1-3. (a) Samu 147 mwendi neiñozwi lili? (b) Lukona kuitutañi ka kunyakisisa Samu 147?

HAIBA mutu yomuñwi uezize hande musebezi wanaafilwe kamba ubonisize kalemeno kakañwi ka Sikreste ka kande, mutu yo uswanela kulumbiwa. Haiba batu baswanela kulumbiwa, uzibe Jehova Mulimu yena uswanela kulumbiwa hahulu ni kufita! Luswanela kumulumbeka kabakala maata ahae amatuna, abonahala ka lika zekomokisa zabupile, mi luswanela kumulumbeka bakeñisa lilato labonisize kwa batu, ka kulufa Mwanaa hae sina sitabelo.

² Muñoli wa Samu 147 naasusumelizwe kulumbeka Jehova. Hape naasusuelize batu babañwi kuli ni bona balumbeke Mulimu.—Mubale Samu 147:1, 7, 12.

³ Haluzibi yanaañozi samu ye, kono kubonahala kuli muñoli wayona naapilile ka nako yeo Jehova naakutiselize Maisilaele mwa Jerusalema kuzwa mwa buhapiwa kwa Babilona. (Samu 147:2) Kukutiswa kwa sicaba sa Mulimu kwa sibaka sabona kone kunani bulapeli bwa niti kulukela kuba kone kususuelize hahulu muñoli wa samu kulumbeka Jehova. Kono muñoli yo naanani mabaka amañwi a kulumbeka Mulimu. Ki mabaka afi ona ao? Ki kabakalañi  hamuswanela kuhuweleza kuli “Halelujah!” mwa bupilo bwamina?—Samu 147:1, litaluso ze kwatasi.

4. Maisilaele mwendi nebaikutwile cwañi hane balukuluzwi mwa buhapiwa ki Mulena Sirusi, mi ki kabakalañi hane baikutwile cwalo?

⁴ Munahane feela mone baikutwezi Maisilaele hane bali mwa buhapiwa kwa Babilona. Batu bane babahapile neba basheunuzi kuli: “Hamu luopelele yeñwi ya lipina za Sione.” Ka nako yeo, Jerusalema, yona yenetahisa kuli babe ni tabo yetuna fapilaa Jehova, neili matota. (Samu 137:1-3, 6) Majuda bao nebasa tabeli kuopela. Lipilu zabona nelilobehile, mi nebatokwa kuomba-ombiwa ni kutiiswa. Nihakulicwalo, sina feela mone kupolofitezwi, Mulimu naabapulusize ka kuitusisa Sirusi, yena mulena wa Peresia. Mulena yo, naahapile Babilona, mi azibahaza kuli: “Jehova . . . unifile musebezi wa kumuyahela ndu mwa Jerusalema . . . Mutu kaufela mwahalaa mina ba sicaba sahae kaufela, Jehova Mulimu wahae abe ni yena, mi aye kwa Jerusalema.” (2 Makol. 36:23) Kaniti, likezahalo zeo neliomba-ombile hahulu Maisilaele bane bapila mwa Babilona!

5. Muñoli wa samu yeñwi ubulelañi ka za maata a Jehova afolisa?

⁵ Jehova naasika omba-omba feela sicaba sa Isilaele ka sikwata, kono hape naaezize cwalo ku mañi ni mañi wabona. Ni kacenu usaeza cwalo. Muñoli yomuñwi wa samu naabulezi cwana ka za Mulimu: “Ufolisa babalobehile lipilu; utama litombo zabona.” (Samu 147:3) Ki niti, Jehova waiyakatwa batu babatalimana ni matata—ibe a kwa mubili kamba mwa maikuto. Kacenu, Jehova utabela hahulu kuluomba-omba ni kulutusa kuikutwa hande mwa maikuto. (Samu 34:18; Isa. 57:15) Ulufanga butali ni maata elutokwa, kuli lutiyele miinelo yetaata yelukona kukopana ni yona.—Jak. 1:5.

6. Lukona kutusiwa cwañi ki taba yakalisa kuambola muñoli wa samu kwa Samu 147:4? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 17.)

⁶ Muñoli wa samu cwale ukalisa kubulela za lika ze mwa mahalimu, mi ulutaluseza kuli Jehova “ubala palo ya linaleli” mi “ulibiza ka mabizo kaufelaa zona.” (Samu 147:4) Ki kabakalañi hacinca taba yanaaambola ni kukalisa kubulela za lika ze mwa mahalimu? Munyakisise taba ye: Muñoli wa samu naakona kubona linaleli ka meeto ahae luli kono naasazibi kuli linaleli zeo neeli zekai. Ka lilimo zeñata zefitile, palo ya linaleli zelukona kubona izwezipili kuekezeha hahulu. Batu babañwi banahana kuli kunani linaleli zeñata-ñata mwa mulalambinda waluna obizwa Milky Way, zefitelela 100 bilioni. Mi kunani milalambinda yeeza matrilioni amañata-ñata mwa pupo kaufela! Ki niti, halukoni kuziba palo ya linaleli kaufela! Kono Mubupi ufa linaleli kaufela mabizo azona ni kutalusa moliinezi. Taba yeo italusa kuli naleli ni naleli iipitezi ku Jehova. (1 Makor. 15:41) Kucwañi ka za batu babupile fa lifasi? Mulimu yena yaziba koiinzi naleli ni naleli, ni mina wamiziba ka butu—waziba komuinzi luli, waziba hande momuikutwela, mi waziba zemutokwa ka nako ifi kamba ifi!

7, 8. (a) Jehova uhupulangañi haatusa batu bahae ka kubazwisa mwa miliko? (b) Mufe mutala obonisa kuli Jehova unani makeke ka mwatusezanga batu babasika petahala.

⁷ Kwandaa kuli Jehova waiyakatwa mina ka butu, hape ki Mulimu yamakeke, mi unani maata a kumitusa kutiyela matata emukopana ni ona mwa bupilo. (Mubale Samu 147:5.) Mukana mwaikutwa kuli muinelo omuli ku ona utaata hahulu mi butata bomutalimana ni bona bwamiimeza. Mulimu waziba foakuma maata amina, ‘inzaa hupula kuli mu liluli.’ (Samu 103:14) Ka kuba batu babasika petahala, lukona kukuta-kutela kueza mafosisa aswana. Fokuñwi lwainyazanga bakeñisa lika zesaswaneli zene lubulezi, litakazo zemaswe zene lubile ni zona, kamba nelushwezi batu babañwi muna! Jehova yena  haana mifokolo yecwalo; niteñi, kutwisiso yahae ka za luna haina maciñekelo, mi haikoni kubatisiswa!—Isa. 40:28.

⁸ Mwendi semuiponezi mo lizoho la Jehova lelimaata neli mituselize kutiyela muliko omuñwi one mutalimani ni ona. (Isa. 41:10, 13) Ka mutala, halunyakisiseñi ka za kaizeli yomuñwi yali paina, yabizwa Kyoko, yanaazwafile hahulu hasamulaho wa kulumiwa kuyo sebeleza kwa sibaka sesiñwi. Jehova naabonisize cwañi kuli naautwisisa matata anaakopani ni ona kaizeli yo? Kwa sibaka seo, bo Kyoko nebaizo ipumana mwahalaa batu bane bautwisisa muinelo wabona. Nebaikutwile inge kuli Jehova naabataluseza kuli: “Nakulata, isiñi feela ka libaka la kuli u paina, kono bakeñisa kuli u mwanaaka mi uifanile kueza tato yaka. Nibata kuli uikole bupilo ka kuba yomuñwi wa Lipaki zaka!” Mulimu Yamaata Kaufela ubonisize cwañi ku mina kuli “kutwisiso yahae haina maciñekelo”?

9, 10. Nto ya butokwa hahulu ku Jehova hatusa batu ki ifi? Mufe mutala.

⁹ Fokuñwi mwendi mutokwa lika zeñwi za kwa mubili. Ka mutala, mukana mwabilaezwa ki taba ya kuli hamuna kuba ni lico zeñata. Kono muhupule kuli Jehova ki yena yabupile lifasi ka nzila yeelikonisa kumelisa lico, nihaiba lico zekona kufepa bana ba mañwalala baba lililela! (Mubale Samu 147:8, 9.) Haiba Jehova uzwelapili kufepa mañwalala, ni mina mwakona kusepa kuli Jehova uka mifa lika zemutokwa.—Samu 37:25.

¹⁰ Sa butokwa ni kufita kikuli Jehova ulufanga lico za kwa moya, ili kulutusa kuli lube ni “kozo ya Mulimu yefita kutwisiso kaufela.” (Mafil. 4:6, 7) Halunyakisiseñi mutala wa bo Mutsuo ni bo musalaa bona, bane baikutwile kuli Jehova naabatiisize hamulaho wa ñuli yeneezahalile kwa Japan ka silimo sa 2011. Nebakonile kubanduka ñuli yeo ka kupahama fa situwa sa ndu yabona. Zazi leo, ibato ba lika kaufela zene banani zona nelisinyehile. Busihu bo, nebalobezi mwa muzuzu wa fahalimu, mwa ndu yabona yelundatami, ili yenesinyehile, mi nekubata luli. Habusa kakusasana, babata lihatiso zeneka batiisa kwa moya. Buka feela yene bakonile kufumana ki buka ya Yearbook of Jehovah’s Witnesses ya silimo sa 2006. Kapili-pili, bo Mutsuo babona tohonyana ya taba yeli “Liñuli Zetuna ka Kufitisisa Zesika Bonwa Kale” (“The Deadliest Tsunamis Ever Recorded”). Taba yeo neibulela za zikinyeho ya lifasi yeneezahezi mwa sioli sa Sumatra ka 2004, ili yeneetahisize liñuli zetuna hahulu zesika bonwa kale. Bo Mutsuo ni bo musalaa bona nebalotisize miyoko hane banze babala taba yeo. Nebaikutwile kuli Mulimu naabalata luli mi naabababalela ka kubafa lika zeswanela za kwa moya, ka nako yene balitokwa yeo, ilikuli likone kubatiisa. Jehova hape ka lilato naabatusize kufumana lika zene batokwa kwa mubili. Ka tuso ya mizwale babona ba Sikreste, nebafumani lituso zene batokwa. Kono nto yetuna yenee batiisize hahulu ki kupotelwa ki bayemeli ba kopano ya Mulimu bane banze bapotela liputeho. Bo Mutsuo babulela kuli: “Neniikutwile kuli Jehova nainzi fakaufi ni yomuñwi ni yomuñwi waluna, mi naalutokomela. Taba yeo nei luomba-ombile luli!” Nzila ya butokwa ka kufitisisa yalutusanga ka yona Mulimu ki kulufa lico za kwa moya, kono hape walutusanga kufumana zelutokwa kwa mubili.

11. Ki sika mañi sebaswanela kueza batu bababata kutusiwa ki maata a Mulimu apilisa?

¹¹ Jehova kamita uitukiselize kulutusa ni ‘kupahamisa babaishuwa.’ (Samu 147:6a) Kono lutokwa kuezañi kuli Mulimu abe yaitukiselize kulutusa? Luswanela kuba ni silikani sesinde ni yena. Kuli lube ni silikani seo, lutokwa kuba batu babaishuwa. (Zef. 2:3) Batu babaishuwa balibelelanga kuli Mulimu ukalukisa mafosisa afi kamba afi akona kubateñi ni kufelisa manyando abatahezi. Jehova ukatelwa batu babacwalo.

12, 13. (a) Haiba lubata kutusiwa ki Mulimu, ki sika mañi seluswanela kuambuka? (b) Jehova utabela batu babacwañi?

 ¹² Kono Mulimu hape “unepela babamaswe fafasi.” (Samu 147:6b) Halutabeli kuli taba yecwalo iezahale ku luna! Haiba lubata kuli Jehova alubonise lilato lelisa feli, ni kuli buhali bwahae busike bwalutahela, luswanela kutoya lika zatoile. (Samu 97:10) Ka mutala, luswanela kutoya buhule. Taba yeo italusa kuli luswanela kuambuka nto ifi kamba ifi yekona kulutahiseza kuli lueze bufosi bo, kukopanyeleza cwalo ni kubuha maswaniso a mapunu. (Samu 119:37; Mat. 5:28) Kueza cwalo kutokwa buikatazo, kono luswanela kutundamena kabakala kuli lubata kufumana limbuyoti za Jehova.

¹³ Kuli lukone kuambuka litakazo zaluna zemaswe, lutokwa kuitinga ku Jehova, isiñi kwa maata aluna bañi. Kana Jehova ukatabela haiba lubata kupiliswa ka kuitinga kwa “maata a pizi,” fo kikuli, kubata kutusiwa ki batu? Batili! Hape haluswaneli kuitinga kwa “mahutu atiile a mutu,” ili kubonisa inge kuli luna kamba batu babañwi bakona kutahisa puluso. (Samu 147:10) Kono luswanela kuatumela Jehova ni kukupa tuso yahae. Jehova haaswani ni baelezi ba batu, mi haakatalangi kuteeleza kwa likupo zaluna niha lukuta-kutela kukupa tuso yahae. “Jehova utabela baba musaba, babalibelela lilato lahae lelisa feli.” (Samu 147:11) Lwakona kuba ni buikolwiso bwa kuli kabakala lilato lahae lelisa feli, ukazwelapili kuba ni luna ni kulutusa kuhanyeza litakazo zaluna zemaswe.

14. Ki taba mañi yeneetiisize muñoli yomuñwi wa samu?

¹⁴ Jehova ulufa mabaka akolwisa abonisa kuli ukatusa batu bahae ka nako yebatalimana ni miliko. Muñoli yomuñwi wa samu hanaanahanile za kuyahiwa sinca kwa Jerusalema, naalumbekile Jehova kuli: “Mulimu utiisa lipakiso za minyako yahao; ufuyola bana bahao babapila ku wena. Utahisa kozo mwa naha yahao.” (Samu 147:13, 14) Kaniti muñoli wa samu yeo naatiisizwe hahulu ki manzwi ao abonisa kuli Mulimu naakatiisa likwalo za muleneñi, ili kusileleza balapeli bahae!

15-17. (a) Fokuñwi lukona kuikutwa cwañi ka za miliko yelukopana ni yona, kono Jehova uitusisanga cwañi Linzwi lahae kuli alutuse? (b) Mufe mutala obonisa kuli ‘linzwi la Mulimu limata ka bubebe.’

¹⁵ Fokuñwi mukona kuipumana mwa miinelo yetaata yekona kumitahiseza lipilaelo. Jehova wakona kumifa butali bwakutiyela miinelo yeo. Muñoli yomuñwi wa samu naabulezi ka za Mulimu wahae kuli “uluma taelo yahae fa lifasi; linzwi lahae limata ka bubebe.” Hasamulaho, muñoli wa samu yo naatalusize kuli Jehova ‘unelisa litwa; uhasanya mezi akangezi mi unelisa macwe a simbwewewe,’ mi kihona abuza kuli: “Ki mañi yakona kuitiisa kwa silami sahae?” Uekeza kubulela kuli Jehova “uluma linzwi lahae, mi zashengunuka.” (Samu 147:15-18) Mulimu waluna yabutali, ni yamaata ka kufitisisa, yena yazamaisa simbwewewe ni litwa, wakona kumitusa kutiyela muliko ufi kamba ufi omukona kukopana ni ona.

¹⁶ Kacenu, Jehova uluetelela ka kuitusisa Linzwi lahae, yona Bibele. Taba ya kuli “linzwi lahae limata ka bubebe” ibonisa kuli uitukiselize kulufa ketelelo ya kwa moya ka nako yelu itokwa. Munahane feela tuso yemufumananga hamubala Bibele, kubala lihatiso zelukisizwe ki “mutanga yasepahala yanani kutwisiso,” kubuha progilamu ya JW Broadcasting, kukena fa webusaiti yaluna ya jw.org, kuikambota ni baana-bahulu, ni kuswalisana ni Bakreste ka luna. (Mat. 24:45) Kana hamusika lemuha kuli Jehova uezanga ka bubebe kumifa ketelelo yahae?

¹⁷ Bo Simone nebaiponezi kuli Linzwi la Mulimu linani maata. Ka nako yeñwi nebaikutwile kuli haki ba butokwa, kuli mane bafita fa kuikutwa kuli habakoni kukatelwa ki Mulimu.  Nihakulicwalo, ka nako yene bazwafile yeo, nebazwezipili kulapela, ili kukupa kuli Jehova abatuse. Hape nebazwezipili kuitutanga Bibele ka butu. Batalusa kuli: “Hanisikaba kale mwa muinelo mwapalezwi kunitusa Jehova ni kunietelela.” Kuba ni mubonelo wo, neku batusize kulika ka mobakonela kaufela kuba ni maikuto aswanela.

18. Ki kabakalañi hamuikutwa kuli Mulimu umishemubile, mi ki mabaka afi emunani ona a kuhuweleza kuli “Mulumbeke Jah!”?

¹⁸ Muñoli yomuñwi wa samu naaziba mone sishemubezwi sicaba sa Mulimu sa kwaikale. Neli sona feela sicaba sinosi sene sifilwe “linzwi” la Mulimu ni “litaelo ni likatulo zahae.” (Mubale Samu 147:19, 20.) Kacenu, lunani tohonolo yetuna kabakala kuli ki luna feela bababizwa ka libizo la Mulimu. Bakeñisa kuli lwaziba Jehova mi lutusiwa ki Linzwi lahae mwa bupilo bwaluna, lunani tohonolo yetuna ya kuikola silikani sesinde ni yena. Sina muñoli wa Samu 147, kana hamuikutwi kuli munani mabaka amañata a kuhuweleza kuli “Mulumbeke Jah!” ni kususueza babañwi kueza nto yeswana?