1, 2. (a) Ana yindu yapi yampaka yitutendekasye kuwusya kuti, “Mpaka cakaci”? (b) Ligongo cici yisyasyo ya ŵakutumicila ŵakulupicika ŵakala yili yakulimbikasya masiku agano?

“MPAKA cakaci?” Celeci caliji ciwusyo caŵawusisye Yesaya ni Habakuku ŵaŵaliji ŵakulocesya ŵakulupicika. (Yes. 6:11; Hab. 1:2) Mwenye Daudi paŵalembaga Salimo 13, ŵawusisye ciwusyo mpela celeci maulendo mcece. (Sal. 13, 1, 2) Yesu Klistu ali asyungulilidwe ni ŵandu ŵaŵaliji ŵangali cikulupi, ŵawusisyesoni kuti, “Mpaka cakaci?” (Mat. 17:17) Mwakulandanamo, m’weji tukasimongaga naga tukusimana ni yindu yakututendekasya kuwusya ciwusyo cakulandanaci.

² Ana yindu yapi yampaka yitutendekasye kuwusya kuti, “Mpaka cakaci”? Komboleka kuti yindu yine yangali cilungamo yitutendecele, kapena tukulwala ulwele wekulungwa mnope, soni mwine ucekulu. Mwinesoni tukulagasika nganisyo ligongo lyakuti tukutama mu “ndaŵi japajika” soni “jakusawusya.” (2 Tim. 3:1) Kombolekasoni kuti ndamo syakusakala sya ŵandu ŵatusyungulile sikututengusya. Nambo mulimosemo, yili yakulimbikasya kumanyilila kuti Yehofa nganiŵakalipila ŵakutumicila ŵakulupicika ŵakala ŵala ligongo lyakuwusya ciwusyo celeci.

3. Ana cici campaka citukamucisye patusimene ni yindu yakusawusya kuyipilila?

 ³ Ana cici campaka citukamucisye patusimene ni yindu yakusawusya kuyipilila? Ndumetume Yakobo, juŵaliji m’balegwe Yesu, ŵalembile kuti, “M’yoyo, aŵe ŵakuwusimana mtima abale, mpaka pandaŵi jakuŵapo kwa Ambuje.” (Yak. 5:7) Kusala yisyene, wosopewe tukusasosekwa kuŵa ŵakuwusimana mtima. Nambo, ana kuŵa jwakuwusimana mtima kukusapwatikapo cici?

4, 5. (a) Ana kuwusimana mtima kukusapwatikapo cici? (b) Ana ndumetume Yakobo ŵalandenye ni cici pangani jakuwusimana mtima? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

⁴ Mwakamulana ni yajikusasala Baibulo, kuwusimana mtima jili ndamo jele msimu weswela ukusakoposya. Pali pangali cikamucisyo ca Yehofa, ŵandu ŵangali umlamawe mpaka yitulemeje kulosya ndamoji patusimene ni yindu yakusawusya kuyipilila. Tukusalosya kuti tukusamnonyela Yehofa soni ŵandu ŵane patukulosya ndamoji. Naga nganituŵa ŵakuwusimana mtima, cinonyelo cetu pa ŵane cikusanandipa. (1 Akoli. 13:4; Aga. 5:22) Kuwusimana mtima kukusapwatikapo ndamo sine syaciklistu syasili syakusosekwa mnope. Mwambone, kuwusimana mtima kukusakamulana ni ndamo jakupilila. Kupilila kukusatukamucisya kuti tukajasa mtima yindu payisawisye. (Akolo. 1:11; Yak. 1:3, 4) Kuwusimana mtima kukusapwatikaposoni ngawucisya ŵane patulemwecesye, soni kwendelecela kuŵa ŵakulupicika kwa Mlungu mwangajigalila yakusawusya yampaka tusimane nayo. Konjecesya pelepa, Baibulo jikusatulimbikasya kwembeceya mwakuwusimana mtima. Ndamo jakuwusimana mtimaji ajisasile cenene pa Yakobo 5:7, 8. (Aŵalanje.)

⁵ Ligongo cici tukusosekwa kwembeceya kuti Yehofa atendepo kandu? Ndumetume Yakobo ŵalandenye yatukusasimana nayo ni yakusatenda namalima. Atamose kuti namalima akusakamula masengo gakupanda mbeju mwamtawu, nambo jwalakwe jwangakola macili gakutendekasya kuti mbejusyo sikule mwacitema. Jwalakwe akusajembeceya mwakuwusimana mtima “yisogosi yakusosekwa mnope yakopoka m’cilambo.” Mwakulandana ni yeleyi, patukwembeceya kwanilicikwa kwa yindu yaŵalagucisye Yehofa, pana yindu yejinji yanganituŵa tuyitendekasisye kuti yitendekwe mwatukusacila acimsyewe. (Maliko 13:32, 33; Mase. 1:7) Mpela namalima, tukusosekwa kwembeceya Yehofa mwakuwusimana mtima.

6. Ana tukulijiganya cici kutyocela ku cisyasyo ca jwakulocesya Mika?

⁶ Yakusawusya yatukusimana nayo masiku agano yili yakulandana ni yakusawusya ya mu ndaŵi ja jwakulocesya Mika. Jwalakwe ŵatamaga mundaŵi jiŵalamulilaga Mwenye Ahasi juŵaliji jwakusakala. Yeleyi yatendekasisye kuti mumkuli wosope mutendekweje yindu yejinji yacinyengo. Kusala yisyene, ŵandu ŵaŵaliji mu mkuliwo ‘ŵamanyililaga kutenda cenene yakusakala.’ (Aŵalanje Mika 7:1-3.) Mika ŵamanyililaga kuti pangali cilicose cakatesile kuti amasye yakusakala yayatendekwagayo. Ana jwalakwe ŵatesile cici? Jwalakwe akutusalila kuti, “Nambo une cinjimjembeceya Yehofa. Cinjilosya mtima wakwembeceya kwa Mlungu jwa cikulupusyo cangu. Mlungu jwangu cacimbikana.” (Mika 7:7) Mpela Mika, m’wejisoni tukusosekwa kola “mtima wakwembeceya.”

7. Patukwembeceya kuti Yehofa akwanilisye yaŵatulagucisye, ana tukusosekwa kutendagasoni cici?

⁷ Naga tukwete cikulupi mpela ca Mika, tuciŵa ŵakusacilila kumjembeceya Yehofa. Yatukusimana nayo nganiyiŵa yakulandana ni ya mundu jwali kundende jwakwembeceya kuti amjimbe magambo. Jwalakwe akusamkanganicisya kuti ajembeceyeje atamose kuti ngakusamanyilila yakuyicisya yakwe. Mwakulekangana ni yeleyi, m’weji tukusamjembeceya Yehofa ligongo lyakuti tukusamanyilila kuti jwalakwe cacikwanilisya yaŵalagucisye soni cacitupa umi wangamala pandaŵi jakuŵajilwa. Yeleyi yikusatukamucisya “kupilila yindu yosope mwakuwusimana mtima soni mwakusangalala.” (Akolo. 1:11, 12) Patukuŵeceta  mwakudandawula kuti Yehofa akucelewa kukwanilisya yaŵalagucisye mpaka yimtendekasye jwalakwe kuŵa jwangasangalala.—Akolo. 3:12.

8. Ana tukusosekwa kumbucila cici patukuganicisya ya yisyasyo ya acalume ni acakongwe ŵakulupicika ŵakala?

⁸ Mpaka tuŵe ŵakusacilila kwembeceya Yehofa naga tukuganicisya ya acalume ni acakongwe ŵakulupicika ŵakala, ŵaŵajembeceye mwakuwusimana mtima kuti Yehofa akwanilisye yilanga yakwe. (Alo. 15:4) Yili yakusosekwa mnope kuti patukuganicisya yisyasyoyi, tukumbucilejesoni ulewu wa ndaŵi jaŵajembeceye, ligongo lyakwe ŵaliji ŵakusacilila kwembeceya, soni majali gaŵapatile.

9, 10. Ana Abulahamu ni Sala ŵasosekwaga kwembeceya Yehofa kwa ndaŵi jelewu wuli?

⁹ Kwende tutagulilane cisyasyo ca Abulahamu ni Sala. Jemanjaji ali ŵane mwa ŵandu ŵele “mwacikulupi soni mwakuwusimana mtima akupocela yindu yaŵasalile Mlungu.” Malemba gakusasala kuti “Abulahamu ali alosisye kuwusimana mtima, ŵapocele” yaŵalagucisye Yehofa yakuti cacimjaliwa soni kumtenda kuŵa mtati jwa mtundu wekulungwa. (Ahe. 6:12, 15) Ligongo cici Abulahamu ŵasosekwaga kuwusimana mtima? Ligongo, yaliji yakuti cipajigale ndaŵi jelewu kuti yaŵalagucisye Yehofa yikwanilicikwe. Cilanga caŵatesile ni Abulahamu catandite kamula masengo pa Nisani 14 m’caka ca 1943 B.C.E. * Pandaŵi jeleji Abulahamu ni Sala soni ŵandu ŵamwiŵasa mwakwe ŵajombwece lusulo lwa Filate kwinjila m’Cilambo Celagucisye. Nambo Abulahamu ŵasosekwaga kwembeceya yaka 25 kuti mwanace jwakwe Isaki apagwe. Isaki jwapagwile mu 1918 B.C.E. Ŵasosekwagasoni kwembeceya yaka yine 60 kuti Yakobo ni Esawu ŵaŵaliji yisukulu yakwe apagwe. Jemanjaji ŵapagwile mu 1858 B.C.E.—Ahe. 11:9.

¹⁰ Ana Abulahamu ŵapegwile malo gamakulungwa  camtuli? Baibulo jikusasala kuti, ‘Nambope, jwalakwe [Yehofa] nganampa [Abulahamu] malogo, atamose kaciduswa. Nambo ŵampele cilanga cakuti cacimpa cilamboco kuŵa cakwecakwepe soni ca yisukulu yakwe, atamose kuti pandaŵiji jwaliji ali jwangali mwanace.’ (Mase. 7:5) Yeleyi yakwanilicikwe pambesi pa yaka 430 kutyocela pandaŵi jele Abulahamu ŵajombwece lusulo lwa Filate. Ŵanace ŵakwe ŵaŵele mtundu wekulungwa mwamti ŵapocele cilamboco.—Eks. 12:40-42; Aga. 3:17.

11. Ligongo cici Abulahamu jwaliji jwakusacilila kwembeceya Yehofa, soni ana jwalakwe cacilola majali gamtuli ligongo lya kuwusimana mtima kwakwe?

¹¹ Abulahamu jwaliji jwakusacilila kwembeceya, ligongo ŵakwete cikulupi cakuti Yehofa cakwanilisye yaŵalagucisye. (Aŵalanje Ahebeli 11:8-12.) Jwalakwe jwaliji jwakusangalala kwembeceya atamose kuti nganakuwona kwanilicika kosope kwa yindu yaŵalagucisye Mlungu. Nambo, agambe ganicisya mwacaciŵela jwakusangalala pacacijimuka ku ŵawe. Jwalakwe caciŵa jwakusangalala mnope kuŵalanga m’Baibulo ya mbili jakwe soni ja liŵasa lyakwe. * Agambe ganicisyasoni mwacaciŵela jwakusangalala kumanyilila ya masengo gakusosekwa mnope gaŵakamwile pakwanilisya lisosa lya Yehofa lyakwamba kupagwa kwa Mesiya! Mwangakayicila, jwalakwe cacisangalala kumanyilila kuti yaŵajembeceyaga yaliji yakusosekwa mnope.

12, 13. Ligongo cici Yosefe ŵasosekwaga kuwusimana mtima, soni ana ŵakwete ndamo japi?

¹² Mundu jwine juŵalosisye kuwusimana mtima jwaliji Yosefe, cisukulu ca Abulahamu. Jwalakwe yamtendecele yindu yine yangali cilungamo. Candanda, ali akwete yaka 17, acakulugwe ŵamsumisye kuti aŵe kapolo. Kaneko, ŵamkwawo abwanagwe ŵamlambucisye kuti asacileje kwakamulila ni ŵam’ŵisile mu ukayidi. (Gen. 39:11-20; Sal. 105:17, 18) Atamose kuti jwalakwe jwaliji jwakulupicika kwa Yehofa, nambo yawonekaga mpela kuti akumpa cilango m’malo mwakumjaliwa. Nambo panyuma pa yaka 13, yindu yacenjile mnope. Jwalakwe ŵamgopwele ku ukayidi ni ŵampele ukumu wapenani mnope wakuŵa jwaŵili kwa mwenye jwa mu Iguputo.—Gen. 41:14, 37-43; Mase. 7:9, 10.

¹³ Ana yangali cilungamo yayamtendecele Yosefe yamtendekasisye kuti atumbile? Ana jwalakwe ŵalipikene kuti Yehofa amlesile? Iyayi. Nambo ana cici cacamkamucisye Yosefe kwembeceya mwakuwusimana mtima? Caliji cikulupi cakwe mwa Yehofa. Jwalakwe jwamanyililaga kuti Yehofa camkamucisye. Yeleyi yawonecele cenene kutyocela pa maloŵe gaŵasalile acakulugwe. Jwalakwe ŵasalile kuti, “Mkasimtenda woga. Ana une njigele malo ga Mlungu? Jemanja mwakwete cakulinga cakundendela yakusakala, nambo Mlungu ŵakwete cakulinga cambone kuti akulupusye umi wa ŵandu ŵajinji, mpela mwakutendelamu.” (Gen. 50:19, 20) Yosefe, jwamanyilile kuti kwembeceya kwakwe kwaliji kwakusosekwa mnope.

14, 15. (a) Ligongo cici yaŵatesile Daudi pakwembeceya yili yakutesya lung’wanu? (b) Ana cici cacamkamucisye Daudi kuti ajembeceye mwakuwusimana mtima?

¹⁴ Mwenye Daudi ŵalijisoni mundu jwine jwele yamtendecele yindu yangali cilungamo. Atamose kuti Yehofa ŵamsagwile jwalakwe ali jwamnono kuti kusogolo calamulile mpela mwenye, nambo Daudi ŵasosekwaga kwembeceya yaka 15 kuti aŵe mwenye kwa ŵandu ŵamtundu wakwe. (2 Sam. 2:3, 4) Mkati mwa yaka yeleyi, Daudi ŵatamilaga kutilatila ligongo lyakuti Mwenye Sauli juŵaliji jwangakulupicika, ŵasakaga kum’wulaga. * Yakuyicisya yakwe, Daudi ŵasosekwaga kutama umi wakutilatila, kuŵa mlendo m’yilambo yine soni ŵajuŵaga mu mbanga m’yipululu. Atamose Mwenye Sauli paŵawulajidwe kungondo, Daudi ŵajembeceyepe kwa yaka yine yakupunda 7 kuti aŵe sano mwenye jwa mtundu wosope wa Ayisalayeli.—2 Sam. 5:4, 5.

¹⁵ Ligongo cici Daudi jwaliji jwakusacilila kwembeceya  mwakuwusimana mtima? Kwanga kwa ciwusyoci kukusimanikwa mu Salimo jaŵam’wusisye Yehofa maulendo mcece kuti “Mpaka cakaci?” Jwalakwe ŵaŵecete kuti, “Nambo une ngusakulupilila umbone mtima wawo wangamala, mtima wangu ucisangalala ligongo lya cikulupusyo cawo. Cinjimjimbila Yehofa, ligongo jwalakwe ambele yindu yambone.” (Sal. 13:5, 6) Daudi ŵakulupililaga umbone mtima wa Yehofa. Ŵaganicisyaga ya ndaŵi jele Yehofa ŵamkulupwisye soni ŵajembeceyaga mwalung’wanu ndaŵi jele Yehofa cacimasya yakusawusya yakwe. Kusala yisyene, Daudi ŵamanyililaga kuti kwembeceya kwakwe kuciyikasya majali gamajinji.

16, 17. Ana Yehofa soni Yesu Klistu alosisye cisyasyo cambone mnope capi pangani jakuŵa ŵakusacilila kuwusimana mtima?

¹⁶ Pangani jakuwusimana mtima, Yehofa jwangajembeceya kuti tutende yindu yakuti jwalakwe nganaŵa asacilile kutenda. Jwalakwe apelece cisyasyo cambone mnope cakuŵa jwakusacilila kwembeceya. (Aŵalanje 2 Petulo 3:9.) Kwa yaka masausande gejinji, Yehofa aŵele ali mkwembeceya mwakuwusimana mtima kuti amasye ngani jajatandite mumgunda wa Edeni. Jwalakwe “akwembeceya mwalung’wanu” ndaŵi jele lina lyakwe liciswejela yisyesyene. Yeleyi yicitendekasya kuti ŵandu wosope ŵele apano ali ‘ŵakusacilila kwembeceya Yehofa,’ capocele majali gambone mnope.—Yes. 30:18.

¹⁷ Nombe najo Yesu aŵele ali jwakusacilila kwembeceya. Paŵaliji pacilambo capasici ŵapundile yakulingwa soni kupeleka umi wakwe mpela mbopesi kwa Yehofa mu 33 C.E. * Nambope ŵasosekwaga kwembeceya mpaka mu 1914 kuti atande kulamulila mpela mwenye. (Mase. 2:33-35; Ahe. 10:12, 13) Atamose yili m’yoyo, jwalakwe akusosekwa kwembeceyape mpaka kumbesi kwa yaka 1,000 kuti acimmagongo ŵakwe wosope ajonanjidwe. (1 Akoli. 15:25) Jelejitu jili ndaŵi jelewu, nambo tuli ŵakusimicisya kuti kwembeceya kwakwe kwana yakuyicisya yambone mnope.

18, 19. Ana cici campaka citukamucisye kuŵa ŵakusacilila kwembeceya?

¹⁸ Mwangakayicila, jwalijose jwetuwe akusosekwa kuŵa jwakusacilila kwembeceya mwakuwusimana mtima. Nambo ana cici campaka citukamucisye kutenda yeleyi? Tukusosekwa kupopela kwa Mlungu kuti atupe msimu weswela. Tukumbucileje kuti kuwusimana mtima jili mbali ja cisogosi ca msimu. (Aef. 3:16; 6:18; 1 Ates. 5:17-19) Tukusosekwa kum’ŵenda Yehofa kuti atukamucisyeje kupilila mwakuwusimana mtima.

¹⁹ Tukumbucilejesoni cacamkamucisye Abulahamu, Yosefe ni Daudi kwembeceya mwakuwusimana mtima kwanilicikwa kwa yilanga ya Yehofa. Jemanjaji ŵamkulupililaga mnope Yehofa. Nganagambaga kuliganicisya acimsyene soni yakusaka yawo. Patukuganicisya yakuyicisya yambone yaŵapatile, m’wejisoni mpaka yitulimbikasye kuti tukole mtima wakwembeceya.

20. Ana jwalijose jwetuwe akusosekwa kusimicisya kutenda cici?

²⁰ M’yoyo, atamose tusimane ni yakusawusya yakogoya camtuli, tukusosekwa kuŵa ŵakusimicisya mtima kulosya “mtima wakwembeceya.” Yili yisyene kuti ndaŵi sine patusimene ni yakusawusya mpaka tuwusye kuti “Mpaka cakaci, wawo Yehofa?” (Yes. 6:11) Nambo ni cikamucisyo ca msimu weswela wa Yehofa, jwalijose jwetuwe akusosekwa kusyasya maloŵe ga Yelemiya gakuti, ‘Yehofa ali yangu yosope . . . Ni ligongo lyakwe cinjikola mtima wakwembeceya mwa jwalakwe.’—Maliro 3:21, 24.