1, 2. ¿Baʼax úuch tiʼ Pablo yéetel Silas tu kaajil Filipos? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.)

TSʼOʼOK óoliʼ chúumuk áakʼab tu kaajil Filipos. Pablo yéetel Silas, ku beetik u misioneroiloʼobeʼ, kʼalaʼanoʼob tu xuul junpʼéel cárcel. Kʼalaʼan u yookoʼob tiʼ junpʼéel kʼalabcheʼ yéetel jach yajtak u paachoʼob, tumen jaʼajatsʼaʼaboʼob teʼ kʼiin jeʼeloʼ (Bax. 16:23, 24). Letiʼobeʼ jach séeb úuchik u yilkoʼob máanik le kʼiinoʼ. Bin u jaats máakoʼob utiaʼal u machkoʼob, ka tu jíiltoʼob tu kʼíiwikil le kaaj utiaʼal ka jáan juzgartaʼakoʼoboʼ. Jaʼat u nookʼoʼob yéetel sen jaʼajatsʼaʼaboʼob yéetel cheʼob (Bax. 16:16-22). ¿Máasaʼ jach maʼ maʼalob le baʼax beetaʼabtiʼoboʼ? Pabloeʼ romail kaʼachi, le oʼolal unaj u juzgartaʼal tubeel jeʼex u yaʼalik u leyil Romaoʼ. *

² Le tiaʼan Pablo teʼ cárcel jach éeʼjochʼeʼenoʼ, maʼ xaaneʼ joʼopʼ u tuukul tiʼ le baʼax úuchtiʼob teʼ kʼiinoʼ. Maʼ xaaneʼ tuukulnaj tiʼ u kajnáaliloʼob Filipos. Yaʼab tiʼ le kaajoʼob u xíimbaltmoʼ yaan  junpʼéel sinagoga tuʼux ku adorartaʼal Dios tumen le judíoʼoboʼ. Baʼaleʼ Filiposeʼ mix junpʼéel yaniʼ. Le oʼolal le judíoʼoboʼ ku muchʼkubaʼob tu paach le kaaj, tu jáal junpʼéel áalkab jaʼ yaan naatsʼ tiʼ u joonajil le kaajoʼ (Bax. 16:13, 14). ¿Baʼaxten minaʼan kaʼach sinagogaiʼ? Maʼ xaaneʼ tumen teʼ kaajoʼ minaʼan mix 10 xiiboʼob judíoʼobiʼ, lelaʼ letiʼe jaytúul ku kʼáataʼal utiaʼal ka beetaʼak junpʼéel sinagogaoʼ. Maʼ xaaneʼ u kajnáaliloʼob Filiposeʼ maas uts tu tʼaanoʼob u yaʼalaʼal romailoʼob, kex maʼ tsʼaʼantiʼob tuláakal le derechoʼob jeʼex le sijnáaloʼob Romaoʼ (Bax. 16:21). Maʼ xaaneʼ le oʼolal maʼ tu creertaʼal wa Pablo yéetel Silaseʼ romailoʼob. Jeʼex túun k-ilkoʼ minaʼan baʼax oʼolal u kʼaʼalaloʼob.

3. 1) ¿Bix wal tu yuʼubiluba Pablo le ka kʼaʼal teʼ carceloʼ? 2) ¿Baʼax tu beetaj le kʼalaʼanoʼ?

³ Maʼ xaaneʼ Pabloeʼ tuukulnaj xan tiʼ bix úuchik u kʼuchul tak Filipos. Jujunpʼéel mesoʼob táanil tiʼ lelaʼ, letiʼeʼ tiaʼan kaʼach tu luʼumil Asia Menoreʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ le kiliʼich muukʼoʼ yaan tuʼuxoʼob maʼ tu chaʼaj tiʼ Pablo u kʼaʼaytajiʼ. Bey táan kaʼach u nuʼuktaʼaloʼob yaanal tuʼuxeʼ (Bax. 16:6, 7). Baʼaleʼ ¿tuʼux táan kaʼach u nuʼuktaʼaloʼob? Le ka kʼuch tu kaajil Troaseʼ tiʼ tsʼaʼab u yiliʼ. Letiʼeʼ máan tu yich táan u yilik juntúul máak táan u yaʼaliktiʼ: «Máanen Macedonia». Le baʼax úuchaʼ le áant u yil baʼax u kʼáat Dios ka u beete, le oʼolal tu séebaʼanil bin Macedonia (xok Baʼaxoʼob 16:8-10). Chéen baʼaleʼ le maʼ úuch kʼuchuk teʼ kaajoʼ kʼaʼal cárcel. ¿Baʼaxten tu chaʼaj Jéeoba u yúuchul leloʼ? ¿Bukaʼaj tiempo ken u beetiʼ? Kex maʼ tu naʼatik jach baʼax ku yúuchleʼ, letiʼeʼ maʼ tu chaʼaj u lúubul u yóoliʼ, baʼaxeʼ tu yilaj u muʼukʼaʼankúuntik u fe. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ letiʼ yéetel Silaseʼ joʼopʼ u oraroʼob yéetel u kʼaayoʼob tiʼ Jéeoba ichil le carceloʼ (Bax. 16:25). Jeʼex túun k-ilkoʼ yanchajtiʼob u jeetsʼelil Dios.

4, 5. 1) ¿Baʼaxten yaan kʼiineʼ jeʼel k-uʼuyikba jeʼex Pabloeʼ? 2) ¿Bix jáan kʼexpajik le baʼaxoʼob úuchtiʼoboʼ?

⁴ ¿Yaan wa kʼiin tsʼoʼok k-uʼuyikba jeʼex Pablooʼ? Maʼ xaaneʼ t-kʼáataj tiʼ Dios ka u yáantoʼon yéetel junpʼéel baʼax táan k-chʼaʼtuklik yéetel t-ilaj k-beetik jeʼex u nuʼuktik le kiliʼich muukʼoʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ jóokʼ jeʼex k-tuklik kaʼachoʼ. Maʼ xaaneʼ talamchaj bix k-kuxtal wa yanchaj uláakʼ baʼax beet u kʼexpajal (Ecl. 9:11). Maʼ xaaneʼ táan k-tuklik baʼaxten wal tu chaʼaj Jéeoba u yúuchul wa baʼaxeʼ. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-meyajtik Jéeobaeʼ? Utiaʼal k-núukikeʼ, koʼoneʼex ilik baʼax uláakʼ úuch tiʼ Pablo yéetel Silas.

⁵ Le táan u kʼaayoʼoboʼ káaj u yúuchul baʼaxoʼob maʼ táan u páaʼtkoʼobiʼ. Yáaxeʼ tu tíituba le luʼumoʼ. Ka tsʼoʼokeʼ jeʼepaj u joonajiloʼob le carceloʼ yéetel wáachʼlaʼaj le cadenaʼob kʼaxaʼanil le máakoʼoboʼ. Le ka ilaʼab le baʼax úuch tumen le máax kanáantik le carceloʼ taakchaj u kíimskuba, baʼaleʼ maʼ chaʼab u beetik tumen Pabloiʼ. Letiʼ yéetel u familia túuneʼ okjaʼanajoʼob. Chéen pʼel sáaschajikeʼ le juezoʼoboʼ tu túuxtoʼob jujuntúul soldadoʼob chaʼik Pablo yéetel Silas, ka aʼalaʼabtiʼob ka lukʼkoʼob Filipos. Ka tu yojéeltaj le juezoʼob maʼ maʼalob bix úuchik u juzgartikoʼob, tumen romailoʼoboʼ, letiʼob láakʼintoʼob tak tu paach le káajoʼ. Baʼaleʼ táanil tiʼ u lukʼul Pablo yéetel Silaseʼ, tu sen kʼáat óoltoʼob ka chaʼabak u despedirkubaʼob tiʼ Lidia, juntúul koʼolel maʼ úuch okjaʼanakiʼ. Tsʼoʼoleʼ tu líiʼsoʼob xan u yóol uláakʼ sukuʼunoʼob yanoʼob Filipos (Bax. 16:26-40). ¿Máasaʼ jach séeb kʼexpajik tuláakal?

6. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

⁶ ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax úuch tiʼ Pablooʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ jeʼel u  béeytal u beetik baʼaloʼob maʼ táan k-páaʼtikeʼ, le oʼolal maʼ unaj k-jach chiʼichnaktal ken k-máans talamiloʼobiʼ. Pabloeʼ mix juntéen tuʼubtiʼ lelaʼ, le oʼolal ka máan kʼiineʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Filipos maʼ u sen chiʼichnaktaloʼoboʼ yéetel tʼaanaj tiʼ le jeetsʼelil ku tsʼáaik Diosoʼ. Teʼ xookaʼ yáax yaan k-ilik baʼax tu yaʼalaj teʼ Filiposiloʼob 4:6 yéetel 7, (xoke). Tsʼoʼoleʼ k-ilik uláakʼ baʼaxoʼob ku yaʼalik le Biblia tu beetaj Jéeoba kex maʼ táan u páaʼtaʼaloʼ. Tu tsʼookeʼ k-ilik bix jeʼel u yáantkoʼon «u jeetsʼelil Dios» utiaʼal ka chúukpajak k-óol k-meyajt Jéeoba tak ken muʼyajnakoʼoneʼ.

7. 1) ¿Baʼax taak u kaʼansaʼal kaʼach tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Filipos tumen Pablooʼ? 2) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu yaʼaloʼ?

⁷ ¿Baʼax wal tu tuklaj le sukuʼunoʼob yanoʼob Filipos le ka tu xokoʼob le baʼax tu tsʼíibtaj Pablo tiʼoboʼ? Maʼ xaaneʼ kʼaʼajtiʼob le baʼax úuch tiʼ Pablo yéetel Silas bey xan le bix úuchik u yáantaʼaloʼob tumen Jéeobaoʼ. ¿Baʼax taak u kaʼansaʼaltiʼob kaʼach tumen Pablo? Maʼ unaj u chiʼichnaktaloʼobiʼ yéetel jeʼel u tsʼaʼabal jeetsʼelil tiʼob wa ka u kʼáatoʼob ich oracioneʼ. Baʼaleʼ letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ u jeetsʼelil Dioseʼ «ku táatsʼmáansik tuláakal tuukuloʼob». ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal lelaʼ? Uláakʼ bibliaʼobeʼ ku yaʼalikoʼob «maas nojoch tiʼ le ku páajtal u naʼatik máakoʼ» yéetel «ku tíipʼ máansik tuláakal naʼat». Bey túunoʼ Pabloeʼ táan kaʼach u yaʼalikeʼ «u jeetsʼelil Dios[eʼ]» jach táaj nojoch bix u yáantkoʼon. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon lelaʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ kex maʼ k-ojel baʼax kʼiin u xuʼulul k-muʼyajeʼ, Jéeobaeʼ u yojel. Tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ jeʼel u beetik baʼaloʼob maʼ táan k-páaʼtik utiaʼal u yáantkoʼoneʼ (xok 2 Pedro 2:9).

8, 9. 1) Kex maʼ maʼalob baʼax beetaʼab tiʼ Pablo tu kaajil Filiposeʼ, ¿baʼax béeychaj u yúuchul yoʼolal leloʼ? 2) ¿Baʼaxten kʼaʼam tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob Filipos le baʼax tu tsʼíibtajtiʼoboʼ?

⁸ Maʼ xaaneʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Filiposoʼ jach líikʼ u yóoloʼob le ka tuukulnajoʼob tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok u yilkoʼob tu yáamil le diez años tsʼoʼok u máanoʼ. Le baʼax tu tsʼíibtaj Pablo tiʼoboʼ jach jaaj. Le úuchik u chaʼabal u muʼyajoʼob tumen Jéeobaoʼ, tu tsʼáaj tuʼux u yojéeltik «le autoridadoʼob le derecho yaan utiaʼal u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsiloʼ» (Fili. 1:7). Beyoʼ le juezoʼob yanoʼob kaʼach Filiposoʼ tu chʼaʼajoʼob saajkil u jáan machoʼob le sukuʼunoʼob yanoʼob teʼ múuchʼulil maʼ úuch káajakoʼ. Maʼ xaaneʼ le úuchik u yaʼalik Pablo romailoʼ, áantajnaj utiaʼal u béeytal u pʼáatal Lucas u yáant le sukuʼunoʼob Filipos le ka bin Pablo yéetel Silas táanxeliloʼ.

⁹ Le ka xoʼok le carta tu túuxtaj Pablo tumen le sukuʼunoʼob yanoʼob Filiposoʼ, u yojloʼob maʼ chéen táan u tʼaaniʼ. Letiʼeʼ jach yaʼab baʼaxoʼob talamtak u muʼyajtmaj yéetel tsʼoʼok u yeʼesik yaan «u jeetsʼelil Dios» tiʼ. Tak le ka tu tsʼíibtaj le carta tu túuxtajtiʼoboʼ, letiʼeʼ kʼalaʼan tumen le autoridadoʼob tu yotoch yaan tu kaajil Romaoʼ. Kex beyoʼ láayliʼ yaan u jeetsʼelil Dios tiʼeʼ (Fili. 1:12-14; 4:7, 11, 22).

10, 11. ¿Baʼax unaj k-beetik wa jach chiʼichnakoʼon, yéetel baʼax k-ojel jeʼel u yúuchleʼ?

¹⁰ ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ k-chiʼichnaktal yéetel ka yanaktoʼon «u jeetsʼelil Dios»? Le baʼax tu yaʼalaj Pablo tiʼ le filiposiloʼoboʼ ku kaʼansiktoʼon unaj k-orar utiaʼal maʼ k-chiʼichnaktal. Le oʼolaleʼ jach maʼalob ka orarnakoʼon cada ken k-uʼuy chiʼichnakoʼon (xok 1 Pedro 5:6, 7). Tsʼoʼoleʼ unaj k-beetik yéetel fe, tumen Jéeobaeʼ jach taak u yáantkoʼon. Maʼalob xan ka k-tsʼáa u graciasil tiʼ Jéeoba yoʼolal le baʼaxoʼob maʼalobtak ku tsʼáaiktoʼonoʼ. Ku maas muʼukʼaʼantal k-fe tiʼ Jéeoba ken k-kʼaʼajs letiʼeʼ «jeʼel u páajtal u píitmáan u beetik u  maas yaʼabil tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob k-kʼáatkoʼ wa tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob ku taal t-tuukuloʼ» (Efe. 3:20).

¹¹ Jeʼex úuchik u yáantaʼal Pablo yéetel Silas tumen Jéeoba tu kaajil Filiposeʼ, bey xan jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Maʼ xaaneʼ maʼ nojoch baʼax ku beetik t-oʼolaliʼ, chéen baʼaleʼ ku yáantkoʼon tak tuʼux kʼaʼabéet (1 Cor. 10:13). Kex beyoʼ yaan baʼax unaj k-beetik, maʼ chéen unaj k-páaʼtik ka u yutskíint k-problemaʼobiʼ. Baʼaxeʼ unaj k-beetik le baʼaxoʼob k-kʼáatik ich oracionoʼ (Rom. 12:11). Wa k-eʼesik jach tu jaajil k-óol k-kʼáatik u yáantajeʼ, letiʼeʼ yaan u bendecirkoʼon. Baʼaleʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u beetik u maasil tiʼ le k-kʼáatik utiaʼal u yáantkoʼonoʼ. Yaan kʼiineʼ letiʼeʼ ku beetik baʼaxoʼob maʼ táan k-páaʼtikiʼ. Koʼoneʼex ilik bix úuchik u yáantik Jéeoba le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ, lelaʼ yaan u yeʼesiktoʼon bix jeʼel u yáantkoʼon teʼ kʼiinoʼobaʼ.

12. 1) ¿Baʼax tu beetaj Ezequías ka líikʼ rey Senaquerib tu contra? 2) ¿Baʼax k-kanik tiʼ le bix úuchik u yáantaʼaloʼob tumen Jéeobaoʼ?

¹² Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ yaʼab u téenel tu beetaj baʼaloʼob maʼ táan u páaʼtaʼaliʼ. Jeʼex tu kʼiinil rey Ezequíaseʼ, Senaquerib, u reyil Asiriaeʼ, tu chʼaʼaj yaʼab u kaajiloʼob Judá, baʼaleʼ maʼ tu chʼaʼaj Jerusaleniʼ (2 Rey. 18:1-3, 13). Ka máan kʼiineʼ líikʼ tu contra utiaʼal u chʼaʼik. ¿Baʼax túun tu beetaj Ezequías? Orarnaj tiʼ Jéeoba yéetel tu kʼáataj u yáantaj profeta Isaías (2 Rey. 19:5, 15-20). Tsʼoʼoleʼ tu yeʼesaj maʼ u kʼáat baʼateliʼ, le oʼolal tu boʼotaj le bajux tu kʼáataj Senaqueriboʼ (2 Rey. 18:14, 15). Ka máan kʼiineʼ Ezequíaseʼ tu beetaj uláakʼ meyajoʼob utiaʼal u kanáantik le kaajoʼ (2 Cró. 32:2-4). ¿Baʼax túun úuchi? Jéeobaeʼ tu túuxtaj juntúul ángel áantkoʼob, letiʼeʼ tu kíimsaj 185 mil u soldadoʼob Senaquerib chéen tiʼ junpʼéel áakʼab. Mix tu tuukul Ezequías máan wa jeʼel u beetik Jéeoba junpʼéel baʼal beyaʼ (2 Rey. 19:35).

13. 1) ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼaxoʼob úuch tiʼ Joseoʼ? 2) ¿Baʼax maʼ táan u páaʼtik kaʼach Saraiʼ?

¹³ Beoraaʼ koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ José tu táankelmil, letiʼeʼ u hijo Jacob. Le kʼalaʼan cárcel Egipto kaʼachoʼ, mix tu tuukul máan wa yaan u tsʼaʼabal u beet u reyil tumen faraón tu luʼumil Egipto. Mix tu tuklaj xan wa yaan u yáantaʼal tumen Jéeoba utiaʼal u yantal baʼal u jaant u láakʼtsiloʼob tu kʼiiniloʼob junpʼéel nojoch wiʼijiliʼ (Gén. 40:15; 41:39-43; 50:20). Jéeobaeʼ tu beetaj tak le baʼaxoʼob maʼ táan u páaʼtik kaʼach Joseoʼ. Tuukulnakoʼon xan tiʼ Sara, u x-kaʼa abuela José. Tumen tsʼoʼok u yantal u jaʼabileʼ, maʼ tu tuklaj wa yaan u yáantaʼal tumen Jéeoba utiaʼal ka yanak u hijoiʼ. Saraeʼ mix tu tuukul máan wa yaan u síijil kaʼach Isaak, u hijo (Gén. 21:1-3, 6, 7).

14. ¿Baʼax jach k-ojel jeʼel u beetik Jéeobaeʼ?

¹⁴ U jaajileʼ maʼ táan k-páaʼtik ka u beet Jéeoba junpʼéel milagro utiaʼal u yutskíintik  tuláakal le baʼaxoʼob k-muʼyajtik táanil tiʼ u kʼuchul le túumben luʼumoʼ. Mix xan táan k-tsʼíiboltik ka u beet junpʼéel baʼax nojoch ichil k-kuxtaliʼ. Baʼaleʼ k-ojel letiʼeʼ tu yáantaj le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ. Tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ maʼ kʼexpajkiʼ (xok Isaías 43:10-13). Lelaʼ ku yáantkoʼon k-maas creert baʼax ku yaʼalik. K-jach ojel jeʼel u beetik tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u yáantkoʼon k-beet baʼax ku yaʼalikeʼ (2 Cor. 4:7-9). ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax úuch tiʼ Ezequías, José yéetel Saraoʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ jeʼel u páajtal k-aktáantik le baʼaxoʼob jach talamtak wa chúukaʼan k-óol k-beet baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ.

15. 1) ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantaltoʼon «u jeetsʼelil Dios» ken k-aktáant talamiloʼob? 2) ¿Baʼax áantkoʼon k-bisba yéetel Dios?

¹⁵ ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ u xuʼulul u yantaltoʼon «u jeetsʼelil Dios» ken k-aktáant talamiloʼob? Unaj k-kanáantik maʼ u xuʼulul k-bisikba yéetel Jéeoba. Lelaʼ chéen ku béeytal «tu yoʼolal Cristo» Jesús, tumen letiʼeʼ tu kʼubaj u kuxtal utiaʼal u salvartikoʼon tiʼ le kʼebanoʼ. Le u kuxtal tu kʼuboʼ letiʼe baʼax maas nojoch tsʼoʼok u tsʼáaik Jéeoba t-oʼolaloʼ. Letiʼeʼ ku kʼamik le u kuxtal Jesús tu kʼubaj utiaʼal u perdonartik k-kʼebanoʼoboʼ, lelaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal u yantaltoʼon junpʼéel maʼalob conciencia, bey xan utiaʼal k-bisikba tu yéetel (Juan 14:6; Sant. 4:8; 1 Ped. 3:21).

16. ¿Bix u yáantkoʼon «u jeetsʼelil Dios ku táatsʼmáansik tuláakal tuukuloʼob[oʼ]»?

¹⁶ ¿Bix u yáantkoʼon «u jeetsʼelil Dios ku táatsʼmáansik tuláakal tuukuloʼob[oʼ]»? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Yaan u kanáantik a puksiʼikʼaleʼex yéetel a tuukuleʼex» (Fili. 4:7). Le tʼaan «kanáantik» ku meyaj teʼelaʼ, ich griegoeʼ ku meyaj utiaʼal u yaʼalaʼal le meyaj ku beetik le soldadoʼob kanáantik kaʼach le kaajoʼob úuchjeakiloʼ. Lelaʼ bey u kanáantaʼal kaʼach u kaajil Filiposoʼ. Le oʼolal u kajnáaliloʼobeʼ kiʼ u weenloʼob, tumen u yojloʼob táan u kanáantaʼal le kaajoʼ. Toʼon xaneʼ wa yaantoʼon ‹u jeetsʼelil Dioseʼ›, maʼ kun chiʼichnaktal k-tuukul mix k-puksiʼikʼal. K-jach ojel táan k-kanáantaʼal tumen Jéeoba yéetel u kʼáat ka xiʼiktoʼon maʼalobil ichil k-kuxtal (1 Ped. 5:10). K-ojéeltik lelaʼ ku ‹kanáantkoʼon› utiaʼal maʼ k-chiʼichnaktal yéetel maʼ k-sajaktal.

17. ¿Baʼax kun áantkoʼon utiaʼal maʼ k-sajaktal tiʼ baʼax ku taal u kʼiin?

¹⁷ Maʼ kun xáantaleʼ yaan u yantal junpʼéel «nojoch muʼyajil mix juntéen ilaʼak» way Luʼumeʼ, tsʼoʼoleʼ mix bikʼin kun kaʼa ilbil (Mat. 24:21, 22). Maʼ k-ojel jach baʼax kun úuchul tiʼ cada juntúul tiʼ toʼoniʼ, baʼaleʼ lelaʼ maʼ unaj u chiʼichnakkúuntikoʼoniʼ. Kex maʼ k-ojel baʼaxoʼob ken u beet Jéeobaeʼ, k-ojel yaan u kanáantkoʼon. Le baʼaxoʼob tu beetaj Jéeoba yoʼolal le máaxoʼob meyajt úuchjeakiloʼ, ku yeʼesiktoʼoneʼ letiʼeʼ ku béeykuntik baʼaxoʼob ku yaʼalik kex jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ. Yaan kʼiineʼ ku beetik tak le baʼax maʼ táan k-páaʼtikoʼ. Cada junpʼéel baʼax ku beetik utiaʼal u yáantkoʼon Jéeobaeʼ, ku tsʼáaik tuʼux u yantaltoʼon «u jeetsʼelil Dios ku táatsʼmáansik tuláakal tuukuloʼob[oʼ]».