Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

“Jwalakwe . . . Akwanilisye Yakulinga Yenu”

“Jwalakwe . . . Akwanilisye Yakulinga Yenu”

“Asangalaleje mwa Yehofa, ni jwalakwe cacapa yakumbila ya mtima wawo.”—SAL. 37:4.

NYIMBO: 11, 44

1. Ana jwacinyamata akusosekwa kusagula yamtuli yakwayana ni sogolo jakwe, nambo ligongo cici ngakusasosekwa kudandawula? (Alole ciwulili cacili penanipa.)

Mwangakayicila, ŵacinyamata mpaka ajiticisye kuti mundu mkanatande ulendo, akusasosekwa kukumanyilila kaje kwakwawula. Umi uli mpela ulendo, soni ndaŵi jambone jakosecela ulendowo jili ndaŵi jawuli jwacinyamata. Nambope, ndaŵi sine yikusaŵa yakusawusya kuti ukole yakulinga. Mlongo jwine jwacisikana lina lyakwe Heather ŵaŵecete kuti, “Yikusaŵa yakutesya woga. Ukusasosekwa kusagula yakutenda ya umi wakwe wosope.” Atamose yili m’yoyo, mkusosekwa kulimba mtima. Yehofa ŵasalile ŵandu ŵakwe kuti, “Mkasimdandawula, pakuŵa ndili Mlungu jwenu. Cinamlimbisye, soni cinamkamucisye.”—Yes. 41:10.

2. Ana tukumanyilila camtuli kuti Yehofa akusasaka kuti mkole sogolo jambone?

2 Yehofa akusiŵalimbikasya ŵacinyamata kosecela cenene sogolo jawo. (Mlal. 12:1; Mat. 6:20) Pamkulola, kupikana soni kupasya yindu yaŵapanganyisye Mlungu, yikusalosya kuti jwalakwe akusasaka kuti m’ŵeje ŵakusangalala. Yehofa akusatusamalila soni kutujiganya mwampaka tutamile pa umi wetu. Kwa wosope ŵakusakana camuko cakwe, Yehofa akwasalila kuti, “Jemanja mkutenda yindu yangasangalasya une. . . . Ŵakutumicila ŵangu cacisangalala, nambo jemanja cimcitenda sooni. Ŵakutumicila ŵangu cacigumila mwakusangalala ligongo lyakola mtendele mumtima.” (Yes. 65:12-14) Yehofa akusacimbicikwa naga ŵandu ŵakwe akusasagula yindu mwalunda.—Miy. 27:11.

YAKULINGA YAYICIMTENDEKASYA KUŴA ŴAKUSANGALALA

3. Ana Yehofa akusasaka kuti mkole yakulinga yamtuli?

3 Ana Yehofa akusasaka kuti mkole yakulinga yamtuli? Jwalakwe ŵapanganyisye ŵandu kuti asangalaleje ligongo lyakummanyilila soni kumtumicila jwalakwe mwakulupicika. (Sal. 128:1; Mat. 5:3) Yeleyi yili yakulekangana mnope ni muŵayipanganyicisye yinyama yayikusagamba kulya, kumwa mesi, soni kola ŵanace. Mlungu akusasaka kuti tuŵeje ŵakusangalala mwakola yakulinga yambone. Mkupanganya jwenu ali “Mlungu jwacinonyelo,” soni “Mlungu jwakusangalala” juŵapanganyisye ŵandu “m’ciwanicisyo cakwe.” (2 Akoli. 13:11; 1 Tim. 1:11; Gen. 1:27) Cimciŵa ŵakusangalala naga mkumsyasya Mlungu jwetu jwacinonyelo. Baibulo jikusasala kuti, “Kupeleka kukusamtendekasya mundu kuŵa jwakusangalala kulekangana ni kupocela.” (Mase. 20:35) Ana yalikusala lilembali pakwete payimtendecele pa umi wenu? Mwangakayicila, ligongo yeleyi ni yayikusatendekwa pa umi wa mundu. M’yoyo, Yehofa akusasaka kuti mkole yakulinga yampaka yilosye kwanonyela ŵane soni Mlungu.—Aŵalanje Matayo 22:36-39.

4, 5. Ana cici cacamtendekasisye Yesu kuŵa jwakusangalala?

4 Yesu Klistu ŵapelece cisyasyo cambone campaka mjigalile ŵacinyamatamwe. Paŵaliji jwacinandipile, mwangakayicila jwakolaga ndaŵi jakunguluka. Maloŵe ga Mlungu gakusasala kuti pana “ndaŵi jakuseka . . . soni ndaŵi jakuŵina.” (Mlal. 3:4) Yesu ŵam’ŵandicile Yehofa mwakulijiganya Malemba. Jwalakwe ali akwete yaka 12, aciŵalimu ku nyumba ja Mlungu ŵasimonjile mnope “ni kapikanicisye kakwe ka yindu soni muŵajanjilaga yiwusyo” yakwamba ngani syausimu.—Luk. 2:42, 46, 47.

5 Yesu ŵakusile ali mundu jwakusangalala. Ana cici cacamtendekasisye kuŵa jwakusangalala? Yesu ŵamanyililaga kuti Mlungu ŵasakaga kuti jwalakwe ‘ajenesye ngani syambone kwa ŵakulaga . . . soni kuti ŵatatale atande kulola.’ (Luk. 4:18) Jwalakwe jwaliji jwakusangalala ligongo lyakuti jwatendega yindu yaŵasakaga Mlungu. Pa lilemba lya Salimo 40:8 pakusasala mwaŵapikanilaga mumtima kuti, “Ngusasangalalaga kutenda lisosa lyawo, wawo Mlungu jwangu.” Yesu jwasangalalaga paŵajiganyaga ŵane yakwamba Atati ŵakwe ŵakwinani. (Aŵalanje Luka 10:21.) Ali amasile kumjiganya jwamkongwe jwine yakwamba kulambila kusyesyene, Yesu ŵasalile ŵakulijiganya ŵakwe kuti, “Cakulya cangu cili kutenda lisosa lya juŵandumile soni kuti malisye masengo gakwe.” (Yoh. 4:31-34) Yesu jwaliji jwakusangalala ligongo lyakunonyela Mlungu soni ŵandu. Naga jemanjasoni mkutenda yeleyi cimciŵa ŵakusangalala.

6. Ligongo cici yili yakamucisya kutagulilana yakulinga yenu yamsogolo ni Aklistu ŵaŵatesile undumetume munyumamu?

6 Aklistu ŵajinji ayiweni kuti paŵaliji ŵacinyamata ŵasangalalaga ligongo lyakutenda upayiniya. Uli ngalinga kutagulilana yakulinga yenu ni ŵane mwa jemanjaji? Baibulo jikusasala kuti, “Pali pangali kutamila pamo, yakuganisya yikusalepecekwa. Nambo ali atupile apungu yikusakomboleka.” (Miy. 15:22) Ŵandu ŵacikulile mwausimu ŵeleŵa komboleka kumsalila kuti undumetume wandaŵi syosope ukusamjiganya yindu yejinji yampaka yimkamucisye kwa umi wenu wosope. Panyuma pakuti Yesu ajiganyidwe ni Atati ŵakwe ŵakwinani, jwalakwe ŵajendelecele kulijiganya pandaŵi jaŵatendaga undumetume wakwe pacilambo capasi. Mwambone, jwalakwe ŵalijiganyisye ya cisangalalo cacikusayika ligongo lyakulalicila ngani syambone soni ligongo lyakuŵa jwakulupicika atamose paŵasimanaga ni yipwetesi. (Aŵalanje Yesaya 50:4; Ahe. 5:8; 12:2) Kwende tulole yindu yine yakwamba undumetume wandaŵi syosope yampaka yimtendekasye kuŵa ŵakusangalala.

LIGONGO CICI MASENGO GAKUPANGANYA ŴAKULIJIGANYA GALI GAMBONE MNOPE?

7. Ligongo cici ŵacinyamata ŵajinji akusangalala kukamula masengo gakupanganya ŵakulijiganya?

7 Yesu jwatite, “Ajawule akajiganye ŵandu ŵa mitundu josope kuti aŵe ŵakulijiganya ŵangu . . . ni kwajiganya kuti asunjeje yindu yosope yanalamwile.” (Mat. 28:19, 20) Naga mkusagula masengo gakupanganya ŵakulijiganya, cimciŵa kuti msagwile cindu cambone mnope, caciciyikasya ucimbicimbi kwa Mlungu. Mpela mwayikusaŵela ni masengo galigose, pakusasosekwa ndaŵi kuti mgamanyilile cenene. Pacangakaŵapa, m’bale jwine lina lyakwe Timothy juŵatandite upayiniya ali jwacinyamata jwatite, “Ngusanonyela kutumicila Yehofa mu undumetume wandaŵi syosope ligongo lili litala lyangusalosya kuti ngusinamnonyela jwalakwe. Pandanda nganingola lijiganyo lya Baibulo lililyose. Nambo kaneko ndili samile mumkuli wine, kwa mwesi umope napatile majiganyo gejinji. Lijiganyo limo lyatandite kwika ku Nyumba ja Ucimwene. Panyuma pakwinjila Sukulu Jakwiganya Baibulo ja Abale Ŵangalombela, * ŵandumisye ku mkuli wasambano kwele napatile majiganyo ga Baibulo mcece. Ngusanonyela kwajiganya ŵandu, soni ngulola kuti msimu weswela ukwakamucisya kucenga ndamo syawo.”—1 Ates. 2:19.

8. Ana Aklistu ŵane ŵacinyamata akusatenda yamtuli pakusaka kamula nawo masengo gakupanganya ŵakulijiganya?

8 Aklistu ŵane ŵacinyamata alijiganyisye ciŵeceto cine. Mwambone, Jacob, jwakusatama kumpoto kwa America, ŵasasile kuti, “Panaliji ni yaka 7, ŵanace ŵajinji mkalasi mwetu ŵaŵecetaga Cifetinamu. Nasakaga kwasalila yakwamba Yehofa, m’yoyo pali papite ndaŵi nalinganyisye yakuti nalijiganye ciŵeceto cawo. Nambo, nalijiganyisye yindu yejinji mwakulandanya magasini ga Cisungu ni ga Cifetinamu. Napatile acimjangu mu mpingo wa ciŵeceto ca Cifetinamu wawaliji pakuŵandicila. Ndili ni yaka 18, natandite upayiniya. Kaneko, najinjile mu Sukulu Jakwiganya Baibulo ja Abale Ŵangalombela. Sukuluji jingamucisye mnope pa undumetume wangu wasambano wa upayiniya, soni pangutumicila mu likuga lya ciŵeceto ca Cifetinamu. Mu likugali ndili jwamkulungwa jwa mumpingo jika. Ŵandu ŵajinji akusasimonga mnope kuti nalijiganyisye ciŵeceto cawo. Akusambilanjilaga ku nyumba syawo kwele ndaŵi syejinji ngusinajiganyaga Baibulo. Ŵane mwa ŵanduŵa ajawile pasogolo mpaka kubatiswa.”—Awanicisye ni Masengo 2:7, 8.

9. Ligongo cici masengo gakupanganya ŵakulijiganya gali gambone mnope?

9 Masengo gakupanganya ŵakulijiganya gali gambone mnope. Mwambone, gakusatujiganya kamula masengo cenene, kaŵecete kambone, kuŵa ŵakulimba mtima soni kuŵa ŵakusamala pakuŵeceta. (Miy. 21:5; 2 Tim. 2:24.) Nambosoni masengo gelega gali gakusangalasya ligongo gakusatukamucisya kulosya kuti yatukusakulupilila yikusatyocela m’Malemba. Tukusalijiganyasoni kamula masengo ni Yehofa.—1 Akoli. 3:9.

10. Ana mpaka aŵe ŵakusangalala camtuli atamose kuti mumkuli wakulalicila ngakupata ŵandu ŵalung’wanu?

10 Mpaka asangalalepe ni masengo gakupanganya ŵakulijiganya atamose kuti mumkuli mwawo ŵandu ŵamnono ni ŵakusapikanila ngani syambone. Masengo gakupanganya ŵakulijiganya tukusagakamula mpela likuga. Mpingo wosope ukusawungunya ŵandu ŵali ŵambone mitima. Atamose kuti m’bale kapena mlongo jumo mpaka apate mundu jwalung’wanu jwayikene pakuŵa jwakulijiganya, mpingo wosope mpaka uŵe wakusangalala ligongo wosope akamwile masengo gakuwungunyago. Mwambone, Brandon aŵele ali mkutenda undumetume wa upayiniya kwa yaka 9 mumkuli wele ŵandu ŵakwe nganakola lung’wanu. Jwalakwe ŵaŵecete kuti, “Ngusanonyela kulalicila ngani syambone ligongo ni yaŵatusalile Yehofa kuti tutendeje. Natandite upayiniya panagambile kumalisya majiganyo ga kusekondale. Ngusasangalala kwalimbikasya ŵacinyamata mumpingo wetu soni kwawona ali mkwawula pasogolo mwausimu. Panyuma pakwinjila Sukulu Jakwiganya Baibulo ja Abale Ŵangalombela, napocele undumetume wasambano. Yili yisyene kuti mumkuli wangusalalicila nganimbateje jwalijose jwakwawula pasogolo mpaka kwikana pakubatiswa, nambo ŵane akusapata. Nambope ngusasangalala ligongo ngwete cakulinga cakamula nawo masengo gakupanganya ŵakulijiganya.”—Mlal. 11:6.

KWAMPAKA YALONGOLELE YAKULINGA YAWO

11. Ana ŵacinyamata ŵajinji akusasangalala ni undumetume wapajika wapi?

11 Mpaka amtumicile Yehofa m’matala gakulekanganalekangana. Mwambone, ŵacinyamata ŵajinji akusalipeleka kamucisya pamasengo gakutaŵataŵa. Apano, pakusosekwa Nyumba sya Ucimwene syejinji. Mpaka m’ŵe ŵakusangalala kamucisya pamasengo gakutaŵa nyumbasi ligongo uli undumetume wapajika wawukusamlumba Mlungu. Mpela mwayikusaŵela ni undumetume uliwose, kamula masengo pampepe ni ŵandu ŵane kukusaŵa kwakusangalasya mnope. Masengo gakutaŵa galisoni gambone mnope ligongo gakusatujiganya mwampaka tuŵambalile ngosi, kuŵa ŵamtawu pamasengo, soni kuŵa ŵakamulana ni ŵakusatulolela.

Kwa wosope ŵakwinjila mu undumetume wandaŵi syosope majali gamajinji ga Yehofa gakwajembeceya (Alole ndime 11-13)

12. Ana undumetume wa upayiniya ukusalongolela ku maundumetume gane gapi?

12 M’bale jwine lina lyakwe Kevin ŵasasile kuti, “Kutandila ndili mwanace, nasakaga kuti kusogolo cinamtumicile Yehofa mu undumetume wandaŵi syosope. Pambesi pakwe, natandite upayiniya ndili ngwete yaka 19. Napataga mbiya syakulikamucisya namsyene pakamula masengo kwa masiku gakuŵalanjika ni m’bale jwine juŵaliji jwakutaŵa majumba. Nalijiganyisye koma malata, kuŵicilila mawindo soni matanga. Kwa yaka yiŵili, nakamwilesoni masengo ni likuga lyakamucisya ŵandu pacatendekwe cimbungo. Twataŵaga Nyumba sya Ucimwene soni nyumba sya abale. Panapikene kuti ku South Africa kwasosecelaga ŵakutaŵa Nyumba sya Ucimwene ŵajinji, nalembile cikalata cakuŵenda kuti njawule ni ŵanjiticisye. Ku Africa kuno, kwa yijuma yakuŵalanjika yiliyose ngusataŵa Nyumba ja Ucimwene ku malo gakulekanganalekangana. Likuga lyangusakamula nalyo masengo lili mpela liŵasa. Tukusatama yalumo, kulijiganya Baibulo yalumo, soni kamula masengo yalumo. Cine cacikusasangalasya cili kulalicila yalumo ni abale ni alongo ŵakumaloko cijuma cilicose. Yakulinga yanakwete ndili mnyamata yingamucisye kuti mbe jwakusangalala m’matala ganganinganicisyaga.”

13. Ana undumetume wa pa Beteli ukwakamucisya camtuli ŵacinyamata kuŵa ŵakusangalala?

13 Ŵacinyamata ŵane ŵaŵatendaga upayiniya apano akutumicila pa Beteli. Undumetume wa pa Beteli uli wakusangalasya ligongo cilicose cawukusatenda ukusaŵa uli mkumtendela Yehofa. Liŵasa lya Beteli likusakamucisya pamasengo gakupeleka cakulya causimu. M’bale jwine jwakutumicila pa Beteli lina lyakwe Dustin ŵasasile kuti, “Nakwete cakulinga cakutenda undumetume wandaŵi syosope ndili ngwete yaka 9, soni natandite upayiniya ndili malisisye sukulu. Cili cimasile caka ni hafu ndili mkutenda upayiniya, naŵilanjidwe kuti ngatumicileje pa Beteli. Ku Beteliko nalijiganyisye kupulinta mabuku soni kaneko natandite kamula masengo gakuŵika mapologalamu ga pakompyuta. Ngusasangalala mnope kupikana mugakwawulila pasogolo masengo gakupanganya ŵakulijiganya gagakutendekwa pacilambo cosope. Ngusanonyela kutumicila akuno ligongo yatukusatenda yikusiyakamucisya ŵandu kum’ŵandicila Yehofa.”

ANA CIMLIŴICILE YAKULINGA YAMTULI?

14. Ana mpaka mkosecele wuli kuti cimtende undumetume wandaŵi syosope?

14 Ana mpaka mkosecele wuli kuti cimtende undumetume wandaŵi syosope? Cakusosekwa mnope, cili kola ndamo syausimu syampaka simkamucisye kutumicila Yehofa cenene. M’yoyo, m’ŵeje jwamtawu pakulijiganya Maloŵe ga Mlungu, kugaganicisya mwakusokoka, soni kupata matala gakulocesya cikulupi cenu pamli kumisongano ja mpingo. Pandaŵi jimli pasukulu, mpaka mlijiganye yejinji yampaka yimkamucisye kuti m’ŵe jwakulalicila jwambone. Mlijiganye kola lung’wanu ni ŵandu mwakwawusya nganisyo syawo mwakusamala soni kwapikanila pakwanga. Nambosoni mpaka mlipeleceje kamucisya masengo ga pampingo, mpela kuswejesya soni kulinganya Nyumba ja Ucimwene naga jijonasice. Yehofa akusasangalala kwakamulicisya masengo wosope ŵakwete mtima wakulinandiya, soni msimu wakusacilila. (Aŵalanje Salimo 110:3; Mase. 6:1-3) Ndumetume Paulo ŵamsalile Timoteyo kuti atendeje yalumo undumetume wa umishonale ligongo ‘abale ŵamtendele umboni wambone.’—Mase. 16:1-5.

15. Ana mpaka mkosecele camtuli kuti cimpateje mbiya syakumkamucisya pacimcitendaga undumetume wandaŵi syosope?

15 Ŵandu ŵali mu undumetume wandaŵi syosope akusasosekwa kupata yakwakamucisya pa umi wawo. (Mase. 18:2, 3) Mwine komboleka kulijiganya masengo gane gakwe gampaka mkamuleje kwa masiku gamnono kuti mpateje mbiya syakumkamucisya pa umi wenu. Pamkukosecela kuti cimtende upayiniya, mpaka mum’wusye jwakulolela mkuli kapena apayiniya ŵali mumkuli wenu ya masengo gampaka gaŵe gambone kwa mpayiniya. Soni mpela mwajikusasalila Baibulo, mkusosekwa ‘kumsalila Yehofa yiliyose yakumsaka, soni yakulinga yenu yicikwanilicikwa.’—Miy. 16:3; 20:18.

16. Ana kutenda upayiniya uli jwacinyamata kukusakukamucisya camtuli kosecela maukumu gane ga msogolo?

16 Mpaka m’ŵe ŵakusimicisya kuti Yehofa akusasaka kuti ‘mkamulisye mwamacili’ sogolo jambone. (Aŵalanje 1 Timoteo 6:18, 19.) Undumetume wandaŵi syosope ucimkamucisya kuti mkamulane ni Aklistu ŵane ŵakutenda undumetume wandaŵi syosope soni kuti mkule mwausimu. Ŵajinji ayiweni kuti kutumicila Yehofa ali ŵacinyamata kwakamucisye kuti akole liŵasa lyambone. Ndaŵi syejinji, ŵandu ŵakusatenda upayiniya mkanalombane akusajendelecela pa undumetumewu yalumo palombene.—Alo. 16:3, 4.

17, 18. Ligongo cici kola yakulinga kukusosekwa kutandileje mumtima?

17 Kola yakulinga kukusatandila mumtima. Lilemba lya Salimo 20:4 likusasala yakwamba Yehofa kuti, “Jwalakwe ampe yakumbila ya mtima wenu soni akwanilisye yakulinga yenu.” M’yoyo mkusosekwa ganicisya yakulinga yamkusaka kuti mtende pa umi wenu. Mkusosekwa kuti mganicisyeje yakutenda Yehofa masiku getu gano, ni kulola yampaka mtende pakamucisya pa undumetume wakwe. Kaneko mkole yakulinga yampaka yimsangalasye jwalakwe.

18 Kumtumicila Yehofa mu undumetume wandaŵi syosope kucimkamucisya kuti m’ŵe ŵakusangalala ligongo lili litala lyakumlumbila Mlungu. Kusala yisyene, mkusosekwa ‘msangalaleje mwa Yehofa, ni jwalakwe cacimpa yakumbila ya mtima wenu.’—Sal. 37:4.

^ ndime 7 Sambano jijinjilidwe m’malo ni Sukulu ja Ŵakulalicila ya Ucimwene.