Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Toese ma Faaauau Ona Lafoaʻi le Tagata Tuai

Toese ma Faaauau Ona Lafoaʻi le Tagata Tuai

“Ia toese le tagata tuai ma ana gaoioiga.”​KOLO. 3:9.

PESE: 121, 142

1, 2. O le ā na mātauina e faatatau i Molimau a Ieova?

NA FAAMATALA e nisi uiga mataʻina na latou mātauina i tagata o Ieova. O se faaaʻoaʻoga, na tusi le tusitala o Anton Gill e faatatau i o tatou uso ma tuafāfine i le taimi na pulea ai Siamani e le ʻau Nasi: “Na matuā inosia e le ʻau Nasi Molimau a Ieova. . . . E oo ane i le 1939 ua 6,000 Molimau a Ieova na iai i nofoaga o faasalaga mamafa.” Ae na taʻua atili e le tusitala, e ui lava i sauāga ogaoga na fesagaʻia e Molimau a Ieova, ae na latou faaalia le “maufaatuatuaina ma le toʻafilemu i tulaga faigatā” faapea le “faamaoni ma le autasi.”

2 Talu ai nei lava, na mātauina ai e tagata i Aferika i Saute se mea mataʻina foʻi faapena e faatatau i tagata o le Atua. Sa iai le taimi na faasā ai ona faatasitasi Molimau e eseese o latou lanu i lenā atunuu. Peitaʻi, i le Aso Sa, Tesema 18, 2011, e silia i le 78,000 o tatou uso o ituaiga eseese mai i Aferika i Saute ma isi atunuu tuaoi, na tumutumu i le malae taalo aupito i telē i le aai o Johannesburg ina ia faalogologo i se polokalame faaleagaga. Na taʻua e se tasi o pule o lenā malae taalo e faatatau i ē na auai ai: “O outou o tagata pito i sili ona amiolelei ua ou vaaia ua faaaogāina lenei malae taalo. E ofu mamā uma tagata, ma sa outou teuina faamamā le fale. Ae o le itu e sili ona mataʻina, o le tou miomiō faatasi e ui e eseese tou ituaiga, aganuu, ma lanu.”

3. Aiseā ua tutasi ai lo tatou ʻauuso?

3 Ua taʻu mai i na faamatalaga a tagata e lē o ni Molimau a Ieova, le matuā tutasi o lo tatou ʻauuso i le lalolagi aoao. (1 Pete. 5:9) Ae aiseā ua matuā tutasi ai i tatou mai i so o se isi lava faalapotopotoga? Talu ai o le fesoasoani a le Afioga a le Atua ma lona agaga paia, ua tatou taumafai malosi ai ina ia “toese le tagata tuai,” ae tatou ʻoofu i le tagata fou.’​—Kolo. 3:9, 10.

4. O ā manatu o le a tatou talanoaina i lenei mataupu, ma aiseā?

4 E lē gata e manaʻomia ona toese le tagata tuai, ae e manaʻomia foʻi ona faaauau ona tatou lafoaʻia. O le a talanoaina i lenei mataupu auala e mafai ona tatou toese ai le tagata tuai, o māfuaaga e faanatinati ai ona faia faapea, ma māfuaaga e mafai ai ona faia suiga e tusa lava po o le ā le matuiā o ni mea sesē sa tatou faia. O le a tatou iloiloina foʻi mea e mafai ona faia e i latou ua autausagā i le upu moni, ina ia faaauau ai ona lafoaʻi le tagata tuai. Aiseā e manaʻomia ai nei faamanatu? E faanoanoa ona o nisi na auauna iā Ieova ua lē mataala ma ua iʻu ina toe foʻi i o latou ala tuai. O lea, o i tatou uma lava e manaʻomia ona manatua le lapataʻiga lenei: “O lē ua manatu o loo tū o ia, ia faaeteete neʻi paʻū.”​—1 Kori. 10:12.

“IA FASIOTIA” SO O SE TUʻINANAUGA E FAIA LE “FAITAAGA”

5. (a) Faataʻitaʻi mai pe aiseā e manaʻomia ai ona vave toese le tagata tuai. (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.) (e) O ā amioga o loo taʻua i le Kolose 3:5-9 e aofia ai i le tagata tuai?

5 O le ā lau mea e fai pe afai ua palapalā ma atonu ua manogi leaga lou ofu? E vave lava ona e tatala ese lenā ofu palapalā. I se tulaga talitutusa, e manaʻomia ona tatou vave usitaʻia le faatonuga ia toese ni masaniga e inosia e Ieova. E tatou te mananaʻo e utagia le faatonuga manino lenei a Paulo i Kerisiano i ona aso: “Ia outou tuu ese mai iā te outou [mea nei].” Seʻi o tatou talanoaina agasala e lua na taʻua e Paulo, (1) faitaaga, ma le (2) amioga lē mamā.​—Faitau le Kolose 3:5-9.

6, 7. (a) E faapefea ona iloa mai i upu a Paulo e manaʻomia ona tatou tauivi malosi ina ia toese le tagata tuai? (e) O le ā le ituaiga olaga na ola ai Sakura, ma na faapefea ona ia maua le malosi ina ia lafoaʻia ai lenā olaga?

6 Faitaaga. I le Tusi Paia, o le upu “faitaaga” e aofia ai feusuaʻiga i le va o ni tagata e leʻi faaipoipo faaletulafono, ma faiga faatauatane ma tauafafine. Na faapea atu Paulo i ona uso Kerisiano “ia fasiotia” o latou ʻtuʻinanauga i o latou itutino.’ O lona uiga ia liaʻi ese so o se tuʻinanauga e faia le “faitaaga.” Ua manino mai i faamatalaga a Paulo, e manaʻomia ona tatou tauivi malosi ina ia aveesea so o se tuʻinanauga sesē. Peitaʻi, e mafai ona tatou manumalo i lenā tauiviga.

7 Seʻi manatu i le mea na tupu iā Sakura * mai i Iapani. A o tuputupu aʻe, sa tauivi o ia ma faalogona tuua toʻatasi ma le lē aogā. I le 15 o ona tausaga, sa amata ona ia faia le faitaaga ma tagata eseese ina ia faaitiitia ai ona lagona tuua toʻatasi. Ua ia taʻutino mai ma le māsiasi e faapea: “O le iʻuga, e faatolu ona faapaʻū aʻu pepe.” Ua ia faamatala mai e faapea: “I le taimi muamua, sa ou fiafia pe a ou faia feusuaʻiga lē mamā, ma na ou manatu sa amanaʻia ma alofagia aʻu e tagata. Peitaʻi, o le tele lava o loʻu faia o feusuaʻiga, o le atili foʻi lenā ona ou lagona o le lē fiafia.” O le ituaiga olaga lenā sa faaauau ona ola ai Sakura seʻia atoa le 23 o ona tausaga, ma ia suʻesuʻeina ai loa le Tusi Paia ma Molimau a Ieova. Sa fiafia Sakura i mea na ia aʻoaʻoina, ma o le fesoasoani a Ieova na mafai ai ona ia manumalo i faalogona o le matuā nofosala ma māsiasi, ma lafoaʻia ai le faia o le faitaaga. O loo auauna nei Sakura o se paeonia sauatoa ma e na te lē o toe lagona le tuua toʻatasi. Nai lo o lea, ua ia faapea mai: “Ua ou matuā fiafia i le mauaina o le alofa o Ieova i aso uma.”

AUALA E TAOFIA AI AMIOGA LĒ MAMĀ

8. O ā nisi o mea e mafai ona tatou lē mamā ai i le silafaga a le Atua?

8 Amioga lē mamā. I le Tusi Paia, o le faaupuga “amioga lē mamā” e tele mea e aofia ai nai lo o na o agasala tau feusuaʻiga. E mafai ona faasino atu i masaniga leaga o le ulaula ma le faia o tausuaga matagā. (2 Kori. 7:1; Efe. 5:3, 4) E faatatau atu foʻi i gaoioiga lē mamā e faia e se tasi pe a na o ia, e pei o le faitau i tusi e faagaee ai faalogona tau feusuaʻiga po o le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga, lea e ono iʻu atu ai i le amioga lē mamā o le taaloalo i totogasā.​—Kolo. 3:5. *

9. O ā iʻuga e iʻu i ai ona o le “tuʻinanau i feusuaʻiga”?

9 O i latou e fai ma masani le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga, ua latou faatupu le “tuʻinanau i feusuaʻiga” ma e ono iʻu ai ina pulea o latou olaga i na tuʻinanauga. Ua iloa mai i suʻesuʻega e faapea, o tagata e pulea i le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga, e tutusa lava ma i latou ua pulea e le ʻava malosi ma fualaau faasāina. E lē o se mea la e faateʻia ai i le iai o āuga matuiā o le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga, e pei o faalogona o le matuā māsiasi, paiē e galue, leai se fiafia i le aiga, tatala le faaipoipoga, ma le pule i le ola. Ina ua atoa le tausaga talu ona tuua e se tamāloa lana masaniga o le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga, na faapea mai o ia: “Ua mafai nei ona ou toe faaaloalogia aʻu lava.”

10. Na faapefea ona taofia e Ribeiro lana masaniga o le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga?

10 O le toʻatele o tagata, o se tauiviga faaauau pea le taofia o le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga. Peitaʻi, e mafai ona manumalo i lenei tauiviga, e pei ona faaalia mai i le mea na tupu iā Ribeiro mai i Pasili. Na tuua e Ribeiro lona aiga a o talavou ma mulimuli ane faigaluega i se kamupani e gaosi ai pepa fou mai tusi tuai, ma o i inā na vaai ai i tusi o ata matagā tau feusuaʻiga. Ua faapea mai o ia: “Na faasolosolo mālie ona pulea loʻu mafaufau i nei ata matagā. Na faasolo ina matuā leaga ma na ou tulimataʻia taimi e alu ese ai mai i le fale le fafine na ma nonofo faapouliuli, ae seʻi matamata aʻu vitiō o ata matagā.” Ae i se tasi aso i le galuega, na iloa atu ai e Ribeiro i se faaputuga o tusi tuai le tusi Le Ala e Maua ai le Fiafia i le Aiga. Na ia aveese mai le tusi ma faitau i ai, ma o mea na ia aʻoaʻoina mai ai na uunaʻia ai o ia e suʻesuʻe le Tusi Paia ma Molimau a Ieova. Peitaʻi, na umi se taimi o ia taumafai e tuua lenei masaniga leaga. O le ā na fesoasoani iā te ia? Ua ia faapea mai: “E ala i le tatalo, suʻesuʻe le Tusi Paia, ma manatunatu loloto i mea ua ou aʻoaʻoina, na faatupulaʻia ai loʻu talisapaia o uiga o le Atua seʻia oo ina sili atu ona malosi loʻu alofa mo Ieova nai lo o le tuʻinanau i ata matagā.” O le fesoasoani a le Afioga a le Atua ma lona agaga paia, na mafai ai e Ribeiro ona toese lona tagata tuai, papatiso ma ua avea nei o se toeaina i le faapotopotoga.

11. O le ā e fesoasoani i se tasi ina ia taofia ai le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga?

11 Ia mātau, e tele mea na manaʻomia ona faia e Ribeiro ina ia manumalo ai i lenei tauiviga, nai lo o le tau ina suʻesuʻe le Tusi Paia. Na tatau ona ia faaalu se taimi ina ia goto ai i lona loto le feʻau o le Tusi Paia. O le tatalo ma le manatunatu loloto, na manumalo ai lona alofa mo le Atua nai lo o le tuʻinanau i ata matagā. O le auala sili e taofia ai le matamata i ata matagā tau feusuaʻiga, o le atiaʻe lea o le alofa loloto mo Ieova ma ʻinoʻino i mea leaga.—Faitau le Salamo 97:10.

IA TUU ESE LE ITA, UPU MASOĀ, MA LE PEPELO

12. O le ā na fesoasoani iā Stephen ina ia tuu ese ai le ita ma upu masoā?

12 O tagata e maitaita e masani ona faaalia atu lo latou ita e ala i upu masoā. O lenei uiga e lē mafai ona maua ai se fiafia i le aiga. Ua faapea mai Stephen, o se tamā mai i Ausetalia: “Sa masani ona ou palauvale ma ou ita e tusa lava po o ni mea lāiti. Na faatolu ona ma nonofo eseese ma loʻu toʻalua ma na toetoe a tatala la ma faaipoipoga.” Mulimuli ane, na suʻesuʻe e lenei ulugalii le Tusi Paia ma Molimau a Ieova. O le ā se aafiaga iā Stephen ina ua taumafai e faatatau fautuaga a le Tusi Paia? Ua faapea mai o ia: “Na matuā faaleleia le tulaga o lo matou aiga. E ala i le fesoasoani a Ieova, ua ou maua ai le tele o le filemu i le loto ma le mafaufau, e lē pei o le taimi muamua sa ou inainā ma vave ona pasae aʻe loʻu ita e tusa lava po o ni mea lāiti.” Ua avea nei Stephen ma auauna o le faiva, ma ua tele tausaga o paeonia sauatoa lana avā. Na faapea mai toeaina o le faapotopotoga o loo auai ai Stephen: “O Stephen o se uso e filemu, galue malosi, ma lotomaulalo.” E latou te lē o manatua se taimi na ita ai Stephen. Pe e manatu Stephen o ia ua māfua ai lenei suiga? Ua faapea mai o ia: “E lē mafai ona ou maua nei faamanuiaga matagofie i loʻu olaga, pe ana ou lē talia le fesoasoani a Ieova ia suia atoatoa oʻu uiga.”

13. Aiseā e mataʻutia ai le ita, ma o le ā le lapataʻiga o loo aumaia i le Tusi Paia?

13 E iai le māfuaaga lelei ua lapataʻia ai i tatou i le Tusi Paia ia ʻalofia le ita, upu masoā, ma le soona ʻeʻē. (Efe. 4:31) E faanoanoa ona o nei uiga e masani ona iʻu ai i gaoioiga sauā. E ono manatu le lalolagi o le ita o se uiga masani, peitaʻi e lē faamamaluina ai Lē na faia i tatou. O le pogai lea na tatau ai i le toʻatele ona toese nei uiga leaga a o leʻi oofu i latou i le tagata fou.​—Faitau le Salamo 37:8-11.

14. Pe e mafai ona avea se tagata sauā ma sē e agamalu?

14 Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga a Hans, o se toeaina i se faapotopotoga i Austria. Ua faapea mai le sooupu o le ʻautoeaina i lenā faapotopotoga: “O Hans o se uso e sili ona agamalu.” Peitaʻi, e leʻi agamalu Hans i le taimi ua teʻa. A o talavou o ia, sa amata ona inutele i le ʻava malosi ma iʻu ai ina sauā. Ina ua onā i se tasi taimi, sa ita tele ma ia fasiotia ai lana uō teine. O le iʻuga o lona faamasinoga e faafalepuipui mo le 20 tausaga. I le taimi muamua, e leʻi suia e le faasalaga i le falepuipui uiga sauā o Hans. Mulimuli ane, na faatulaga e le tinā o Hans se toeaina ia asiasi i lana tama i le falepuipui, ma amata ai loa ona suʻesuʻe e Hans le Tusi Paia. Ua faapea mai Hans: “O se tauiviga faigatā le taumafai e toese loʻu tagata tuai. Ae na faalaeiauina aʻu i mau e pei o le Isaia 55:7 lea e faapea mai: ʻIa lafoaʻi e le tagata amioleaga lona ala,’ ma le 1 Korinito 6:11 lea e faatatau i ē ua lafoaʻia o latou ala leaga: ʻSa faapena foʻi nisi o outou.’ Sa onosaʻi Ieova i le tele o tausaga e fesoasoani mai iā te aʻu e ala mai i lona agaga paia, ina ia ou ofu i le tagata fou.” Ina ua mavae le 17 ma le ʻafa tausaga na faafalepuipui ai, sa tatala mai ai loa Hans a ua avea o se Kerisiano ua papatisoina. Ua ia faapea mai: “Ou te faafetai iā Ieova i le tele o lona alofa mutimutivale ma lona faamagalo.”

15. O le ā le isi vala o le tagata tuai, ae o le ā ua taʻua i le Tusi Paia e faatatau i lenā uiga?

15 E lē gata i upu masoā, ae o le pepelo o le isi vala lea o le tagata tuai. O se faaaʻoaʻoga, e masani ona pepelo tagata ina ia ʻalofia ai le totogi o a latou lafoga, pe ina ia ʻalo ai mai i āuga o a latou agasala. Peitaʻi, o Ieova o le “Atua faamaoni.” (Sala. 31:5) O lea la, e finagalo Ieova i ona tagata tapuaʻi “taʻitasi” ia “tautala i le mea moni ma lona tuaoi” ma “aua le pepelo.” (Efe. 4:25; Kolo. 3:9) E manino mai, e tatau ona tatou tautatala i le mea moni e tusa lava pe e māsiasi ai pe faigatā foʻi.​—Faata. 6:16-19.

AUALA NA LATOU MANUMALO AI

16. E mafai faapefea ona taulau se tasi e toese le tagata tuai?

16 E lē mafai i so tatou lava malosi ona toese uiga o le tagata tuai. O tagata ia na taʻua i lenei mataupu, o Sakura, Ribeiro, Stephen, ma Hans, sa tatau ona tauivi malosi ina ia tuu ese o latou uiga leaga. Na mafai ona latou manumalo ona na taaʻina o latou mafaufau ma loto i le mana o le Afioga a le Atua ma lona agaga paia. (Luka 11:13; Epe. 4:12) Ina ia aogā iā i tatou lenā mana, e tatau ona tatou faitau le Tusi Paia i aso taʻitasi, manatunatu loloto i ai, ma tatalo e lē aunoa mo le atamai ma le malosi ina ia faatatau ai fautuaga a le Tusi Paia. (Iosua 1:8; Sala. 119:97; 1 Tesa. 5:17) E tatou te maua foʻi aogā mai i le Afioga a le Atua ma lona agaga paia pe a tatou sauniuni ma auai i sauniga a le faapotopotoga. (Epe. 10:24, 25) E tatou te mananaʻo foʻi ia faaaogā tatau isi vala ua saunia mai ai meaʻai faaleagaga mo tagata o le Atua i le lalolagi aoao.​—Luka 12:42.

E mafai faapefea ona tatou taulau e toese le tagata tuai? (Tagaʻi i le palakalafa e 16)

17. O le ā o le a tatou talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai?

17 Na tatou talanoaina le tele o masaniga leaga e tatau i Kerisiano ona toese ma faaauau ona lafoaʻia. Peitaʻi, pe e na o le pau na o mea e manaʻomia ina ia maua ai le finagalo malie o le Atua? E leai. E tatau foʻi ona tatou oofu i le tagata fou. O le a tatou talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai, vala eseese o le tagata fou e manaʻomia ona avea pea ma vaega o lo tatou ofu faafaatusa.

^ pala. 7 Ua suia nisi igoa i lenei mataupu.

^ pala. 8 Tagaʻi i le tusi ʻIa Faatumau iā te Outou i le Alofa o le Atua’ i le Faaopoopoga Ia Manumalo i le Masaniga Leaga o le Taaloalo i Totogasā, itu. 218-219.