1, 2. Unsang mga panghitabo ang miresulta sa pagkapriso ni Pablo ug Silas? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

HALOS tungang gabii na kadto. Duha ka misyonaryo, si Pablo ug Silas, ang napriso​—sa kinasulorang bahin sa prisohan—​sa siyudad sa Filipos. Ang ilang tiil gisulod sa sepohan, ug nanakit gihapon ang ilang likod tungod sa pagbunal kanila. (Buh. 16:23, 24) Paspas kaayo ang mga panghitabo! Kalit lang silang gidakop sa bayolenteng panon ug gidala sa tiyanggihan ug dinalidaling gihusay sa mga mahistrado. Gipanggisi ang ilang mga sinina, ug grabe silang gibunalag garote. (Buh. 16:16-22) Inhustisya gyod kini! Si Pablo usa ka Romanong lungsoranon ug angay siyang husayon sa legal nga paagi. *

² Samtang naglingkod si Pablo diha sa ngitngit nga dapit, iyang gihunahuna ang mga panghitabo nianang adlawa. Naghunahuna siya sa mga tawo sa Filipos. Wala gani sinagoga sa ilang siyudad, dili sama sa ubang siyudad nga iyang nabisita. Gani, ang Hudiyong  mga magsisimba kinahanglang magtigom sa gawas sa siyudad daplin sa suba. (Buh. 16:13, 14) Tungod ba ni kay wala ray 10 ka Hudiyong lalaki sa siyudad, ang gidaghanon nga gikinahanglan aron makapormag sinagoga? Klaro nga ang katawhan sa Filipos mapasigarbohon sa ilang Romanong pagkalungsoranon, bisag segundaryong matang lang kini. (Buh. 16:21) Tungod kaha niini nga wala sila maghunahuna nga Romanong lungsoranon si Pablo ug Silas? Bisag unsa pa man, dili makataronganon ang ilang pagkapriso.

3. Ngano tingaling naglibog si Pablo dihang napriso siya; apan, unsang panghunahuna ang iyang gipakita?

³ Tingali naghunahuna sab si Pablo sa mga panghitabo sa milabayng mga bulan. Didto siya sa pikas nga bahin sa Dagat Aegean, sa Asia Minor. Didto, balikbalik siyang gidid-an sa balaang espiritu sa pagsangyaw sa pipila ka lugar. Morag gusto sa balaang espiritu nga paadtoon siya sa ubang dapit. (Buh. 16:6, 7) Pero asa? Gitubag kana pinaagi sa usa ka panan-awon dihang didto siya sa Troas. Si Pablo giingnan: “Dali ngari sa Macedonia.” Kay iyang nakita nga kabubut-on gyod kini ni Jehova, gidawat dayon ni Pablo ang imbitasyon. (Basaha ang Buhat 16:8-10.) Apan unsay sunod nga nahitabo? Wala madugay human sa pag-abot niya sa Macedonia, napriso siya! Nganong gitugotan ni Jehova nga mahitabo kini kang Pablo? Unsa ka dugay siyang mapriso? Bisag naghunahuna si Pablo niini, wala kini makapawala sa iyang pagtuo ug kalipay. Sila ni Silas ‘nag-ampo ug nagdayeg sa Diyos pinaagig awit.’ (Buh. 16:25) Nahupay ang ilang kasingkasing ug hunahuna tungod sa kalinaw sa Diyos.

4, 5. (a) Sa unsang paagi mahisama tingali ang atong kahimtang nianang kang Pablo? (b) Sa unsang paagi ang kahimtang ni Pablo wala damhang nausab?

⁴ Sama kang Pablo, lagmit may mga panahong gibati nimo nga imong gisunod ang giya sa balaang espiritu sa Diyos, apan may nahitabo nga wala damha. Nakaatubang kag mga problema, o may bag-ong sirkumstansiya nga kinahanglan kang mohimog dakong kausaban. (Eccl. 9:11) Dihang imo kining hunahunaon, tingali makapangutana ka kon nganong gitugotan ni Jehova nga mahitabo kini. Kon mao, unsay makatabang nimo sa paglahutay, nga bug-os mosalig kang Jehova? Aron matubag kana, atong balikan ang asoy bahin kang Pablo ug Silas.

⁵ Samtang nanag-awit ug pagdayeg si Pablo ug Silas, may sunodsunod nga wala damhang panghitabo. Sa kalit lang, milinog ug kusog. Ang mga pultahan sa prisohan nabuksan. Nangatangtang ang kadena sa mga piniriso. Gipugngan ni Pablo ang magbalantay sa prisohan sa paghikog. Ang maong magbalantay ug ang tibuok pamilya niini nabawtismohan. Pagkaugma, ang mga mahistrado (huwes) sa siyudad nagpadalag mga kostable (polis), aron buhian si Pablo ug Silas. Gihangyo sila sa mga opisyales sa pagbiya sa siyudad nga malinawon. Dayon, sa pagkahibalo nga Romanong lungsoranon diay si Pablo ug Silas, naamgohan sa mga mahistrado nga nakahimo silag dakong sayop, maong sila mismo ang naghatod kang Pablo ug Silas pagawas. Apan miinsistir si Pablo ug Silas nga manamilit una sila sa bag-ong nabawtismohang igsoon nga si Lydia. Dugang pa, gigamit nila kini nga kahigayonan sa pagpalig-on sa mga igsoon. (Buh. 16:26-40) Kalit nga nausab ang mga panghitabo!

6. Unsay atong hisgotan ug repasohon?

⁶ Unsay atong makat-onan niini nga mga panghitabo? Mahimo ni Jehova ang wala damha, maong dili ta angayng mabalaka kon may mga pagsulay. Seguradong wala malimti  ni Pablo kini nga leksiyon, ingon sa iyang gisulat sa ulahi ngadto sa mga igsoon sa Filipos bahin sa kabalaka ug sa kalinaw sa Diyos. Hisgotan una nato ang giingon ni Pablo sa Filipos 4:6, 7. (Basaha.) Dayon, atong repasohon ang dugang mga pananglitan sa Kasulatan diin gihimo ni Jehova ang wala damha. Sa kataposan, atong konsiderahon kon sa unsang paagi “ang kalinaw sa Diyos” makatabang nato sa paglahutay nga may pagsalig kang Jehova.

7. Dihang gisulatan ni Pablo ang mga igsoon sa Filipos, unsay iyang gitudlo nila, ug unsay atong makat-onan niana?

⁷ Walay duhaduha nga dihang gibasa sa mga igsoon sa Filipos ang sulat ni Pablo, ilang nahinumdoman ang nahitabo kaniya ug ang wala damhang paagi sa pagtabang ni Jehova kanila. Unsay gitudlo ni Pablo kanila? Sa panguna: Ayawg kabalaka. Pag-ampo, ug imong madawat ang kalinaw sa Diyos. Apan matikdi nga ‘ang kalinaw sa Diyos molabaw sa tanang panghunahuna.’ Unsay ipasabot niana? Ang uban naghubad niinig “molabaw sa tanan natong damgo” o “molabaw sa tanang plano sa tawo.” Buot ipasabot ni Pablo, “ang kalinaw sa Diyos” mas maayo pa kay sa ato tingaling mahunahunaan. Busa, bisag sa panglantaw sa tawo morag dili masulbad ang atong mga problema, masulbad nâ ni Jehova, ug mahimo niya ang wala damha.​—Basaha ang 2 Pedro 2:9.

8, 9. (a) Bisag nakaagom si Pablo ug inhustisya sa Filipos, unsay maayong resulta niana? (b) Nganong makasalig ang mga igsoon sa Filipos sa mga pulong ni Pablo?

⁸ Lagmit napalig-on ang mga igsoon sa Filipos sa paghinumdom sa nahitabo sulod sa 10 ka tuig. Tinuod ang gisulat ni Pablo. Bisag gitugotan ni Jehova nga mahitabo ang inhustisya, miresulta kini “sa pagdepensa ug sa pagtukod sa legal nga paagi sa maayong balita.” (Filip. 1:7) Ang mga mahistrado magduhaduha na sa paglutos sa bag-ong napormang kongregasyon sa ilang siyudad. Lagmit tungod sa gihimo ni Pablo, ang iyang kaubang si Lucas, nga doktor, nakapabilin sa Filipos pagbiya ni Pablo ug Silas. Sa ingon, makahatag ug dugang tabang si Lucas sa bag-ong mga Kristohanon nianang siyudara.

⁹ Oo, dihang gibasa sa mga igsoon sa Filipos ang sulat ni Pablo, sila nahibalo nga dili lang kini opinyon sa usa ka maalamong tawo. Naeksperyensiyahan ni Pablo ang grabeng mga pagsulay; pero gipakita niya nga iyang nabatonan “ang kalinaw sa Diyos.” Gani, dihang gisulatan ni Pablo kadtong mga igsoona, siya binilanggo sa iyang puy-anan sa Roma. Apan gipakita gihapon niya nga “ang kalinaw sa Diyos” anaa kaniya.​—Filip. 1:12-14; 4:7, 11, 22.

10, 11. Unsay angay natong buhaton kon sobra tang mabalaka, ug unsay atong madahom?

¹⁰ Unsay makatabang nato aron dili ta mabalaka sa bisan unsang butang ug maeksperyensiyahan “ang kalinaw sa Diyos”? Ang mga pulong ni Pablo sa mga taga-Filipos nagpakita nga ang tambal sa kabalaka mao ang pag-ampo. Busa kon mabalaka ta, kinahanglan natong iampo ang atong mga kabalaka. (Basaha ang 1 Pedro 5:6, 7.) Pag-ampo kang Jehova, ug magmasaligon nga siya mag-atiman kanimo. Pag-ampo kaniya “uban ang pagpasalamat,” nga hinumdoman ang mga panalangin nga imong nadawat. Ang atong pagsalig kaniya molig-on kon atong hinumdoman nga siya “makabuhat ug labaw pa sa hilabihan kamadagayaon nga lapaw sa tanang butang nga atong gipangayo o gihunahuna.”​—Efe. 3:20.

¹¹ Sama sa kahimtang ni Pablo ug Silas sa Filipos, masorpresa tingali ta sa mga butang nga gihimo ni Jehova kanato. Lagmit dili kini ingon niana ka talagsaon, apan mao  gyod ni atong gikinahanglan. (1 Cor. 10:13) Siyempre, wala kini magpasabot nga wala na tay buhaton, nga maghulat lang kang Jehova sa pagtul-id sa situwasyon o sa pagsulbad sa problema. Kinahanglan tang molihok sumala sa atong giampo. (Roma 12:11) Busa, ang atong mga paningkamot magpakitang sinsero ta, ug gihatagan natog rason si Jehova nga panalanginan ta. Dili sab nato kalimtan nga makahimo si Jehova ug labaw pa kay sa atong gihangyo, giplano, ug gidahom. Usahay, sorpresahon ta niya pinaagi sa paghimo sa butang nga wala nato damha. Atong konsiderahon ang pipila ka asoy sa Bibliya nga magpalig-on sa atong pagsalig sa katakos ni Jehova sa paghimo sa wala damha para kanato.

12. (a) Unsay gibuhat ni Haring Ezequias dihang gusto siyang sulongon sa hari sa Asirya nga si Senakerib? (b) Unsay atong makat-onan sa pagsulbad ni Jehova niini nga problema?

¹² Dihang susihon nato ang Bibliya, matag karon ug unya makakita tag mga pananglitan nga gihimo ni Jehova ang wala damha. Si Haring Ezequias nabuhi sa panahon diin gisakop ni Haring Senakerib sa Asirya ang tanang kinutaang siyudad sa Juda, gawas sa Jerusalem. (2 Hari 18:1-3, 13) Dayon, gusto niyang atakehon ang Jerusalem. Unsay gibuhat ni Haring Ezequias? Nag-ampo siya alang sa tabang ni Jehova ug nagpatambag sa propeta ni Jehova nga si Isaias. (2 Hari 19:5, 15-20) Gipakita sab ni Ezequias ang iyang pagkamakataronganon pinaagi sa pagbayad sa multa nga gipangayo ni Senakerib. (2 Hari 18:14, 15) Sa ulahi, nangandam si Ezequias alang sa dugayng paglikos. (2 Cron. 32:2-4) Pero sa unsang paagi nasulbad kini? Si Jehova nagpadalag anghel sa pagpatay sa 185,000 ka sundalo ni Senakerib sa usa lang ka gabii. Sa pagkatinuod, bisan si Ezequias wala magdahom niini!​—2 Hari 19:35.

13. (a) Unsay atong makat-onan sa nahitabo kang Jose? (b) Unsang wala damhang panghitabo ang nasinati sa asawa ni Abraham, si Sara?

¹³ Konsideraha ang batan-ong si Jose, nga anak ni Jacob. Samtang didto sa bilanggoan sa Ehipto, may ideya ba si Jose nga mahimo siyang ikaduha sa kinatas-ang posisyon sa nasod o nga magamit siya ni Jehova sa pagluwas sa iyang pamilya gikan sa kagutom? (Gen. 40:15; 41:39-43; 50:20) Walay duhaduha nga gihimo ni Jehova ang labaw pa sa gidahom ni Jose. Hunahunaa sab ang apohan sa tuhod ni Jose nga si Sara. Gidahom kaha sa tigulang nang si Sara nga tugotan siya ni Jehova nga makabaton ug kaugalingong anak, dili lang makabatog anak pinaagi sa iyang sulugoong babaye? Ang pagpanganak ni Sara kang Isaac seguradong milabaw sa tanan niyang gidahom.​—Gen. 21:1-3, 6, 7.

14. Sa unsa kita makasalig kang Jehova?

¹⁴ Tinuod, dili ta makadahom nga milagrosong wagtangon ni Jehova ang tanan natong  problema sa wala pa ang gisaad nga bag-ong kalibotan. Ug dili ta maghunahuna nga kinahanglan siyang mobuhat ug talagsaong mga butang alang kanato. Apan nahibalo ta nga ang Diyos kinsa mitabang sa iyang mga alagad sa talagsaong paagi mao ang atong Diyos, si Jehova. (Basaha ang Isaias 43:10-13.) Kini nga pagsalig makatabang nato sa pagbatog pagtuo kaniya. Nahibalo ta nga mahimo niya ang bisan unsa sa paghatag natog kusog sa pagbuhat sa iyang kabubut-on. (2 Cor. 4:7-9) Unsay atong makat-onan niini nga mga asoy sa Bibliya? Sama kang Ezequias, Jose, ug Sara, matabangan ta ni Jehova sa pagbuntog sa daw dili masulbad nga problema kon magmatinumanon ta Kaniya.

15. Unsay makatabang nato aron mahuptan “ang kalinaw sa Diyos,” ug sa unsang paagi posible kini?

¹⁵ Sa unsang paagi maanaa kanato “ang kalinaw sa Diyos” bisag nag-atubang ug mga pagsulay? Pinaagi sa paghupot ug maayong relasyon sa atong Diyos, si Jehova. Posible lang kini nga relasyon “pinaagi kang Kristo Jesus,” kinsa naghatag sa iyang kinabuhi ingong halad lukat. Ang pagtagana sa lukat maoy usa sa talagsaong gihimo sa atong Amahan. Gigamit ni Jehova ang lukat sa pagpasaylo sa atong mga sala, ug tungod niini makabaton tag hinlong konsensiya ug masuod kaniya.​—Juan 14:6; Sant. 4:8; 1 Ped. 3:21.

16. Unsay resulta kon madawat nato “ang kalinaw sa Diyos”? Iilustrar.

¹⁶ Unsay resulta kon madawat nato ang “kalinaw sa Diyos nga labaw sa tanang panghunahuna”? Ang Bibliya nagtubag nga kini ‘magbantay sa atong mga kasingkasing ug sa atong mga gahom sa pangisip pinaagi kang Kristo Jesus.’ (Filip. 4:7) Ang orihinal nga pulong para sa “magbantay” maoy ekspresyong gigamit maylabot sa mga sundalo. Nagtumong kini sa grupo sa kasundalohan nga naasayn sa pagbantay sa kinutaang siyudad sa karaang panahon. Ang Filipos usa niini nga siyudad. Makatulog ug tarong ang mga taga-Filipos kada gabii kay nahibalo silang may mga sundalo nga nagbantay sa mga ganghaan sa ilang siyudad. Sa susama, kon anaa kanato “ang kalinaw sa Diyos,” magmalinawon ang atong kasingkasing ug hunahuna. Nahibalo ta nga naluoy si Jehova nato ug gusto niyang molampos ta. (1 Ped. 5:10) Kana nga kahibalo magbantay nato batok sa sobrang kabalaka ug kahigawad.

17. Unsay makatabang nato sa pag-atubang sa umaabot nga masaligon?

¹⁷ Sa dili madugay, ang katawhan makasinati sa kinadak-ang kasakitan nga mahitabo sa yuta. (Mat. 24:21, 22) Wala ta mahibalo sa tanang detalye kon unsay mahitabo sa matag usa kanato. Bisan pa niana, dili ta angayng mabalaka pag-ayo. Bisag wala ta mahibalo sa tanang himoon ni Jehova, kita nakaila sa atong Diyos. Nakita nato sa iyang pagpakiglabot kaniadto nga bisag unsay mahitabo, kanunayng palamposon ni Jehova ang iyang katuyoan, ug usahay himoon niya kana sa paagi nga wala damha. Matag higayon nga himoon kana ni Jehova kanato, mahimong maeksperyensiyahan nato sa bag-ong paagi “ang kalinaw sa Diyos nga labaw sa tanang panghunahuna.”