1, 2. (a) Inki lenda pusa beto na kuyula nde: “Tii nki ntangu?” (b) Sambu na nki bambandu ya bansadi ya Nzambi ya ntangu ya ntama ke pesa beto kikesa?

PROFETE YEZAYA mpi Habakuki yulaka ngiufula yai: “Tii nki ntangu?” (Yezaya 6:11; Habakuki 1:2) Ntotila Davidi yulaka mpi ngiufula yai mbala iya na Nkunga 13. (Nkunga 13:1, 2) Yezu yulaka kimvuka mosi ya bantu ya kukonda lukwikilu nde: “Tii nki ntangu?” (Matayo 17:17) Bubu yai, beto lenda yula mpi ngiufula yai.

² Inki lenda pusa beto na kuyula nde: “Tii nki ntangu?” Yo lenda vanda maladi, kinunu to kima ya mbi yina me kumina beto, to beto ke kudiyangisa sambu beto ke zinga na “bantangu ya mpasi mpi ya nku.” (2 Timoteo 3:1) Diaka, bikalulu ya mbi ya bantu lenda lembisa beto. Yo vanda mpidina to ve, beto kele na kiese ya kuzaba nde Yehowa monaka ve mbi ntangu bansadi na yandi ya kwikama yulaka ngiufula yai.

3. Inki lenda sadisa beto ntangu beto me kutana ti mpasi ya kuluta ngolo?

³ Inki lenda sadisa beto ntangu beto me kutana ti mpasi ya kuluta ngolo? Yakobo, mpangi ya Yezu tubaka nde: “Yo yina  bampangi, beno monisa ntima ya nda tii na kukala ya Mfumu.” (Yakobo 5:7) Yo ke monisa nde beto yonso fwete vanda ntima-nda. Kansi kuvanda ntima-nda ke tendula nki mpi nki mutindu beto lenda monisa kikalulu yai ya mbote?

4, 5. (a) Kuvanda ntima-nda ke tendula nki mpi nki mutindu beto lenda monisa ntima-nda? (b) Inki mutindu Yakobo ke tendula ntima-nda? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

⁴ Biblia ke tuba nde ntima-nda kele kikalulu ya mpeve santu ya Nzambi. Bantu ya kukonda kukuka ta kuka ve kukanga ntima na bampasi ya ngolo kukonda lusadisu ya Nzambi. Ntima-Nda kele dikabu ya Nzambi. Bantu ya ntima-nda ke monisaka nde bo ke zolaka Yehowa mpi bampangi. Kana beto kele ve ntima-nda, beto ta zolaka diaka ve bampangi. (1 Bakorinto 13:4; Bagalatia 5:22) Kuvanda ntima-nda ke tendula nki? Yo ke tendula kukanga ntima na bampasi ya ngolo mpi kulanda kutadila mambu na mutindu ya mbote. (Bakolosai 1:11; Yakobo 1:3, 4) Ntima-Nda ke sadisaka beto mpi na kulanda kukangama na Yehowa ata beto ke kutana ti konso mpasi. Diaka, yo ta sadisa beto na kuvutula ve mbi na mbi ntangu beto ke mona mpasi. Biblia ke tuba nde beto fwete monisa ntima-nda mpi kuvingila na luzolo yonso. Dilongi yai ya mfunu kele na Yakobo 5:7, 8. (Tanga.)

⁵ Sambu na nki beto fwete vingila Yehowa? Yakobo fwanisaka mambu na beto ti ya bantu ya ke salaka bilanga. Bo ke salaka ngolo sambu na kukuna nkeni, ata mpidina bo lenda nokisa ve mvula to kuyedisa bima nswalu-nswalu. Bo fwete landa kuvingila “mbuma ya kitoko ya ntoto.” Mutindu mosi, beto lenda soba ve mambu mingi tii ntangu Yehowa ta lungisa balusilu na yandi. (Marko 13:32, 33; Bisalu 1:7) Bonso bantu ya ke salaka bilanga, beto fwete landa kuvingila.

6. Mbandu ya profete Mika ke longa beto nki?

⁶ Profete Mika kutanaka ti bampasi kuluta nkutu ya beto ke kutana ti yo bubu yai. Yandi zingaka na bilumbu ya Ahazi, ntotila ya mbi kibeni. Yo yina insi na bo fulukaka kibeni ti mambu ya mbi. Nkutu, Biblia ke tuba nde bantu “yikanaka na kusala mambu ya mbi.” (Tanga Mika 7:1-3.) Mika bakisaka nde yandi lenda soba ve mambu yai ya mbi. Inki yandi salaka? Yandi tubaka nde: “Mono, mono ta landa kutala Yehowa. Mono ta monisa kikalulu ya kuvingila Nzambi ya luguluku na mono. Nzambi na mono ta wa mono.” (Mika 7:7) Bonso Mika, beto fwete vanda ti “kikalulu ya kuvingila.”

7. Sambu na nki beto fwete vanda ntima-nda mpi kuvingila na luzolo yonso nde Yehowa kulungisa balusilu na yandi?

⁷ Kana beto kele ti lukwikilu bonso Mika, beto ta vingila Yehowa na luzolo yonso. Luzingu na beto kele ve bonso ya muntu ya boloko ya ke vingala kilumbu yina bo ta fwa yandi. Muntu yai lenda vingila ve na kiese kilumbu yina. Mambu na beto me swaswana kibeni ti ya muntu yai. Beto ke vingilaka na kiese kilumbu ya Yehowa sambu beto me zaba nde na ntangu ya me fwana, yandi ta lungisa lusilu na yandi ya kupesa beto luzingu ya mvula na mvula! Yo yina, beto ke kangaka “kibeni ntima ti ntima ya nda mpi kiese.” (Bakolosai 1:11, 12) Na ntangu yai ya beto ke vingila, beto fwete bokuta ve nde Yehowa ke sala ve mambu nswalu. Kana beto sala mpidina, yandi ta sepela ve.—Bakolosai 3:12.

8. Bambandu ya mbote ya babakala mpi ya bankento ya ntangu ya ntama ke longa beto nki?

⁸ Inki ta sadisa beto na kuvanda ti luzolo ya mingi ya kuvingila? Yindula babakala  mpi bankento ya ntangu ya ntama yina vingilaka ti ntima-nda kulungana ya balusilu ya Yehowa. (Baroma 15:4) Ntangu beto ke tadila bambandu na bo, yindula bantangu ikwa bo vingilaka, sambu na nki bo vandaka ti luzolo ya kuvingila mpi mutindu Yehowa sakumunaka bo.

9, 10. Abrahami ti Sara vingilaka bantangu ikwa kulungana ya balusilu ya Yehowa?

⁹ Beto tadila mbandu ya Abrahami ti Sara. Bo bakaka “balusilu” sambu bo monisaka “lukwikilu mpi ntima ya nda.” Biblia ke tuba nde Abrahami “monisaka ntima ya nda,” na nima Yehowa silaka na kusakumuna yandi mpi kukumisa yandi tata ya dikanda ya nene. (Baebreo 6:12, 15) Sambu na nki yo lombaka nde Abrahami kuvanda ntima-nda? Sambu kulungana ya lusilu yai zolaka kubaka ntangu mingi. Na Nisani 14 ya mvu 1943 na ntwala ya Kristu, Abrahami ti Sara mpi bantu yonso ya nzo na bo sabukaka Nzadi Efrate mpi kotaka na Ntoto ya Lusilu. Ata mpidina, yo lombaka nde Abrahami kuvingila bamvula 25 na ntwala ya kubuta Izaki mpi bamvula 60 na ntwala nde bantekolo na yandi Ezau ti Yakobi kubutuka.—Baebreo 11:9.

¹⁰ Inki mambote Abrahami bakaka na Ntoto ya Lusilu? Biblia ke tuba nde Yehowa “pesaka yandi ve ata dikabu mosi na kati na yo, ve, ata nkutu ve kitini ya kufwana sambu na kutula dikulu na yandi; kansi yandi silaka na kupesa yandi yo bonso kima na yandi mpi na mwana na yandi na nima na yandi, ata yandi vandaka ntete ve na mwana.” (Bisalu 7:5) Banda Abrahami sabukaka Nzadi Efrate, bamvula 430 lutaka na ntwala nde bantekolo na yandi kukuma dikanda mpi kubaka ntoto yina.—Kubasika 12:40-42; Bagalatia 3:17.

11. Sambu na nki Abrahami vandaka na kiese ya kuvingila mpi nki mambote ntima-nda na yandi ta natila yandi?

 ¹¹ Abrahami vandaka kuvingila na kiese sambu yandi ndimaka nde Yehowa ta lungisa balusilu na yandi. Yandi vandaka kukwikila na Yehowa. (Tanga Baebreo 11:8-12.) Abrahami vandaka na kiese ya kuvingila, ata yandi monaka ve kulungana ya balusilu yonso ya Nzambi na twala ya lufwa na yandi. Yindula kiese yina Abrahami ta wa na paladisu ntangu yandi ta futumuka. Yandi ta yituka na kumona mambu ya luzingu na yandi mpi ya dibuta na yandi na baverse mingi ya Biblia. * Yindula kiese yina yandi ta vanda na yo ntangu yandi ta zaba nde yandi lungisaka mukumba ya nene na lukanu ya Yehowa ya kubasisa Mesia! Ya kieleka, Abrahami ta bakisa nde yandi vandaka ti bikuma ya mbote ya kuvingila balusakumunu yina.

12, 13. Sambu na nki yo vandaka mfunu nde Yozefi kumonisa ntima-nda, mpi nki ke monisa nde yandi vandaka ti mabanza ya mbote?

¹² Yozefi, ntenkolo ya Abrahami, vingilaka mpi ti ntima-nda. Bantu sadilaka yandi mambu ya mbi kibeni. Ntete, ntangu yandi vandaka ti bamvula kiteso ya 17, bampangi na yandi tekaka yandi na kimpika. Na nima, bo kusilaka yandi nde yandi zolaka kuladisa nkento ya mfumu na yandi na kingolo-ngolo yo yina bo tulaka yandi na boloko. (Kuyantika 39:11-20; Nkunga 105:17, 18) Ata Yozefi vandaka nsadi ya kwikama ya Nzambi, yo monanaka nde yandi bakaka bandola na kisika ya kubaka balusakumunu. Kansi na nima ya bamvula 13, mambu sobaka kibeni. Bo basisaka Yozefi na boloko mpi yandi kumaka mfumu ya zole na Ezipte.—Kuyantika 41:14, 37-43; Bisalu 7:9, 10.

¹³ Keti mambu yai ya mbi bebisaka bikalulu ya mbote ya Yozefi? Keti Yozefi yindulaka nde Yehowa me yambula yandi? Ve. Yozefi kangaka ntima. Inki sadisaka yandi? Lukwikilu na yandi na Yehowa. Yandi bakisaka nde Yehowa vandaka kumona mambu yina. Mambu yina yandi zabisaka bampangi na yandi ke ndimisa yo: “Beno wa boma ve. Keti mono kele na kisika ya Nzambi? Ata beno kanaka kusala mono mbi, Nzambi vandaka ti lukanu ya kukumisa yo diambu ya mbote mpi ya kutanina bantu mingi na luzingu, mutindu yandi ke sala yo bubu yai.” (Kuyantika 50:19, 20) Yozefi zabaka nde yo vandaka mfunu na kuvingila balusakumunu ya Yehowa.

14, 15. (a) Sambu na nki ntima-nda ya Davidi ke yitukisa? (b) Inki sadisaka Davidi na kukanga ntima?

¹⁴ Ntotila Davidi kutanaka mpi ti mambu ya mbi. Ntangu Davidi vandaka leke, Yehowa tulaka yandi mafuta sambu yandi kuma ntotila ya Izraele. Kansi yo lombaka nde Davidi kuvingila bamvula 15 na ntwala ya kukuma ntotila na dikanda na yandi mosi. (2 Samuele 2:3, 4) Bantangu ya nkaka, Davidi vandaka kutina mpi kubumbana sambu ntotila Saule vandaka kusosa kufwa yandi. * Yo yina, Davidi kumaka kulala na bisika ya kuswaswana. Yandi kumaka kubumbana na babwala ya nkaka mpi na mabulu ya matadi na ntoto ya zelo na zelo. Nsuka-nsuka, Saule fwaka na bitumba. Ata mpidina, yo lombaka nde Davidi kuvingila diaka bamvula nsambwadi na ntwala ya kukuma ntotila ya dikanda ya Izraele ya mvimba.—2 Samuele 5:4, 5.

¹⁵ Sambu na nki Davidi vandaka kuvingila na kiese? Yandi mosi ke pesa mvutu na  nkunga yina yandi yulaka mbala iya nde: “Tii nki ntangu?” Yandi ke tuba nde: “Kansi mono, mono ke tula ntima na zola na nge ya kwikama; ntima na mono ta wa kiese sambu nge ke gulusaka. Mono ta yimbila Yehowa, sambu yandi me pesa mono matabisi mingi kibeni.” (Nkunga 13:5, 6) Davidi zabaka nde Yehowa ke zolaka yandi mpi ta landa kumonisila yandi zola ya kwikama. Yandi yindulaka mutindu Yehowa sadisaka yandi ntete, yo yina yandi vingilaka tii ntangu Yehowa manisaka bampasi na yandi. Davidi zabaka nde yo kele mfunu nde yandi vingila balusakumunu ya Yehowa.

16, 17. Inki mutindu Yehowa Nzambi ti Yezu Kristu me pesaka beto mbandu ya mbote ya ntima-nda?

¹⁶ Yehowa ke pesaka mbandu na mambu yina yandi ke lombaka beto. Mu mbandu, yandi ke pesaka mbandu ya kuluta nene ya ntima-nda. (Tanga 2 Piere 3:9.) Bamvula mingi me luta na kilanga ya Edeni, Satana tubaka nde Yehowa kele Mfumu ya mbi. Kansi Yehowa ke vingilaka “ti kukanga-ntima yonso” ntangu zina na yandi ta kuma diaka ya santu kibeni, ebuna bantu yina “ke vingila yandi ti mpusa ya ngolo” ta baka balusakumunu mingi kibeni.—Yezaya 30:18; noti na nsi ya lutiti.

¹⁷ Yezu mpi vandaka ntima-nda. Ntangu yandi vandaka na ntoto, yandi kangamaka na Nzambi tii na lufwa. Na mvu 33, yandi monisaka valere ya kimenga na yandi na Yehowa. Kansi yandi vingilaka tii na 1914 sambu na kukuma Ntotila. (Bisalu 2:33-35; Baebreo 10:12, 13) Ata mpidina, Yezu ta vingila diaka tii na nsuka ya Luyalu na yandi ya Bamvula Funda sambu na kufwa bambeni na yandi yonso. (1 Bakorinto 15:25) Yo kele ntangu ya nda, kansi ntima-nda na yandi ta natila beto mambote.

18, 19. Inki ta sadisa beto na kuvanda ntima-nda?

¹⁸ Ya kieleka, Yehowa ke zola nde beto vanda ntima-nda. Inki ta sadisa beto? Beto fwete samba sambu na kulomba mpeve santu ya Nzambi. Kuvila ve nde mpeve santu ke sadisaka beto na kuvanda ntima-nda. (Baefezo 3:16; 6:18; 1 Batesalonika 5:17-19) Yo yina, bondila Yehowa na kusadisa nge na kuvanda ntima-nda!

¹⁹ Yibuka mpi mambu yina sadisaka Abrahami, Yozefi mpi Davidi na kuvingila kulungana ya balusilu ya Yehowa. Bo vandaka ti lukwikilu mpi bo tudilaka Yehowa ntima. Bo sosaka ve kaka mambote na bo mosi mpi bo vandaka ve kusala mambu yina bo me zola. Kuyindula mambote yina bo bakaka ta pesa beto mpi kikesa ya kuvanda ntima-nda.

20. Inki lukanu beto fwete baka?

²⁰ Ata beto ke kutana ti bampasi, lukanu na beto kele ya kuvanda ti “kikalulu ya kuvingila.” Bantangu ya nkaka beto lenda kudiyula nde: “O Yehowa, tii nki ntangu?” (Yezaya 6:11) Ata mpidina, mpeve santu lenda sadisa beto na kulanda mbandu ya profete Yeremia mpi beto lenda tuba nde: “Yehowa kele dikabu na mono” “yo yina mono ta . . . vingila yandi.”—Bidilu 3:21, 24.