Go na content

Go na table of contents

Kenki a fasi fa yu ben de fosi èn no libi na a fasi dati moro

Kenki a fasi fa yu ben de fosi èn no libi na a fasi dati moro

„Kenki a fasi fa unu ben de fosi èn tapu nanga den sani di unu ben e du.”​—KOL. 3:9.

SINGI: 121, 142

1, 2. San sma taki fu Yehovah Kotoigi?

FURU sma kon si taki Yehovah Kotoigi no de leki tra sma. Fu eksempre, a skrifiman Anton Gill ben prèise den Kotoigi di ben e libi na ini Doisrikondre na a ten di den Nazisma ben e tiri a kondre. A ben skrifi: „Den Nazisma no ben lobi Yehovah Kotoigi kwetikweti. . . . Na a ten fu 1939, sowan 6000 Kotoigi ben de na ini den [strafuman-kampu].” A skrifiman e taki moro fara taki aladi den Kotoigi ben e kisi hebi frufolgu, toku den sori „taki den ben e frutrow tapu Gado, den no ben e bruya, den ben e tan gi yesi na Gado èn den ben de na ini wánfasi”.

2 Wan tu yari pasa, sma na ini Zuid-Afrika si den srefi moi fasi disi na a pipel fu Gado. Wan ten ben de taki weti sma nanga blaka sma na ini a kondre dati no ben mag moksi fri nanga makandra. Sobun, Yehovah Kotoigi fu difrenti ras no ben mag moksi fri nanga makandra. Ma tapu sonde 18 december 2011, a ben moi fu si taki moro leki 78.000 fu den brada nanga sisa fu wi di ben de fu difrenti ras ben kon makandra na ini a moro bigi stadion fu a foto Johannesburg. Den brada nanga sisa disi di ben de fu Zuid-Afrika èn fu tra kondre na ini a kontren drape, ben kon makandra fu kisi leri fu Gado. Wan fu den man di ben abi a frantwortu fu a stadion ben taki: „Noiti ete mi si taki sma tyari densrefi so bun na ini a stadion disi. Den alamala ben e weri moi krosi. Èn un krin a stadion so moi. Ma san mi lobi moro, na taki sma fu difrenti ras de na ini na organisâsi fu unu.”

3. Fu san ede na organisâsi fu wi de heri tra fasi leki trawan?

3 Srefi sma di no de Kotoigi man si krin taki na organisâsi fu wi no de leki iniwan trawan. Ma san e meki taki wi de tra fasi leki tra organisâsi? Nanga yepi fu a Wortu fu Gado èn a santa yeye fu en, wi e du tranga muiti fu ’kenki a fasi fa wi ben de fosi’. Na so wi e „tron nyun sma di kisi nyun fasi”.​—Kol. 3:9, 10.

4. San wi o luku na ini na artikel disi èn fu san ede?

4 Te wi kenki a fasi fa wi ben de fosi, dan a prenspari tu fu no go libi na a owru fasi dati moro. Na ini na artikel disi, wi o luku fa wi kan kenki den fasi di wi ben abi fosi, wi o luku fu san ede a sani disi prenspari, èn wi o si taki wi man tyari kenki kon awansi sortu takru gwenti wi ben abi. Wi o luku tu san sma di e anbegi Gado omeni yari kaba kan du fu no kisi den owru fasi baka di den ben abi fosi. Fu san ede a prenspari fu poti prakseri na den sani disi? A sari taki son sma di ben e dini Yehovah go du den sani baka di den ben gwenti du fosi. Dati meki wi alamala musu gi yesi na a warskow disi: „A sma di denki taki a e tanapu, musu luku bun taki a no fadon.”​—1 Kor. 10:12.

’KIRI DEN DIFRENTI PISI FU UN SKIN DI KAN MEKI TAKI UNU DU HURUDU’

5. (a) Fruteri wan agersitori fu sori fu san ede a prenspari fu tapu nanga takru gwenti di wi ben abi fosi. (Luku a prenki na a bigin fu na artikel.) (b) Fa furu sma ben e libi fosi den leri sabi Gado soleki fa Kolosesma 3:5-9 e sori?

5 San yu ben o du efu den krosi fu yu kon doti, noso efu den e tingi? A no de fu taki dati yu no ben o draidrai fu puru den krosi dati. Na so a de tu taki wi no musu draidrai fu tapu nanga gwenti di Gado no feni bun. Wi wani gi yesi na a krin rai disi di Paulus ben gi den Kresten na ini a ten fu en: ’Un musu tapu nanga den sani dati.’ Wi o poti prakseri na tu fu den takru gwenti di Paulus ben kari. A ben taki fu hurudu èn fu wan libi di no krin.​—Leisi Kolosesma 3:5-9.

6, 7. (a) Fa den sani di Paulus e taki e sori taki wi musu du tranga muiti fu kenki a fasi fa wi ben de fosi? (b) Fa a libi fu Sakura ben de, èn san yepi en fu tapu nanga a libi dati?

6 Hurudu. A Griki wortu na ini Bijbel di vertaal nanga „hurudu” abi fu du nanga tu sma di abi seks nanga makandra aladi den no trow èn nanga sma di e libi wan homo libi. Paulus ben taigi den Kresten brada nanga sisa fu „kiri” den ’difrenti pisi fu den skin di ben kan meki taki den du hurudu’. Sobun, den ben musu basi iniwan lostu di ben kan meki taki den du hurudu. Den sani di Paulus e taki e sori krin taki wan sma musu du ala muiti fu basi den takru lostu dati. Toku wi kan wini a feti dati.

7 Luku san pasa nanga Sakura * fu Yapan. Di a ben e gro kon bigi, a ben gwenti firi leki a de en wawan èn a ben e firi tu leki a no warti noti. Sensi di a ben abi 15 yari, a bigin abi seks nanga difrenti sma, soso fu no firi moro leki a ben de en wawan. A e firi syen te a e taki: „A sani disi meki taki mi puru bere dri leisi.” A e taki moro fara: „Te mi ben abi seks nanga difrenti sma, dan mi ben e firi leki sani ben o go bun nanga mi fu di mi ben e denki taki den sma dati ben lobi mi èn taki den ben abi mi fanowdu. Ma o moro mi ben e abi seks nanga sma, o moro mi ben e tweifri na mi srefi.” Na so Sakura en libi waka teleki a ben abi 23 yari. Ne a bigin studeri Bijbel nanga den Kotoigi. Sakura ben lobi den sani di a ben e leri, èn Yehovah yepi en fu no sari so furu moro fu a libi di a ben abi fosi èn fu tapu nanga hurudu. Sakura e dini now leki gewoon pionier èn a no e firi moro leki a de en wawan. A e taki: „Now mi e firi koloku fu di mi man firi a lobi fu Yehovah ibri dei.”

FA FU TAPU NANGA TAKRU GWENTI

8. Sortu sani kan meki taki Gado no e si wi leki sma di krin?

8 Wan libi di no krin. A Griki wortu di vertaal nanga „wan libi di no krin” na wan wortu di no abi fu du soso nanga seks. A abi fu du nanga moro sani. Te wan sma abi a takru gwenti fu smoko noso te a lobi fruteri doti lafutori, dan a e libi wan libi tu di no krin (2 Kor. 7:1; Ef. 5:3, 4). Na so a de tu te wan sma e leisi buku di e wiki sekslostu, noso te a e luku porno. Den sani disi kan meki taki wan sma e kon abi a takru gwenti fu prei nanga en syenpresi. Den sortu sma disi no e libi wan krin libi.​—Kol. 3:5. *

9. Sortu bakapisi a kan abi te sma no e basi den „sekslostu” fu den?

9 Te sma abi a gwenti fu luku porno, dan te fu kaba den no o man basi den „sekslostu” fu den. A sani dati kan meki taki den e angri fu abi seks doronomo. Ondrosukuman kon si taki sma di abi wan tranga angri fu luku porno abi a srefi problema leki sma di no man sondro sopi noso drugs. Dati meki a no e fruwondru wi taki a gwenti di sma abi fu luku porno e tyari takru bakapisi kon. Furu fu den sma disi e firi bigi syen, den no man du den wroko bun, den no abi wan koloku osofamiri-libi, den e broko trow, èn sonwan fu den e kiri densrefi. Wan man di ben tapu wan heri yari kaba nanga a takru gwenti disi ben skrifi: „Now fosi mi abi lespeki baka gi misrefi.”

10. Fa Ribeiro ben man tapu nanga a takru gwenti di a ben abi fu luku porno?

10 Furu sma musu tan dwengi densrefi fu no luku porno. Ma na ondrofenitori fu Ribeiro fu Brasyonkondre e sori taki wi kan wini a feti disi. Ribeiro gowe libi oso di a ben de wan yongu boi èn bakaten a go wroko na wan bedrijf di ben gebroiki owru buku nanga tijdschrift fu meki nyun papira. Drape a kon si furu porno buku. A e taki: „Mi bigin luku den èn safrisafri mi no ben man tapu moro nanga a gwenti disi. Te fu kaba mi no ben man wakti srefi teleki a frow di mi ben e libi nanga go na strati, so taki mi ben kan luku porno felem.” Ne wan dei na wroko, Ribeiro si a buku A sroto gi wan kolokoe osofamiri na mindri tra buku. A teki en èn a leisi en. Den sani di a leisi gi en deki-ati fu studeri Bijbel nanga Yehovah Kotoigi, ma a teki wan heri pisi ten fosi a tapu nanga a takru gwenti fu en. San yepi en te fu kaba? A e taki: „Mi begi, mi studeri Bijbel èn mi prakseri dipi fu den sani di mi leri. Na so mi kisi moro warderi gi den fasi fu Gado, teleki a lobi di mi abi gi Yehovah kon tranga moro na angri di mi ben abi fu luku porno.” Fu di Ribeiro kisi yepi fu a krakti fu Gado Wortu èn fu a santa yeye, meki a ben man kenki a fasi fa a ben de fosi. A teki dopu èn now a e dini leki owruman.

11. San o yepi wan sma fu no luku porno?

11 Luku taki a no Bijbelstudie wawan yepi Ribeiro fu wini a feti fu en. A ben prakseri bun fu den sani di a ben leisi na ini Bijbel so taki den ben kan doro en ati. Fu di a begi Gado èn fu di a ben e denki dipi fu den sani di a ben leri, meki a ben man basi a lostu di a ben abi fu luku porno. A moro bun sani di o yepi wi fu no luku porno, na te wi e kisi tranga lobi gi Yehovah èn te wi no lobi ogri sani kwetikweti.​—Leisi Psalm 97:10.

TAPU NANGA ATIBRON, KOSIKOSI NANGA LEI

12. San yepi Stephen fu no atibron moro èn fu no kosi trawan?

12 Sma di ati e bron esi-esi gwenti taki sani di e hati trawan. A de krin taki sma di e tyari densrefi na a fasi disi no o abi wan koloku osofamiri-libi. Wan papa fu Australia di nen Stephen e taki: „Mi ben lobi kosi dotitaki èn pikinpikin sani ben e meki mi kisi atibron. Mi nanga mi wefi prati dri leisi èn now wi ben e seti sani fu broko trow.” Ne Yehovah Kotoigi bigin studeri Bijbel nanga a trowpaar disi. San pasa di Stephen bigin fiti den rai fu Bijbel? A e taki: „Na osofamiri-libi fu wi ben e go moro bun. Yehovah yepi mi so taki now mi ati no e bron so esi moro, aladi fosi wan pikin sani ben sari kaba fu meki mi lasi misrefi.” Tide na a dei, Stephen e dini leki dinari ini a diniwroko èn a wefi fu en e dini leki gewoon pionier wan tu yari kaba. Den owruman fu a gemeente fu Stephen e taki: „Stephen na wan brada di no e taki furu, a e wroko tranga èn a abi sakafasi.” Den no man memre wan dei di a kisi atibron. Ma Stephen no e denki taki a kenki nanga en eigi krakti. A e taki: „Mi no ben o kisi nowan fu den moi blesi disi efu mi no ben meki Yehovah yepi mi fu tron wan nyun sma.”

13. Fu san ede a kan tyari problema kon te sma e kisi atibron èn sortu warskow Bijbel e gi wi?

13 Bijbel abi leti te a e warskow sma fu no atibron, fu no kosi trawan èn fu no meki babari fu di den e mandi (Ef. 4:31). A sari fu taki dati te sma e tyari densrefi na den fasi dati, dan nofo tron feti e pasa. Den sma fu a grontapu disi no e si en leki wan problema te wan sma e du sani nanga atibron, ma sma di e tyari densrefi na a fasi disi no e gi grani na wi Mekiman. Furu sma ben musu tapu nanga den takru gwenti disi fu man tron nyun sma.​—Leisi Psalm 37:8-11.

14. Wan faya-ati sma man tron wan safri-ati sma?

14 Luku na eksempre fu Hans di e dini leki owruman na ini wan gemeente na ini Oostenrijk. A fesiman fu den owruman fu a gemeente fu Hans e taki: „Hans na wan fu den moro safri-ati brada di de.” Ma Hans no ben de so ala ten. Di a ben de wan yongu boi, a bigin dringi furu sopi èn na so a tron wan faya-ati sma. Wan dei di a ben drungu, a kisi so wan bigi atibron taki a kiri a vriendin fu en èn a ben musu koti 20 yari strafu. Na a bigin, a libi na strafu-oso no ben e yepi fu kenki Hans. Ma baka wan pisi ten en mama aksi wan owruman fu go luku Hans na strafu-oso. Na so Hans bigin studeri Bijbel. A e taki: „A no ben makriki gi mi fu kenki a fasi fa mi ben de fosi. Bijbeltekst di ben yepi mi, na Yesaya 55:7, pe skrifi: ’Meki den ogri sma libi den pasi fu den’, nanga 1 Korentesma 6:11, di e taki disi fu den sma di ben tapu nanga a sondu libi fu den: ’Toku sonwan fu unu ben de den sortu sma dati.’ Furu yari langa, Yehovah tan gebroiki en santa yeye fu yepi mi fu tron wan nyun sma.” Baka di Hans koti strafu 17 nanga afu yari, a ben mag komoto na strafu-oso leki wan dopu Kresten. A e taki: „Mi breiti taki Yehovah ben abi so furu sari-ati nanga mi èn taki a gi mi pardon.”

15. San furu sma gwenti du, ma san Bijbel e taki fu a tori disi?

15 Boiti taki wi no musu kosi sma wi no musu lei tu. Son sma di kenki a fasi fa den ben de fosi, ben musu tapu tu nanga lei. Fu eksempre, sma gwenti lei te den musu pai belasting noso te den musu gi frantwortu fu den sondu di den du. Ma Yehovah na „a Gado di no e fruteri lei” (Ps. 31:5). Dati meki a wani taki „ibriwan” fu den anbegiman fu en musu „taki san tru nanga trawan” èn den ’no musu lei’ (Ef. 4:25; Kol. 3:9). Sobun, wi musu taki san tru awansi dati o meki wi kisi syen, noso awansi a muilek.​—Odo 6:16-19.

A FASI FA DEN WINI A FETI

16. San o yepi wan sma fu kenki a fasi fa a ben de fosi?

16 Wan sma no man kenki a fasi fa a ben de fosi nanga en eigi krakti. Sakura, Ribeiro, Stephen, nanga Hans, ben musu du tranga muiti fu tapu nanga den takru gwenti fu den. Den ben man wini a feti disi fu di den meki a krakti fu Gado Wortu èn a santa yeye fu en abi krakti tapu den ati nanga den frustan (Luk. 11:13; Hebr. 4:12). Fu man kisi wini fu a krakti dati, wi musu leisi Bijbel ibri dei, wi musu denki dipi fu den sani di wi e leisi, èn wi musu begi doronomo fu kisi koni nanga krakti fu man fiti den rai fu Bijbel (Yos. 1:8; Ps. 119:97; 1 Tes. 5:17). Wi e kisi wini tu fu a Wortu fu Gado èn fu a santa yeye fu en te wi e sreka gi den gemeente konmakandra èn te wi e go na den (Hebr. 10:24, 25). Boiti dati, wi wani kisi wini fu ala den sani di Yehovah en organisâsi seti fu gi wi leri.​—Luk. 12:42.

San o yepi wi fu kenki a fasi wi ben de fosi? (Luku paragraaf 16)

17. San wi o luku na ini a tra artikel?

17 Na ini na artikel disi, wi taki fu wan tu takru gwenti di Kresten musu libi na baka èn di den no musu kon abi moro. Ma na dati nomo de fanowdu efu wi wani taki Gado feni wi bun? Nôno. Wi musu tron nyun sma tu. Na ini a tra artikel wi o taki fu wan tu fasi di wi musu kon abi fu man de nyun sma di no e kon abi takru gwenti moro.

^ paragraaf 7 Wi kenki wan tu fu den nen na ini na artikel disi.