1, 2. Mwanda waka tufwaninwe kwisambila pa mwa kukwashisha boba badi na bulanda? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

SUSI unena’mba “Tukivwananga bulanda bukatampe nansha byafwile wetu mwana pano ke padi kintu kya mwaka umo ne kupita.” Tutu umo wanenene pafwile wandi mukaji mu kitulumukila’mba waivwene “bulanda bukatampe.” Bine, i kya bulanda mwanda bantu bavule bevwananga bulanda bwa uno muswelo. Dyalelo mu kipwilo kya bene Kidishitu, batutu ne bakaka bavule kebadipo balanga amba babwanya kufwilwa baswe babo kumeso kwa Amakedona kufika. Padi nobe wafwidilwe muntu osenswe, nansha padi uyukile’ko muntu wikonda na bulanda. Shi bidi namino, ubwanya kwiipangula’mba, ‘Le muntu udi na bulanda ubwanya kusengibwa namani?’

² Bantu bamo banenanga amba bulanda bubwanya kupwa shi pabapite kitatyi. Le nyeke bikalanga uno muswelo? Mwana-mukaji umo wa kishala wanenene amba, “Najingulwile amba bulanda bubwanya kupwa shi kudi muntu wa kukukwasha ne kukusenga mu bula bwa kitatyi kampanda.” Kilonda pa kukoma bilombanga kitatyi ne kwikita mutyma. Mu muswelo umo onka, bilombanga kitatyi ne kutebwa mutyima pa kusaka’mba  bulanda bupwe ku mutyima. I bintu’ka bibwanya kukwasha boba bafwidilwe batyepeje’ko bulanda?

3, 4. Mwanda waka tubwanya kukulupila amba Yehova uyukile motwivwaninanga bulanda?

³ Yehova Tata wetu wa lusa ye aye mwine wituseñanga ponso potusakilwa busengi. (Tanga 2 Kodinda 1:3, 4.) Udi na lusa lukatampe kadi i mulaye bantu bandi amba: “Ami, enka ami, ne yewa wemusenga.”​—Isaya 51:12; Ñimbo ya Mitōto 119:50, 52, 76.

⁴ Tata wetu wa buswe nandi wāfwidilwe bengidi bandi basenswe, kimfwa Abalahama, Izake, Yakoba, Mosesa, ne Mulopwe Davida. (Umbadilo 12:6-8; Mateo 22:31, 32; Bilongwa 13:22) Bible witulombola amba Yehova utengēle na kipyupyu difuku dyakasangula bano bana-balume ba kikōkeji. (Yoba 14:14, 15) Mu kine kitatyi’kya, bakasangala kadi bakekala na bukomo bwa ngitu bubwaninine. Kadi Yehova wāfwidilwe ne wandi Mwana wa bunka. Bible unena amba Yesu wādi “nsangaji” ya Leza. (Nkindi 8:22, 30) I bikomo’nka ne kufwatakanya mobyasānshile Yehova paāmwene wandi Mwana ufwa lufu lwa masusu.​—Yoano 5:20; 10:17.

5, 6. Lelo Yehova wituseñanga namani?

⁵ Tubwanya kukulupila ne pa mfulo amba Yehova uketukwasha. O mwanda nanshi tufwaninwe kulombela kwadi na bwanapabo, ne kumulombola njia ne bulanda bwetu bonso. Bine i kisenga’po kashā pa kuyuka amba Yehova uyukile mwiivwanino wetu ne amba wituseñanga ponso potusakilwa busengi! Ino le wituseñanga namani?

⁶ Muswelo umo bidi wituseñanga Yehova i kupityila ku mushipiditu wandi ujila. (Bilongwa 9:31) Yesu wālaile amba Tata wetu ukapāna bukomo bwa mushipiditu wandi ujila ku bonso bamulomba. (Luka 11:13) Susi, utelelwe ku ngalwilo unena’mba: “Kudi kitatyi kimo kyotwadi tufukata mu manwi ketuzenze Yehova etusenge. Kitatyi kyonso kyotwadi tushala pa batwe bene, ndoe ya Leza ya binebine yadi ilama mityima yetu ne ñeni yetu mine.”​—Tanga Fidipai 4:6, 7.

7, 8. I bika bitukulupija’mba Yesu uketusenga?

⁷ Yesu paādi pano pa ntanda, wāiwile mu muswelo mubwaninine ngikadila ya Shandi mu binenwa ne mu bilongwa. (Yoano 5:19) Yehova wātumine Yesu pano pa ntanda mwanda wa kusenga “ba mityima mityumuke” ne “bonsololo badila.” (Isaya 61:1, 2; Luka 4:17-21) Bantu bāmwene amba Yesu uyukile masusu abo kadi wādi usaka na bubine kwibakwasha.​—Bahebelu 2:17.

⁸ Yesu paākidi nkasampe, bimweka’mba nandi wāfwadilwe balunda ne bantu ba mu kyabo kisaka. Kimfwa, bimweka’mba Yosefa shandi wa bulelwa, wāfwile Yesu papo ukidi nkasampe. * (Tala kunshi kwa dyani.) Langa’po bidi mobyādi bikomene ku uno nkasampe kūminina bulanda bwandi, kutentekela’po bwa inandi, enka ne bwa banababo bana-balume ne bana-bakaji.

9. Lelo Yesu wālombwele lusa namani pāfwile Lazalasa?

⁹ Mu mwingilo wandi, Yesu wālombwele amba uyukile senene mwiivwanina bantu ne kwibevwanina lusa. Kimfwa, pāfwile  mulunda nandi Lazalasa, Yesu wāivwene bulanda bukatampe enka na mwāivwanine’bo ba Madia ne Mata. Wēbakwatyilwe lusa wādila’nka ne kudila nansha byaādi uyukile amba usa kusangula Lazalasa.​—Yoano 11:33-36.

10. I muswelo’ka otubwanya kukulupila’mba Yesu uyukile mwiivwanino wetu dyalelo?

¹⁰ Lelo binenwa bya Yesu bibwanya kwitusenga netu namani dyalelo? Bible wikilombola patōka amba Yesu kashintyilepo. Unena amba: “Yesu Kidishitu i umo enka kesha ne dyalelo, ne nyeke ne nyeke.” (Bahebelu 13:8) Witwanga bu “Kalombwe Mukatampe wa būmi” mwanda i aye ulengeje tukekale na būmi bwa nyeke. Yesu uyukile bulanda bwa umo ne umo kadi “ubwanya kwiya kukwasha boba batompibwa.” (Bilongwa 3:15; Bahebelu 2:10, 18) Nanshi tubwanya kukulupila amba Yesu uteñwanga na misanshi ya bakwabo. Uyukile bulanda bwabo kadi ubwanya kwibasenga “pa kitatyi kifwaninwe.”​—Tanga Bahebelu 4:15, 16.

11. Le i bisonekwa’ka bikuseñanga?

¹¹ Mwanda utala bulanda bukatampe bwāivwene Yesu pa lufu lwa Lazalasa, i mwanda’tu umo mu myanda mivule isenga isonekelwe mu Kinenwa kya Leza. Kino kekitutulumujangapo mwanda “byonso byālembelwe pa kala byālembelwe mwanda wa kwitufundija, amba pa kūminina kwetu ne pa kusengwa na Bisonekwa twikale na lukulupilo.” (Loma 15:4) Shi nobe udi na bulanda, ubwanya kusengibwa na bino bisonekwa bilonda’ko’bi:

• “Yehova udi pa bwipi na boba ba mutyima mutyumuke, kadi upandijanga bano namino ba mushipiditu wa kwisasapo.”​—Ñimbo ya Mitōto 34:18, 19.

• “Mu bungi bwa mifwatakanyo munda mwami kusengibwa kobe [Yehova] kubantōkeja ku mutyima wami, tō!”​—Ñimbo ya Mitōto 94:19.

• “Mfumwetu Yesu Kidishitu aye mwine, ne Leza Tata wetu, wetusanshilwe, ne kwitupa bukankamane bwa nyeke na nyeke, ne kukulupila kulumbuluke ponka pa buntu, emusenge biyampe pa mityima, ne kwiīkankamika.”—2 Tesalonika 2:16, 17. *—Tala kunshi kwa dyani.

12. I muswelo’ka otukokeja kusenga bakwabo?

¹² Boba badi na bulanda babwanya ne kusengibwa na kipwilo kya bwine Kidishitu. (Tanga 1 Tesalonika 5:11.) Le i muswelo’ka obwanya kukomeja ne kusenga boba badi na “mushipiditu mutyumuke”? (Nkindi 17:22) Vuluka amba kudi “kitatyi kya kwikala talala nyā, ne kitatyi kya kwisamba.” (Musapudi 3:7) Mwana-mukaji umo wa kishala witwa bu Dalene ushintulula’mba boba badi na bulanda bekalanga basaka kulombola milangwe ne mwiivwanino wabo. Nanshi, kintu kya mvubu mpata kyobwanya kulonga i kwibateja pampikwa kwibatyiba. Junia, wa tutu wandi weyoele, unena’mba, “Nansha shi kubwanyapo kuyuka ne pa mfulo bulanda bwabo, ino kya mvubu i kino amba ufwaninwe kuyuka mwiivwanino wabo.”

13. I bika byoketufwaninwepo kwilwa pa mwanda utala bulanda?

¹³ Tufwaninwe kuvuluka’mba batwe bonso ketwivwanangapo bulanda muswelo umo. Kyaba kimo bikomanga kushintulula  ne pa mfulo motwiivwanina. Kinenwa kya Leza kinena’mba: “Mutyima uyukile bululu bwa ao mwine: Kabidi mweni kesobakanyapo ne tusepo twao.” (Nkindi 14:10) Nansha shi muntu washintulula mwaeivwanina, kekipēlangapo nyeke ku bakwabo kwivwanija bine byasaka kunena.

14. I bika byotubwanya kunena pa kusenga boba badi na bulanda?

¹⁴ Kyaba kimo tubwanya kukomenwa kuyuka bya kwisamba na muntu wivwene bulanda. Inoko Bible unena’mba “ludimi lwa bañeni luleta bukomo.” (Nkindi 12:18) Bantu bavule batananga binenwa bya kusenga nabyo bakwabo mu boloshile Kitatyi Kifwa Muntu Osenswe. * (Tala kunshi kwa dyani.) Inoko divule, kintu kya mvubu kyobwanya kulonga i kudila “na boba badila.” (Loma 12:15) Gaby, wafwidilwe mulume unena’mba, mu bitatyi bimo muswelo umo walombolaña’mo bulanda bwandi i kudila. Ubweja’ko amba: “O mwanda mwine kinseñanga shi balunda nami badila nami pamo. Mu kino kitatyi, nemonanga bu nkikondengapo bunka na bulanda bwami.”

15. I muswelo’ka otubwanya kusenga bakwabo shi bibetukomena kukemona nabo? (Tala kapango “ Binenwa bya Busengi.”)

¹⁵ Shi ubakomenwa kukemona na muntu mwanda wa kumusenga, ubwanya kumutumina mukanda nansha kumulembela musapu mu telefone. Ubwanya nansha’tu kutela’mo kisonekwa kisenga, ngikadila miyampe ya muntu ufwile’wa yoyukile, nansha bitatyi bya nsangaji byomwapityije nandi. Junia unena’mba “Kutambula’tu kamusapu kakankamika nansha lwito lwa kukapityija kitatyi pamo na banabetu bene Kidishitu kunkwashanga bininge, binkomena’nka ne mwa  kunenena. Bino bintu binengejanga nemone amba ndi muswedibwe kadi mutebwe mutyima.”

16. I muswelo’ka muyampe mpata wa kusenga bakwabo?

¹⁶ Milombelo yetu ibwanya kukwasha batutu ne bakaka badi na bulanda. Tubwanya kwibatela mu milombelo nansha kulombela nabo pamo. Nansha padi byobibwanya kukoma kulonga namino pa mwanda wa kinku kya kusaka kudila, milombelo yobe itamba ku mutyima ibwanya kwikala na bukomo bwa kusenga. Dalene uvuluka’mba “Kitatyi kyadi kīya bakaka kunkankamika, nadi nebanena balombele nami pamo. Badi betabija kulombela, dibajinji badi balwa na bya kunena, inoko kitatyi kyonso badi balombela’tu mu kīpi na diwi ditunduke, kadi milombelo yabo yadi itamba ku mutyima. Lwitabijo lwabo lukomo, buswe bwabo, ne kunta mutyima kwabo byakomeje bininge lwitabijo lwami.”

17-19. Mwanda waka tufwaninwe nyeke kusenga bakwabo?

¹⁷ I bikomo kuyuka senene bula bwa kitatyi kikapwa bulanda bwa muntu ne muntu. Kitatyi kifwa muntu otusenswe, dibajinji balunda ne babutule bavule bekalanga bāya kwitusenga. Kupwa bakusankana wa kwandi wa kwandi, inoko boba badi na bulanda basakilwanga nyeke busengi. Nanshi ikala na mutyima wa kwibakwasha. “Mulunda usanswanga mafuku onso nyeke, mukimonya-malwa wilombola bu-mwanabo.” (Nkindi 17:17) Tufwaninwe kusenga boba badi na bulanda kitatyi kyonso kyobasakilwa busengi bwetu.—Tanga 1 Tesalonika 3:7.

¹⁸ Vuluka amba muntu ubwanya kulēmenenwa na bulanda kitatyi kyo-kyonso. Pamo i padi ku fetyi, pateja minjiki kampanda, patala mafoto, paingila, palula luvumba, paivwana diwi diifwene na dya ufwile, nansha pafika mu bitatyi kampanda bya pa mwaka. Wa kishala pashilula dibajinji kulonga bintu bunka bwandi, kimfwa kukapwila, kwenda ku kitango nansha ku Kivulukilo, bibwanya kumupa bulanda bukatampe. Tutu umo unena’mba “Mwaka walondele’po, pafikile difuku dyotwetundaile, naivwene bulanda bukatampe, kadi kebyadipo bipēla. Inoko batutu bamo ne bakaka bakwete’ko mpangiko ya kwibunga pamo na balunda nami ba pa mutyima kutyina’mba nakemona bu ngidi bunka.”

¹⁹ Vuluka’mba boba badi na bulanda basakilwanga nyeke kukankamikwa, ke enkapo mu bitatyi bya pa bula. Junia ushintulula’mba, “Divule kukwashibwa ne kupempulwa mu bitatyi byampikwa kwikala bya pa bula i kwa kamweno mpata. Bino bitatyi bikalanga na mvubu mpata kadi biletanga busengi bwa binebine.” I bine, ketubwanyapo kupwididila bulanda bwabo nansha bushiyena, inoko tubwanya kusenga boba badi na bulanda na kwibalongela’ko tubintu. (1 Yoano 3:18) Gaby unena’mba: “Na bubine mfwijanga’ko Yehova pa mwanda wa bakulumpe ba buswe baunkwatakenye mu bitatyi bikomo. Baunkweshe mone’mba kuboko kwa buswe kwa Yehova kudi nami.”

20. Mwanda waka milao ya Yehova i nsulo ya busengi bukatampe?

²⁰ I kikankamika’po kashā pa kuyuka’mba Yehova, Leza wa kusenga konso ukapwididila bulanda bwetu bonso pa lusangukilo. (Yoano 5:28, 29) Leza i mwitulaye amba ukamininina “lufu nyeke ne nyeke; ino Mfumwetu Leza ukapampula mipolo ku mapala onso.” (Isaya 25:8) Kadi, pa kyaba kya kudila “na boba badila,” muntu yense pano pa ntanda ukasangala “na boba basangala.”—Loma 12:15.