1, 2. Gini apai aboro napekehe tipa aDezire Yekova?

AGU aboro nabi ga Yekova aboro ima fura tipa gu wene asino du dagbatiyo. Ni kpiapai, nibipa agu awirina naadu ti regbo aNazi Germani yo, Bake buku nga Anton Gill akepai ki ya: “ADezire Yekova aima sa gupai nga aNazi sogoyo ni kerehe. . . . Bara rogo 1939 bangeyo adu nga 6,000 [bataya zizi aboro yo].” Ko agbia gu kura pai berewe nga: “Wa aDezire Yekova avura kaa gbiatiyo na kere arungosiro, i ayugu gayo du na kido gbiati du zezeredi ti regbo fudifudiapai na i ayugu gayo padu ni ruruse na kini undo tiyo dagba tiyo.”

² Bambeda kusayo, kura aboro South Africa yo abi gu ngbatunga wene asino re dagba ga Mbori aboro. Ti kura regbo sa, agu aDezire Yekova naadu na rangi kpotoyo kia rogo gu ringara re aarengbanga ka kodatiyo na akurayo te. Ono tie, Rago Poso, rogo Banduru 18, 2011, si aima du ni bawenepai ka bi awirinarani bangeyo aima susa 78,000 rogo angbatunga ni bakiakia South Africa yo gbiati agu akurayo naaye rogo agu aringara du pati ni i narimo tiyo ku rogo bakere ba ngimbaro rogo gu gbata nga Johannesburg tipa ka gbia ngbarago ti gu mbakadapai nga ga toro. Ho boro sa dagba agu abangerekurii gu ba ngimbaro re aafura ni tipa agu aboro naadunguratiyo, ni aya: “Gere nga bambata regbo fere mi bi ndurumo aboro wa gere i nimangi pai ngba wene gene kisusi rogo gi ba ngimbaro re. Aboro  dunduko vo tiyo gigiri. Na oni ima giriso gi ba ngimbaro re ni bawenehe kisusi. Ono gupai ngba berewe kisusi nga, oni na ngbatunga aboro dunduko dagbaroni.”

3. Ginipai nasa gu gaani riigbu nga ga awirina si du kia?

³ Gu ngbatunga afugo agu aboro angianga aDezire Yekova ya apekaha re nayugo gupai nga gaani riigbu nga ga awirina rogo zegino dunduko ima du kia nirengo. (1 Pet. 5:9) Ginipai du tie nasarani ani du kia ti kura ariigbu? Mbiko gu undo nga ga Fugo Mbori gbiati gako ziazia toro, ani namanga bakere asadatise ka ‘ura kuru borose’ kusayo. Na ani kini ‘ukadi tirani na vovo borose’ kubaha.—Koro. 3:9, 10.

4. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re, na tipagine?

⁴ Ura kuru borose kusayo nga kura pai kia, na baha kusayo ki ngia kura pai a kia. Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa wai rengbe ani ka ura kuru borose kusayo, ndu gupai si aida ani mangihe ti ni ni ipiipihe, na ndu gupai boro naima rengba ti ni ka manga ariapai ka ni vura dunguro adunguro wai vurũ ku rogo manga irairaapai yo. Ani nika wisigo gupai a agu aboro naima du rogo rengo tipa dungu agarã narengbe ka mangaha ka ba kuru borose kusayo. Tipagine si aida agu atingidapai re aida ti ni? Si nafu kina gberãrago nga, agu aboro naima da ni airisi Yekova ima ga berewe kuti gu kuru mangaapai i anaamangaha mbata. Sidu, ani dunduko si aida ani di gu zahe ku kpotoraniyo nga: “Gu ni naberã ha ya ni ru, ni bánda tini, ni ka ti.”—1 Kor. 10:12.

5. (a) Oni funga kpiapai tipa ndu gupai si aida gupai ti ni nga ani uru kuru borose ni ipiipihe. (Oni bi gu sura duti tonatonaha.) (b) Ringbisihe kuti AKorosaio 3:5-9, gini mangaapai du nga ga kuru borose?

⁵ Ginipai rengbe mo ka mangaha ka gamo roko biriko, si ki da ti gupai nga fuõho ima tona fũ? Mo naura gu bibiriko roko re kusayo ni ipiipihe. Wakina gure a, si naida ani mangipai ni ipiipihe kuti gu zinahe nga ga ura agu asino kusayo angbanga ti Mbori ya. Si naida ani irisi gu ziazia rugute Pauro afuhe fu agu aKristano naadu ti rago ko nga: “Oni mbu agi apai re dũ.” Ani furanga tipa gbegberẽ apai ue nga gu Pauro afura tipaha, pa bari na meteka gbiati gbagaura.—Oni gedi AKorosaio 3:5-9.

6, 7. (a) Wai du afugo Pauro ayugo gupai nga nyanyaki sunge du si aidaha tipa ka ura kuru borose kusayo? (b) Gini ngbatunga raka Sakura arakihe, na ginipai nafu ngarã furi tipa ri mbu gu ngbatunga raka re?

⁶ Pa bari na meteka. Rogo agu afugoyo nga “pa bari na meteka” nakoda gu kodaba agu aboro aroganga tiyo nzunzu yo amangaha gbiati agu akumba na adee nakodaba na kina akurayo. Pauro ape gupai fu akurako aKristano nga i “ími” “apa kpotoyo yo,” naida ka ya i nyasiriipa gu nyemuahe dunduko nga ga “pa bari, na meteka.” Fugo Pauro nayugo gupai ziazia nga nyanyaki sunge du si aida boro mangihe tipa ka nyasariipa gu ngbatunga gbegberẽ nyemuapai re. Ono tie, boro ima rengba ka diabe gu gbegberẽ nyemuapai re.

⁷ Oni bingo gupai namangi Sakura * Japan yo. Ho ri aasona ni, ri anaabi tiri nga ri nisari na kidu na gberãrago. Ho ri adu ni na garãri 15, ri atona kaa kodaba na dungu akumba tipa ka dia gupai kusayo nga ga du nisase. Ri ape gupai na zee nga: “Ni sangbana gipai re, mi aba agude vure yo bara biata.” Ri ape gupai berewe nga: “Ti bambata regbo, mi abi tire nga mi aima du ni bandabanda re ho mi aamanga meteka ni, na mi kini berẽ gupai nga i aima ida na mi na ki ima kpinyemu re. Ono mi ata manga kodaba, rago kini gbere tire kina kumbatayo.” Sakura araki ngbatunga gu raka re daho garãri ada ni nga 23. Sidu, ri aye ka tona wisigo Ziazia Kekeapai na aDezire Yekova. Sakura aima kpinyemu gupai ri awirikihe, na mbiko ga Yekova undo, ri adibe gu kere berã gbiati zee ri adu rogoho mbiko gu ingapai ri aamangaha, na ri ki mbu pa meteka kusayo. Sakura namangasunge  awere ni nazakigene, na ri abingo tiri berewe nga ri nisari te. Kuba gure, ri agumba gupai nga, “Mi na bakere ngbarago nga mi nagbia ngbarago ti ga Yekova nyemuse na aˈuru dunduko.”

8. Gini apai du rengbe ka sarani ni bibiriko rani bangiri Mbori?

⁸ Gbagaura. Gu fugo Ziazia Kekeapai i asaha nga “gbagaura” si nga gu fugo nakoda badungu apai kisusi gu ingapai gbua nga ga kodaba. Si ima rengba kadu nga gu sino nga ga vu gundö watadu peka agu afugo wia du ni wasiwasihe. (2 Kor. 7:1; Ef. 5:3, 4) Si ima rengba kadu a nga gu bibiriko mangaapai boro agbu agbu kaa mangaha ni sani, wa gu nga geda agu abuku du na agu apai rogoho nazingisa nyemu kodaba watadu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba, nga gu rengbe ka ndu na boro kuti gu bibiriko sino nga ga puta barangbase ka gbia ngbarago.—Koro. 3:5. *

9. Sonosa kere nyemu kodaba rengbe ka ye na gini asangbanapai?

⁹ Agu aboro du na gu sino nga ga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba nasonosa “nyemu gbegberẽ apai,” watadu kere nyemu kodaba nga gu rengbe ka sa gupai nga nyemu kodaba zi baha ti boro. Gu wetekapai i namangihe nayugo gupai nga agu aboro bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba naima zio baha tiyo, i wa kina agu aboro buda gbiati dia kere angua kutii kpotoseyo naima zio baha tiyo. Si airiwonga te nga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba na kere asangbanaha ti ni, wa agu nga zee, mangasunge tooni basunge yo, ramukporo zanga ngbarago, mbutise, gbiati imotise. Ho kura kumba sa amangi garã sa ni fuo dia ko be gu sino nga ga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba, ko akepai ki ya: “Mi ima karaga gu gimi padu ni ruruse mi aazanga ha.”

10. Wai du Ribeiro adibe gu sino nga ga bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba?

¹⁰ Mbu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ni gupai badungu aboro asovura aso kindi kutini. Ono tie, a wa duhe ni yuguyuguhe ti gupai namangi Ribeiro Brazil yo, boro ima rengba ka diabe be gi vura re. Ribeiro aguari kporo mbuko ni sosono kumbagude na kusa ko atona mangasunge rogo ba mbakada ahe rogo kpatakpata awaraga yo, na yo du ko atona bi agu ahe ni nazingisa nyemu kodaba. Ko aya: “Nyemu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba atona zio baha tire yeeye. Si aye kada ti gu pai nga mi anaaida gupai nga gu dee mi aaraka na ri kporo, ri niimere ni ipo tipa mi bi agu avidio nayugo agu apai nazingisa nyemu kodaba.” Sidu, rogo kura uru sa basunge yo, Ribeiro abi vodivodi awaraga nga gu i aaida ka mangasunge na ni ka kusa kura ahe, na fuani ko ki bi waraga dagba agu awaraga re nga gu naadu na kekeapai ti ni nga The Secret of Family Happiness. Ko adi gu waraga re ki gedihe. Gupai ko awirikihe rogoho afõngbadu ko yo ko ki tona wisigo Ziazia Kekeapai na aDezire Yekova, ono si aima dia ko na gbanga regbo tipa ko di be gu gbegberẽ mangapai ko amangaha. Ginipai du naaye ka undo ko? Ko ape gupai nga: “Vuru bee kparakpee, wisigo Ziazia Kekeapai, gbiati berãkurii gupai mi awirikihe, gimi tambuahe tipa agu asino nga ga Mbori asono daho gimi nyemuse tipa Mbori ada ni ni bakerehe kisusi gu nyemu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba mi adu na ni.” Ome Fugo Mbori gbiati gako ziazia toro aundo Ribeiro ko ki uru kuru borose kusayo, na ki zi bapatiza, na ko namangasunge awere ni bakumba rogo dungurati.

11. Ginipai si aida boro mangihe tipa ka mbu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba?

¹¹ Oni ini gupai nga Ribeiro amangi kura apai susi gu nga wisigo Ziazia Kekeapai tipa kadu na diabese. Ko adi regbo tipa ka mbu gu pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai si zi ngbaduko yo. Mbiko manga ko kparakpee na berãkuriipai, gako nyemuse tipa Mbori adibe  nyemu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba. Sonosa bakere nyemuse tipa Yekova gbiati sogote gupai du ni gbegberẽ he nga yangara bawene gene ka mbu bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba.—Oni gedi Atambuahe 97:10.

12. Ginipai naundo Stephen ko ba zinga gbiati gbegberẽ afugo kusayo?

¹² Ho agu aboro ngbaduyo aima ni ipo azinga ni, gayo afugo nakura dedede ni kina gbegberẽ he. Si ziazia nga, ngbatunga gu sino re arengbanga ka ye na ngbarago ku rogo ramukporo te. Bagude Australia yo aya: “Mi anaazunga he ni kerehe na kini zingi dedede tipa rukutu apai. Ani akparaka na diare bara biata na ani adu ngbagene mbutise.” Fuani, aDezire Yekova ki tona ka wisigo Ziazia Kekeapai na agi arogotise re. Gini sangbanapai naaye kadu ho Stephen atona pekafuo agu arugute ni nga ga Ziazia Kekeapai? Ko aya: “Gaani ramukporo aima ye ka ngba kisusi. Mbiko gu undo nga ga Yekova, mi awere ni zezeredi re, baraho mi anaahi ahi ni na zinga, ki du nga regerege ka su ti ai regbo ho boro ani imisi re ni gbua tooni.” Areme, Stephen namangasunge ni moundo abaakumba, na diako nga nazakigene awere tipa dungu agarã. Agu abaakumba du rogo ga Stephen dungurati aya: “Stephen nga bayee wirina, nga guko namangasunge nyanyaki, na ko nga boro umbasitise.” Ka i tingidinga gu yangara regbo i abiko ko nazingi te. Ya mo Stephen nabihe nga agi apai re aye mbiko ko nitiko? Ko aya: “Ka mi aambunga Yekova ko undo re mi mangi gi bakere ariapai re ya, maku ho sa dagba gi bawene amaku re ka mi agbiaha te.”

13. Ginipai nasa zinga ni kere he, na gini zahe Ziazia Kekeapai afuhe?

¹³ Wene ndupai kinaho Ziazia Kekeapai aza rani ti ni ti zinga, gbegberẽ fugo gbiati paa. (Ef. 4:31) Si nafu kina gberãrago nga, ngbatunga agu asino re naye na gbegberẽpai dedede. Aboro zegino ima rengba kaa bi gu sino nga ga zizinga wai ka i ya pai ti ni te, ono tie, si afunga irisa fu Bakusirani te. Badungu aboro duho nabafu gi kere asino re kusayo ti yo mbata fu i ukadi tiyo na vovo borose.—Oni gedi Atambuahe 37:8-11.

14. Ya mo zingizingi boro rengbe ka da ni bayee boro?

¹⁴ Oni bingo gu kpiapai nga ga Hans, nga guko namangasunge ni bakumba rogo dungurati sa Austria yo. Barii gu gbuu nga ga abaakumba rogo gu dungurati du Hans rogoho aya: “Ka mo akpinyemu ka gbia boro sa dagba gu yangara bayee awirina, ko nga ni.” Ono Hans aadunga ti aregbo dunduko ni bayee ko mbata te. Ho ko adu ni ni sosono kumbagude, ko atona mbirabuda ni kerehe, na ni sangbana gipai re, ko aye ka da ni zingizingi boro. Ho ko adu ni na maare buda, ko azingi ki imi degude ko adu na pabakure na ri, na i ki ziko tipa gipai re ku bambukiso yo tipa agarã 20. Ti bambata regbo, raka bambukiso yo aˈarianga Hans ko da ni bayee boro te. Fuo bete regbo kusa, nako amangi mbakadapai tipa bakumba ndu fuoko ku bambukiso yo, na Hans ki tona ka wisigo Ziazia Kekeapai. Ko aya: “Ome du mi amangihe ka ura kuru borose kusayo. Agu averesi nangarasi re angia Yesaya 55:7, nga gu naya: ‘Gbegberẽ boro mbú gani pai,’ gbiati 1 AKorindo 6:11, nga gu naya tipa agu aboro naasa berãyo wẽ: ‘Agu yo dagba roni yo a nadu ni amangi agi apai re.’ Tipa dungu agarã, Yekova aundo re ni zerangbaduse vurube gako ziazia toro mi ukadi vovo borose.” Fuo Hans raki bambukiso yo tipa agarã 17 na beberehe, i akusi ko yo ni gu Kristano naima zio bapatiza. Ko ape gupai nga: “Mi nafu tambuahe fu Yekova tipa gako bakere inapai gbiati mbupai.”

15. Gini sino duti badungu aboro, ono ginipai Ziazia Kekeapai apehe tipaha?

¹⁵ Kupati gbegberẽ fugo, pe ziree a nga gu sino nga ga kuru borose. Ni kpiapai, aboro nape ziree ho i afu marã-ngbeti ni watadu i  nape ziree ka ne sangbana gayo aingapai. Ono tipa Yekova tigako, ko nga “Mbori nga irarengo.” (Tam. 31:5) Sidu, ko nakpinyemu gupai nga airisiko ‘wa du yo dunduko’ ‘naagúmba rengo fu akurayo’ angianga “zire” ya. (Ef. 4:25; Koro. 3:9) Sidu tie, si naida ani naape rengo ka si vura du vurũ nga si ni pazee watadu ni nyanyakipai.—Snz. 6:16-19.

16. Wai du rengbe ani kadu na diabese rogo ura kuru borose kusayo?

¹⁶ Boro arengbanga ka mbu agu asino kusayo nga ga kuru borose nitini te. Agu aboro i napeke payo rogo gi kekeapai re nga Sakura, Ribeiro, Stephen, gbiati Hans amangi bakere ome amanga tipa ka mbu gayo gbegberẽ mangaapai. I adu na diabese ni zakayo berãyo gbiati kpotoyo yo fu gu ome nga ga Fugo Mbori gbiati gako ziazia toro. (Rk. 11:13; Eb. 4:12) Tipa ka gbia undo ti gu ome re, si naida ani naageda Ziazia Kekeapai na aˈuru dũ, kini berẽkuriihe, na kini kpari ti aregbo dunduko tipa gu tatamana gbiati ome si aidaha tipa ka mangapai kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai. (Yos. 1:8; Tam. 119:97; 1 Tesa. 5:17) Ani nagbia undo a ti Fugo Mbori gbiati gako ziazia toro ho ani ambakada agu adunguratise ni nga ga dungurati na kini du pati ni. (Eb. 10:24, 25) Kurigure, si naida ani naamangasunge wenengai na gu dungu ngbatunga ahe du gu riahe nga ga toro rogoho fu ga Mbori aboro rogo zegino dunduko.—Rk. 12:42.

17. Ginipai ani nika fura tipaha rogo gu kekeapai naye fuo gere?

¹⁷ Ani ima sakapai tipa dungu gbegberẽ mangaapai nga gu si aida aKristano uruhe kusayo na ki bafu he kusayo. Ya mo kina gi pai re sa si aida boro mangihe tipa Mbori idi na ni? Oó. Si naida ani ukadi tirani a na vovo borose. Rogo gu kekeapai naye fuo gere, ani nika sakapai tipa dungu apapara vovo borose nga gu si aida ani ukadihe si ki nye anye kindi ti kpotorani.