1, 2. Bõe la neb wʋsg yet a Zeova Kaset rãmbã zugu?

NEB wʋsg yetame t’a Zeova Kaset rãmbã yaa toor ne neb a taabã. Wala makre, a Anton Gill sẽn yaa seb-gʋlsdã pẽga a Zeova Kaset rãmbã, b sẽn tall manesem ning Alemayn tẽngã, nazi-rãmbã wakatã. Ad a sẽn yeele: ‘A Zeova Kaset rãmbã la nazi-rãmbã ra kis n yɩɩda. . . . Yʋʋmd 1939 wã tɩ bãmb 6000 la b kẽes kã de kõnsãntrasiõ rãmbẽ.’ A paasame tɩ baa ne b sẽn nams-b wʋsg b tũudmã yĩngã, nebã ra neeme tɩ b yaa sɩd rãmba, tɩ b maanda sũ-mar baa toog pʋgẽ, la b maand sɩd ne Wẽnnaam, la b teend taab me.

² Afirikdisiid me, neb n yã t’a Zeova Kaset rãmbã sɩd yaa toore. Wakat n zĩnd tɩ tẽngã taoor dãmb ra pa sakd tɩ neb sẽn pa yĩn-kõbg a ye tigim taab zĩ-yɛng ye. La yʋʋmd 2011 yʋʋm-sar kiuug rasem 18 wã sẽn yɩ hat daarã, a Zeova Kaset rãmb sẽn yɩɩd bãmb 78000 n tigim taab Zoanesburg ɛstaad kẽengã pʋgẽ. Yaa Afirikdisiid neba, la tẽn-yags neba, tɩ b yĩn-kõbgã pa yembr ye. Ɛstaadã yel-gɛt a ye yeelame: “M da zɩ n yã neb kʋʋng woto sẽn tigim ɛstaadẽ wã ka, n zã b mens sõma wa yãmb ye. Nebã fãa manega b mens sõma. Yãmb manega zĩigã me tɩ yaa yɩlemde. La sẽn be yamleoog n tɩ yɩɩda, yaa y sẽn yaa buud toɛy-toɛy nebã.”

3. Bõe n kɩt tɩ tõnd yaa toore?

 ³ Dẽnd baa neb sẽn pa a Zeova Kaset rãmb neeme tɩ baa d sẽn yaa buud toɛy-toɛy nebã, d sɩd zemsda taaba, n yaa wa zak a ye rãmba, hal t’a buud kae ye. (1 Pɩy. 5:9) Bõe n kɩt tɩ tõnd yaa toore? Ne Biiblã la Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngre, ned fãa modgda wʋsg sẽn na yɩl n ‘yeeg yalẽ-kʋdgã,’ la a ‘yelg yalẽ-paalgã.’—Kol. 3:9, 10.

4. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ, la bõe yĩnga?

⁴ D sã n tõog n yeeg d yalẽ-kʋdgã, yaa tɩlɛ tɩ d mao n da le yelg-a, rat n yeel tɩ n le rɩk d zʋg-kʋdã ye. Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n goma d sẽn tõe n maan to-to n yeeg yalẽ-kʋdgã, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ rẽ tar yõod wʋsgã. D na n yãame tɩ baa ned sẽn da tʋmd tʋʋm-beed to-to fãa, a tõe n toeema zʋgo. D na n yãa sẽn tũud-b a Zeova hal sẽn kaoosã me sẽn tõe n maane, n da wa le yelg b yalẽ-kʋdgã ye. Bõe yĩng tɩ d na n gom woto fãa yelle? Bala neb kẽer sẽn da tũud a Zeova wa n basame n pa le gũusdẽ, hal n wa lebg n dɩk b zʋg-wẽnsã. Rẽ n so tɩ ned kam fãa segd n tẽegdẽ tɩ Biiblã yeelame tɩ “ned ning sẽn tagsd t’a yasa yĩngrã gũus n da wa lʋɩ ye.”—1 Kor. 10:12.

5. a) Rɩk-y makr n wilg bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n yeeg yalẽ-kʋdgã tao-tao wã? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.) b) Koloos-rãmb 3:5-9 gomda yalẽ-kʋdgã tʋʋm bʋs yelle?

⁵ D rɩk makre. Yãmb sã n wa mik tɩ fuug ning y sẽn yelgã yaa rẽgd la yũugu, y na n maana wãna? Y pa na n yeeg-a tao-tao sɩda? Woto me, d sã n da minim n maand bũmbu, n wa bãng tɩ yaa bũmb a Zeova sẽn kisi, segdame tɩ d toeem tao-tao. D rata ne d sũy fãa n tũ saglg a Poll sẽn da kõ kiris-nebã. A yeelame: “Bɩ yãmb me kɩɩs bõn-kãensã fãa.” A Sõdga bũmb wʋsgo, la d na n goma bũmb a yiib bal yelle. Yaa yoobã la tʋʋm-dẽgdã.—Karm-y Koloos-rãmb 3:5-9.

6, 7. a) Bõe la a Poll yeel-yã, tɩ wilgdẽ tɩ d sã n dat n yeeg yalẽ-kʋdgã, rẽnda d mao d pãng tɛka? b) A Sakura vɩɩmã ra yaa wãn-wãna, la bõe n sõng-a t’a tõog n toeeme?

⁶ Yoobã. Sã n yaa ne Biiblã, neb sã n pa kẽ kãadem ne taaba, n yaool n kẽ ne taaba, b sẽn maanã yaa yoobo. Pag ne pag wall rao ne rao sã n kẽ ne taaba, yaa yoob me. A Poll sagla kiris-nebã tɩ b kɩt tɩ b “dũni ka yalẽ wã ki,” rat n yeel tɩ b mao n bas tʋlsem buud fãa sẽn tõe n wa kɩt tɩ b yo. A gomdã wilgdame tɩ yɩl n tõog d tʋls-wẽnsã, rẽnda d mao d pãng tɛka. Yaa sɩd tɩ pa nana ye. La d sã n mao, d tõogdame.

⁷ A Sakura sẽn be Zapõ wã kibar wilgda rẽ. * A sẽn wa n yaa bilfã, a ra getame t’a vɩɩmã ka tar nenga, la tɩ yẽ yell pa pak ned ye. A sẽn wa n ta yʋʋm 15, a sɩngame n kẽed ne rap toor-toore, n tagsdẽ tɩ rẽ la yellã tɩɩm. A yiisa pʋg naoor a tãabo. A yeelame: “Sɩngrẽ wã, m sũurã ra gãe bãane, bala m da tagsdame tɩ m sẽn kẽed ne neb ninsã nonga maam, la tɩ m tara yõod b nifẽ. La tarẽ-n-tarẽ, m wa n neeme tɩ yaa m sã n kẽed ne rap wʋsg meng la m yamã pa gãe bãane.” A Sakura vɩɩmã kell n yɩɩ woto n tãag a yʋʋm 23. A wa n sɩnga Biiblã zãmsg ne a Zeova Kaset rãmbã, hal tɩ ra noom-a. Ne a Zeova sõngre, a tõog n basa yoobã. A pa le ningd a meng taale, yãnd me pa le tar-a a pĩnd vɩɩmã yĩng ye. Rũndã-rũndã, a yaa wakat fãa so-pakda. A pa le tagsd t’a yell pa pak ned ye. A yeelame: “Daar ne a to fãa, m neeme t’a Zeova sɩd nong-m lame, hal tɩ m sũur noom wʋsgo.”

8. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ ned lebg rẽgd Wẽnnaam nifẽ?

⁸ Tʋʋm-dẽgdã. Biiblã pʋgẽ, b sã n mi n gomd tʋʋm-dẽgd yelle, pa yoob yell bal la b gomd ye. Sɩgaarã yũub la gom-dẽgdã me naagame. (2 Kor. 7:1; Efɛ. 5:3, 4) Ned sã n karemd sɛb sẽn nekd pag ne rao lageng tʋlsem, pa rẽ bɩ a get fot-rãmb wall video-rãmb sẽn wilgd yoobo, yaa tʋʋm-dẽgdo. Tõe n wa kɩtame meng t’a nong n salemd a raoolmã bɩ a poglmã. Rẽ me yaa tʋʋm-dẽgdo.—Kol. 3:5. *

9. Pag ne rao lageng tʋlsem sã n paam pãng ned nengẽ, wat n baasa wãna?

⁹ Ned sã n nong n get fot-rãmb wall video-rãmb sẽn wilgd yoobo, pag ne rao lageng tʋlsmã wat n paama pãnga, t’a pa le tõe a menga, hal n wa lebg rẽ yamba. Bãngdb n maan vaeesg n yã tɩ ned a woto ne ned sẽn lebg rãamã bɩ dorgã yamb fãa yaa a ye. Yaa rẽ yĩng la yoobã yɛl gesgã sẽn sãamd nedã. Tõe n kɩtame tɩ ned pa nand a menga, pa rẽ bɩ kɩt t’a pa tõe n tʋm sõma, wall kɩt tɩ yẽ ne a zakã neb zĩid-n-taarã pa noome, pa rẽ bɩ a kao a kãadmã wall a yãk a mengã yõore. Rao a ye n da nong yoobã yɛl gesgo, n wa tõog n base. Yʋʋmd poore, a yeelame tɩ masã yẽ nanda a menga.

10. Bõe n sõng a Ribero t’a tõog n bas yoobã yɛl gesgo?

¹⁰ Naoor wʋsgo, ned sã n dat n bas yoobã yɛl gesgo, pa nana ye. La a sã n mao, a wat n tõogame. A Ribero sẽn be Berzillã kibar wilgda rẽ. A sẽn wa n yaa bi-bɩɩgã, a yi n basa a roagdbã. A wa n sɩnga tʋʋm lozĩnd pʋgẽ. Seb-kʋd la b ra lebsd n manegdẽ. Tʋʋmã zĩigẽ, a Ribero wa n yãa sɛb sẽn wilgd yoob yɛla, n sɩng gesgo. Ad a sẽn yeele: “Bilf-bilfã, lebga m minungu. Wa n paama pãnga, hal tɩ wakat fãa m sẽn da rat bal yaa pag ning m sẽn da vɩ ne wã yi, tɩ m paam n ges video-rãmb sẽn wilgd yoobo.” La daar a ye, sɛb b sẽn da rat n lebs n maneg la b wa n dʋʋg tʋʋmã zĩigẽ, t’a Ribero yã Zak pʋgẽ sũ-noogã kʋɩlen-biiga sebrã be, n dɩk n karme. A sẽn bãng bũmb ningã kɩtame t’a sak n na n sɩng Biiblã zãmsg ne a Zeova Kaset rãmbã. La kaoosame t’a yaool n na n tõog n bas a minim-wẽngã. Bõe n sõng-a? A yeelame: “Pʋʋsgã, Biiblã zãmsgo, n paas m sẽn da bʋgsd m sẽn bãng bũmb ninsã zugã kɩtame tɩ m maneg n bãng a Zeova sõma, hal tɩ m sẽn da nong-a to-to wã kɩt tɩ m da pa rat n le ges yoobã yɛl ye.” Wẽnnaam Gomdã ne a vʋʋsem sõngã sõnga a Ribero t’a tõog n yeeg a yalẽ-kʋdgã. A wa n deega lisgu. A yaa kãsem-soab rũndã-rũndã.

11. Ned sã n dat n bas yoobã yɛl gesgo, bõe n na n sõng-a?

¹¹ D tẽeg tɩ yɩl n tõog n bas yoobã yɛl gesgo, a Ribero ra pa zãmsd Biiblã bal ye. A ra bʋgsda a sẽn karemdã zugu, sẽn na yɩl tɩ kẽ a sũurã sõma. A ra pʋʋsda a Zeova me, n kot-a sõngre. Woto fãa kɩtame t’a ra maneg n nong a Zeova ne a sũur fãa, hal n pa le rat n ges yoobã yɛl ye. Ned sã n dat n bas yoobã yɛl gesgo, rẽndame t’a nong a Zeova ne a sũur fãa, la a kisg wẽnga.—Karm-y Yɩɩn-sõamyã 97:10

12. Bõe n sõng a Ɛstefan t’a tõog a sũurã la a bas gom-põaasã?

¹² Neb n be tɩ b sũyã yikd tao-tao, tɩ b  gomd goam sẽn sãamd b taabã sũyã, wall paoogd-ba. Woto pa tõe n wa ne sũ-noog zak pʋgẽ ye. A Ɛstefan yaa zak soab sẽn be Ostrali. A yeelame: “Mam da nonga gom-põaasa, tɩ m sũurã me ra yikd tao-tao, baa yaa bõn-kɩdg poorẽ. Maam ne m pagã welga taab naoor a tãabo. D ra baood n na n kaoo d kãadmã menga.” La b yiibã fãa wa n sɩnga Biiblã zãmsg ne a Zeova Kaset rãmbã. A Ɛstefan sẽn sɩng Biiblã saglsã tũubã, wãn to la sõng-a? A yeelame: “Mam ne m zakã rãmb zĩid-n-taarã lebga noog hal wʋsgo. Ne a Zeova sõngre, m tõee m sũurã masã, n tar sũur pʋgẽ bãane. Pĩndã, m yaool n da yaa sũ-to-neda, tɩ ned sã n da maan-m baa yaa bũmb sẽn pa zem baa fʋɩ, bɩ m sũurã yikdẽ. M da yaa wa bõmbe, tɩ b sã n sɩɩs-m bal bɩ m tõe n pusgi.” A Ɛstefan yaa kãsem-sõngd rũndã-rũndã, t’a pagã yaa so-pakd na maan yʋʋm a wãna. A Ɛstefan tigingã kãsem-dãmb yeelame t’a yaa “saam-biig sẽn nong laafɩ, sẽn tʋmd wʋsgo, la sẽn yaa sik-m-meng soaba.” B yeelame tɩ b zɩ n yã-a t’a sũur yik ye. Rẽ yĩnga, a Ɛstefan tagsdame tɩ yaa ne a meng pãng la a sẽn tõog n toeemã bɩ? Ad a sẽn yeele: “M sã n da pa sak t’a Zeova sõng-m tɩ m toeem fasɩ woto, m da pa na n paam bark-kãensã fãa ye.”

13. Bõe yĩng tɩ sũ-yikr pa sõma, la bõe la Biiblã yeel-yã, tɩ yaa keoogre?

¹³ Biiblã sagenda tõnd tɩ d bas sũ-yikri, gãgse, la tʋya. (Efɛ. 4:31) Sɩd me, yaa woto fãa n mi n wat ne zabã la nen-kɛglmã. Rũndã-rũndã, neb wʋsg tagsdame tɩ f sã n yaa sũ-tʋʋlem soaba, pa bũmb sẽn yaa wẽng ye. La tõnd miime tɩ manesem a woto paoogda a Zeova. Tõnd sʋkã, neb wʋsg ra yaa woto. La b maoome n base, n yaool n na n tõog n yelg yalẽ-paalgã.—Karm-y Yɩɩn-sõamyã 37:8-11.

14. Nen-kɛglem soab tõe n wa lebga nin-bʋgsg bɩ?

¹⁴ A Hãns yaa kãsem-soab sẽn be Otris soolmẽ wã. A tigingã kãsem-dãmbã sull yel-gɛt yeelame t’a yaa nin-bʋgsg hal wʋsgo. La a Hãns pa sɩng n yaa woto ye. A sẽn wa n yaa bi-bɩɩgã, a ra yũuda rãamã tɩ looge, hal n wa lebg nen-kɛglem soaba. Daar a ye, a yũ rãam hal t’a sũurã yik t’a kʋ a pʋg-sada. B kaoo a bʋʋdo, n ning-a bãens roog t’a ra segd n pa be yʋʋm 20. La bãensã roog pa tõog t’a toeem ye. A ma wã wa n kosa kãsem-soab t’a tɩ kaag-a bãensã roogẽ. A Hãns sak n sɩnga Biiblã zãmsgo. A yeelame: “Yɩl n yeeg m yalẽ-kʋdgã pa yɩ nana ye. Ezayi 55:7 goamã sõnga maam. Be, b yetame: ‘Bɩ nin-wẽng bas sor ning a sẽn tũudã.’ Pipi Korẽnt-rãmb 6:11 goamã me sõnga maam. Ad vɛrse wã sẽn yete: ‘Yãmb neb kẽer yaool n dag n yaa a woto.’ Yaa neb sẽn da tʋmd tʋʋm-wẽnse, n tõog n base. Na maan yʋʋm wʋsgo, a Zeova maana sũ-mar ne maam, n sõng-m ne a vʋʋsem sõngã maasem tɩ m tõog n yelg yalẽ-paalgã.” A Hãns reega lisg t’a ket bãensã roogẽ. A zĩnda bãensã roogẽ yʋʋm 17 la pʋɩ-sʋka, tɩ b yaool n na n yiis-a. Ad a sẽn yeele: “M pʋʋsda a Zeova barka, a sugrã ne a nimbãan-zoeerã sẽn ka to wã yĩnga.”

15. Bõe me n yaa yalẽ-kʋdgã tʋʋma, la bõe la Biiblã yet rẽ wɛɛngẽ?

¹⁵ Ned sã n nong n yagd ziri, rẽ me yaa yalẽ-kʋdgã tʋʋma. Wʋsg yagda ziri, b sẽn pa rat n yao lampo-rãmbã yĩnga. Sãnda me sã n konge, b yagda ziri sẽn na yɩl n gil yɛl nins b kongrã sẽn wa ne wã. La a Zeova yẽ yaa Wẽnnaam sẽn yaa sɩd soaba. (Yɩɩn. 31:6) Rẽ n so t’a rat tɩ  sẽn tũud-b yẽ wã “ned kam fãa togs a to sɩda,” la b ra ‘yag taab ziri ye.’ (Efɛ. 4:25; Kol. 3:9) D segd n togsda sɩd wakat fãa, baa sã n pa nana, wall na n waa ne zu-loeese.—Yel. 6:16-19.

16. Bõe la ned tõe n maan n tõog n yeeg yalẽ-kʋdgã?

¹⁶ D pa tõe n yeeg yalẽ-kʋdgã ne d meng pãng ye. Sõs-kanga pʋgẽ, d goma a Sakura ne a Ribero la a Ɛtefan ne a Hãns yelle. B maoo ne b pãng fãa n bas b minim-wẽnsã. Yaa Wẽnnaam Gomdã ne a vʋʋsem sõngã n sõng-b tɩ b tõog n toeeme. (Luk 11:13; Ebre. 4:12) Tõnd me sã n dat n paam sõngr a woto, d segd n karemda Biiblã daar fãa, n bʋgsd a goamã zugu, la d pʋʋsd Wẽnnaam wakat fãa, n kotẽ t’a kõ-d yam la a sõng-d tɩ d tõog n tũ d sẽn bãngã. (Zoz. 1:8; Yɩɩn. 119:97; 1 Tes. 5:17) D sã n kẽnd tigissã n pa vaandẽ, la d modgd n segend tigsg fãa sõma, rẽ me sõngdame tɩ d paam Wẽnnaam Gomdã ne a vʋʋsem sõngã sõngre. (Ebre. 10:24, 25) Sẽn paase, d modg n dɩ a Zeova siglgã sẽn kõt-d bũmb nins fãa d tẽebã kengr yĩngã yõodo. Wala makre, periodik-rãmbã, JW Télédiffusion wã, JW Library wã, la jw.org sɩtã.—Luk 12:42.

17. Bõe yell la sõsg ning sẽn pʋgdã na n gome?

¹⁷ Sõs-kanga pʋgẽ, d yãa minimd a wãn kiris-nebã sẽn segd n bas fasɩ sẽn na yɩl n yeeg yalẽ-kʋdgã. La d sã n yeeg yalẽ-kʋdgã, rẽ bal seka d na ta Wẽnnaam yam bɩ? Ayo. D segd n yelga yalẽ-paalgã me. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga d sẽn tõe n maan rẽ to-to.