1, 2. (a) Diesorọ a vwọ tanẹ avwanre se dje uruemu kpokpọ na phia? (b) Ẹbẹre vọ rẹ uruemu kpokpọ na yen a ta ota kpahen vwẹ Kọlose 3:10-14?

“OHWO ọkpokpọ na.” Abọ ivẹ yen ota yena vwomaphia vwẹ New World Translation of the Holy Scriptures na. (Ẹfe. 4:24; Kọl. 3:10) O mudiaphiyọ uruemu “ra mare vwẹ uhoho rẹ Ọghẹnẹ.” E se vwo uruemu ọkpokpọ na. Diesorọ? Kidie, rọ vwọ dianẹ Jihova ma ihworakpọ họhọ oma rọyen na, avwanre ke sa vwẹrokere iruemu iyoyovwin rọyen.​—Jẹn. 1:26, 27; Ẹfe. 5:1.

² Fikirẹ jẹgba rẹ avwanre riuku rọyen mie Adam vẹ Ivi, avwanre se vwo urhurusivwe ebrabra. Asan ra dia ghwanre ji se djobọte te ohwo. Ẹkẹvuọvo, womarẹ ukẹcha rẹ Jihova, avwanre sa dia oka rẹ ihwo rọ guọnọre nẹ avwanre dia. Rere e se vwo yerin mu uwan yena, a cha fuẹrẹn ẹbẹre evo rẹ uruemu kpokpọ na rẹ ọyinkọn Pọl si kpahen. (Se Kọlose 3:10-14.) A je cha fuẹrẹn obo re se vwo dje iruemu nana phia vwẹ iruo rẹ Uvie na.

3. Ọrhọ yen uruemu ọvo rẹ ohwo kpokpọ na?

³ Pọl tare nẹ e ku ohwo kpokpọ na phiyọ, ọ da je tanẹ re vwo jẹ oma ẹfẹnẹ, ọyen ọvo usun rẹ iruemu rẹ ohwo kpokpọ na rọ nabọ teyenphia. Ọ da ta: “O vwo Grik eyẹ Ju-u, oyanvwe eyẹ ijẹyanvwọ-ọ, Ivwevwe, Sintian, ọviẹn, ọmuvwie.” * Diesorọ o vwo fo nẹ iniọvo rẹ ukoko na kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ fẹnẹ oma fikirẹ ohọroma, asan re nurhe, yẹrẹ ẹdia rẹ ohwo? Kidie Inenikristi rẹ uyota ejobi “ọvuọvo.”​—Kọl. 3:11; Gal. 3:28.

4. (a) Mavọ yen ofori nẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ nene ohwohwo yerin wan? (b) Die yen sa dia egbabọse kẹ oyerinkugbe rẹ Inenikristi?

⁴ Ihwo ri vwo uruemu kpokpọ na brọghọ phiyọ iniọvo rayen oma, o toro ẹdia rayen, yẹrẹ asan rẹ ayen nurhe-e. (Rom 2:11) Jẹ, ọnana sa dia egbabọse vwẹ ẹkuotọ evo. Kerẹ udje, ọke re vwo jurhi rẹ omaẹfẹnẹ vwẹ South Africa, a da rhuẹrẹ asan evo vwọ kẹ ẹko rẹ ihwo sansan, kerẹ, irere rẹ ihwo rẹ obọ yovwirin, irere rẹ ihwo ibiebi, yẹrẹ asan rẹ ihwo ri vwo ohọroma sansan dia; Iseri rẹ Jihova buebun je dia asan tiọyen te ọke na. Ọtiọyena, rere a sa vwọ chọn iniọvo na uko vwo “rhie udu” rayen “phihọ,” Ẹko Rọvwẹrote na de ru ọrhuẹrẹphiyotọ oghẹresan vwẹ October 2013, ro che si iniọvo na kẹrẹ ohwohwo. (2 Kọr. 6:13) Die yen o churobọ si?

5, 6. (a) Ọrhuẹrẹphiyotọ vọ yen e ruru vwẹ ẹkuotọ ọvo rere e se vwo si iniọvo na koko? (Ni uhoho rẹsosuọ na.) (b) Iyẹnrẹn vọ yen nuro rhe?

⁵ E ru ọrhuẹrẹphiyotọ, rẹ ikoko ivẹ re jẹ ephẹrẹ re fẹnẹre yẹrẹ ri vwo iniọvo ri vwo ohọroma re fẹnẹre, vwo kuomakugbe vwẹ irueru sansan vwẹ oba rẹ udughwrẹn evo. Iniọvo na ki kpo aghwoghwo kuẹgbe, ruẹ uyono, je riamakpọ vwẹ iwevwin rẹ ohwohwo. Ikoko buebun yen vwobọ vwẹ ọrhuẹrẹphiyotọ na. Ihwo buebun, ji te ihwo re dia iniọvo dede-e si omamọ iyẹnrẹn kpo oghọn ukoko rọhẹ ẹkuotọ na. Kerẹ udje, olori ẹga ọvo da ta: “Me dia Oseri rẹ Jihova-a, ẹkẹvuọvo me mrẹvughe nẹ ovwan nabọ vwo uvi rẹ ọrhuẹrẹphiyotọ vwọ kẹ iruo aghwoghwo rẹ ovwan na, ovwan je fẹnẹ oma-a.” Mavọ yen ọrhuẹrẹphiyotọ na djobọte iniọvo na wan?

⁶ Ọrhuẹrẹphiyotọ na vwọ tonphiyọ ẹsosuọ, ọ pha bẹnbẹn kẹ oniọvo rẹ aye ọvo re se Noma rọ jẹ ephẹrẹ rẹ Xhosa, ro vwo durhie iyibo rehẹ ukoko oyibo rhe ubruwevwin rọ dia. Ẹkẹvuọvo, ro vwo nene iniọvo na wian kugbe vwẹ iruo aghwoghwo na, ji nene ayen riamakpọ vwẹ uwevwin rayen nu, ọ da ta: “Ayen ihwo kerẹ avwanre!” Ọtiọyena, o rhi vwo te ọke rẹ ukoko rẹ Xhosa rọ hepha na vwo durhie iniọvo rẹ ukoko oyibo na, ọ da nabọ chere emu, ji durhie evo usun rayen. O ji durhie oyibo ọvo rọ ga kerẹ ọkpako ukoko. Noma da ta: “O gbevwunu mamọ me vwọ mrẹ nẹ ọ je vwẹ imiroba vwo chidia otọ fefe.” Ọrhuẹrẹphiyotọ nana nẹrhẹ iniọvo buebun se vwo igbeyan kpokpọ, ayen de ji brorhiẹn rẹ ayen vwo rhie udu rayen phiyọ kẹ iniọvo efa.

7. Diesorọ o vwo fo nẹ e gbe arodọnvwẹ kẹ ihwo ọkeneje?

⁷ Ebẹnbẹn cha sa kanre akpọ rẹ Eshu nana-a. Ihwo buebun rioja rẹ, jẹ iruo e vwo, ega, omukpahen, eghwọrọ ride, okọn rẹ akpeyeren re va ohwo abọ fikirẹ jẹ urhi ẹyọnrọn, kugbe ebẹnbẹn  efa. E de ghini vwo uvi rẹ arodọnvwẹ, ka sa chọn ohwohwo uko vwẹ ọke rẹ ukpokpogho. Udu rọ vọnre vẹ arodọnvwẹ che mu avwanre vwo ru erhuvwun kẹ ihwo. (Ẹfe. 4:32) Ẹbẹre nana rẹ uruemu kpokpọ na cha chọn avwanre uko vwọ vwẹrokere Ọghẹnẹ, ji phiuduphiyọ ihwo efa awọ.​—2 Kọr. 1:3, 4.

8. Omamọ iyẹnrẹn vọ yen se norhe siẹrẹ e de dje uruemu esiri phia, ji ruẹse kẹ iniọvo rehẹ ukoko rẹ avwanre? Djudje rọyen.

⁸ Mavọ yen avwanre se vwo dje erorokẹ rode kẹ ihwo ri nẹ asan efa rhe yẹrẹ igbere rehẹ ukoko rẹ avwanre? Ofori nẹ e sikẹrẹ ayen, rere a sa chọn ayen uko vwọ riẹn nẹ, avwanre ni ayen ghanghanre. (1 Kọr. 12:22, 25) Kerẹ udje, jẹ e roro kpahen obo re phia kẹ Dannykarl rọ kua nẹ Philippines kpo Japan. Ọ rioja rẹ omaẹfẹnẹ vwẹ obẹ iruo. Ọke ro vwo kpo uyono rẹ Iseri rẹ Jihova, ọ da ta: “Dede nẹ ihwo rẹ Japan yen me bun vwẹ uyono na, jẹ ayen nabọ dede uvwe kerẹ asan ra da mrẹ nẹ e vughe oma krire.” Kọke kọke yen iniọvo na vwo dje uruemu esiri kẹ Dannykarl; ọyena da nẹrhẹ ọ yan obaro te ẹdia ro vwo bromaphiyame. Nonẹna, ọ ga kerẹ ọkpako rẹ ukoko. Ekpako ri chekọ na niro nẹ Dannykarl vẹ aye rọyen Jennifer, ebruphiyọ kẹ ukoko na. Ekpako na da ta: “Oniọvo Dannykarl vẹ aye rọyen yeren akpọ rẹ otekẹvwẹ kerẹ ekobaro, ayen je nabọ phi ọdavwẹ rẹ Uvie na phiyọ ẹdia rẹsosuọ.”​—Luk 12:31.

9, 10. Womarẹ oborerhiẹromrẹ, djunute erere ra sa mrẹ siẹrẹ e de dje uruemu rẹ arodọnvwẹ phia vwẹ aghwoghwo.

⁹ Idjerhe ọvo re se vwo “ru emu esiri kẹ ihwo ejobi,” ọyen re vwo ghwoghwo ovuẹ rẹ Uvie na. (Gal. 6:10) Iniọvo buebun yono ephẹrẹ efa fikirẹ ọdavwẹ rẹ ayen vwo kpahen ihwo ri nẹ ẹkuotọ ọfa rhe. (1 Cor. 9:23) Ọnana hwarhiẹ ebruphiyọ buebun rhe. Kerẹ udje, oniọvo aye re se Tiffany rọ dia ọkobaro vwẹ Australia, yono ephẹrẹ rẹ Swahili rere ọ sa vwẹ ukẹcha kẹ ukoko rẹ Swahili rọhẹ orere rẹ Brisbane. Tiffany mrẹ ebruphiyọ buebun fikirẹ ẹgbaẹdavwọn ọgangan ro se vwo yono ephẹrẹ na. Ọ da ta: “Wọ da guọnọ riavwerhen rẹ iruo rẹ aghwoghwo na, gba ra ga vwẹ ukoko ra da jẹ ephẹrẹ ọfa. Ọ cha ghwa họhọ nẹ wo kpo ẹkuotọ ọfa, jẹ ọ dia wo kpo asan vuọvo-o. Kọ cha nẹrhẹ wọ nabọ vwo ẹruọ rẹ oka rẹ oyerinkugbe rọhẹ evun rẹ ukoko avwanre rẹ akpọeje.”

¹⁰ Orua ọvo vwẹ Japan ji ru obo rọ họhọ ọyena. Ọmọtẹ rayen Sakiko da ta: “Ihwo rẹ Brazil evo kua rhe ẹkuotọ rẹ avwanre de ghwoghwo, vwẹ ikpe re kpahen 1990. Ọke rẹ avwanre de se  Ẹvwọphia 21:3, 4 yẹrẹ Une Rẹ Ejiro 37:10, 11, 29 kẹ ayen vwẹ Baibol rẹ Portugese, kẹ ayen nabọ kerhọ; ọkiọvo dede, ayen me tobọ viẹ.” Jẹ, ọ dia etiyin yen ọdavwẹ rẹ orua yena bare-e. Sakiko da je ta: “Avwanre vwọ mrẹ urhurusivwe rayen kpahen Baibol na, avwanre de brorhiẹn re vwo yono Portuguese.” Fikirẹ ukẹcha rẹ orua nana, a da vwẹ ukoko rẹ Portuguese ọvo vwo mu vwẹ etiyin. Orua nana vwẹ ukẹcha kẹ ihwo buebun re nẹ ẹkuotọ efa rhe, vwọ dia idibo rẹ Jihova. Vwọba, Sakiko da ta: “Dede nẹ ọ reyọ ọke avwanre ki se yono Portuguese, ebruphiyọ rẹ avwanre mrẹre, vrẹ oborẹ avwanre rhẹro rọyen. Avwanre kpẹvwẹ Jihova mamọ.”​—Se Iruo 10:34, 35.

11, 12. (a) Diesorọ o vwo fo nẹ ẹwẹn esiri mu avwanre vwo vwo uruemu kpokpọ na? (b) Die yen cha chọn avwanre uko vwọ sẹro rẹ omaevwokpotọ rẹ avwanre?

¹¹ E jẹ ọdavwẹ ro che mu avwanre vwo vwo uruemu kpokpọ na dia, ọ rẹ e vwo jiri Jihova, ukperẹ omobọ rẹ avwanre. Karophiyọ nẹ amakashe ọvo ra nabọ ma gbagba, ru umwemwu fikirẹ omaephuo. (Ji ni Izikiẹl 28:17.) Ọyena djerephia nẹ ọ cha ghwa lọhọ kẹ avwanre ihworakpọ ri jẹgba, ra vwọ kẹnoma kẹ omaephuo-o! Dedena, e se vwo uruemu rẹ omaevwokpotọ. Die yen sa chọn avwanre uko vwo vwo uruemu yena?

¹² Avwanre da guọnọ sẹro rẹ uruemu rẹ omaevwokpotọ, kẹ avwanre se Baibol na kẹdẹ kẹdẹ, ji roro kpahọn. (Urhi 17:18-20) O fori nẹ a nabọ roro kpahen iyono rẹ Jesu, kugbe udje rẹ omaevwokpotọ rọyen. (Mat. 20:28) Jesu tobọ hworhẹ awọ rẹ iyinkọn rọyen. (Jọn 13:12-17) O ji fo nẹ a yare ukẹcha rẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ ọkieje, rere ọ chọn avwanre uko vwọ họnre vwọso ẹwẹn re vwo ni oma rẹ ohwo gegerege.​—Gal. 6:3, 4; Fil. 2:3.

13. Erere vọ yen omaevwokpotọ ghwa cha?

¹³ Se Isẹ 22:4. A guọnọ omaevwokpotọ mie idibo rẹ Ọghẹnẹ eje kidie ọ ghwa erere cha. Ọ cha nẹrhẹ omamọ oyerinkugbe vẹ ufuoma dia uvwre rẹ iniọvo rẹ ukoko na. A da vwẹ oma kpotọ ọkieje, ka sa mrẹ ẹserọphẹ rẹ Ọghẹnẹ. Ọyinkọn Pita da ta: “Vwẹ omaevwokpotọ ru amwa vwo rhuo ohwohwo, ovwan ejobi, kidie Ọghẹnẹ muẹkpahe otu ri herẹ, ẹkẹvuọvo erhuvwu kẹ ohwo ro ruẹ dẹndẹn.”​—1 Pita 5:5.

14. Ono yen djudje rẹ ufuefu vẹ edirin ro me yovwin kparobọ?

¹⁴ Nonẹna, ohwo da dia fuefu ji vwo edirin, ke se ọvwiẹrẹ. Ẹkẹvuọvo iroro tiọyena dia uyota kakaka-a! Obọ rẹ Ọghẹnẹ yen iruemu iyoyovwin nana nurhe. Ọyehẹ ohwo ro djudje rẹ ufuefu vẹ edirin ro me yovwin kparobọ. (2 Pita 3:9) Roro kpahen oborẹ Jihova kpahenphiyọ enọ rẹ Ebraham vẹ Lọt, womarẹ amakashe ro ji rhe. (Jẹn. 18:22-33; 19:18-21) Vwọba, Jihova chirakon rẹ orharhe rẹ uruemu rẹ ẹgborho rẹ Izrẹl vwẹ ikpe re vrẹ 1,500.​—Izi. 33:11.

15. Udje vọ yen Jesu phi phiyotọ kpahen ufuefu vẹ edirin?

¹⁵ Jesu pha “vworovworo.” (Mat. 11:29) Ọ nabọ chirakon ri jẹgba rẹ idibo rọyen. Ọke ro vwo ruiruo aghwoghwo rọyen vwẹ akpọ na, Jesu chirakon rẹ eta ebrabra vẹ ekan ra hanrerọ. Ọ sẹro rẹ ufuefu vẹ edirin rọyen te ọke re vwo hwe. Ọke rọ vwọ rioja vwẹ urhe oja na, Jesu da nẹrhovwo nẹ Ọsẹ rọyen vwo  ghovwo ihwo ri hwere na, rọ vwọ ta, “ayen riẹn obo rẹ ayen ruẹ-ẹ.” (Luk 23:34) Jesu ghini phi uvi rẹ udje phiyotọ, rọ vwọ sẹro rẹ ufuefu vẹ edirin rọyen, tobọ vwẹ ọke rẹ omiamiavwe vẹ oja!​—Se 1 Pita 2:21-23.

16. Idjerhe vọ yen e se vwo dje uruemu rẹ ufuefu vẹ edirin phia?

¹⁶ Mavọ yen e se vwo dje uruemu rẹ ufuefu vẹ edirin phia? Pọl vwo siẹ vwo rhe iniọvo na, ọ da kanrunumu idjerhe ọvo re se vwo ruo: “Ohwohwo chirako kẹ ohwohwo, fobọ si ophu nẹ evun rere ohwohwo vwo ghovwo ohwohwo nẹ otọ rẹ evun rhe: kirobo rẹ Ọrovwohwo vwo ghovwo na, eriyin we ji vwo ghovwo rhe.” (Kọl. 3:13) Vwọrẹ uyota, ufuefu vẹ edirin yen sa nẹrhẹ e nene iji nana. Ẹkẹvuọvo, siẹrẹ e de vwo ghovwo ohwohwo, ke se toroba omamọ oyerinkugbe rọhẹ evun rẹ ukoko na.

17. Diesorọ ufuefu vẹ edirin vwọ ghanre?

¹⁷ A guọnọ ufuefu vẹ edirin mie Inenikristi eje. Ọyen ọvo usun rẹ iwan re sa nẹrhẹ e vwo usivwin. (Mat. 5:5; Jems 1:21) Ma rho, ufuefu vẹ ediri cha chọn avwanre uko vwo brọghọ phiyọ Jihova oma, ji vwẹ ukẹcha kẹ ihwo efa vwo nene iji rẹ Baibol.​—Gal. 6:1; 2 Tim. 2:24, 25.

18. Mavọ yen ẹguọnọ vẹ ẹro abavo re vwo ni kohwo kohwo, vwo churobọ si ohwohwo?

¹⁸ Iruemu na eje ra ta ota kpahen re na, churobọ si ẹguọnọ. Kerẹ udje, odibo Jems ghwọku iniọvo ri muọghọ kẹ edafe, ayen me chukoku ivwiogbere. Ọ tare nẹ uruemu tiọyena vwọso urhi Ọghẹnẹ nana: “Guọnọ ọrivẹ wẹn kirobo wọ guọnọ oma wẹn.” Vwọba, ọ da ta: “Wo de nẹ ẹro kẹ ohwo ọvo jẹ ọvo vwo, yu wo ru umwemwu.” (Jems 2:8, 9) Ukperẹ uruemu tiọyen, ẹguọnọ che mu avwanre vwọ kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ fẹnẹ ihwo fikirẹ asan rẹ ayen yono ẹbe te, ohọroma rayen, yẹrẹ ẹdia rayen. Ofori nẹ a kẹnoma kẹ ẹguọnọ rẹ omeru. E jẹ a vwẹ ẹro abavo vwo ni kohwo kohwo.

19. Diesorọ o vwo fo nẹ a vwẹ ẹguọnọ vwo rhuo?

¹⁹ Ẹguọnọ vwo “odiri kugbe aruẹdọ,” ẹguọnọ “yan eya-an.” (1 Kọr. 13:4) A guọnọ edirin, ẹse eruo, kugbe omaevwokpotọ, e ki se ruiruo aghwoghwo na ọkieje. (Mat. 28:19) Iruemu nana je cha nẹrhẹ avwanre vẹ iniọvo rẹ ukoko na eje se yerin kugbe. Erere vọ yen che norhe siẹrẹ e de dje ẹguọnọ phia? Ọ cha nẹrhẹ omamọ oyerinkugbe dia evun rẹ ukoko na, ọ cha nẹrhẹ e jiri Jihova, o ji che si ihwo rhe ukoko na. Kọyensorọ Baibol na vwọ vwẹ eta nana vwo ku idjedje rẹ iruemu rẹ ohwo ọkpokpọ na phiyọ: “Ọ rọ marho ejobi, ovwan gbe ku ẹguọnọ phihọ, kọye ufi ro churu ihwo kugbe.”​—Kọl. 3:14.

20. (a) Enọ vọ yen ofori nẹ a nọ oma rẹ ohwo, kẹ diesorọ? (b) Ọke vọ yen avwanre rhẹro rọyen?

²⁰ Avwanre ohwo vuọvo me nọ oma rọyen, ‘Die ọfa yen mi se ru, vwo siobọnu, je kẹnoma kẹ uruemu rẹ awanre na?’ Ofori nẹ avwanre nokpẹn rẹ ukẹcha rẹ Ọghẹnẹ, je davwẹngba mamọ rere a sa kẹnoma kẹ iruemu re sa nẹrhẹ e jẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ ẹruọ. (Gal. 5:19-21) Je nọ oma wẹn: ‘Me vwẹ ọkeneje vwo ruẹ ẹgba iroro mẹ phiyọ ọkpokpọ?’ (Ẹfe. 4:23, 24) E jẹ Inenikristi vwo ẹkuruemu rẹ ayen vwọ davwẹngba kọke kọke, rere ayen sa vwọ sẹro rẹ iruemu rẹ ohwo kpokpọ na. Di roro oborẹ akpọ na cha dia, ọke rẹ ihwo ejobi de rhi ku ohwo kpokpọ na phiyọ, ji vwo iruemu rọyen gbagba!