Muapositola Paulusi naaziba kuli litaba za buhata zanaaitusisa Satani nelikona kutahisa kozi, kono nesi Bakreste kaufela bane balemuhile cwalo. Ka mutala, batu babañwi mwa Korinte mwendi nebakalile kuisepa hahulu—ka kunahana kuli nebatiile hahulu mwa niti ni kuli hakuna nto yenekona kubayaulula. (1 Makor. 10:12) Ki lona libaka Paulusi hanaafile temuso ye, yeli: “Nisaba kuli ka mukwa omuñwi, sina noha mone ipumezi Eva ka buhata bwayona, minahano yamina ikasuhana yayembululwa kuzwa kwa niti ni bukeni bomulukela kubonisa ku Kreste.”—2 Makor. 11:3.

Manzwi a Paulusi ao abonisa kuli haluswaneli kuisepanga hahulu. Haiba mubata kutula mwa ndwa yelwanisa munahano wamina, muswanela kulemuha kozi yekona kutahiswa ki litaba za buhata ni kuisileleza kwa lika zeo.

Litaba za buhata liitusiswa kwa kupuma batu kamba kuzamaisa minahano ni likezo zabona. Ka kuya ka buka yeñwi (Propaganda and Persuasion), litaba za buhata “lifosahalile, lilubeta, mi limaswe.” Batu babañwi baitusisanga lipulelo zecwale ka “buhata, buputeleli ni lika zehapa munahano” habaama kwa litaba za buhata.

Litaba za buhata likona kutahisa butata mañi? Litaba za buhata halilemusehi—liswana sina moya osabonahali, osanunki, ili obulaya—mi litaba zeo likona kufita kwa lizwalo laluna hanyinyani-hanyinyani. Bakeñisa kuli halukoni kulemuha molikona kuluamela litaba za buhata, caziba yomuñwi yaitutile za mikwa yebanani yona batu yabizwa Vance Packard naabulezi kuli:  “Buñata bwaluna luezanga lika bakeñisa kukukuezwa ni kupumiwa ki batu babañwi, kono halulemuhangi cwalo.” Mwa buka yahae (Easily Led—A History of Propaganda), caziba yomuñwi naañozi kuli baana ni basali babañwi bakukuelizwe ki litaba za buhata mi “bafumani bunolo kueza lika zemaswe hahulu”—zecwale ka ‘lipulayano, lindwa, kuba ni saluluti, kuketululana bakeñisa kushutana kwa bulapeli ni mikwa yemiñwi yemaswe yemiñata.’

Cwale haiba batu-tu feela bakona kulupuma ka litaba zabona za buhata, Satani yena bo? Uitutile mikwa ya batu kuzwa feela fabupelwa mutu. “Lifasi kaufela” li mwa maata ahae. Ukona kuitusisa kalulo ifi kamba ifi ya lifasi lahae kuli ahasanye buhata. (1 Joa. 5:19; Joa. 8:44) Satani ukonile ‘kufoufaza minahano ya batu’ kuli mane ka nako yacwale ‘ukelusa lifasi kaufela.’ (2 Makor. 4:4; Sin. 12:9) Mukona kueza cwañi kuli muhanyeze litaba zahae za buhata?

Jesu naafile kelezo yebunolo ye, yekona kulutusa kulwanisa litaba za buhata, yeli: ‘Muzibe niti, mi niti ika milukulula.’ (Joa. 8:31, 32) Kono bakeñisa kuli niti ki yona nto yapili yetasezwanga ka nako ya ndwa, ni mina—sina lisole ya mwa ndwa yetuna—mutokwa nto yeñwi yeitingwa komukona kufumana litaba za niti, yekona kutahisa kuli sila samina sipalelwe kukelusa minahano yamina. Jehova ulufile nto yeo. Mwa Bibele, mwakona kufumana litaba kaufela zemutokwa, zekona kumitusa kulwanisa litaba za Satani za buhata.—2 Tim. 3:16, 17.

Satani, yena muhasanyi yomutuna wa litaba za buhata, waziba taba yeo. Kacwalo, uitusisanga lifasi lahae kuli alupaleliswe kubala Bibele ni kuituta yona. Musike mwapumiwa ki mano ahae amaswe! (Maef. 6:11, litaluso ze kwatasi) Mueze ka momukonela kaufela kuli “mukone kuutwisisa” niti ka butungi. (Maef. 3:18) Taba yeo itokwa kuli mueze buikatazo bobutuna. Kono muhupule taba ya niti ye, yenebulezwi ki muñoli yomuñwi yabizwa Noam Chomsky: “Hakuna mutu yakasuña niti mwa munahano wamina. Muswanela kueza buikatazo bwa kuibata mina bañi.” Kacwalo, muipatele niti yeo ka kuzwelapili ‘kutatuba Mañolo ka tokomelo zazi ni zazi.’—Lik. 17:11.

Muswanela kulemuha kuli Satani haalati kuli munahanisisange hande lika kamba kulinyakisisa. Ki kabakalañi? Ka kuya ka hatiso yeñwi (Media and  Society in the Twentieth Century), litaba za buhata “likona kuba hande ni maata a kukelusa batu haiba batu . . . bapaleliswa kunahanisisa fa lika.” Kacwalo, musike mwalumelanga feela litaba zemuutwa. (Liprov. 14:15) Muitusise maata a kunahana amifile Mulimu kuli muutwisise hande niti.—Liprov. 2:10-15; Maro. 12:1, 2.

Licaziba za ndwa bakona kuitusisa litaba za buhata kuli batahise sabo kwa lila zabona ni kubazwafisa, ili kubatokwisa maata a kulwana. Bakona kukukueza lila zabona kuli bakale kuitwanisa kamba kutahisa kuli babañwi baikauhanye kwa mpi yabona. Ka kuya ka taba yeñwi, muzamaisi yomuñwi wa mpi wa kwa German naaitumelezi kuli libaka leliñwi lene litahisize kuli mpi yabona ikomiwe mwa Ndwa ya Lifasi Yapili kikuli batu “nebasabisizwe hahulu ki litaba za buhata zene babulezi lila zabona, sina feela shakame moisabelanga haiboni noha.” Satani uitusisanga makilikicani aswana kuli akone kukauhanya mizwale ni likaizeli ba Sikreste ni kufelisa swalisano ye mwahalaa bona, kamba kutahisa kuli baikauhanye kwa kopano ya Jehova kabakala kuikutwa kuli habasika ezwa hande kamba kabakala nto yeñwi yeebabilaeza.

Musike mwapumiwa! Mutuhelele Linzwi la Mulimu kumietelela. Ka mutala, ka za taba yeama kubukeleza swalisano ye mwahalaa mizwale ni likaizeli, Bibele imisusueza kuli muzwelepili “kuswalelana ka pilu kaufela” ni kuakufa kutatulula matata. (Makolo. 3:13, 14; Mat. 5:23, 24) Hape ilulemusa kuli haluswaneli kuikauhanya kwa puteho. (Liprov. 18:1) Kacwalo, mulwanise litaba za buhata zasweli kuhasanya Satani. Muipuze kuli: ‘Ki moya ocwañi one nibonisize hane nifoselizwe ki mutu yomuñwi kwamulaho? Kana neli moya wa lifasi kamba moya wa Mulimu?’—Magal. 5:16-26; Maef. 2:2, 3.

Lisole yatuhezi kusepa muzamaisi wahae haakoni kulwana hande. Kacwalo, batu babahasanya litaba za buhata bakona kulika kutahisa kuli lisole atuhele kusepa ni kuswalisana ni muzamaisi wahae. Bakona kubulela litaba zecwale ka: “Musike mwasepa bazamaisi bamina!” kamba “Baka mikenya feela mwa butata!” Kuli babonise inge kuli litaba zebabulela ki za niti, bakana batalusa mafosisa afi kamba afi ebaezize bazamaisi bao. Satani  ni yena uezanga cwalo. Uzwelapili kubata nzila ya kutahisa ka yona kuli musike mwasepa batu baitusisa Jehova kuetelela mwa kopano yahae.

Mukona kuisileleza cwañi? Muzwelepili kukumalela kopano ya Jehova ni kusepahala kwa batu baitusisa kuli baetelele mwa kopano yahae—kusina taba kuli habasika petahala. (1 Mates. 5:12, 13) Musike “mwatuhelela minahano yamina kulyanganiswa ka bubebe” ki bakwenuheli kamba batu babañwi bababata kumipuma ka kubulela litaba za buhata za kulwanisa kopano—litaba zeo niha likautwahala kuba za niti. (2 Mates. 2:2; Tite 1:10) Musebelise kelezo yanaafilwe mutangana Timotea. Mukumalele niti yene muitutile, mi muhupule baba milutile niti yeo. (2 Tim. 3:14, 15) Kaniti kunani bupaki bobuñata bobubonisa kuli mwakona kusepa mutanga yasepahala yanani kutwisiso yasaaitusisizwe ki Jehova ka lilimo zebato ba 100 kuli aluetelele mwa nzila ya niti.—Mat. 24:45-47; Maheb. 13:7, 17.

Muhupule kuli Satani haitusisangi feela litaba za buhata ka nzila yesalemusehi. Fokuñwi uitusisanga mifumbo—mi ka kuya ka buka yeñwi (Easily Led—A History of Propaganda), “mifumbo ki yeñwi ya linzila zakale hahulu za kupuma batu ka zona.” Ka mutala, buka yeñozwi ki caziba wa kwa Britain yabizwa Philip M. Taylor, ibonisa kuli Maasiria nebatokwisanga lila zabona maata ka kuitusisa “mifumbo ni kubulela litaba za buhata.” Satani uitisisa sabo ya kusaba batu, kusaba kunyandiswa, kusaba lifu, ni kusaba lika zeñwi kuli amitokwise maata ni kumituhelisa kusebeleza Jehova.—Isa. 8:12; Jer. 42:11; Maheb. 2:15.

Musike mwatuhelela Satani kuitusisa sabo kuli amifokolise ni kumipaleliswa kusepahala. Jesu naaize: “Musike mwasaba bababulaya mubili, mi hamulaho wa fo, habakoni kueza sesiñwi hape.” (Luka 12:4) Musepe hahulu sepiso ya Jehova ya kuli uka mibabalela, kumifa “maata afita a butu,” mi uka mitusa kutiyela miliko ifi kamba ifi yelelezwi kumisabisa kuli mupalelwe kusepahala.—2 Makor. 4:7-9; 1 Pit. 3:14.

Kono mwendi mukatalimana ni miinelo yesabisa, ili yezwafisa. Niteñi muhupule manzwi a Jehova a kususueza Joshua, aali: “Ube ni bundume mi utiye. Usike wakenelwa ki sabo kamba luwewe, kakuli Jehova Mulimu wahao uinzi ni wena kouya kaufela.” (Josh. 1:9) Haiba muba ni lipilaelo, mulapele ku Jehova kapili-pili mi mumutaluseze lika kaufela zeemibilaeza. Mwakona kuba ni buikolwiso bwa kuli “kozo ya Mulimu . . . ikasileleza lipilu zamina ni maata amina a kunahana” ilikuli mukone kuba ni maata a kutiyela litaba kaufela za buhata za Satani.—Mafil. 4:6, 7, 13.

Kana mwahupula litaba za buhata zanaabulezi mulumiwa wa Muasiria, yena Rabishake, za kusabisa batu ba Mulimu? Mane nekuswana inge yanaabulela kuli, ‘Hamukoni kuisileleza kwa Maasiria. Nihaiba Mulimu wamina, Jehova, haakoni kumisileleza.’ Naaekelize kubulela ka bundume kuli: ‘Jehova ka sibili ki yena yalulumile kuto sinya naha ye.’ Jehova naabuleziñi haautwa manzwi ao? Naaize: “Usike wasabiswa ki manzwi euutwile, . . . eli ninyefuzi ka ona likombwa za mulena wa Asiria.” (2 Mal. 18:22-25; 19:6) Hasamulaho, Jehova aluma lingeloi lene libulaile Maasiria ba 185,000 mwa busihu bulibuñwi!—2 Mal. 19:35.

Kana mukile mwabuha filimu yeñwi, inze muli fa sibaka fomukona kubona hande, kuli mane mwakona kubona kuli mutu yomuñwi ya mwa filimu yeo usweli kupumiwa kamba kuputelelwa? Kana nemubatile kuhuweleza kuli: ‘Usike walumela! Bakupuma!’ Kacwalo, mueze inge babautwa mangeloi ahuweleza nto yeswana ku mina kuli: “Musike mwapumiwa ki litaba za Satani za buhata!”

Kacwalo, musike mwateeleza kwa litaba za buhata za Satani. (Liprov. 26:24, 25) Muteeleze ku Jehova mi mumusepe mwa lika kaufela zemueza. (Liprov. 3:5-7) Muamuhele kupo yahae yelilato yeli: “Mwanaka, utalife, mi utabise pilu yaka.” (Liprov. 27:11) Hamuka eza cwalo, mukatula mwa ndwa yelwanisa munahano wamina!