Maske apóstol Pablo kimatiyaya Satanás kimoyaua miak istlakatili tlen ika tekajkayaua, sekinok Cristo itokilijkauaj moiljuiyayaj amo tleno kinpanoskia. Ipan Corinto, se keskij Cristo itokilijkauaj san motemachiyayaj ipan inijuantij pampa moiljuiyayaj kuali tlaneltokayayaj uan amo tleno kinkuapoloskia (1 Cor. 10:12). Yeka, Pablo kiniljuik: “Nijmakasi para uelis Axkualtlakatl inmechkajkayauas keja uejkajkia kikajkayajki Eva. Uelis kiijtlakos inmotlalnamikilis para ayok inkiiknelisej san Cristo ika se inmoyolo tlen kuali iixpa” (2 Cor. 11:3).

Tlen Pablo kiijtok techmachtia se tlamantli tlen tlauel ipati: moneki kuali titlachixtosej uan amo timotemachisej ipan tojuantij. Tlaj amo tijnekij Satanás ma kinempolo totlalnamikilis ika nochi istlakatili tlen kimoyaua, moneki tikilnamiktosej kena uelis techkuapolos uan yeka moneki timomokuitlauisej.

Se keski tlamantli tlen momoyaua kinkajkayaua maseualmej uan kichiua ma kipatlakaj inintlalnamikilis o ma kichiuakaj se keski tlamantli. Nopa tlamantli tlen momoyaua san eli se “istlakatili, kichiua maseualmej ma kineltokakaj se tlenijki tlen amo nelia, san kinkajkayaua uan ika se keski tlamantli kichiua ma moiljuikaj uan ma kichiuakaj tlen inijuantij kinekij”. Katli kimoyauaj nopa istlakatili kitekiuiaj miak tlamantli uan “ayokmo kichiuaj se tlenijki kej kinamiki, san kichiuaj tlen amo xitlauak uan tlen amo kuali” (Propaganda and Persuasion).

¿Kenke tlauel amo kuali? Pampa eli sanse kej gas tlen amo ueli tikitaj yon amo tikijnekuij. Nopa istlakatili tlen momoyaua kejuak tikijnekuij uan yolik kinenpolojtia totlalnamikilis. Vance Packard, katli momachtia kenijkatsa monejnemiltiaj maseualmej kiijtoua: “Maske  timoiljuiaj amo tleno techpano, nochi techkuapoloua nopa istlakatili tlen momoyaua”. Seyok tlakatl nojkia kiijtoua nopa istlakatili kinyololinia tlakamej uan siuamej “ma kichiuakaj tlen tlauel amo kuali” uan yeka miakej maseualmej temiktijtokej, onkatok tlauilankayotl, tlauel mokualankaitaj, mochikoitaj, kinkualankaitaj katli itstokej ipan sekinok religiones uan sekinok tlamantli tlen amo kuali (Easily Led—A History of Propaganda).

Tlaj maseualmej uelis techkajkayauasej, ¿timoiljuia Satanás amo uelis techkajkayauas? Kema kinchijchijkej maseualmej, pejki kuali kitlachilia kenijkatsa monejnemiltiaj. Uan pampa “Tlaltipaktli mokaua ipan ichikaualis”, uelis kitekiuis tlen ueli tlamantli tlen ika kimoyauas istlakatili (1 Juan 5:19; Juan 8:44). Satanás “kintsakuilijtok inintlalnamikilis” miakej maseualmej uan yeka Biblia kiijtoua “kinkajkayaua nochi tlakamej tlen itstokej kampa ueli ipan Tlaltipaktli” (2 Cor. 4:4; Apoc. [Rev.] 12:9). ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj amo tijnekij ma techkajkayaua?

Jesús kiijtok se tlamantli tlen uelis kichiuas nopa istlakatili tlen momoyaua amo ma kinempolo totlalnamikilis: “Inkimatisej tlen melauak, uan nopa tlen melauak inmechtojtomas” (Juan 8:31, 32). Ipan se tlauilankayotl, katli kinekij tlatlanisej kinekij ininkualankaitakauaj amo ma kimatikaj tlen melauak, uan peuaj kimoyauaj istlakatili pampa kinekij kinkajkayauasej. Yeka, se soldado moneki kipias se akajya katli kiiljuis tlen nelia melauak uan kiampa amo kikajkayauasej. Tojuantij nojkia moneki tijpiasej se akajya katli uelis techiljuis tlen nelia melauak uan kiampa amo techkajkayauas tokualankaitaka. Jehová yaya katli techiljuia tlen melauak, uan techiljuia ipan Biblia. Nopaya kiijtoua tlake moneki tijchiuasej tlaj amo tijnekij nopa istlakatili tlen kimoyaua Satanás ma kinempolo totlalnamikilis (2 Tim. 3:16, 17).

Satanás kuali kimati kenijkatsa tekajkayauas ika tlen kimoyaua. Ya kitekiuia nochi tlen onka ipan Tlaltipaktli pampa kineki kinkuapolos maseualmej uan kichiuas amo ma kipouakaj yon ma momachtikaj Biblia. ¡Amo ma tijkauakaj ma techkajkayaua! (Efes. 6:11). Yeka moneki tijchiuasej kampeka tijkuamachilisej tlen melauak (Efes. 3:18). Ximoiljui ipan tlen kiijtok nopa tlamachtijketl Noam Chomsky: “Amo aka kitlalis tlen melauak ipan totsontekuich. Tojuantij moneki tijpantisej”. Uelis tijpantisej tlen  melauak tlaj mojmostla timomachtisej “iTlajtol toTeko” (Hech. 17:11).

Xikilnamiki Satanás kineki kinempolos totlalnamikilis uan amo kineki kuali ma timoiljuikaj tlen tijchiuasej. ¿Kenke? Se amochtli kiijtoua ika se keski tlamantli nimantsi kinkajkayauaj maseualmej uan nimantsi kichijtiuetsij se tlenijki pampa amo moiljuiaj ipan tlen kichiuasej (Media and Society in the Twentieth Century). Yeka amo kinamiki tijneltokasej nochi tlen techiljuisej (Prov. 14:15). Moneki kuali tijtekiuisej totlalnamikilis uan kiampa nochipa tijmatisej tlaj nelia melauak tlen tijneltokaj (Prov. 2:10-15; Rom. 12:1, 2).

Katli kinyakanaj soldados nojkia kimoyauaj istlakatili pampa kinekij ininkualankaitakauaj ayokmo ma motemachikaj ipan inijuantij. Yeka kichiuaj inijuantij ma moteuikaj o ma moxelokaj. Se general alemán kiijtok ialtepe amo tlatlanki ipan nopa Achtoui Ueyi Tlauilankayotl pampa “ininkualankaitakauaj kinkajkayajkej maseualmej uan kinuiuichijkej kej se kouatl kiuiuichiua se kuatochi”. Satanás nojkia kiampa kichiua pampa kineki techxelos ipan tlanechikoli uan kiampa techmasiltis. Ya uelis kichiuas toikniuaj ma kipiakaj kuesoli o kichiuas katli moyolkokouaj ma mouejkatlalikaj tlen Jehová itlanechikol.

¡Amo ma mitskajkayauakaj! Xijkaua toTeotsij iTlajtol ma mitsyakana. Tlaj tijneki nochipa tiitstos sansejko ininuaya toikniuaj, uajka moneki tikintlapojpoljuis uan nimantsi tijsenkauas se kuesoli kej Biblia techtlajtolmaka (Mat. 5:23, 24; Col. 3:13, 14). Nojkia kiijtoua techpanos tlen amo kuali tlaj timoiyokatlalisej tlen tlanechikoli (Prov. 18:1). Kuali xikita tlaj tlen Satanás kimoyaua amo mitskuapolojtok se kentsi. Uelis timotlajtlanis ni: “¿Tlake nijchijki kema se akajya nechyolkokok? ¿Nijnextik nojkia nimoiljuia kej sekinok maseualmej o kej toTeotsij moiljuia?” (Gál. 5:16-26; Efes. 2:2, 3).

Tlaj se soldado ayokmo motemachiskia ipan itlayakanka, uajka ayokmo kuali tlateuiskia. Yeka katli kimoyauaj istlakatili kinekij kichiuasej nopa soldados ayokmo ma motemachikaj ipan inintlayakankauaj. Kimoyauaj istlakatili kej ni: “¡Amo ximotemachikaj ipan inmotlayakankauaj!” o “¡Inijuantij tlauel inmechtlaijiyouiltisej!”. Uan san kitlachilijtinemij  kenijkatsa mokuapolouaj pampa kinekij kinextisej nelia tlen kiijtouaj. Satanás nojkia kiampa kichiua. Kineki kichiuas ayokmo ma timotemachikaj ipan nopa tlakamej katli Jehová kintlapejpenijtok ma tlayakanakaj ipan itlanechikol.

¿Tlake uelis tijchiuas? Ximosentlali amo kema tijtlauelkauas Jehová itlanechikol uan tikinpaleuis katli kintlapejpenijtok ma tlayakanakaj, maske kemantika mokuapolosej (1 Tes. 5:12, 13). Amo xijkaua ma mitskuapolokaj nopa apóstatas o sekinok katli san tlemach kiijtouaj tlen Jehová itlanechikol, maske nesiskia melauak tlen kiijtouaj (2 Tes. 2:2; Tito 1:10). Xijchiua tlen kitlajtolmakakej Timoteo: tlauel xijpatiita nopa tlamachtili tlen melauak katli mitsmachtijkej uan amo xikilkaua ajkia mitsmachtik tlen melauak (2 Tim. 3:14, 15). Onka miak tlamantli tlen kichiua ma timotemachikaj ipan nopa tlalnamijkatlatekipanojketl, katli Jehová kitekiuijtok ma techmachti tlen melauak kipano cien xiuitl (Mat. 24:45-47; Heb. 13:7, 17).

Nojkia xikilnamiki Satanás amo nochipa ichtakatsi kineki techkuapolos. Kemantika kineki techmajmatis, “se tlamantli tlen uejkajtok kitekiuijtiualauij” (Easily Led—A History of Propaganda). Nopa tlamachtijketl Philip M. Taylor, katli eua Gran Bretaña, kiijkuilok nopa asiriaeuanij kintlankej ininkualankaitakauaj pampa “tlauel kinmajmatijkej uan kichijkej ma momoyaua nopa majmajtli”. Satanás nojkia kiampa kichiua, yeka kinekis xikinmakasi maseualmej, ximajmaui pampa uelis mitstlatsakuiltisej, xijmakasi timikis o seyok tlamantli tlen ika kinekis mitsmajmatis uan kiampa tijtlauelkauas Jehová (Is. 8:12; Jer. 42:11; Heb. 2:15).

¿Tijkauas Satanás ma mitsmajmati o ma kichiua xikixpano Jehová? Jesús kiijtok: “Amo xikinmakasikaj tlakamej. Inijuantij san uelij inmechmiktisej, pero axtleno más uelij inmechchiuilisej” (Luc. 12:4). Amo xikilkaua Jehová mitsmokuitlauis kej kiijtojtok kichiuas, mitsmakas “nopa ueyi chikaualistli” uan mitspaleuis amo ximajmaui uan amo xijtlauelkaua (2 Cor. 4:7-9; 1 Ped. 3:14).

Uelis kemantika achi timajmauis o amo tijmatis tlake tijchiuas. Kema mitspanos nopa, xikilnamiki tlen Jehová kiiljuik Josué: “Ximoyoltetili uan ximosemaka. Amo ximajmaui, niyon amo ximokueso, pampa na, niinmoTeko Dios, niitstos mouaya kampa ueli kampa tinentinemis” (Jos. 1:9). Kema timajmauis, ximomaijto uan xikiljui Jehová nochi tlen mitstekipachoua. Uelis timotemachis Jehová ‘mitsmakas tlaseuilistli’ uan ‘kiyaualtsakuas moyolo uan motlalnamikilis’, kiampa amo mitskajkayauas Satanás (Filip. 4:6, 7, 13).

¿Tikilnamiki tlake istlakatili kiijtok rabsaqué kema tlanauatijketl tlen Asiria kititlanki ma kinitati Jehová itekipanojkauaj? Ya kiijtok: “Amo aka inmechmakixtis tlen asiriaeuanij. Yon inmoTeotsij Jehová uelis inmechmanauis”. Uan teipa kiijtok: “Yaya nechnauatik ma nijtsontlamiltiki ni tlali”. Jehová kiyolchikajki tlanauatijketl tlen Judá ika ni tlajtoli: “Amo ximajmaui ipampa nopa tlajtoli tlen tijkaktok. Itlatekipanojkauaj nopa tlanauatijketl tlen tlali Asiria nechtlaijiljuijtokej na” (2 Rey. 18:22-25; 19:6). Teipa kititlanki se iluikaejketl katli kinmiktik 185,000 asiriaeuanij san ipan se youali (2 Rey. 19:35).

¿Ipa tikitstok ipan se película kenijkatsa se akajya kichiuilisej tlen amo kuali uan ya amo kimati? ¿Tijnejki tijtsajtsilis: “Amo xijtlakakili, san kineki mitskajkayauas”? Nama ximoiljui kenijkatsa iluikaeuanij techtlachilijtokej uan techiljuiaj: “¡Amo ma mitskajkayaua Satanás!”.

Amo xijneltoka tlen Satanás kimoyaua (Prov. 26:24, 25). Xijtlakakili Jehová uan ipan nochi tlen tijchiuas, ximotemachi ipan ya (Prov. 3:5-7). Xijtlakakili tlen mitsiljuia: “Xieli titlalnamiki, tinotelpoka, uan techmakas miak pakilistli” (Prov. 27:11). Tlaj kiampa tijchiuas, motlalnamikilis amo tleno kipanos uan titlatlanis.