spas colgar te telefono. Jich yuʼun jajch kalbey chopol skʼoplal. Jaʼukmeto maba spasoj colgar te telefono, jich la yaʼiy spisil te bin chopol la kale» (XCHI TE MICHAEL).

«Chaʼtul precursoraetik ta kongregasion jajchem kʼop yuʼunik. Jtul jajch yut spisil-ora te yane. Te kʼop yuʼunik la schebajtesbey yoʼtan te yantike» (XCHI TE GARY).

Spisil te kʼopetik-abi, maniwan mukʼuk skʼoplal ta ilel. Jaʼukmeto te bin smelelile, jaʼ te bintik kʼax yuʼunik, juʼ utsʼinotik ta swenta te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbaik sok juʼ la skom te slamalil kʼinal ta kongregasion. Jaʼukmeto te bin lek la spasik te hermanoetik-abi, jaʼ te la stʼunik te tojobtesel yuʼun te Biblia, jich la staikxan te lamalkʼinale. ¿Bintik tsitsel ta Biblia koltayotik yuʼun?

«Ma me xawut abahic ta be» (Génesis 45:24). Te José la yakʼbey te tsitsel ini te sbankiltak te kʼalal mato sujtemik ta stojol te statike. ¡Pʼijil kʼopetik te bin la yale! Teme ay jtul ants winik ma snaʼ skomel te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba sok teme chopol  ya yaʼiy ta ora te bin ya x-albote, ya xjuʼ x-ilin yuʼun te yantike. Te Chris kʼot ta yoʼtan te ay stoybail sok te tulan ya yil spasel te bin ya x-albot yuʼun te yantike. Jich bitʼil ya skʼan ya sjelontes te stalele, la skʼopon te hermano te la yut sba soke sok la spas tulan ta bayal yuʼun ya skom te schopol talele. Kʼalal ilot yuʼun te hermano te yak ta spasel tulan te Chris ta sjelontesel te stalele, jich la spas-euk. Ta ora ini tseʼelnax yoʼtanik yakik ta abatinel ta stojol Jehová ta schebalik.

«Banti mayuc jʼacʼ-oʼtanil ya xchʼay te bin ya yichʼ chahpanel» (Proverbios 15:22). Te Janet kʼot ta yoʼtan te ya skʼan ya schʼuun spasel te tsitsel ini, jaʼ yuʼun la snop te ya xkʼopoj sok te hermana. Kʼalal yakik ta kʼop-ae, te Janet la sjojkʼoybey te hermana bin yuʼun te ilineme. Ta sjajchibal maba lek la yaʼiy sbaik yuʼun, jaʼukmeto kʼunkʼun lek la yaʼiy sbaik te kʼalal leknax kʼopojike. Te hermana la snaʼ stojol te ay bin ma jichuk kʼoem ta yoʼtan te la skuy te ochem skʼoplal-a te Janet, jich yuʼun la skʼanbey perdon. Ta ora ini jun-nax ya x-abatinik ta stojol Jehová ta schebalik.

«Hich yuʼun, cʼalal teme ya xbahat ta yaquʼel mahtanil ta mahtantesojibal, haxan ya xhul ta awoʼtan te bin utʼil te abanquil awihtsʼin yacʼoj ta yoʼtan te bin laj apasbey stuquel, ihquitaya hilel te mahtanil ta sit mahtantesojibal, nahil bahan lecubtesbeya hilel yoʼtan» (Mateo 5:23, 24, Tsʼihbaybil sChʼulcʼop jTatic Dios ta tseltal). Ayniwan ya xjul ta koʼtantik te tsitsel ini te jaʼ la yal te Jesús kʼalal pʼijubteswan ta wits. Te Michael ma lek la yaʼiy sba te kʼalal kʼot ta yoʼtan te ma la yichʼbey ta wenta te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te hermano sok te maba lek yoʼtan la yakʼ ta ilel ta stojole. Jaʼ yuʼun la yakʼ ta yoʼtan spasel tulan te ayuk lamalkʼinal ta schebalike. La spejkʼan yoʼtan sok la skʼopon te hermano yuʼun ya yalbey te bayal la smel yoʼtan yuʼun te bin la spase. ¿Bin lokʼ yuʼun-a? Te Michael ya yal: «Te kermano sok spisil yoʼtan la spasbon perdon». Jich la yamigoin sbaik yan buelta.

«Talel cʼaxel cuhchuc awuʼunic soc pasbeya abahic perdón teme ay ya xhahch cʼop awuʼun soc te yane» (Colosenses 3:12-14). ¿Yatobal xjul ta awoʼtan te chaʼtul precursoraetik te jajchem kʼop yuʼunike? Jtul anciano la skoltaylan ta yilel te maba lek ya yaʼiy sbaik te yantik ta skaj te bin yakik ta spasele. Sok la sjojkʼoylanbey teme yuʼun-nanix ma xjuʼ yuʼunik-a te talel kʼaxel kʼux ya yaʼiy sbaike, te jich ya xkoltaywanik te ayuk lamalkʼinal ta kongregasione. Te hermanaetik la schʼuunik te tsitsel sok la spasik ta skuxlejalik. Ta schebalik lek ya yil sbaik sok ya sjokin sbaik ta scholel te lek yachʼil kʼop.

Te tsitsel ya yakʼ te sjun Colosenses 3:12-14 te la kiltikixe, ya xjuʼ ya skoltayotik teme ay machʼa ay bin chopol ya spasbotike. Bayal ants winiketik staojik ta ilel te ya xjuʼ ya spasik perdon sok ya schʼay ta yoʼtanik te bin chopol la yichʼik pasbeyel teme pekʼel ya yakʼ sbaike. Jaʼukmeto, teme ya kiltik te ma xjuʼ kuʼuntik spasele, ya xjuʼ ya jtʼuntik  te tsitsel te ay ta Mateo 18:15. Manchukme te Jesús jaʼ la yalbey skʼoplal te bin ya skʼan ya jpastik kʼalal ay machʼa ya spas tulan mulil ta stojol te yane, te tsitsel-abi jaʼnix jich ya xtuun kʼalal jajchem kʼop kuʼuntik sok jtul hermano. Pekʼeluk sok lekuk koʼtantik, akʼa jkʼopontik te hermano swenta ya xchajpaj-a te kʼope.

Ta melel, te Biblia yichʼojxan yantik tsitsel te ya xjuʼ ta pasele. Jaʼukmeto, yuʼun jich ya skoltayotik-a, ya skʼan ya kakʼtik ta ilel te lekil taleliletik yuʼun te chʼul espiritu, jaʼ te «scʼuxul-oʼtanil, tseʼel-oʼtanil, lamal qʼuinal, ya xcuhch yuʼun, yutsil-oʼtanil, jun-oʼtanil, schʼuhunel-oʼtanil, manso-oʼtanil, soc ya xhuʼ yuʼun scomel sba» (Gálatas 5:22, 23). Jich bitʼil te aceite te ya yakʼ xkʼunub te motor, te lekil taleliletik-abi ya yakʼ te leknax sok te junuk ya x-ayinotik sok te yantike.

Ta jujuntulotik ay jtaleltik. Yanyantik-a te jtaleltik sok te jpensartik soknix te bitʼil ya xkʼopojotike. Jaʼ-abi ya yakʼ jtatik lekil amigoetik sok te bayal skʼoplal ta koʼtantike. Jaʼukmeto te bitʼil maba pajal te jtaleltik ya xjuʼ xjajch kʼop yuʼun. Jtul hermano te bayalix jaʼbil ta ancianoil la yal: «Jtul ants winik te ya xkʼexaw ta kʼop, ma lek ya yaʼiy sba kʼalal sjokinej tul ants winik te ma xkʼexaw ta kʼop stukele. Manchukme maba tulan skʼoplal yilel ini, ya xjuʼ ya xjajch tulan kʼop yuʼun». Jich yuʼun, ¿yabal xjuʼ te lek ya yil sbaik chaʼtul ants winiketik te maba pajal stalelike? Akʼa jnop kaʼiytik ta stojol te jpuk-kʼopetik Pedro sok Juan. Ta swenta te bin ya jkʼopontik ta Biblia, ya xtal ta koʼtantik bin yilel stalel te Pedro, jaʼ te machʼa ma snop nailuk te bin ya yal sok te ma snaʼ skomel sba. Jaʼukmeto kʼalal ya jnop kaʼiytik ta swenta stalel te Juan, ya xtal ta koʼtantik te jaʼ jtul winik te bayal yutsil yoʼtan sok te ya snaʼ stsajtayel sba. Te chaʼtul jpuk-kʼopetik-abi, maba pajal stalelik, jaʼukmeto jun-nax aʼtejik ta lek (Hechos 8:14; Gálatas 2:9). Te bin lek la spasike ya yakʼ ta ilel te jaʼnix jich ya xjuʼ kuʼuntik te jun-nax ya x-aʼtejotik manchukme yanyantik-a te jtaleltike.

 Ayniwan jtul hermano ta kongregasion te ay bin ya yal o ya spas te kʼux ya kaʼiytike. Manchukme jich-abi, ya skʼan kʼuxuk ta koʼtantik te hermanoe, melel te Jesús laj ta stojol-euk (Juan 13:34, 35; Romanos 5:6-8). Jaʼ yuʼun teme ma jkʼan ya jkʼopontik o ya jpastik pensar te maʼyuk bin-ora ya xjuʼ ya kamigoin jbatik soke, akʼa jojkʼoybey jbatik: «¿Aybal bin yak ta spasel te hermano te ya yal te Biblia te ma lekuk ta pasele? ¿Yoʼtanbal ya yutsʼinon? ¿O jaʼnaxbal yuʼun te maba pajal te jtaleltike? Teme jiche, ¿yabal xjuʼ ay bin ya jnop ta swenta te slekil talele?».

Te slajibal jojkʼoyel-abi kʼax mukʼ skʼoplal. Teme ay machʼa bayal ya smulan xkʼopoj maba wokol ya yaʼiy scholel skʼop Dios, yan te joʼotike yaniwan xiwotik ta kʼop. Ya xjuʼ jkʼanbeytik te ya sjokinotik ta scholel skʼop Dios sok ya kiltik bin ya xjuʼ ya jnoptik ta swenta te bin lek ya spase. Teme jaʼ kʼax lekxan yoʼtan te hermano te bitʼil joʼotike, ¿yabal xjuʼ jnopbeytik stalel sok yaʼiyel te tseʼel-oʼtanil ya yakʼ te kʼalal ya kakʼbeytik te bin ya xtuun yuʼunik te machʼa ayix yaʼbilalik, te jchameletik sok te machʼatik maʼyuk bin ay yuʼunike? Te bin tulan skʼoplale, jaʼ te manchukme maba pajal te jtaleltike, ya xjuʼ jun ayotik sok te hermano teme jaʼ ya xbajtʼ koʼtantik ta yilel te bintik leke. Maniwan ya kamigoin jbatik ta lek sok, jaʼukmeto ya xjuʼ ya skoltayotik te lekuk ya kil jbatik sok, te lamaluk koʼtantik sok te yakuk jmulantik te bayal lamalkʼinal ta kongregasion.

Te Evodia sok te Síntique jaʼ jchʼuunjeletik te kuxinik ta sbabial siglo. Jichniwan te maba pajal te stalelike. Manchukme jich-abi, te jpuk-kʼop Pablo la yakʼtiklanbey yip yoʼtanik swenta «jun pajaluc yoʼtanic ta scuenta te Cajwaltique» (Filipenses 4:2). ¿Jaʼnixbal jich ya jpastik swenta ay lamalkʼinal ta yutil te kongregasione?

Te bintik chopol ya jnoptik ta stojol te yantik ya xjuʼ ya jpajtik sok te chopol jaʼmal ta jun nichimaltik, te ya xchʼi bael teme maba ya yichʼ bulele. Jaʼ pajal sok-abi, kʼalal ya xwentainbot yoʼtan yuʼun te bin chopol ya snop jtul ants winik, ya xjuʼ  ya yutsʼin spisil te kongregasione. Jaʼukmeto, teme kʼux ta koʼtantik te Jehová sok te kermanotaktike, ya jpastik tulan yuʼun ma xpejkʼaj te lamalkʼinal ta kongregasion ta skaj te ma pajal te jtaleltike.

Teme ya jpastik tulan ta schajpanel te kʼopetik swenta ya jletik te lamalkʼinale, chajpnaxniwan ya kiltik te bintik lek ya xlokʼ-ae. Jnop kaʼiytik te bin kʼax ta stojol jtul hermana: «La jkuy te jtul hermana jich la yilon bitʼil tut achʼix, jaʼ-abi kʼux la kaʼiy. Jich bitʼil ma la jkom te chopol ya kaʼiy jba yuʼune, kaj kakʼbey yil te schopolil koʼtane. La jnop ta koʼtan: “Maba ya yichʼon ta mukʼ jich bitʼil snujpʼ ya kaʼiye, jaʼ yuʼun ma xkichʼ ta mukʼ-euk”».

Ta patil, te hermana-abi kaj snopilan ta yoʼtan te bin yak ta spasele, jich la yal: «Och kil te bintik ay ta koʼtan ta skaj te chopol talelil kuʼune, la schebajtesbon koʼtan te bin la jta ta ilele. Kʼot ta koʼtan te ya skʼan ya jelontes te bin jnopoj ta koʼtane. La jkʼopon Jehová yuʼun. Ta patil la jmanbey junuk smajtʼan te hermana sok ay bin la jtsʼibaybey bael te banti la kalbey te akʼa spasbon perdon yuʼun te chopol jtalele. La jpet jbatik sok la jnoptik te ya jchʼay ta koʼtantik te bin kʼot ta pasele. Maʼyukix bin-ora ay kʼop kuʼuntik».

Te ants winiketik yoʼtan ya staik ta oranax te lamalkʼinal. Jaʼukmeto, ta skajniwan te stoybailik o ta skaj te sujbil ya yaʼiy sbaik, bayal ta tul ma xyakʼik ta ilel lamalkʼinal. Te talelil-abi bayal machʼatik ya yakʼik ta ilel, jaʼukmeto ta lum yuʼun te Jehová, ya skʼan te ayuk lamalkʼinal sok te junuk ya x-ayinotike. Te Jehová la yakʼbey ta yoʼtan te Pablo swenta ya stsʼibay jich ini: «Ya calbeyex bayel wocol te hichuc ya xcuxajex a te bin utʼil pasel ya scʼan yuʼun te icʼbilexix yuʼun Dios. Peqʼueluc me xawacʼ abahic, lamaluc me awoʼtanic, talel cʼaxel cuhchuc awuʼunic ta scuenta scʼuxul awoʼtanic, acʼahic fuersa te junuc awoʼtan abahic ta scuenta te Espíritu, ta scuenta te lamal qʼuinal te ya yacʼ junajuc awoʼtanique» (Efesios 4:1-3). «Te lamal qʼuinal te ya yacʼ junajuc» koʼtantike, kʼax mukʼ skʼoplal. Jich yuʼun, akʼa kakʼbeytik stsakxan yip sok te kʼalal ya xjajch kʼop kuʼuntik sok te yantik, akʼa jchajpantik ta ora.