Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Lidarangilan Bungiu “le wéiritimabei luéi sun subudi”

Lidarangilan Bungiu “le wéiritimabei luéi sun subudi”

“Ábameti líchuguni Bungiu lidarangilan hun, le wéiritimabei luéi sun subudi; lun lóunigirunu hanigi” (FILI. 4:7).

UREMU: 39, 141

1, 2. Ka asuseredubei lun Pábulu luma Sílasi Filipu? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu).

YARAFAALI meha amidi áriebu lidan ageiraü Filipu. Lídanñanu meha lagumuhóun tarigeirugu furisun bián misionerugu gíritiña Pábulu luma Sílasi. Lídanñein meha aban buloke lauti wewe hagudi ani gari ligía hanagan lárigi habeichún (Adü. 16:23, 24). Fureseti lasuseredun sun katei weyu ligía. Ibidiñeñu ni kata lun Pábulu luma Sílasi, aba hayabin bandi gürigia aba hárügüdüniña ani aba haduruguduniña lun haguseragüdüniña lamidangua uburugu. Aba haragachaguagüdüniña ani aba giñe híchugun aban lanarime buleseiti hawagu lau wewe (Adü. 16:16-22). Ma lanarime marichaü! Rómana meha Pábulu, ligía yu lubéi meha lun haguseragüdüni kei aban Rómana. *

2 Lidan anihein lan meha Pábulu tidan rumu búrigatu tuguya, másiñati samina lan luagu le asuseredubei weyu ligía. Gayaraati lasaminaruña lan meha giñe hawagun Filipuna. Lidan sun fulasu le ñein lubéi lidin anuhein meha aban ligilisi lun háhuduragun huríu lun Bungiu. Ánheinti Filipu úatu ni aban. Ligía mosu lubéi meha háfuridun huríu bóugudin luéi uburugu lun hóundaragun laru aban duna éibaaguati (Adü. 16:13, 14). Ka uagu uá tubéi meha ligilisi ñein? Gayaraati ladüga lan mégeiwa hamá meha íbini 10 wügüriña huríu lun ñein tan aban ligilisi. Chóuruti gunda hamá meha Filipuna ladüga gagaradan hamá to Rómana (Adü. 16:21). Háfuga ligía mafiñen habéi meha Rómana hamá bián huríu hagía. Meberesenga le hasaminarubei, daü hamuti meha Pábulu luma Sílasi madurunga.

3. a) Ka uagu gayara lubéi meha nidiheri lan Pábulu dan le furisunrugu lubéi? b) Ka ladügübei?

3 Gayaraati lasaminaruña lan meha giñe Pábulu ida liña lan lachülürün Filipu. Fiú hati lubaragiñe, luéigiñeñein meha le aban louba Barana Ehéu, lidan fulasu le gíribei Liraüraü Asia. Mígirunti meha Sífiri Sandu lun lapurichihan lidan saragu fulasu ñein, ítara liña meha kamá lanügüñein lidoun amu oubaü (Adü. 16:6, 7). Gama lumoun, haliñounba buga san lanügei? Resibi lumuti Pábulu óunabagülei dan meha Turoasi lubéi. Ariñagati aban wügüri lun lidan aban arufudúni: “Keimoun Masedónia”. Furanguti meha lun apostolu Pábulu ka lan lugundanbei Bungiu, ligía aba lubéi lidin Masedónioun (aliiha huméi Adügaü 16:8-10). Murusun dan lárigiñe lachülürün, aba ladaürǘn. Ka uagu ligira Heowá lun lasuseredun katei le? Átiribei meha san dan lau adaürǘwa? Íbini gibe lan meha katei lun lichügü Pábulu mígirunti lun ledebilidun lafiñen luma lugundan. Ariñagatu Bíbülia aba lan meha lafurieidun Pábulu luma Sílasi lun Heowá ani eremuha hagía lun (Adü. 16:25). Furanguti sandí hamani lidarangilan Bungiu.

4, 5. a) Ka idan genegegua lan gádantiwa luma le asuseredubei lun Pábulu b) Ida liña lasansiragun katei sódini?

4 Sandiguañahadiwa san woungua kei Pábulu? Másiñati aba lan wamuriahan ídemuei luma Bungiu lun desidírü wamá ani genegeti woun wafalaruñein lan ladundehan sífiri sandu. Gama lumoun, gayaraati masuseredun lan katei kei wagurabahani. Háfuga aba lan wagagibudagun luma lénrengunga o sügǘ hénrenguti le adügübei lun wadügün asansiruni wéinamuti lidan wabagari (Apur. 9:11). Ani másiñati wálügüdagun woungua guentó ka lan uagu ligira Heowá lun lasuseredun katei burí le. Kaba íderaguawa lun wasigirun awanda afiñeñu sunsuinagubei luagu Heowá? Lun wasubudiruni óunabagülei giribu wamá akutihei abahüdaguni luáguti Pábulu luma Sílasi.

5 Lidan aniha lan meha Pábulu luma Sílasi eremuha, susereti saragu katei le magurabun hamuti. Furumiñe, aba ñein lan aba óunwenbu hárabaganali. Lárigiñe, aba ladaarun tubenari furisun farara ligía güringüri le meha hawagubei adaürǘtiña. Dan larihinbalin óunigiruti furisun katei le, busenti meha láfaragun lungua, gama lumoun, mígirunti Pábulu lun ladügüni. Ábati labadiseirun óunigiruti furisun habu sun liduheñu. Ítara kei larugadun, aba hóunahan aguseragüdütiña fiú úfisigu lun hígiragüdüni Pábulu luma Sílasi ani lun hamuriahan hama lun háfuridun Filipugiñe darangilañu. Dan híchugunbei aguseragüdütiña fe adüga hamá aban óunwenbu charati lau ligaburi hóuseruniña bián Rómana hagía, aban houdin hárigi hárigi lun háfuridagüdüniña Filipugiñe. Gama lumoun lubaragiñe houdin, amuriahati Pábulu luma Sílasi hama lun hígiruniña lun houdin ayouragua tun aba kristiána to sun liña meha tabadiseirun gíritu Lidia. Ñǘdüntiña giñe íchiga gurasu houn híbiri kristiánugu ha Filipubaña (Adü. 16:26-40). Ma loufun lasansiragun katei!

“LE WÉIRITIMABEI LUÉI SUN SUBUDI”

6. Kaba wakutiha lidan arütíkulu le?

6 Ka wafurendeirubei lídangiñe abahüdaguni le? Gayara lan ladügün Heowá katei le magurabun wamuti, ligía moun lumuti lubéi wadiheridun dan le wásügürün lénrengunga. Chóuruti mabulieidun lani Pábulu katei le. Subudi wamuti ladüga fiú dan lárigiñe aba labürühan houn íbirigu Filipuna luagu idiheri luma lidarangilan Bungiu. Lidan arütíkulu le wakutihabei le lariñagubei Pábulu lidan Filipuna 4:6, 7 (aliiha huméi). Lárigiñe, warihuba saragu abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia le ídanbei ladüga Heowá katei le magurabúnwati. Lagumuhóun, wayanuhaba luagu ida liña lan gayara lan líderaguniwa lidarangilan Bungiu awanda afiñeñu luagu Heowá sunsuinagubei.

7. a) Ka meha labusenrubei Pábulu larufudahan houn íbirigu Filipuna? b) Ka wafurendeirubei?

7 Ka hasaminarubei íbirigu Filipuna dan le haliihanbarun gárada to lóunahaboun Pábulu houn? Másiñati haritagua hamani le asuseredubei lun Pábulu luma Sílasi luma ida liña lan líderaguniña Heowá sódini. Ka meha labusenrubei Pábulu larufudahan houn? Moun lumuti lan hadiheridun, ani líchugubei lan Heowá lidarangilan houn ánhaña afurieida. Gama lumoun, ariha waméi ariñaga lan wéiritima lan lidarangilan Bungiu “luéi sun subudi”. Ka mini lubéi le? Sügügüda tumuti saragu Bíbülia dimurei burí le kei “sügügua lumuti sun le gayaraabei wasaminaruni” luma “íñutimaati luéi le gayaraabei wasaminaruni”. Ligíati, lariñaguña meha Pábulu hanarimetima lan lubuidun lidarangilan Bungiu sügǘ lau le gayaraabei wasaminaruni. Ka wafurendeirubei? Íbini lan anihein lan dan marihin wamani ida luba lan wáfuridun lídangiñe waturobulin, gayaraati larihini Heowá, gayaraati giñe ladügün katei le lunbei laweiridagüdünu wanigi (aliiha huméi 2 Féduru 2:9).

8, 9. a) Íbini súfuri lan meha Pábulu aban marichaü Filipu, ka ibihúbei seremei katei ligía? b) Ka uagu gayara lubéi meha hafiñerun íbirigu Filipuna luagu le labürühabei Pábulu houn?

8 Chóuruti ru lan dǘgüdaguaü houn íbirigu Filipuna haritagun luagu le meha asuseredubei lidan lagumuhóun diisi irumu. Inarüni meha le labürüdübei Pábulu. Íbini ígira lan Heowá lun lasuseredun aban marichaü, ídehati katei lira lun lachoururún “uganu lánina asalbaruni” ligibugiñe lúrudu (Fili. 1:7). Hasaminarubei meha aguseragüdütiña buidu lubaragiñe hadügün somu katei houn Kristianugu ha meha lídanbaña damuriguaü Filipu. Másiñati ídeha lan meha lariñagun Pábulu Rómana lan lun lerederun Lúkasi le lani paaná Filipu íderaguaña iseri kristiánugu lárigiñe lidin Pábulu luma Sílasi.

9 Dan haliihanbarun íbirigu Filipuna gárada to lóunahaboun Pábulu houn, subudi hamuti meha mama lan lisaminan aban gürigia le masufurirungili. Wínwanhali meha Pábulu saragu sügǘ hénrenguti, ani arufuda lumuti meha anihein lan lidarangilan Bungiu luma. Dan le labürühanbei houn ladaürǘña meha lúbiñe Roma. Íbini ítara sigiti arufuda anihein lan meha lidarangilan Bungiu luma (Fili. 1:12-14; 4:7, 11, 22).

“MADIHERI HUMÁ LUAGU NI KATA”

10, 11. Ka lunbei wadügüni danme weiri lan wadiheri, ani ka gayaraabei wagurabahani?

10 Ka gayaraabei wadügüni lun madiheridun wamá ani lun wibihini lidarangilan Bungiu? Arufudahati le lariñagubei Pábulu houn Filipuna woun afurieiduni lan áranibei lun madiheridun wamá. Ligíati, furíei wamá dan le weiri lan wadiheri (aliiha huméi 1 Féduru 5:6, 7). Ani adüga waméi lau afiñeni, chouru wameime sunsuinagubei luagu berese lan Heowá wau. Ru wamá giñe seremei lun luagu sun abiniruni le líchugubei woun. Lederebuguduba wafiñen luagu danme waritaguni gayara lan “ladügün gibe sügǘ lau le wamuriahabei o le lan wasaminarubei” (Efe. 3:20).

11 Ítara kei lasuseredun lun Pábulu luma Sílasi Filipu, gayaraabei giñe taweiridun wanigi danme warihini le ladügübei Heowá lun líderaguniwa. Háfuga mámabei lan aban katei wéiriti, gama lumoun súnwandan líchugubei lan le wemegeirubei woun (1 Ko. 10:13). Mama mini lan lira werederuba lan madügünga ni kata o agurabaha lun laransehani sun waturobulin. Mosu wadügüni le wariñagubei lun Heowá lidan furíei (Rom. 12:11). Ítara luba warufuduni haruma tan wanigi ani labinirubei Heowá wáfaagun. Gama lumoun, mosu giñe waritaguni gayara lan ladügün Heowá lóugiñe le wamuriahabei luma o le wagurabahabei lúmagiñe. Anihein dan ladügün katei le magurabun wamuti ani le adügübei lun taweiridun wanigi. Ariha wamá fiú abahüdaguni tídangiñeti Bíbülia le lunbei léredagüdüni wafiñen luagu le gayaraabei ladügüni Heowá wawagu.

ADÜGATI HEOWÁ KATEI MAGURABÚNTI

12. a) Ka ladügübei urúei Esekíasi dan le lasiadirúnbalin Senakeríbü le lurúeite Asiria? b) Ka wafurendeirubei luagu ligaburi laransehani Heowá turobuli ligía?

12 Tidan Bíbülia daritiwa saragu abahüdaguni le ídanbei ladüga Heowá katei le magurabúnti. Kéiburi lidan larúeihan urúei Esekíasi, aba lábürühan Senakeríbü le lurúeite Asiria luagun Hudá ani aba lárügüdüni sun uburugu le lídanbei, Herusalénrügüñein márügüdün lan (2 Uru. 18:1-3, 13). Lárigiñe, ariñagati Senakeríbü lábürühaba lan giñe luagun uburugu le. Ka ladügübei Esekíasi? Aba lafurieidun lun Heowá ani aba lamuriahan adundehani luma profeta Isaíasi (2 Uru. 19:5, 15-20). Áfaaguati giñe lun larufudun richá lan, ligía aba lubéi lafayeiruni sun le lamuriahabei Senakeríbü luma (2 Uru. 18:14, 15). Lau lásügürün dan, aba laransehani Esekíasi uburugu lun lawandun danme hábürühan háganiñu luagun (2 Kro. 32:2-4). Ida liña san lagumuchun katei? Óunahati Heowá aban ánheli le áfarubei 185.000 lisudaranigu Senakeríbü lídanrügü aban áriebu. Ni Esekíasi magurabunti lasusereduba lan meha lira (2 Uru. 19:35).

Ka wafurendeirubei lídangiñe le asuseredubei lun Hosé? (Agu. 41:42). (Ariha huméi párafu 13).

13. a) Ka wafurendeirubei lídangiñe le asuseredubei lun Hosé? b) Ka katei magurabúnti asuseredubei tun Sara?

13 Ariha waméi guentó le asuseredubei lun Hosé le lisaani Hakobu dan meha le nibureingili. Lidan aniha lan adaürǘwa Ehiptu masaminarungubei lumuti ligíaba lan meha libiaman gürigia le gabafutimabei lidan ageiraü ligía. Masaminarunti giñe layusurubei lan Heowá lun mounwen hamá liduheñu lau ilamaü (Agu. 40:15; 41:39-43; 50:20). Furanguti, adüga lan Heowá lóugiñe le meha lagurabahabei Hosé. Samina wamá giñe tuagun Sara to lagütü lúguchi. Saminatu meha san ladügüba lan Heowá lun gasaani tan aban irahü lau sun wéiyaaru lan? Chóuruti magurabun tan Sara nasiruabei lan Isaakü (Agu. 21:1-3, 6, 7).

14. Ka gayaraabei wachoururuni?

14 Magurabuntiwa ladügün Heowá aban milaguru lun lagidaruni sun waturobulin lubaragiñe liabin iseri ubóu. Mamuriahantiwa giñe luma lun ladügün katei hanarimeti lubuidun lidan wabagari. Gama lumoun, subudi wamuti íderagua lumutiña lan lubúeingu ha lánina binadu dan lidan fiú igaburi buíduburiti, ani masansirungili (aliiha huméi Isaíasi 43:10-13). Adügati katei le lun héretima lan wafiñen luagun. Chouru wamuti gayara lan ladügüni Heowá le mégeiwabei lun líchugun erei woun gayara láamuga wagunfuliruni lugundan (2 Ko. 4:7-9). Ka wafurendeirubei lídangiñe hénpulu le líchugubei Esekíasi, Hosé tuma Sara? Ánhawa lan úaragua lun Heowá súnwandan gayaraabei líderaguniwa awanda danme wásügürün lénrengunga.

Ánhawa úaragua lun Heowá súnwandan gayaraabei líderaguniwa awanda danme wásügürün lénrengunga

15. a) Ka gayaraabei wadügüni lun wakipuruni lidarangilan Bungiu danme wásügürün somu lénrengunga? b) Ka adügübei lun gamadagua wamá luma Bungiu?

15 Ka gayaraabei wadügüni lun wakipuruni lidarangilan Bungiu danme wásügürün somu lénrengunga? Mosu wóunigiruni wamadagua luma Heowá. Gayaraabei gamadagua wama luma láurügü “wafiñerun luagu Kristu” le íchugubalin libagari keisi sákürifisiu lun lesefuruniwa lídangiñe figóu. Lafayeiruni Heowá lebegi esefuruni ligía aban lídangiñe katei wéiriguti le ladügübei. Yusu lumuti lebegi esefuruni lun feruduna lani wafigoun ani adügati lira lun haruma lan wasaminan luma lun gamadagua wamá luma (Huan 14:6; Sant. 4:8; 1 Fe. 3:21).

LÓUNIGIRUBOUN “HANIGI LUMA SUN HISAMINAN”

16. Afuranguagüda huméi ka lan ladügübei lidarangilan Bungiu wawagu

16 Kaba ladüga lidarangilan Bungiu “le wéiritimabei luéi sun subudi” wawagu? Ariñagatu Bíbülia, lóunigiruboun “hanigi luma sun hisaminan, ladüga lídanñadün aban luma Kristu Hesusu” (Fili. 4:7). Lidan iñeñein le ídanbei tabürüdǘwa Bíbülia yúsuati meha dimurei le ásügürawagüdübei kei lóunigiruboun lun layanuhóun luagu hawadigimari súdaragu ha meha óunigirubalin uburugu lidan binadu dan. Ligiaméme asuseredubei Filipu. Arumugatiña meha lílana uburugu buidu ladüga subudi hamuti meha chouru lan fulasu ligía. Ítarameme, dan le anihein lan lidarangilan Bungiu wadan darangilati wasaminan tuma wanigi. Chouru wamuti góunigi lániwa Heowá ani busenti lun buidu lan lidin woun lidan wabagari (1 Fe. 5:10). Íderagua lumutiwa wasubudiruni katei le lun mígiraguagüdün wamá woungua lun anufudei luma idiheri.

17. Kaba íderaguawa asaminara luagun le lunbei liabin lau ichouruni?

17 Yarafa madise hagagibudaguba sun gürigia luma “saragu asufuriruni le úagili libe lúmagiñe lagumeserun ubóu, úabei giñe lárigiñe” (Mat. 24:21, 22). Ibidiñeti woun kaba lan asusereda lun kada aban wádangiñe, gama lumoun, moun lumuti wadiheridun saragu. Lau sun ibidiñe lan sun le lunbei ladügüni Heowá woun, subudi wamuti ka lan luwuyeri Bungiu ligía. Adügati wakutihani le ladügübei Heowá lidan binadu dan hawagu lubúeingu lun warihini gúnfuli lan lau sun le füramase lubéi, meberesenga kaba lan asusereda. Ani anihein dan adügati katei le magurabun wamuti. Sagü ladügün Heowá katei lun líderaguniwa, ruti aban chansi woun lun wasandiruni lidarangilan “le wéiritimabei luéi sun subudi”.

^ par. 1 Genegeti Rómana lan meha giñe Sílasi (Adü. 16:37).