1-3. Kumbi lemba la Sumu 147 litenere kuti lingulembeka zukwanji? (b) Kumbi tingasambiranji mu Sumu 147?

ASANI munthu wagwira umampha ntchitu yo wangupasika pamwenga we ndi jalidu lamampha, titenere kumuthamika. Asani tichita viyo ndi munthu, kwe wuli Yehova Chiuta! Titenere kumuthamika chifukwa cha nthazi zaki zo ziwoneke mu vo wakulenga kweniso chifukwa wakutilongo lisungu pakutitumiziya Mwana waki kuti wazititaski.

² Yo wakulemba Sumu 147 wanguthamika Yehova. Iyu wanguchiska so ŵanthu anyaki kuti nawu achitengi viyo.—Ŵerengani Sumu 147:1, 12.

³ Titimuziŵa cha yo wakulemba sumu iyi kweni wawoneka kuti wengaku mu nyengu yo Yehova wanguweze Ayisraele ku Yerusalemu kutuwa ku ukapolu ku Babiloni. (Sumu 147:2) Viwoneka kuti yo wangulemba sumu yeniyi, wanguthamika Yehova chifukwa chakuweze Ayisraele ku Yerusalemu kuti akamusopengi mwauneneska. Iyu wangukonkhosa so vifukwa vinyaki vakuthamikiya Yehova. Kumbi  venga vifukwa nivi? Kumbi imwi mwe ndi vifukwa nivi vakuthamikiya Yehova?—Sumu 147:1.

4. Kumbi Ayisraele wo ŵenga ku ukapolu anguvwa wuli Fumu Sirusi yati yaŵafwatuwa, ndipu ntchifukwa wuli?

⁴ Ŵanaŵaniyani mo Ayisraele anguvwiya po ŵenga ku ukapolu ku Babiloni. Ŵanthu wo anguŵako ukapolu aŵasekanga ndi kuŵakambiya kuti: “Timbiyenipu sumu yimoza ya ku Zioni!” Pa nyengu iyi, Yerusalemu yo watingi waŵachitisengi kuti akondwengi ndipu wabwangandulika. (Sumu 137:1-3, 6) Ayuda akhumbanga cha kumba. Mitima yawu yenga yakusweka ndipu akhumbanga kupembuzgika ndipuso kuchiskika. Chinanga kuti venga viyo, uchimi wo Chiuta wangukamba ungufiskika. Fumu Sirusi yinguthereska Babiloni ndi kukamba kuti: “Yehova . . . wandituma kuti ndimuzenge nyumba ku Yerusalemu . . . Yosi yo we mukati mwaku imwi mwa ŵanthu ŵaki, Yehova Chiuta waki waŵi nayu, waruti.” (2 Mik. 36:23) Ivi venga vakuchiska ukongwa kwa Ayisraele wo ajanga ku Babiloni.

5. Kumbi yo wakulemba Sumu 147 wangukambanji za nthazi zaku Yehova?

⁵ Yehova wapembuzganga Ayisraele nge gulu pe cha kweni wapembuzganga so munthu weyosi pakuyija. Ndimu so viliri mazuŵa nganu. Pakukamba zaku Chiuta, yo wangulemba Sumu 147 wanguti: “Iyu wachizga ŵanthu akusweka mtima ndi kumanga vilonda vawu.” (Sumu 147:3) Yehova watovya ŵanthu wo atama pamwenga wo asuzgika maŵanaŵanu. Mazuŵa nganu, Yehova ngwakukhumbisisa kutipembuzga ndi kutiwovya kuti tileki kusuzgika maŵanaŵanu. (Sumu 34:18; Yes. 57:15) Iyu watitipasa zeru ndi nthazi kuti timalani ndi masuzgu ngosi ngo tingakumana nangu.—Yak. 1:5.

6. Kumbi tingayanduwa wuli ndi fundu yo ye pa Sumu 147:4? (Wonani chithuzi cho che papeji 17.)

⁶ Pavuli paki, yo wakulemba sumu iyi wangwamba kukamba za vinthu vakuchanya. Iyu wanguti Yehova “waŵerenga nyenyezi” ndipu “zosi watizidana mazina.” (Sumu 147:4) Ntchifukwa wuli yo wakulemba sumu iyi wangusintha nkhani ndi kwamba kukamba za vinthu vakuchanya? Ŵanaŵaniyani ivi: Iyu wawonanga nyenyezi ndi masu ngaki kweni waziŵanga cha kuti ziliku zilinga. Mazuŵa nganu asayansi akamba kuti kuchanya kwe mabiliyoni nganandi nga nyenyezi. Viwoneka kuti kuchanya kwe milalagomba matililiyoni ndipu anyaki aŵanaŵana kuti mulalagomba umoza pe, we ndi nyenyezi mabiliyoni! Kukamba uneneska, taŵanthu tingaziŵa cha unandi wa nyenyezi. Kweni Mulengi waziŵa nyenyezi yeyosi ndipu watiyidana zina. Ivi ving’anamuwa kuti nyenyezi yeyosi njapade kwaku Yehova. (1 Ŵakor. 15:41) Nanga ŵanthu wo ŵe pacharu chapasi? Chifukwa chakuti Chiuta waziŵa nyenyezi yeyosi ndipuso po yili, iyu watikuziŵani so imwi pakumwija. Yehova waziŵa po muli, mo muvwiya mumtima mwinu ndipuso vo mukhumba pa nyengu yo!

7, 8. (a) Kumbi Yehova waziŵanji vakukwaskana ndi isi? (b) Konkhosani mo Yehova walongore lisungu laki pakovya ŵanthu akubuda.

⁷ Yehova waziŵa vo mukumana navu ndipu watikuchitiyani lisungu. Iyu we ndi nthazi ndipu wangakuwovyani pa masuzgu nginu. (Ŵerengani Sumu 147:5.) Nyengu zinyaki mungaŵanaŵana kuti masuzgu nginu ngakulu ukongwa ndipu mungafiska cha kukunthiyapu. Chiuta waziŵa kuti pe vinthu vinyaki vo mungafiska cha kuvichita. Iyu ‘wakumbuka kuti mwe fuvu.’ (Sumu 103:14) Chifukwa chakuti ndisi akubuda, tinangisa mwakuwerezawereza chinthu chimoza. Tidandawula chifukwa cha makhumbiru ngaheni, asani tanangisa kakambiru pamwenga tichitiya sanji anyidu chifukwa cha vinthu vo ŵe navu. Yehova wanangisa cha kweni watitivwisa ndipu watitiziŵa umampha kuluska weyosi.—Yes. 40:28.

 ⁸ Panyaki Yehova wakukuwovyanipu kumalana ndi mayeseru nganyaki. (Yes. 41:10, 13) Mwakuyeruzgiyapu, muzichi munyaki zina laki Kyoko yo wachita upayiniya wanguguŵa ukongwa uteŵeti waki wati wasintha. Kumbi Yehova wangulongo wuli kuti waziŵa masuzgu ngaki? Kyoko wanguwona kuti abali ndi azichi mumpingu wo wenga amuvwisanga mo wavwiyanga. Iyu wavwanga nge kuti Yehova wamukambiyanga kuti, “Nditikuyanja chifukwa chakuti uchita upayiniya ŵaka cha kweni chifukwa chakuti ndiwi mwana wangu ndipu ukujipereka kuti unditeŵete. Ndikhumba kuti ukondwengi nge Kaboni wangu!” Kumbi Yehova Wanthazizosi wakulongoni wuli kuti ‘ngwakuwamu kuluska weyosi’?

9, 10. Ntchinthu wuli chakukhumbika ukongwa cho Yehova wachita asani takumana ndi masuzgu? Konkhosani.

⁹ Nyengu zinyaki mungakhumba vinthu vakuti vikuwovyeni pa umoyu winu. Mwakuyeruzgiyapu, mungasuzgika maŵanaŵanu kuti mulivi chakurya chakukwana. Kweni Yehova wakupanga charu mu nthowa yakuti mumengi vakurya vinandi ndipu chinanga mbana ŵa chaholi watiŵapasa chakurya cho aliliya. (Ŵerengani Sumu 147:8, 9.) Asani walutiriza kuliska achaholi, namwi mungagomezga kuti Yehova wakupaseningi chakurya cho mukhumbikiya.—Sumu 37:25.

¹⁰ Chinthu chakukhumbika ukongwa cho Yehova wachita nkhutichiska kuti tije ndi chivwanu chakukho, kutipasa ‘chimangu [chaki] cho chiluska kuziŵa vinthu kosi.’ (Ŵaf. 4:6, 7) Mwakuyeruzgiyapu, Mutsuo ndi muwolu waki, anguwona mo Yehova wanguŵawovye pa nyengu yo ku Japan kunguchitika tsunami mu 2011. Yiwu angupona chifukwa anguthaŵiya kuchanya kwa nyumba yawu. Chinanga kuti venga viyo, katundu wawu yosi wangumala. Pa zuŵa ili angugona muchipinda cha muchanya cha nyumba yawu yo yingunangika. Ndi mulenji, apenjanga chinthu chakuti chiŵachiski kweni cho angusaniya lenga Buku Lapachaka la Mboni za Yehova la 2006. Mutsuo wati wajula ŵaka buku lo, wanguwona mutu wakuti: “Tsunami Wakofya Ukongwa yo Wenga Wechendachitikepu” (The Deadliest Tsunamis Ever Recorded). Nkhani iyi yakambanga za chidilirisi cho chinguchitika mu 2004 ku Sumatra. Chidilirisi ichi chingupangisa tsunami wakofya yo wenga wechendachitikepu kali. Mutsuo ndi muwolu waki aliyanga pa nyengu yo aŵerenganga nkhani iyi. Yiwu anguwona kuti Chiuta watiŵayanja chifukwa wanguŵapembuzga pa nyengu yo akhumbikanga chovyu. Yehova wanguŵapasa so vinthu vakuliŵavu. Abali ndi azichi anguŵapasa vakurya ndi malaya. Yiwu anguchiskika so ukongwa kwati kwaza mubali yo angumutuma ku likulu la Akaboni aku Yehova kuti wazichiski mpingu wawu. Mutsuo wangukamba kuti: “Ndinguwona kuti Yehova wenga nasi pafupi ndipu watiphweriyanga. Tingupembuzgika ukongwa!” Chiuta watitichiska kuti tije ndi chivwanu chakukho ndipu pavuli paki watitipasa vinthu vakuliŵavu.

11. Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti Chiuta watiwovyi?

¹¹ Nyengu zosi Yehova ngwakunozgeka kuwovya ndi ‘kuyuska ŵanthu akuzika.’ (Sumu 147:6a) Kumbi tingayanduwa wuli chifukwa chakuti Chiuta ngwakunozgeka kutiwovya? Tikhumbika kuja pa ubwezi wamampha ndi iyu. Kuti tichiti ivi, tikhumbika kuja akuzika. (Zef. 2:3) Ŵanthu akuzika alindiza Chiuta kuti ndiyu watuzgengepu vinthu vambula urunji vo vitiŵachitikiya kweniso masuzgu ngo akumana nangu. Yehova wakondwa ndi ŵanthu aviyo.

12, 13. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo titenere cha kuchita kuti Chiuta watiwovyi? (b) Kumbi mbanthu naŵa wo Yehova wakondwa nawu?

 ¹² Chiuta “wawisiya pasi ŵanthu aheni.” (Sumu 147:6b) Mazu yanga nganthazi ukongwa! Kuti tiyanduwi ndi chanju chambula kumala chaku Yehova ndipuso kuti waleki kutikwiyiya, tikhumbika kutinkha vo iyu watinkha. (Sumu 97:10) Mwakuyeruzgiyapu, tikhumbika kutinkha jalidu la ureŵi. Ivi ving’anamuwa kuti titenere cha kuchita chinthu chechosi cho chingachitisa kuti tichiti ureŵi, kusazgapu kuwonere vinthu vakulawula. (Sumu 119:37; Mat. 5:28) Kuchita viyo kungaŵa kwakusuzga kweni asani tiŵanaŵaniya vitumbiku vaku Yehova, tiyesesengi kuti tingachitanga cha vinthu venivi.

¹³ Tikhumbika cha kujithemba kweni titenere kugomezga Yehova kuti tileki kuchita vinthu viheni. Kumbi iyu wangakondwa nasi asani tiyesengi kujitaska ndi “nthazi za hachi,” kung’anamuwa ko ŵanthu apenja chovyu? Awa! Tikhumbika so cha kuthemba “malundi nganthazi nga munthu,” kung’anamuwa kuchita vinthu nge kuti tingajitaska pamwenga kuti munthu munyaki wangatitaska. (Sumu 147:10) M’malu mwaki, titenere kupempha Yehova kuti watiwovyi. Mwakupambana ndi ŵanthu wo apereka ulongozgi, iyu wavuka cha kuvwisiya marombu ngidu chinanga tingaromba mwakuwerezawereza kuti watiwovyi. “Yehova wakondwa ndi wo atimuwopa, wo alindiza chanju chaki chambula kumala.” (Sumu 147:11) Chifukwa chakuti chanju chaki ntchambula kumala, titenere kugomezga kuti watilekengi cha ndipu watiwovyengi kuti timalani ndi makhumbiru ngaheni.

14. Kumbi yo wakulemba Sumu 147 wenga ndi chigomezgu wuli?

¹⁴ Yehova watitikambiya chifukwa cho tingajaliya ndi chigomezgu kuti wawovyengi ŵanthu ŵaki asani akhumbika chovyu. Ayisraele ŵati awere ku Yerusalemu, yo wakulemba Sumu 147 wanguŵanaŵaniya mo Yehova waŵawovyiyanga. Iyu wangumba kuti: “Wachitisa visasa va msumba waki kuti vije vanthazi, watumbika ŵana ŵaku wo ŵe mukati mwaku. Wazisa chimangu muchigaŵa chaku.” (Sumu 147:13, 14) Yo wakulemba sumu iyi wanguchiskika wati waziŵa kuti Chiuta wazamuchitisa visasa va msumba kuja vanthazi, kuti ŵanthu ŵaki aje akuvikilirika.

15-17. (a) Kumbi nyengu zinyaki tingachita wuli chifukwa cha masuzgu, nanga Yehova wagwirisiya wuli ntchitu Mazu ngaki kuti watiwovyi? (b) Kambani chakuyeruzgiyapu cho chilongo kuti ‘Mazu ngaku Chiuta ngatchimbiya mwaliŵi.’

¹⁵ Mungakumana ndi masuzgu ngo ngangakufipiskani mtima. Yehova wangakupasani zeru kuti muleki kufipa mtima. Yo wakulemba Sumu 147 wangukamba zaku Chiuta kuti “watumiza dangu laki kucharu chapasi, mazu ngaki ngatchimbiya mwaliŵi.” Wangukamba so kuti, ‘watuma nyankhuŵinda, wamwaza maji ngakukhoma ndipu wawisa vuwa ya mya.’ Pavuli paki wangufumba kuti: “Ndi yani wangama ndi kuzizira kwaki?” Iyu wangulutiriza kuti Yehova “watumiza mazu ngaki ndipu maji ngakukhoma ngasongonoka.” (Sumu 147:15-18) Chiuta widu wazeru ndipuso wanthazi zosi yo we ndi nthazi pa vuwa ya mya ndi pa maji ngakukhoma, wangakuwovyani kumalana ndi suzgu lelosi lo mukumana nalu.

¹⁶ Mazuŵa nganu, Yehova watitilongozga ndi Mazu ngaki Bayibolu. “Mazu ngaki ngatchimbiya mwaliŵi,” kung’anamuwa kuti ngwakunozgeka kutipasa ulongozgi pa nyengu yaki. Ŵanaŵaniyani mo muyanduliya asani muŵerenga Bayibolu, mabuku ngo kapolu wakugomezgeka ndi wazeru watitipasa, muwonere TV ya JW Broadcasting, muŵerenga nkhani pa jw. org/tog, mukambisana ndi ŵara kweniso asani mucheza ndi Akhristu anyinu. (Mat. 24:45) Kumbi muwona cha kuti Yehova watikupasani ulongozgi waki mwaliŵi?

¹⁷ Simone wanguwona kuti Mazu ngaku Chiuta nge ndi nthazi. Iyu wajiwonanga kuti  ngwambula ntchitu ndipu wakayikiyanga asani Chiuta wakondwa nayu. Asani waguŵa ndi vinthu vinyaki, nyengu zosi warombanga kwaku Yehova kuti wamuwovyi. Iyu wasambiranga so Bayibolu nyengu zosi. Simone wangukamba kuti, “Ndechendakumanepu ndi suzgu lo Yehova wanguleka kundichiska ndi kundipasa ulongozgi.” Ivi vamuwovya kulutiriza kuja ndi maŵanaŵanu ngakwenere.

18. Ntchifukwa wuli muwona kuti Chiuta watikuyanjani, nanga mwe ndi vifukwa wuli vakukambiya kuti “Thamikani Ya!”?

¹⁸ Yo wakulemba Sumu 147, wanguziŵa kuti Chiuta waŵayanjanga ukongwa Ayisraele. Chiuta wangupereka “mazu” ngaki, “marangu kweniso vyeruzgu” ku mtundu wenuwu pe. (Ŵerengani Sumu 147:19, 20.) Nasi ndisi akutumbikika mazuŵa nganu chifukwa ndisi pe tiziŵika ndi zina laku Chiuta. Kuziŵa Yehova kweniso kugwirisiya ntchitu Mazu ngaki pa umoyu widu, kwatiwovya kuti tije pa ubwezi ndi iyu. Nge mo wanguchitiya yo wangulemba Sumu 147, kumbi namwi mwe ndi vifukwa vamampha vakukambiya kuti “Thamikani Ya!” ndi kuchiska anyinu kuti nawu achitengi viyo?