E JEHOVA keghi ru iyobọ ne ukọ e Pọl ya gbẹn vbekpae akpa ihinrin ne ọmwa gha sẹtin gha mwẹ vbe orhiọn nọhuanrẹn ghaa loo ẹre. (Gal. 5:​22, 23) A keghi tie avbe akpa na ọmọ ne “orhiọn nọhuanrẹn biẹ.”  * Ọmọ erhan ọghe orhiọn nọhuanrẹn keghi re abọ ọkpa ọghe ‘akpa ọghe ọgbọn.’ (Kọl. 3:10) Zẹ vbene erhan ne a gbe amẹ khakha ya mọ ọmọ erhan nọ maan, erriọ ọmwa ne orhiọn nọhuanrẹn loo vbe arrọọ ọghẹe ya rhie akpa esi maan.​—⁠Psm. 1:​1-3.

Akpa nokaro ne Pọl yunu kaẹn keghi re ahoẹmwọmwa. Vbe ahọemwọmwa hiunsi sẹ hẹ? E Pọl keghi kha wẹẹ deghẹ irẹn i mwẹ ahoẹmwọmwa, emwi “kẹkan” ẹre irẹn khin. (1 Kọr. 13:⁠2) Vbe a mobọ ya ahoẹmwọmwa kha? Vbe ima khian ya sẹtin gha mwẹ ọnrẹn, ne ima vbe gha rhiẹre ma vbe ẹghẹ hia?

Ẹmwẹ ne unu i wa sẹtin rhan otọ evba ya ahoẹmwọmwa kha, sokpan e Baibol gie vbene a ya rhiẹre ma hẹ. Vbe igiemwi e Baibol khare wẹẹ, “te ahoẹmwọmwa zinegbe emwi, ọ vbe mwẹ itohan, emwi ẹmwata ẹre ọ sẹ ọre ọyẹnmwẹ, ẹtin i fo ahoẹmwọmwa ne ọ zobọ iyayi, idaehọ kevbe izinegbe ẹre i firaa.” Ọmwa nọ mwẹ ahoẹmwọmwa keghi mwẹ agiẹngiẹn daa emwa ọvbehe ọ vbe gha re ọse nọ gbe egbe ọmwa. Sokpan deghẹ ọmwa i mwẹ ahoẹmwọmwa, ọ gha gbọvo, ọ gha tengbemu, ọ gha yin uyinmwẹ nọ ma khianrẹn, ọ gha mwẹ ekhọe emwidamwẹ, ọ gha mu ohu nai mu yotọ, ẹi vbe yabọ. Ahoẹmwọmwa “ne emwi i da,” nẹi mu ọghe enegbe ẹre ye okaro, ẹre ọ khẹke ne ima gha rhiema.​—⁠1 Kọr. 13:​4-8.

“Ahọemwọmwa ẹre Osanobua khin.” Emwi hia nọ ru rhiẹre ma wẹẹ irẹn ẹre ọ gele re ahoẹmwọmwa. (1 Jọn 4:⁠8) Nọ ghi sẹ ehia ọre ne ọ na gie Jesu gha die agbọn nọ do rri oya kevbe nọ wu ye orukhọ ọghe ima. Ukọ e Jọn keghi kha wẹẹ: “Vbenian ọre Osanobua ya rhie ma vbene irẹn hoẹmwẹ ima hẹ: ọ keghi gie Ovbi ẹre ukpọmọkpa gha die agbọn ne ima sẹtin lekpa ẹre gha mwẹ arrọọ. Emwi ne ahoẹmwọmwa khin ọre ọ na khin, ẹi re wẹẹ, ma ka hoẹmwẹ Osanobua nẹ, sokpan wẹẹ, irẹn ẹre ọ hoẹmwẹ ima, ọ keghi gie Ovbi ẹre ne ọ do gha re emwi ne a gha lekpa ẹre ya orukhọ mwa bọ mwa.” (1 Jọn 4:​9, 10) Ne Osanobua na hoẹmwẹ ima ẹre ọ zẹe ne ima na miẹn ayabọ ọghe orukhọ, ma vbe mwẹ ayayẹro ọghe arrọọ nẹi fo.

Odẹ ọkpa kpataki ne Jesu ya rhiẹre ma wẹẹ irẹn hoẹmwẹ emwa nagbọn, ọre ne ọ ma na he vbe Osanobua gie ẹre nọ do wu ye orukhọ ima. E Pọl keghi gbẹn vbekpae Jesu wẹẹ: “Ghe mwẹ Osanobua, I do ru vbene u hoo ne I ru. . . . Rhunmwuda wẹẹ Kristi ru zẹ vbene Osanobua hoo ne ọ ru, ma keghi khian ne a khuẹ hin orukhọ ima rre, rhunmwuda ese ne ọ ya egbe ẹre zọ uhukpa, nọ fo vbe otọ.” (Hib. 10:​9, 10) Ọmwa rhọkpa i rrọọ nọ gha sẹtin ru emwi ne Jesu ru. Ọna ẹre ọ zẹe ne Jesu na kha wẹẹ: “Ahoẹmwẹọmwa ne ọ ghi kpọlọ sẹ, ne ọmwa gha sẹtin mwẹ ghee avbe esiọre ọre ne ọ wu ba ẹmwẹ iran.” (Jọn 15:13) Ma ne emwa ni ma gba gha sẹtin ya egbe tae Jehova kevbe Jesu ra? Ẹẹn! Gima ziro yan vbene ima gha ya sẹtin ru vberriọ.

E Pọl keghi rhie igiọdu ne ima wẹẹ: “Vbene a na miẹn ighẹ ivbi Osanobua nọ ghan wa khin, te uwa gha hia ne uwa gha ye vbe irẹn. Wa gie ahoẹmwọmwa gha kha yan ẹdẹ agbọn uwa, zẹ vbene Kristi hoẹmwẹ ima ne ọ na ya ẹdẹ agbọn rẹn fi ohan ne ima.” (Ẹfis. 5:​1, 2) Ma ghaa rhie ahoẹmwọmwa ma vbe asefẹn hia ọghe arrọọ ọghe ima, ọni rhiema wẹẹ, te “ahoẹmwọmwa kha yan ẹdẹ agbọn ima.” Ẹi re ukpunu a ya rhie ahoẹmwọmwa vbenian ma, ọ khẹke nọ gha rhiegbe ma vbe emwi ne ima ru. E Jọn keghi kha wẹẹ: “Ivbi mwẹ, ọ ma kei ne ahoẹmwọmwa ima gha re ọghe ẹmwẹ unu kevbe etalọ, ọ kere ne ọ gha re ahoẹmwọmwa ẹmwata, na lekpae uyinmwẹ rẹn.” (1 Jọn 3:18) Vbe igiemwi, ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Jehova kevbe ogieva ima, ẹre ọ gua ima kpa ya “kporhu iyẹn nọ maan ọghe Arriọba.” (Mat. 24:14; Luk 10:27) Ma ghaa yabọ emwa, ma na vbe gha mwẹ ẹbo izinegbe kevbe ekhọe esi, ọ ghi rhiema wẹẹ, ahoẹmwọmwa kha yan ẹdẹ agbọn ima. Levbasevba, e Baibol rhie adia ne ima wẹẹ: ‘Wa gha yabọ egbe, zẹ vbene Osanobua vbe yabọ uwa.’​—⁠Kọl. 3:⁠13.

Ma gha hoẹmwẹ ọmwa, ọni ma rhiema wẹẹ ma i rhie adia nẹẹn vbe ọ gha ru emwi nọ ma khẹke. Vbe igiemwi, ọmọ ghaa viẹ, iye nọ pẹpẹ ọmọ sẹtin ru emwi ke emwi ne ọmọ nii ghẹ ghi viẹ. Sokpan, iye nọ gele hoẹmwẹ ovbi ẹre keghi gbe ẹre hin ọkhọ rre vbe ẹghẹ nọ khẹke. Erriọ Osanobua vbe ye. Agharhemiẹn wẹẹ irẹn ọre ahoẹmwọmwa, ọmwa ne “Nọyaẹnmwa hoẹmwẹ ọnrẹn, ọ gbe hin ọkhọ rre.” (Hib. 12:⁠6) Ahoẹmwọmwa ẹre ọ vbe gua ima kpa ya gbe emwa hin ọkhọ rre. (Itan 3:​11, 12) Sokpan, ne ima na re emwa ni ma gba, ọ khẹke ne ima gha begbe vbe ima ghaa gbe ọmwa hin ọkhọ rre, ne ima ghẹ ya ruẹ gberra egbe. Nọnaghiyerriọ, ọ khẹke ne ima hia gha mwẹ alaghodaro vbe nọ dekaan ahoẹmwọmwa na rhiema. Vbe ima khian ya sẹtin ru ọna hẹ? Gia ziro yan odẹ eha.

Okaro, nọ Osanobua nọ rhie orhiọn nọhuanrẹn nuẹn rhunmwuda ẹre ọ ya ima mwẹ akpa ọghe ahoẹmwọmwa. Jesu khare wẹẹ e Jehova keghi “rhie Orhiọn Ne Ọ Huanrẹn ne iran hia ne ọ vbu vbe obọ ẹre!” (Luk 11:13) Ma ghaa nọ Osanobua ne ọ rhie Orhiọn nọhuanrẹn ne ima, ma na vbe gie ẹre gha “dia ẹdẹ agbọn ima,” ma do gha mwẹ ahoẹmwọmwa sayọ. (Gal. 5:16) Vbe igiemwi, deghẹ ọkpa vbe ediọn ẹre u khin vbe iko, u sẹtin nọ Osanobua nọ ya orhiọn nọhuanrẹn ru iyobọ nuẹn, ne u mieke na gha rhie adia ne emwa vbe odẹ ọghe ahoẹmwọmwa. Deghẹ evbibiẹ emọ ẹre u khin, u sẹtin vbe nọ Osanobua nọ ya orhiọn nọhuanrẹn ru iyobọ nuẹn, ne u mieke na sẹtin gha dia ivbuẹ vbe odẹ ọghe ahoẹmwọmwa.

Nogieva, gha muẹn roro vbene Jesu ya rhie ahoẹmwọmwa ma hẹ uhiẹn vbe a ya obọ atosi muẹn. Ẹghẹ nọ wa ya khẹke ne ima ye igiemwi ọghe Kristi rre, ọre vbe ọmwa gha ru emwi nọ sọnnọ ima ra deghẹ a gbe ima ekueku. Emwi vberriọ gha sunu daa ima, inọta nọ khẹke ne ima nọ egbe ima ọre wẹẹ, ‘Deghẹ e Jesu nọ, de emwi nọ khian ru?’ Inọta vbenian wa ru iyobọ ne ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Leigh ya ru emwi nọ khẹke. Ọ keghi kha wẹẹ: “Ọ mwẹ ẹghẹ ne orhunmwu ọkpa ne ima gba winna ya ye e-mail gie uhunmwu gie emwa nikẹre vbe isiwinna, ya rhia mwẹ eni rua kevbe iwinna ne I ru. Ọ ghi da mwẹ. I keghi nọ egbe mwẹ wẹẹ, ‘Deghẹ e Jesu ẹre a ruẹ emwi vbenian, de emwi nọ gha te ru?’ I ghi ru erria yan inọta na nẹ, I na hẹwẹ vbọ. Okiekie ẹre I ghi ya do rẹn wẹẹ, uwu emianmwẹ nọ wegbe ẹre ọmwa nọ doẹki na ye, egbe ma zẹdẹ rọkhọe. Ọna ẹre ọ ghi ya mwẹ do rẹn wẹẹ, ẹi re aro sẹnrẹn ẹre ọ ya doẹki ne ọ do. Ne I na ru erria yan odẹ ne Jesu ya rhie ahoẹmwọmwa ma uhiẹn vbe emwa ya ohu muẹn, ẹre ọ ru iyobọ mẹ.” Vbene ẹmwata, ma gha ya egbe tae Jesu, te ahoẹmwọmwa khian gha kha yan ẹdẹ agbọn ima.

Nogieha, gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi re ọghe ọkẹnrẹn nọ re ama na ya rẹn Ivbiotu e Kristi ọghe ata. (Jọn 13:​34, 35) Jesu rhie egbe ahoẹmwọmwa na ma. Ọ vbe khẹke ne “egbe ekhọe nọ ghaa gu e Jesu” vbe gha gu ima. De odẹ ne Jesu ya rhie egbe ekhọe na ma? Ọni ọre vbe ọ kpa hin ẹrinmwi rre, ọ na “ya ekhọe obọ ẹre kuẹ ehia ye otọ,” ighẹ uyi hia nọ mwẹ vbe ẹrinmwi. Ẹi re ọni ọkpa, ọ na ye arrọọ ọghẹe fiohan ne ima. (Fil. 2:​5-8) Zẹ vbene ima ya  ya egbe tae Jesu, iziro ekhọe ima ghi vbe do yevbe na ghee ọghẹe, ma vbe gha mu ẹmwẹ emwa ọvbehe ye okaro. De afiangbe ọvbehe na miẹn vbe a ghaa rhie ahoẹmwọmwa ma?

Gia guan kaẹn afiangbe eva na miẹn vbe a ghaa rhie ahoẹmwọmwa ma:

• ỌKPA MA KHIN VBE UHUNMWU OTAGBỌN HIA: Rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ, ikọ ne ima rhirhi yo vbe ehe nọ rhirhi gha khin vbe uhunmwu otagbọn hia, te etẹn wa rhan obọ miẹn ima yi. Ne ima na hoẹmwẹ egbe ima vbe uhunmwu otagbọn hia, afiangbe nọ sẹ ọna i rrọọ. (1 Pit. 5:⁠9) Vbuwe ẹbu Ivbiotu e Kristi ata ẹre a na miẹn ahoẹmwọmwa vbenian.

• ỌFUNMWEGBE: Ma “ghaa rhie ẹre ma ighẹ ima hoẹmwẹ egbe,” ọ keghi ya ima mwẹ ‘ọfunmwegbe ne ọ dee emwi hia kugbe.’ (Ẹfis. 4:​2, 3) Ọfunmwegbe na keghi rhiegbe ma vbe iko ọghomwa, asikoko kevbe asikoko odin. A ye miẹn ọfunmwegbe vbenian vbe agbọn Esu na nọ vuọn ne ighaegbe ra? (Psm. 119:165; Aiz. 54:13) Ma ghaa hia ne ima gu emwa hia gha rrọọ vbuwe ọfunmwegbe, te ima rhie ẹre ma vbene ima hoẹmwẹ iran sẹ hẹ, ọna keghi ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova.​—⁠Psm. 133:​1-3; Mat. 5:⁠9.

E Pọl keghi kha wẹẹ: “Ahoẹmwọmwa ẹre ọ de ọmwa igiẹ.” (1 Kọr. 8:⁠1) Vbe ọna demu? Vbe ebe Kọrinti nokaro uhunmwu ẹnrẹn 13, e Pọl keghi rhan otọ evba ye ẹmwẹ na kha. Uviẹn na, ẹre emwa eso tiẹre “Ihuan ọghe Ahoẹmwọmwa.” Okaro, ọmwa nọ gele hoẹmwẹ emwa ọvbehe i mu ọghe enegbe ẹre ye okaro. (1 Kọr. 10:24; 13:⁠5) Yevbesọni, ọmwa vberriọ keghi mwẹ ẹbo izinegbe, ekhọe esi kevbe amuroro daa emwa ọvbehe. Avbe akpa na ẹre ọ ya ẹgbẹe kevbe iko mwẹ akugbe.​—⁠Kọl. 3:⁠14.

Ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ daa Osanobua ẹre ọ ghi hiunsi sẹ ehia. Ahoẹmwọmwa na, ọre ọza nọ gba emwa hia ni ke agbẹnvbo ughughan rre kevbe ni zẹ urhuẹvbo ughughan kugbe vbe ugamwẹ e Jehova, ẹre ọ vbe ye “iran hia họn ẹmwẹ” nẹẹn. (Zẹf. 3:⁠9) Gi ẹre gha re atamuolọyan ọghe ima wẹẹ, ẹdẹgbegbe vbe arrọọ ọghe ima, ẹre ima khian ya gha rhie akpa nọ hiunsi na ma nọ re abọ ọghe ọmọ erhan orhiọn nọhuanrẹn.